Ölkəmizdə yol tikintisi uğurla davam etdirilir

Dövlət proqramlarının icrası nəticəsində bu istiqamətdə regionlarda mühüm addımlar atılıb

Azərbaycanda həyata keçirilən uğurlu inkişaf strategiyası regionların davamlı sosial-iqtisadi tərəqqisinə də mühüm töhfələr verir. Bu kontekstdə regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı qəbul edilən Dövlət proqramları çərçivəsində görülən işlər bölgələrin tarazlı inkişafını şərtləndirir. Belə ki, Dövlət proqramları çərçivəsində respublikanın bütün bölgələrində yeni yollar çəkilib və ya yenidən qurulub, çoxlu sayda körpülər, yol qovşaqları tikilib, kommunal infrastruktur daha da yaxşılaşdırılıb, rabitə və digər xidmətlərin səviyyəsi yüksəlib, çoxsaylı sənaye, kənd təsərrüfatı, xidmət, ticarət müəssisəsi fəaliyyətə başlayıb.

Beləliklə, dövlət başçısının müvafiq fərmanları ilə təsdiqlənən və ölkəmizdə 2004-cü ildən uğurla reallaşdırılan regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət proqramları çərçivəsində həyata keçirilən layihələr Azərbaycanı infrastruktur təminatı baxımından dünyanın ən qabaqcıl ölkələri sırasına çıxarıb.

Bu kontekstdə bütün ölkə boyu yol-nəqliyyat infrastrukturunun yenilənməsi müasir Azərbaycanın mənzərəsini xarakterizə edən əsas cəhətlərdəndir. Yuxarıda da vurğuladığımız kimi, son 12 ildə regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət proqramları çərçivəsində respublikanın bütün bölgələrində yol infrastrukturunun yenilənməsi istiqamətində irimiqyaslı layihələr həyata keçirilib, dünya standartlarına cavab verən yeni yollar çəkilib, yol ötürücüləri, körpülər, yeraltı və yerüstü piyada keçidləri tikilib. Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət proqramlarına uyğun olaraq bütün ölkə boyu yaradılan müasir infrastruktur sayəsində son illərdə Azərbaycanın tranzit imkanları əhəmiyyətli dərəcədə artıb və respublikamız bütövlükdə regionun nəqliyyat mərkəzinə çevrilməkdədir. Son 12 ildə Azərbaycanda yol-nəqliyyat infrastrukturunun yenilənməsi ilə bağlı statistika kifayət qədər zəngindir. Dövlət proqramlarında dəmir yolu, hava, su nəqliyyatı və avtomobil yolları ilə bağlı 64 tədbir nəzərdə tutulub. Artıq nəzərdə tutulan layihələrin bir çoxu yüksək səviyyədə tamamlanıb.

Eyni zamanda, hazırda da bu yöndə işlər uğurla davam edir. Məlumat üçün bildirək ki, Prezident İlham Əliyev mayın 13-də Gədəbəy rayonunun Novosaratovka-Çobankənd-Novoivanovka avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı tədbirlər haqqında Sərəncam imzalayıb. Sərəncama əsasən yeddi min nəfər əhalinin yaşadığı 5 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Novosaratovka-Çobankənd-Novoivanovka avtomobil yolunun tikintisi məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının 2016-cı il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan “Azəravtoyol” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinə 2,5 milyon manat ayrılıb.

Onu da bildirək ki, “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”na əsasən Bakı-Quba-Rusiya Federasiyası ilə dövlət sərhədi avtomobil yolunun 133-192-ci kilometrlik hissəsinin (Qəndob-Rusiya sərhədi) yenidən qurulması işlərinə başlanılıb. “Azəravtoyol” ASC-nin mətbuat xidmətindən bildirilib ki, I texniki dərəcəli avtomobil yolunun ümumi uzunluğu 59,5 kilometr, hərəkət zolaqlarının sayı 4, ayırıcı zolağının eni 5 metr, örtüyün tipi asfalt-betondur. Layihə üzrə yol yatağının eni 28 metr, hərəkət zolaqlarının eni 3,75 metr olmaqla hərəkət hissəsinin eni isə bir istiqamət üzrə 7,5 metr, çiyinlərin eni 3,75 metr olacaq. Yolda hesabi sürət 120 kilometr/saat nəzərdə tutulub.

