Qəhrəmanlar heç vaxt unudulmurlar...

1995-ci ildə Bakı metrosunda baş vermiş faciə zamanı onlarla insanı öz həyatı bahasına xilas edən baş leytenant Çingiz Babayevin xatirəsi əbədi yaşayacaq

Bayraqları bayraq yapan üstündəki qandır, Torpaq, əgər uğrunda ölən varsa, vətəndir. Görkəmli türk yazıçısı və şairi Midhat Camal Kuntayın müəllifi olduğu bu sətirlər Vətənə, torpağa sevgini ən gözəl şəkildə ifadə edir. Qəhrəmanlıq yalnız səngərlərdə, döyüş meydanlarında göstərilmir. Əgər ürəkdə Vətən, xalq sevgisi varsa, qəhrəmanlar onu hüdud tanımadan nümayiş etdirirlər. Öz növbəsində xalqımız da şücaət göstərmiş qəhrəman övladlarını heç vaxt unutmur, onların xatirələrini daim əziz tutur. Elə 1995-ci ilin 28 oktyabrında metronun “Ulduz” və “Nəriman Nərimanov” stansiyaları arasında baş vermiş qəza zamanı neçə-neçə insanı öz həyatı bahasına xilas edən, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Çingiz Babayev də bu cür övladlardan biridir.

Qısa arayış

Çingiz Babayev 1964-cü il oktyabrın 2-də ziyalı ailəsində anadan olub. O, İrəvan xanı Rəşidxan Makinskinin nəvəsidir. Hər şeylə maraqlanan, simaca xoşagələn və gülərüzlü bu uşaq musiqiyə, rəsm çəkməyə, ingilis dilini öyrənməyə daha çox həvəs göstərib. Orta təhsil aldığı Bakı şəhəri 20 saylı məktəbi bitirdikdən sonra sənədlərini ovaxtkı Azərbaycan Politexnik İnstitutuna verib.

O, 1992-ci ilin iyununda könüllü olaraq Milli Ordunun sıralarına yazılıb.

Qısa müddətdə hərbi hissədə özünün bacarıqlı zabit olduğunu, işinə məsuliyyətlə yanaşdığını, qərargahda yüksək nizam-intizam yaratdığını, əsgərlərin hörmət və məhəbbətini qazandığını nəzərə alaraq Çingizə baş leytenant rütbəsi verilib. 1994-cü ildə isə Azərbaycan Respublikasının müdafiə nazirinin sərəncamı ilə Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi liseyə göndərilib. Əvvəlcə taqım komandiri, daha sonra isə bölük komandirinin siyasi işlər üzrə müavini vəzifəsinə təyin olunub.

300 nəfərə yaxın insan xilas edildi...

Baş leytenant Çingiz Babayev 1995-ci il oktyabrın 28-də kursant yoldaşları ilə işdən evə qayıdan zaman dəhşətli bir faciə baş verib. Deyilənlərə görə, həmin gün yaman tələsirmiş. Sanki qarşıda onu gözləyənləri duyubmuş kimi, bütün işlərini o gün bitirərək sabaha heç nə saxlamaq istəməyib. Ona görə də işlədiyi C.Naxçıvanski adına hərbi liseydə işi qurtarandan sonra evə getmək məqsədi ilə metronun “Neftçilər” stansiyasına gəlib. Əcəl burada da onu tələsdirib. Çingiz Babayev “Memar Əcəmi” xətti ilə hərəkət edən qatar əvəzinə, ovaxtkı “Bakı Soveti” qatarına minib. Lakin mənzil başına çatmaq qisməti olmayıb...

Həmin hadisənin canlı şahidlərindən biri, C.Naxçıvanski adına hərbi liseyin kursantı olmuş Elşən Təhməzov faciəvi hadisəni belə xatırlayır: “Sürətlə hərəkət edən qatar “Ulduz” və “Nəriman Nərimanov” stansiyaları arasında qəfil dayandı. İşıqların söndüyü andan etibarən qatarda yanğın başladı. Ətrafı qatı tüstü öz ağuşuna almışdı. Həmin çətin anlarda özünü itirməyən Çingiz Babayev yanında olan biz kursantlara - Samirə, Ruslana, Nicata, Rüfətə, Adilə, Əflana, Musaya, Cəfərə, Raminə, Vyaçeslava və mənə hərəkətə keçməyimiz üçün əmr verdi. Ağlaşma və qışqırıq səsləri qatarı bürümüşdü. Baş leytenant var gücü ilə qapını açıb bizə tunelə düşməyimizi söylədi. Biz çətinliklə də olsa, pəncərələri sındırıb oradan uşaqları və qadınları vaqondan çıxarmağa başladıq”.

