Ölgələrdə pambıq yığımı uğurla davam edir

Regionlarda qeyri-neft sektorunun inkişafı istiqamətində mühüm nəticələr əldə olunur

Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun inkişafı ixrac qabiliyyəti yüksək olan məhsulların daha geniş istehsalına şərait yaradır. Bu mənada, regionlarda texniki bitkilərin yetişdirilməsinin daha da genişləndirilməsi pambıqçılığın da inkişafında yeni mərhələnin başlanğıcını qoyub. Belə ki, ölkəmizdə pambıqçılığın inkişafına göstərilən diqqət və qayğı bu sahənin yenidən yüksəlişinə imkan verir. Vurğulanmalıdır ki, pambıqçılığın inkişafı dünya bazarına çıxışımız, eləcə də kənd təsərrüfatının inkişafında mühüm rola malikdir. Eyni zamanda, pambıqçılıq əməktutumlu kənd təsərrüfatı sahəsidir. Ötən il 10 minlərlə insan pambıq təsərrüfatlarında çalışıb.

Qeyd edilməlidir ki, pambıqçılığın daha yüksək səviyyədə inkişafı üçün dövlətimiz sahibkarlara hərtərəfli yardım göstərir. İstər subsidiyaların verilməsi, istər yeni texnikalarla təminat məsələsinin həll edilməsi, istərsə də yeni torpaqların əkinə cəlb edilməsi regionlarda pambıqçılığın inkişafında yeni səhifələr açır. Pambığın alış qiyməti keçən il 41 qəpikdən 50 qəpiyə qaldırılıb və sahibkarlara, eyni zamanda, 10 qəpik subsidiya verilir. Bu isə həm də pambıqçılığa marağın artmasına imkan yaradır.

Hazırda bölgələrdə pambıq yığımı uğurla davam edir. Oktyabrın 7-dək pambıq qəbulu məntəqələrinə ölkə üzrə 59 min 457,01 ton məhsul təhvil verilib. Dövlət Statistika Komitəsindən bildiriblər ki, pambıq tədarükündə əvvəlki kimi Saatlı rayonu öndədir. Rayonun fermerləri indiyədək məntəqələrə 11212,40 ton məhsul təhvil veriblər. Biləsuvarda 7033,31 ton, Sabirabadda 6376,79 ton, Beyləqanda 4746,78 ton, Ağcabədidə 4723,33 ton pambıq tədarük olunub. Qeyd edək ki, ölkə üzrə cari ildə ötən illə müqayisədə 2,7 dəfə çox - 136 min 413,2 hektar çiyid səpilib. Bu il ən çox pambıq Saatlıda (17220 hektar), İmişlidə (15641,5 hektar), Sabirabad (15055 hektar), Biləsuvar (11351,8 hektar) və Neftçalada (11111 hektar) əkilib.

Bu günlərdə Ağcabədi rayonunda keçirilən müşavirədə pambığın tədarükündə mövcud vəziyyət, məhsulun vaxtında və itkisiz yığılması üçün qarşıda duran vəzifələr müzakirə olunub. Aidiyyəti idarə, müəssisə və təşkilat rəhbərlərinin, pambıq istehsalçılarının, fermerlərin, pambıq qəbulu məntəqələrinin əməkdaşlarının, kənd inzibati ərazi nümayəndələri və bələdiyyə sədrlərinin iştirak etdiyi toplantıda Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Şahin Məmmədov çıxış edərək pambıqçılığın inkişafının prioritet məsələ kimi qarşıya qoyduğunu diqqətə çatdırıb, bu istiqamətdə görülən işlərdən danışıb. Bildirilib ki, Prezident İlham Əliyev tərəfindən pambıqçılığın inkişafına verilən dəstək Ağcabədi rayonunun pambıq istehsalçılarında böyük ruh yüksəkliyi yaradıb. Bu il rayonda 9550 hektar sahədə pambıq əkilib ki, bu da ötən illə müqayisədə 2,6 dəfə çoxdur. Becərmə işləri vaxtlı-vaxtında həyata keçirilib, tarlalarda bol məhsul yetişib. “Hava şəraitini nəzərə alaraq yerli icra nümayəndələri, bələdiyyələr, pambıq mülkiyyətçiləri, pambıq zavodlarının rəhbərləri məhsulun itkisiz və qısa müddətdə yığımını təmin etmək üçün bütün qüvvələri sərf etməlidirlər. Bunun üçün pambıq yığan briqadaların sayı artırılmalı, tarlalarda zəhmətlə becərilmiş məhsulu vaxtında və itkisiz toplamaq üçün bütün imkanlardan maksimum istifadə olunmalıdır”, - deyə Ş.Məmmədov qeyd edib. Müşavirədə pambıq yığımı ilə bağlı qarşıya çıxan çətinliklərin aradan qaldırılması üçün müvafiq orqanların rəhbərlərinə göstərişlər verilib.