Layihədə 23 ədəd olmaqla 4 ədəd müxtəlif səviyyəli böyük yol ötürücüsü, 4 ədəd müxtəlif səviyyəli kiçik yol ötürücüsü, 15 ədəd körpü, beynəlxalq qaz və neft boruları üzərində yük ötürücü 7 ədəd qurğu, kəndlərarası düzbucaqlı qurğu ilə 27 yol keçidi, 313 yerdə müxtəlif diametrlərdə suötürücü borular və digər dəmir-beton qurğuların tikintisi, elektrik, rabitə, su və qaz xətlərinin köçürülməsi nəzərdə tutulub.

Hazırda sözügedən avtomobil yolunda torpaq işləri görülür, yol yatağı və yol əsası tikilir, bundan başqa, su və yeraltı keçidlərin, körpülərin inşası aparılır. İşlər tərtib olunmuş cədvələ uyğun həyata keçirilir və vaxtında yekunlaşdırılması üçün əraziyə lazımi sayda qüvvə cəlb olunub.

“Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı” çərçivəsində Gəncə şəhərinin Zazalı-”İmamzadə” kompleksi-Gəncə avtomobil yolunun tikintisi də davam etdirilir. Layihəyə uyğun olaraq hazırda yol 2 və 3-cü texniki dərəcəyə uyğun olaraq 12-18,5 metrə qədər genişləndirilir. Avtomobil yolunun ilk 8 kilometrlik hissəsi 3-cü texniki dərəcəyə uyğun yenidən qurulur. Burada 2 hərəkət zolaqlı olmaqla yol yatağının eni 12 metr, yolun hərəkət hissəsinin eni isə 8 metr olacaq. Yolun 8-19 kilometrlik hissəsi isə 2-ci texniki dərəcəyə uyğun tikilməklə 4 hərəkət zolağından ibarət olacaq. Bu hissədə yol yatağının eni 18,5 metr, yolun hərəkət hissəsinin eni isə 12 metr təşkil edəcək.

Layihəyə uyğun olaraq yol boyu hər bir istiqamət üzrə 2 metr enində çiyinlərin, yaşayış məntəqələrindən keçən hissələrdə vətəndaşların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün isə 2 metr enində piyada səkilərinin tikintisi işləri aparılır. Piyada səkilərinin kənarlarına və zəruri olan yerlərə 51 min poqonmetr səki daşının düzülməsi nəzərdə tutulub. Bundan başqa, tikinti işləri çərçivəsində əkin sahələrinə suların ötürülməsi üçün avtomobil yolunun altından borular qoyulacaq, drenaj işləri üzrə zəruri olan yerlərdə açıq beton küvetlər tikiləcək. Hazırda sözügedən yolda torpaq işləri görülür, mövcud yol 1 metrə qədər qazılaraq yeni yol yatağı və yol əsası tikilir, mövcud dəmir yolu üzərində yerləşən avtomobil körpüsü təmir olunur. Sözügedən körpünün uzunluğu 48 metr, eni 9 metr, yolun hərəkət hissəsinin eni isə 7 metrdir. Körpüdə hər bir istiqamət üzrə 1 metr enində piyada səkiləri də tikilib.

Yenidənqurma işləri çərçivəsində yolun 8-ci kilometrliyində yerləşən Gəncə çayı üzərindəki körpünün isə təmiri yekunlaşıb. İki aşırımlı körpünün uzunluğu 63 metr, eni 9 metr, hərəkət hissəsinin eni isə 8 metrdir. Körpüdə vətəndaşların təhlükəsiz hərəkəti üçün 1 metr enində piyada səkisi də tikilib. Torpaq işləri yekunlaşandan sonra yolun hərəkət hissəsinə ikiqat olmaqla yüksək keyfiyyətli asfalt-beton örtüyünün döşənməsi işləri aparılacaq. Ümumilikdə 200 min kvadratmetr ərazinin asfaltlanması nəzərdə tutulub. Tikinti işləri tərtib olunmuş cədvələ uyğun aparılır və vaxtında yekunlaşdırılması üçün əraziyə lazımi sayda qüvvə cəlb olunub.

Yolun tikintisi ilə yol üzərində yerləşən yaşayış məntəqələrinin sakinlərinin Gəncə şəhərinə, Samux rayonuna və Bakı-Ələt-Qazax-Gürcüstan ilə dövlət sərhədi yoluna rahat və maneəsiz şəkildə gediş-gəlişi təmin olunacaq.