Beləliklə, bütün çətinliklərə baxmayaraq, Çingiz bir neçə dəfə körpələri, qocaları tunel boyunca daşıyıb stansiyaya qoyaraq geri qayıdıb. Həmin vaxt vaqonda olan əksər insanlar ondan yardım istəyiblər. İnsanların köməyinə gələnlərin arasında hərbi məktəbin başqa kursantları da olub. Bu dəhşətli hadisə Çingizi nə qədər sarsıtsa da, o, insanlara yardım etmək üçün bütün gücü ilə yenə vaqonlara qaçıb. Bir qadın ondan övladına kömək etməyini istəyib. Komandir kursantlara tuneldə yerdə sürünən bir qocaya kömək etmələrini tapşıraraq özü isə həmin uşağı qoynuna basıb və tuneli bürüyən tüstüdən cəld uzaqlaşdırıb. Bu, Milli Qəhrəmanımızın sonuncu qəhrəmanlığı olub. Qəzada zərər çəkənlərin növbəti hissəsi çıxacağa tərəf addımlayıblar. O isə...

Elə anadan olduğu ayda da əbədiyyətə qovuşdu...

Əfsuslar olsun ki, neçə-neçə insanın həyatını qəhrəmanlıqla xilas edən Çingiz Babayev dünyasını dəyişib. Hər şeydən xəbərsiz olan ailəsi isə bütün gecəni Çingizi gözləməklə keçiriblər. Oğullarından xəbər tuta bilməyən valideynlər bu faciə barədə radioda gedən xəbər buraxılışı vasitəsilə məlumat alıblar: “Çingiz bütün gecəni evə gəlməmişdi. Heç vaxt evdən xəbərsiz gecikməzdi. Anası Səadət xanımla həmin gecəni yata bilmədik. İşlədiyi yerə, dostlarına zəng etdim. Balamdan bir xəbər çıxmadı. Taki radiodakı xəbər buraxılışını dinləyənə qədər. O anda anladım ki, Çingiz də orada olub. Bilirdim ki, oğlum bu faciəyə biganə qalmaz. Yüzlərlə yaralının, meyitlərin içərisində balamı axtardım. Sonda xəstəxanada dünyasını dəyişənlərin siyahısında ən birinci sırada oğlum Çingiz Babayevin adını gördüm...”

Anası Səadət xanım qətiyyən nikbinliyini itirmir, oğlunun fədakarlığı ilə qürur duyduğunu deyir. Onun sözlərinə görə, hələ də Çingizin ibtidai sinifdəki yazılarını saxlayıb: “Bu günə qədər onun birinci sinifdə yazdığı dəftərləri, qiymət cədvəllərini saxlayıram. Musiqini və rəsm çəkməyi çox sevirdi. Müəllimlər onu hər zaman tərifləyirdilər, həm oxumağını, həm də davranışını başqaları üçün nümunə göstərirdilər. Mənə milyonların sevgisini və qürur hissini bəxş etdi. Çingiz kimi qəhrəmanın anası olduğuma görə fəxr edirəm. O, ölümdən qorxmurdu. Həmişə müharibəyə getmək, döyüşmək istədiyini deyirdi. Çingiz az yaşadı, amma mənalı ömür sürdü. O, Vətən yolunda həlak oldu. Yüzlərlə insanı xilas edərək özünü qurban verdi. Düşünürəm ki, belə qəhrəmanlıq əsl Azərbaycan oğluna xas olan cəhətdir. Mən oğlumla fəxr edirəm”.

Xatırladaq ki, 1996-cı il noyabrın 3-də Ulu öndər Heydər Əliyevin Fərmanı ilə Bakı metrosunda baş vermiş faciə zamanı öz həyat və sağlamlığı üçün mövcud olan təhlükəyə məhəl qoymadan zərərçəkmişlərin xilas olunmasında xüsusi şücaət və qəhrəmanlıq göstərərək həlak olmuş Azərbaycan Respublikası C.Naxçıvanski adına hərbi məktəbin zabiti baş leytenant Babayev Çingiz Adil oğlu (ölümündən sonra) Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı fəxri adına layiq görülüb. Onu da qeyd edək ki, şərəfinə “Ulduz” stansiyasında abidə kompleksi ucaldılıb, C.Naxçıvanski adına hərbi liseydə büstü qoyulub, yaşadığı binanın önünə isə xatirə lövhəsi vurulub.

Müşfiqə BAYRAMLI

Yeni Azərbaycan.- 2016.- 28 oktyabr.- S.11