Regionlarda yeni iş yerlərinin yaradılması daimi prosesə çevrilib

2017-ci ilin yanvar-may aylarında ƏƏSMN-in məşğulluq orqanları tərəfindən 31,3 minə yaxın şəxsin məşğulluğu təmin edilib, 58 min nəfərdən çox vətəndaş əlavə təhsil və peşəyönümü tədbirlərinə cəlb olunub

Respublikamızda səmərəli iqtisadi siyasət hər sahədə ölkənin güclənməsinə, o cümlədən də milli gücün artmasını şərtləndirən vacib amillərdən biri kimi sosial sahənin prioritetliyinin təmin olunmasına xidmət edir. Ölkəmizdə milli iqtisadiyyatın sosialyönümlülüyünün təmin olunması nəticəsində əhalinin real gəlirlərinin orta illik artım tempi iqtisadi artım tempini orta hesabla 8,3 faiz bəndi üstələyib, ölkəmizdə yoxsulluq səviyyəsi 5 faizə enib. Qeyd edək ki, hazırda Azərbaycanda yoxsulluq qlobal yoxsulluq səviyyəsindən 3 dəfə aşağıdır. Ölkəmiz insan inkişafı indeksini MDB dövlətləri üzrə ən yüksək səviyyəyə çatdırıb, BMT-nin İnkişaf Proqramının hesabatında “yüksək insan inkişafı” ölkələri qrupunda yer alıb.

Bölgələrdə əhalinin məşğulluğunun təmin olunması böyük sosial əhəmiyyət daşıyır

Son illərdə regionlarda əhalinin məşğulluğunun artırılması istiqamətində məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir ki, bu da böyük sosial əhəmiyyət daşıyır. Məlum olduğu kimi, Prezident İlham Əliyev ölkədə əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsi ilə bağlı qarşıya yeni hədəflər qoyub. Dövlət başçısı diqqəti ona yönəldib ki, uğurlu sosial-iqtisadi siyasət sayəsində Azərbaycanın əhalisi getdikcə artır. Ölkədə əhalinin artım tendensiyası ilə əlaqədar yeni iş yerlərinin yaradılması da daimi prosesə çevrilməlidir. Prezident İlham Əliyev Nazirlər Kabinetinin 2017-ci ilin birinci rübünün sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasındakı nitqində bu barədə fikirlərini ifadə edərək vurğulayıb: “Bölgələrdə məşğulluğun artırılması daim diqqət mərkəzindədir. Mən bunu dəfələrlə demişəm ki, biz bu məsələni daim diqqətdə saxlamalıyıq. Çünki bizdə əhali artır, bu il də, gələn illərdə də artacaq və artan əhali üçün gələcəkdə yeni iş yerləri lazım olacaq. Azərbaycanda demoqrafik vəziyyət çox yaxşıdır, əhali artır. Ancaq bu, bizi daha da fəal işləməyə sövq etməlidir. Ona görə məşğulluğun artırılması həmişə gündəlikdə duran məsələ olacaqdır. Biz bunu həll edirik”.

Ölkəmizdə məşğulluq kimi vacib sosial məsələnin həllində 2004-cü ildən bəri regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət proqramlarının uğurla reallaşdırılmasının rolunu da xüsusi qeyd etmək lazımdır. Belə ki, Dövlət proqramlarının icrasına başlanandan indiyədək ölkə üzrə təxminən 1,6 milyon yeni iş yeri yaradılıb ki, onların da böyük əksəriyyəti daimidir və bölgələrin payına düşür. 2014-2018-ci illəri əhatə edən müvafiq Dövlət Proqramının icrasının üçüncü ili ərzində ölkə üzrə ümumilikdə 148 mini daimi olmaqla, 190 minə yaxın yeni iş yeri açılıb. Azərbaycan yeni iş yerlərinin yaradılması siyasətini yeni iqtisadi şəraitdə də diqqət mərkəzində saxlayır. Cari ilin birinci rübündə ölkə üzrə proqnozlaşdırıldığından daha çox - 85 min yeni iş yeri yaradılıb ki, bunun da 70 mini daimidir.