Qeyd edək ki, Dövlət proqramı çərçivəsində Salyan-Şirvan avtomobil yolunun yenidən qurulması işləri də davam etdirilir. Uzunluğu 34 kilometr olan yolun III texniki dərəcəyə uyğun yenidən qurulması layihəsi çərçivəsində torpaq yatağının eni 13 metr, hərəkət hissəsinin eni 9 metr, hərəkət zolaqlarının sayı 2, çiyinlərin eni isə 2 metrdir. Yolun tikintisinə lazımi sayda canlı qüvvə və texnika cəlb olunub. Artıq yolun 7 kilometrdən çox hissəsində əsaslı tikinti işləri görülüb. Tikinti işlərinin aparıldığı hissədə yararsız qrunt qazılaraq çıxarılıb və kənara daşınıb, yeni yol əsası tikilib, karbonat materialı tökülərək kipləşdirilib.

Yenidənqurma işlərinin aparıldığı ərazinin 5 kilometrlik hissəsinə ikiqat olmaqla 20 santimetr qalınlığında, 1,5 kilometrlik hissəyə isə bir qat olmaqla 10 santimetr qalınlığında müasir standartlara cavab verən asfalt-beton örtüyü döşənib. Bir kilometrlik hissədə isə yeni asfalt-beton örtüyünün döşənməsi üçün yol tam hazır vəziyyətə gətirilir.

Bundan əlavə, ölkənin cənub rayonları ilə şimal-qərb bölgəsini birləşdirən yolun tikintisi işləri çərçivəsində 300 min kvadratmetr sahəyə 3 qat olmaqla 25 santimetr qalınlığında yeni asfalt-beton örtüyünün döşənməsi planlaşdırılır. Bu isə ağır tonnajlı maşınların müntəzəm hərəkət etdiyi yolun uzun müddət istismar olunmasına imkan verəcək. Respublika əhəmiyyətli yolun tikintisi başa çatdıqdan sonra 20-yə yaxın yaşayış məntəqəsinin 30 mindən çox əhalisinin gediş-gəlişi xeyli yaxşılaşacaq.

Onu da vurğulayaq ki, yol tikintisi ilə əlaqədar beynəlxalq maliyyə təşkilatları ilə fəal əməkdaşlıq edilir. Ötən ay “Azəravtoyol” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti ilə Dünya Bankı arasında “Azərbaycan Magistral Avtomobil Yolu 3 Layihəsinə Əlavə Maliyyələşdirmə” üzrə kredit sazişi imzalanması da buna sübutdur. “Azərbaycan Magistral Avtomobil Yolu 3 Layihəsinə Əlavə Maliyyələşdirmə” üzrə kredit sazişi çərçivəsində 140 milyon ABŞ dolları həcmində kredit vəsaitin ayrılması nəzərdə tutulub. Kredit sazişində Azərbaycan hökumətinin payı 43,5 milyon ABŞ dollarıdır. Kredit məbləğinin 3 komponentin maliyyələşdirilməsinə yönəldilməsi nəzərdə tutulub. Bu, magistral yolların istismarı islahatlarının dəstəklənməsi, layihənin idarə edilməsi və institusional dəstək, həmçinin magistral yolların tikintisi komponentləridir.

Magistral yolların tikintisi komponentinə Bakı-Şamaxı avtomobil yolunun 15-45 və 45-91-ci kilometrlik hissələrinin 2 hərəkət zolağından 4 hərəkət zolağına uyğun yenidən qurulması layihəsinin tamamlanması, həmçinin 13,3-15 və 91-107 kilometrlik hissələrinin yenidən qurulması layihələri daxildir.

Sazişin imzalanması mərasimində qeyd olunub ki, Bakı-Şamaxı avtomobil yolunun 2 hərəkət zolağından 4 hərəkət zolağına uyğun yenidən qurulması layihəsi üzrə yerinə yetirilmiş fiziki işlərin həcmi 70 faizdən artıqdır. Layihəyə uyğun olaraq yolun eni 27,50 metr, ayırıcı zolağın eni 5 metr, hərəkət hissəsinin eni 15 metr, çiyinlərin eni isə 7,5 metrdir. Kredit sazişi çərçivəsində Bakı-Şamaxı avtomobil yolunun 13,3-15 və 91-107-ci kilometrlik hissələrinin də genişləndirilməsi nəzərdə tutulur. Hazırda bu istiqamətdə tender və layihə - smeta sənədləri hazırlanır. Sözügedən layihə çərçivəsində yolun ümumi eni 29,5 metr, ayırıcı zolağın eni 1metr, bərkidici zolaq 1,5 metr, hərəkət zolağının sayı 4 və 6 ədəd, hərəkət hissəsinin eni 9 və 15 metr, səkilərin eni isə 3 metr olması nəzərdə tutulub.

Nardar BAYRAMLI

Yeni Azərbaycan.- 2016.- 27 may.- S.8