Ağcabədi rayonunun Yeni Qaradolaq kənd sakini Tofiq İsmayılov da pambıqçılıqla məşğul olur. Keçən il hər hektardan 41,2 sentner olmaqla 180 ton məhsul götürən fermer bu il də tarlalarda bol məhsul yetişdirib. Tofiq İsmayılov AZƏRTAC-a bildirib ki, ölkəmizdə pambıqçılığın dirçəldilməsi digər kənd sakinləri kimi, onun da sevincinə səbəb olub: “Bu il “MKT İstehsalat Kommersiya” MMC ilə müqavilə əsasında 40 hektarda pambıq becərmişəm. Pambığın becərilməsində suvarma, gübrələmə, kultivasiya, zərərverici və xəstəliklərə qarşı mübarizə, ucvurma və sair kimi aqrotexniki tədbirlər vaxtında həyata keçirilib. Odur ki, tarlalarda bol məhsul yetişib. Artıq pambıqyığan maşınlarla 33 hektarda birinci yığım aparılıb. Təmiz çəkidə 151,7 ton pambıq götürmüşük ki, bu da hər hektardan 45 sentnerdən çox məhsuldarlıq deməkdir. Pambıq yığımı başa çatanadək bu rəqəm 50 sentnerdən yüksək olacaq. Ölkəmizdə pambıqçılığın inkişafına göstərilən dövlət qayğısından bəhrələnərək, gələcəkdə pambıq sahələrini daha da genişləndirmək fikrindəyəm”.

Bu il Sabirabad rayonunda isə 15 min hektardan çox sahədə pambıq əkilib. Bu da ötən illə müqayisədə 8 min 912 hektar çoxdur. Rayon Kənd Təsərrüfatı İdarəsinin rəisi Heydər Yaqubov bildirib ki, bir müddətdir pambıq yığımına başlanılıb. Bu məqsədlə 50 mindən çox işçi qüvvəsi cəlb olunub. Pambıq tarlalarından oktyabrın 7-dək 6 min 300 tondan çox məhsul yığılaraq tədarük məntəqələrinə təhvil verilib. Yığım mütəşəkkil təşkil olunduğundan gün ərzində sahələrdən 350-400 tondan çox məhsul toplanılır. Hazırda sahələrdə 25 pambıqyığan kombayn işləyir. Gün ərzində maşınlarla 250-300 ton məhsul toplanılır, qalanı isə əllə yığılır.

Uzun illər pambıqçılıqla məşğul olan fermer Əfrasiyab Əsgərov deyib ki, cari ildə 180 hektar sahədə pambıq becərib. Bitkiyə aqrotexniki qaydada qulluq etdiyindən bol məhsul yetişib. Sentyabrın əvvəllərindən məhsul yığımına başlayıb. Hər gün əl ilə 6-7 ton məhsul toplanılır. Artıq məhsul yığımına texnika cəlb olunub. Pambıqdan yaxşı qazanc götürən fermer gələcəkdə əkin sahəsini 250 hektara çatdırmaq fikrindədir.

Sabirabadda həmçinin pambıqçılığın sürətli inkişafı və məhsul istehsalının artımı ilə əlaqədar olaraq pambıq qəbulu məntəqələri də yenidən qurulur. Təmir və yenidənqurma işlərinə ilk olaraq rayonun Moranlı və Qaratəpə kəndlərindəki pambıq qəbulu məntəqələrindən başlanılıb. Altı min ton xam pambıq qəbul etmək gücünə malik olan məntəqələrdə təmir işlərinə bu ilin iyun ayının əvvəllərindən başlanılıb. Hər biri 10 hektar ərazini əhatə edən məntəqələrdə pambıq tayaları üçün 18 meydança, inzibati bina, laboratoriya və ümumilikdə 30-a yaxın yardımçı tikili inşa edilib. Məntəqələrə elektrik, su və kanalizasiya xətləri çəkilib, yanğından mühafizə üçün avadanlıqlar və istilik sistemi qurulur. Məntəqələr ən müasir avadanlıqlarla təchiz olunub.