Yeni müəssisələr bölgələrdə məşğulluğun artmasına müsbət təsir göstərir

Ötən ildən ölkəmizdə başlanan islahatlar sayəsində bölgələrin investisiya təminatı güclənib və iqtisadi aktivlik artıb. Aparılan islahatların nəticəsində regionlarda yeni təsərrüfat subyektlərinin fəaliyyətə başlaması isə öz növbəsində əhalinin məşğulluğunun artmasına müsbət təsir göstərir. Bu baxımdan Prezident İlham Əliyevin imzaladığı müvafiq fərmanlara əsasən ölkəmizdə investisiyaların təşviqi mexanizminin işə düşməsinin önəmini xüsusi qeyd etmək lazımdır. Müvafiq təşviq mexanizminin sayəsində ölkəmizdə istər sənayedə, istərsə də aqrar sektorda özəl investisiya qoyuluşu əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair sonuncu Dövlət Proqramının icrasının üçüncü ilində sahibkarlara 84 investisiya təşviqi sənədi verilib ki, bu layihələrin reallaşması nəticəsində 1 milyard manatdan çox investisiya yatırılacaq, 6700-ə yaxın yeni iş yeri açılacaq. Layihələrin 38 faizi kənd təsərrüfatı, 62 faizi isə sənaye sahələrində olmaqla, onların 40 faizi Bakıətrafı qəsəbələrin və Abşeron rayonunun, 60 faizi isə digər şəhər və rayonların payına düşür.

Ölkəmizdə regionların inkişafında mühüm rolu olan qeyri-neft sənayesinin istehsal və ixrac potensialının artırılmasında səmərəli təşviq mexanizmlərindən sayılan sənaye parklarının və zonalarının təşkili davam etdirilir. Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında “Azərtexnoline” zavodunda 750 nəfər işlə təmin edilib. Daha dörd müəssisə bu il, üç müəssisə isə gələn il fəaliyyətə başlayacaq. Həmin istehsalatlarda 800-ə yaxın yeni iş yeri açılacaq. Mingəçevir Sənaye Parkında yüngül sənaye, o cümlədən tekstil, ayaqqabı, tibbi kosmetika, iplik və digər növ məhsul istehsalı üzrə yerli xammal bazası əsasında 9 fabrikin yaradılması ilə 150-200 milyon dollar investisiya qoyuluşu və 5500-dək yeni iş yerinin açılması nəzərdə tutulur. Son bir ildə Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti tərəfindən Neftçala sənaye zonasında infrastrukturun yaradılması başa çatdırılıb və artıq 7 iştirakçı qeydiyyatdan keçib. Bu il burada avtomobil, kənd təsərrüfatı qurğuları, polietilen boru, modul tipli məktəb binaları, balıq yemi və digər istehsal müəssisələri fəaliyyətə başlayacaq. Eyni zamanda, Ağstafada sənaye zonası yaradılıb, Masallıda müvafiq torpaq sahəsi ayrılıb və hazırda layihələndirmə işləri aparılır, bir sıra rayonlar üzrə isə sənaye zonalarının yaradılmasına hazırlıq görülür. Bəhs olunan sənaye zonalarında yüzlərlə yerli sakin yeni iş yerləri ilə təmin olunacaq.

Xüsusi layihəyə uyğun olaraq ötən il Füzuli rayonunda “Azərxalça” ASC-nin xalça müəssisəsi fəaliyyətə başlayıb. Daha 9 rayonda isə xalçaçılıq müəssisələrinin tikintisi bu il başa çatdırılacaq. İlkin proqnozlara əsasən, regionlarda açılacaq xalçaçılıq müəssisələrində 1600 yeni iş yeri yaradılacaq. Eyni zamanda, xalça istehsalı üçün etibarlı xammal bazasının yaradılması, habelə ixrac potensialının artırılması məqsədilə yunun tədarükü sistemi təşkil edilir, kimya-sənaye parkında əyirici-boyaq fabrikinin yaradılmasına hazırlıq işləri aparılır ki, bu da əlavə iş yerlərinin açılması deməkdir.

