Regionların inkişafı 2017-ci ilin birinci rübündə də davam edib

Bəhs edilən dövrdə Dağlıq Şirvan bölgəsinə daxil olan rayonlarda bütün sahələrdə uğurlu nəticələr əldə edilib

Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən hərtərəfli islahatlar nəticəsində ötən illərdə olduğu kimi, 2017-ci ilin birinci rübündə də ölkəmiz uğurla inkişaf edib. Heç şübhəsiz ki, respublikamızın hərtərəfli inkişafında 2004-cü ildən etibarən reallaşdırılan regional inkişaf proqramlarının xüsusi rolu var. Aprelin 17-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Sədrliyi ilə Yevlaxda keçirilən qeyri-neft ixracatçılarının respublika müşavirəsində də qeyd olunduğu kimi, sözügedən proqramların icrası nəticəsində regionlarımız abadlaşıb, şəhərlərimiz gözəlləşib və bütün sahələrdə uğurlar əldə edilib.

Bu uğurlardan Dağlıq Şirvan bölgəsinə də pay düşüb. Bununla bağlı konkret faktlara keçməzdən öncə bildirək ki, bu bölgə əsasən Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonunu əhatə edir. Bu iqtisadi rayon Ağsu, İsmayıllı, Qobustan və Şamaxı rayonlarını əhatə etməklə Azərbaycanın mərkəz hissəsində - Şirvan düzündə yerləşir. İqtisadi rayonun ümumi sahəsi 6,06 min kv. km olmaqla ölkə ərazisinin 7 faizini təşkil edir. İqtisadi rayonun relyefi dağlıq və düzənlik əraziyə bölünür.

Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonu geniş nəqliyyat şəbəkəsinə malikdir. Bakı-Tbilisi dəmiryol magistralı MDB ölkələri ilə iqtisadi əlaqələr yaratmağa imkan verir. Dəmir yolunu magistral və yerli əhəmiyyətli avtomobil yolları tamamlayır. Ölkə paytaxtını qərb rayonları ilə birləşdirən Bakı-Qazax şose yolu rayon ərazisindən keçir.

Beləliklə, ötən illərdə olduğu kimi, cari ilin birinci rübündə də iqtisadi rayona daxil olan rayonlarda, o cümlədən İsmayıllıda sosial-iqtisadi sahədə uğurlu nəticələr qazanılıb. Bu müddətdə rayonda ümumi məhsul buraxılışı faktiki qiymətlərlə 33 milyon 234 min manat olub ki, bu da əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 3 milyon 358 min manat çoxdur. Əsas kapitala investisiya qoyuluşu 3 milyon 877 min manat artaraq 8 milyon 199 min manat təşkil edib.

Rayon İcra Hakimiyyətindən verilən məlumata görə, 2017-ci ildən başlayaraq rayon büdcəsi özünümaliyyələşdirmə ilə, yəni respublika büdcəsindən dotasiya almadan icra edilir. Birinci üç ayda rayon büdcəsinin gəlir hissəsi 1 milyon 116 min manata qarşı 1 milyon 175 min manat icra olunub. Beləliklə də, büdcə gəlirlərinin icrası 105 faiz təşkil edib.

İlin ilk rübündə İsmayıllıda əhalinin təbii qaz, elektrik enerjisi ilə normal təminatı, təhsil, səhiyyə sahələrinin maddi-texniki bazasının yaxşılaşdırılması, həmçinin turizmin inkişafı, əhalinin məşğulluğunun artırılması istiqamətində də mühüm işlər görülüb. Bəhs edilən dövrdə rayonda həmçinin tikinti-quruculuq işləri davam etdirilib, yaşayış evləri, inzibati binalar, yollar tikilib və ya əsaslı təmir olunub. Məlumatda bildirilir ki, hazırda Keyvəndi kəndində 1500 başlıq iri heyvandarlıq təsərrüfatının, İsmayıllı şəhərində iki doqquzmərtəbəli yaşayış binasının, “Azərxalça” ASC tərəfindən xalça fabrikinin, Heydər Əliyev prospektində beşmərtəbəli otel binasının, Fövqəladə Hallar Nazirliyinin sifarişi ilə 8 yaşayış evinin və digər obyektlərin tikintisi davam etdirilir.

Bu məqamda qeyd edək ki, kənd təsərrüfatının inkişafı sözügedən bölgə, o cümlədən İsmayıllı rayonu üçün daim prioritet məsələ olub. Bu il 2098 hektar sahədə yazlıq bitkilər əkilib. Əkin sahələri ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 787 hektar çoxdur. Yaz əkini davam edir. Cari ildə tütün əkini sahəsinin 15 hektara çatdırılması nəzərdə tutulub. Bu məqsədlə Qurbanəfəndi, Topçu, Qalınçaq, Təzəkənd, Diyallı kəndləri ərazisində şum çıxarılıb, sahələrə arat suyu verilib. Şitil təminatı üçün 4 yerdə 2500 kvadratmetr örtülü sahədə tütün toxumu yetişdirilir. Kürdmaşı kəndində 12,5 milyon manat dəyəri olan aqroparkın yaradılması istiqamətində tədbirlər görülür.