MKT “İK” MMC-nin Sabirabad filialının direktoru Yunis Gözəlov bildirib ki, rayonda pambıq istehsalının ilbəil artması ilə əlaqədar olaraq gələcəkdə daha bir neçə pambıq qəbulu məntəqəsinin yenidən qurulması nəzərdə tutulub.

Xatırladaq ki, sabirabadlı pambıqçılar ötən il 6 min 113 hektar sahədə pambıq əkib və 7 min 113 ton məhsul tədarük ediblər.

Kürdəmir rayonunda da kütləvi pambıq yığımı kampaniyası davam edir. Artıq məhsul toplanışına pambıqyığan maşınlar da cəlb olunur. Rayon İcra Hakimiyyətindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, bu il rayonda 4027 hektarda pambıq yetişdirilib. Onun 1500 hektarında məhsul maşınlarla yığılacaq. Hazırda tarlalara 7 ədəd pambıqyığan maşın çıxarılıb. Onun 5-i “MKT-İK” MMC-yə, 2-si isə “Kürdəmir Kənd Təsərrüfatı” MMC-yə məxsus sahələrdə işləyir. “Ağ qızıl”ın tez və itkisiz yığılması üçün rayonda bütün qüvvələr səfərbər olunub. Məhsul toplanışına 2500 nəfərdən çox işçi qüvvə cəlb edilib. İndiyədək tarlalardan 1524 ton pambıq toplanılıb və yığılan məhsulun 1406 tonu qəbul məntəqələrinə təhvil verilib.

İmişlidə də pambıq yığımı sürətlə davam edir. Yığıma mütəşəkkil başlayan pambıqçılar bu günədək tarlalardan bir neçə min ton məhsul toplayıblar. Bu il rayonda 15 min 641 hektar sahədə pambıq əkilib. Bu, ötən ildəkindən 2,5 min hektar çoxdur. Rayonda pambıq əkini üçün əlverişli şərait olduğundan və torpaq mülkiyyətçiləri tərəfindən bitkiyə aqrotexniki qaydada qulluq göstərildiyindən bu il tarlalarda bol məhsul yetişib. Əksər pambıq sahələrinin hər kolunda orta hesabla 150-200 qoza var ki, bu da yüksək məhsuldarlıqdan xəbər verir.

Bir müddətdir ki, rayonda kütləvi pambıq yığımına başlanılıb. Məhsul yığımı həm əl, həm də maşınlarla aparılır. Hazırda sahələrdə 30-a yaxın pambıqyığan kombayn işləyir və gün ərzində maşınlarla 250-300 ton məhsul toplanaraq tədarük məntəqələrinə göndərilir.

Təcrübəli fermer Eldar Hüseynov deyib ki, Prezident İlham Əliyevin qeyri-neft sektorunun kompleks inkişafına verdiyi dəstək kənd təsərrüfatının digər sahələri ilə yanaşı, pambıq əkininə olan marağı da qat-qat artırıb. Pambıqçılığın inkişafı ilə bağlı fermerlərə dövlət tərəfindən edilən güzəştlər, son məhsula görə verilən əlavə subsidiyalar öz bəhrəsini verir. İndi sahələrdə ötən ildəkindən çox məhsul var və hər hektardan orta hesabla 25-30 sentner məhsul götürmək mümkün olacaq.

Hazırda rayonda pambıq yığımı sürətlə davam edir. Məhsul istehsalçıları hər gün orta hesabla 500 tondan çox pambıq toplayırlar ki, bunun da əksəriyyəti maşınlarla yığılır.

Qeyd edək ki, cari ildə imişlili pambıqçılar sahələrdən 30 min tondan çox pambıq yığmağı qarşıya məqsəd qoyublar.

Ucar rayonunda isə cari mövsümdə 2500 hektarda pambıq yetişdirilib və sahələrin 80 faizə qədəri maşınlarla yığılacaq. Rayon kənd təsərrüfatı idarəsindən bildirilib ki, hələlik sahələrə bir neçə texnika çıxarılıb. Maşınla pambıq yığımına ilkin olaraq Bərgüşad və Qulabənd ərazi vahidlərindəki tarlalardan başlanılıb.

Qeyd edək ki, sentyabrın 25-nə olan məlumata görə, Ucarda 506,98 ton pambıq yığılıb. Məhsulun 95 faizdən çoxu əl ilə toplanılıb. Məhsul toplanışında hər gün 1300 nəfərədək sakin iştirak edir. Pambıqyığan maşınların tarlalara çıxarılması məhsul yığımını daha da sürətləndirəcək.

Nardar BAYRAMLI

Yeni Azərbaycan.- 2017.- 10 oktyabr.- S.7.