Son vaxtlarda aqrar sektorda istehsal və ixrac imkanlarının genişlənməsi də regionlarda iqtisadi aktivliyin artmasının göstəricisidir. Qeyd edək ki, respublikanın 20 rayonunda 44 min hektaradək ərazidə 22 sahibkar tərəfindən müasir suvarma sistemlərinin və innovativ texnologiyaların tətbiqinə əsaslanan 32 iri fermer təsərrüfatı yaradılıb. Şəmkir və Yalamada aqroparkların yaradılması işləri davam etdirilir. Yalama aqroparkında birinci mərhələ üzrə işlər başa çatdırılıb. Hazırda 22 rayonda 130 min hektaradək ərazidə 27 aqroparkın yaradılması təşviq olunur. Bundan başqa, ötən ildən başlayaraq respublikanın bölgələrində böyük əmək tutumuna malik pambıqçılıq, baramaçılıq, tütünçülük kimi sahələrin inkişafına böyük diqqət göstərilir. Bütün bunlar respublika üzrə fəal məşğul əhalinin iş yerləri ilə təmin olunmalarına geniş imkanlar açıb.

Yeri gəlmişkən, əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Səlim Müslümov KİV nümayəndələri ilə keçirdiyi görüşdə ölkə üzrə əhalinin məşğulluğunun artırılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərdən geniş söhbət açıb. S.Müslümovun məlumatına əsasən, cari ilin 5 ayında nazirliyin məşğulluq orqanları tərəfindən 31,3 minə yaxın şəxsin məşğulluğu təmin edilib.

Mətbuat konfransında jurnalistlərin suallarını cavablandıran S.Müslümov ölkəmizin əmək bazarının son illərdə dünyada baş verən iqtisadi böhranın təsirlərindən qorunduğunu vurğulayıb. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sosial-iqtisadi siyasətinə uyğun olaraq qeyri-neft sektorunun inkişafı məqsədilə həyata keçirilən islahatların ilk növbədə əmək resurslarının məşğulluğuna yönəldilməsinin əhəmiyyətini önə çəkən nazir bildirib ki, xüsusən ənənəvi kənd təsərrüfatı sahələrinin inkişafı istiqamətində stimullaşdırıcı tədbirlər əhalinin 47 faizinin yaşadığı regionlarda əmək ehtiyatlarının daha geniş müstəvidə səmərəli məşğulluğuna yol açıb. “Ümumilikdə, 2017-ci ilin yanvar-may aylarında nazirliyin məşğulluq orqanları tərəfindən 31,3 minə yaxın şəxsin məşğulluğu təmin edilib, 58 min nəfərdən çox vətəndaş peşə hazırlığı, əlavə təhsil və peşəyönümü tədbirlərinə cəlb olunub. Müsbət nəticələrdən biri kimi, vaxtında və kompleks şəkildə görülən tədbirlər ötən ilin ilk aylarında əmək bazarında müəyyən qədər özünü göstərmiş gərginliyin artıq tam aradan qalxmasına və əmək bazarında yenidən sabitliyin mövcud olmasına imkan verib”, - deyə S.Müslümov vurğulayıb.

Regionlarda özünüməşğulluq proqramının əhatə dairəsi genişlənir

Ölkəmizdə əhalinin məşğulluğunun artırılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər sırasında özünüməşğulluq proqramı xüsusi yer tutur. Proqramın əsas məqsədi insanları layiqli iş yerləri ilə təmin etməkdən ibarətdir. Prezident İlham Əliyevin “Əhalinin özünüməşğulluğunun təmin olunması sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” 7 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən proqramın əhatə dairəsi getdikcə genişlənir. S.Müslümov bildirib ki, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən verilmiş aktivlər (mal və materiallar) hesabına yeni yaradılan fərdi təsərrüfatların sayı getdikcə artır: “Özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində artıq 60-dan çox rayon və şəhər üzrə 730 nəfərə qədər işsiz və işaxtaran şəxsin aktivlərlə təminatı həyata keçirilib. Onların hər biri verilmiş mal və materiallar əsasında ailə əməyinə əsaslanan fərdi təsərrüfatlarını biznes-planlarında nəzərdə tutulan qaydada formalaşdıra biliblər”.

Qeyd edək ki, bəhs olunan proqram çərçivəsində 1400 nəfərə yaxın şəxsin özünüməşğulluğuna şərait yaradılması nəzərdə tutulub.

Mübariz ABDULLAYEV

Yeni Azərbaycan.- 2017.- 30 iyun.- S.30.