Cari ildə barama istehsalı və əhalinin məşğulluq sahəsini artırmaq üçün 120 qutu ipəkqurdu toxumunun yetişdirilməsi məqsədilə kümçülərin siyahısı dəqiqləşdirilib. Rayonda ənənəvi sahə olan meyvəçilik də inkişaf etdirilir. Bu il Kəlbənd, Qalınçaq kəndlərində 11,7 hektarda intensiv meyvə bağları, Qubaxəlilli kəndində 40 hektar sahədə qoz bağı salınıb.

Bundan başqa Prezident İlham Əliyevin tövsiyə və tapşırıqlarına uyğun olaraq yeni fındıq bağlarının salınması istiqamətində xeyli iş görülüb. Ötən ilin payızında 458,7 hektar, cari ilin üç ayında isə 115 hektar sahədə yeni fındıq bağları salınıb. İlin sonunadək daha 1450 hektarda fındıq bağlarının salınması nəzərdə tutulub və hazırda bu istiqamətdə işlər davam etdirilir.

Bölgəyə daxil olan Ağsu rayonunda da ilin birinci rübündə sosial-iqtisadi sahədə uğurlu nəticələr qazanılıb, bu müddətdə ümumi məhsul buraxılışının həcmi 26 milyon 69,6 min manat təşkil ediıb. O cümlədən sənaye məhsulunun həcmi 17,5 faiz və ya 223 min manat artıb və 1 milyon 497,3 min manata çatıb. Tikinti-quraşdırma işlərinin həcmi 2 milyon 869,8 min manat, əsas kapitala yönəldilən investisiyalar 3 milyon 18,9 min manat olub. Keçən illə müqayisədə bu sahələrdə artım müvafiq olaraq 24,3 faiz və 27,8 faiz təşkil edib.

Rayon İcra Hakimiyyətindən verilən məlumata görə, hesabat dövründə Ağsuda tikinti-quruculuq işləri də davam etdirilib. Eyni zamanda, hazırda “Az-Qranata” MMC üçün yeni şərab süzmə və soyuducu anbarının, “Süsən aqro” MMC üçün Gəgəli qışlağı adlanan ərazidə kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı kompleksinin, şəhərin kanalizasiya sistemi üçün təmizləmə qurğusunun, şəhid ailələri və Qarabağ əlilləri üçün hər biri üç otaqdan ibarət 13 evin inşası, çoxmərtəbəli binaların, eləcə də 29 kilometr uzunluğunda Çaparlı-Kəndoba-Cəlayir avtomobil yolunun təmiri davam etdirilir.

Rayonda aqrar sahədə görülən işlərə gəlincə onu bildirmək yerinə düşər ki, vaxtilə ənənəvi sahə olan pambıqçılığın inkişafı bu gün ən ümdə vəzifələrdəndir. Cari ildə 2500 hektarda çiyid səpini aparılacaq. Ciddi hazırlıqdan sonra artıq əkin kampaniyasına başlanılıb. Pambıqçılıq üzrə 18 inzibati ərazi dairəsində 160 nəfər istehlakçı ilə müqavilə bağlanılıb. Rayonda baramaçılığın inkişafı, bu məqsədlə yem bazasının yaradılması istiqamətində də lazımi işlər aparılıb. Belə ki, Çindən gətirilən 30 min ədəd tut tingi mütəxəssislərin köməyi ilə əkilib və hazırda tinglərə qulluq göstərilir.

Rayon İcra Hakimiyyətindən bildirilib ki, aqrar sektorun aparıcı sahələrindən olan taxılçılıq, heyvandarlıq, bostan-tərəvəzçilik sahələrində də həyata keçirilən tədbirlər öz müsbət nəticəsini verir.

Sözügedən bölgəyə daxil olan Qobustan rayonunda da bu ilin birinci rübündə tikinti-quruculuq, abadlıq işləri sahəsində işlər davam etdirilib. Bu barədə verilən məlumatda deyilir ki, artıq Qobustan şəhərində “Kapitalbank”ın filialı üçün inzibati binanın, Cəmcəmli kəndində tibb məntəqəsinin tikintisi başa çatıb, yaxın vaxtlarda istifadəyə veriləcək. Rayon mərkəzində daxili imkanlar hesabına inşa olunan ikimərtəbəli 100 yerlik uşaq bağçası-körpələr evinin də tikintisi yekunlaşıb. Habelə Qobustan şəhərində 624 şagird yerlik üçmərtəbəli məktəb binasının, 50 çarpayılıq xəstəxananın tikintisi davam edir, 12 ictimai binanın təmirinə başlanılıb. Bundan başqa, əhalinin elektrik enerjisi, təbii qazla normal təminatı, su təchizatının yaxşılaşdırılması, yolların təmiri istiqamətində də işlər uğurla aparılır. Məhz atılan məqsədyönlü addımların nəticəsində artıq rayonda əhalinin təbii qazla təminatı 93 faizə çatıb, bir sıra kəndlərdə elektrik xətləri və dirəkləri dəyişdirilib.

Lakin bu ilin birinci rübündə rayonda aqrar sahədə xüsusi uğurlar əldə edilib. Bu da səbəbsiz deyil. Belə ki, rayonda iqtisadiyyatın əsas sahəsini kənd təsərrüfatı, o cümlədən taxılçılıq və heyvandarlıq təşkil edir. Bu ilin məhsulu üçün 26 min 448 hektar sahədə əkin aparılıb. Bunun 16 min 192 hektarı buğda, 9557 hektarı arpa, 699 hektarı isə yazlıq bitkilərdir. Bu günlər əkinçilər yaz qayğılarını yaşayırlar. Bu il rayonun Qaracüzlü kəndi ərazisində 1000 hektar sahədə aqroparkın yaradılması nəzərdə tutulub. Hazırda bununla bağlı sənədləşdirmə işləri aparılır. İqtisadiyyatın aparıcı sahələrindən olan heyvandarlıqda da nəticələr uğurludur. Qaramalın azı 50 faizinin süni mayalandırılması qarşıda mühüm vəzifə kimi durur. İlin ilk üç ayında bu sahədə də xeyli iş görülüb.

İqtisadi rayona daxil olan Şamaxıda da cari ilin ilk üç ayında qarşıya qoyulan vəzifələr uğurla icra olunub. Bəhs edilən dövrdə 94 milyon manat dəyərində ümumi məhsul istehsal edilib. Ümumiyyətlə, qeyri-neft sektorunun inkişafı, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, aqrar sektorda aparılan islahatlar Şamaxı rayonunda da əhalinin məşğulluğunun artmasına, yeni iş yerlərinin açılmasına imkan verir. Rayon Statistika İdarəsindən verilən məlumata görə, hesabat dövründə Şamaxıda 1831 yeni iş yeri açılıb və açılan iş yerlərinin hamısı daimidir.

Cari ilin birinci rübündə Şamaxıda tikinti-quruculuq, abadlıq sahələrində xeyli işlər görülüb. Belə ki, Şamaxının mərkəzindəki 20 Yanvar parkında yenidənqurma və əsaslı təmir işləri davam etdirilir, 120 yerlik 5 saylı uşaq bağçası-körpələr evinin, şəhid ailələri və əlillər üçün 36 mənzilli yaşayış binasının inşası aparılır. Habelə 4 ədəd çoxmənzilli yaşayış binasının təmiri başa çatdırılıb.

Yeri gəlmişkən, bölgədəki digər rayonlar kimi, Şamaxıda da kənd təsərrüfatı rayon iqtisadiyyatının aparıcı sahəsidir. Məhz buna görə də ilin ilk üç ayı ərzində bu sahədə 8,6 milyon manatlıq məhsul istehsal edilib. Bu il 22 min 112 hektar sahədə əkin aparılıb ki, bunun da 14 min 114 hektarı strateji məhsul olan dənli bitkilərin payına düşür.

Bu ilin biriinci rübündə aqrar sahədə atılan addımlardan danışarkən üzümçülüyün inkişafı istiqamətində həyata keçirilən tədbirləri xüsüsi vurğulamaq lazımdır. Rayon İcra Hakimiyyətindən verilən məlumata görə, vaxtilə Azərbaycanın ən böyük üzümçülük rayonlarından olan Şamaxıda hazırda bu sahənin inkişafı istiqamətində ardıcıl tədbirlər görülür. Dövlətimizin başçısının tapşırığı ilə hazırlanan və qəbul edilən “2012-2020-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında üzümçülüyün inkişafına dair Dövlət Proqramı”nın bu sahənin yenidən dirçəldilməsində mühüm rolu olub. Hazırda rayonda üzümçülük yeni inkişaf dövrünü yaşayır. Plantasiyaların sahəsi 1640 hektara çatdırılıb. Meysəri kəndi ərazisində 96 hektarda yeni üzüm bağı salınır.

Nadir AZƏRİ

Yeni Azərbaycan.- 2017.- 2 2 aprel.- S.7