Regionların sosial-iqtisadi inkişafı bu ilin 9 ayı ərzində də davam edib

Aran iqtisadi rayonuna daxil olan ayrı-ayrı rayonlarda əldə edilən uğurlar da bunu təsdiqləyir

Ölkəmizdə həyata keçirilən uğurlu sosial-iqtisadi siyasət kursu əldə olunan nailiyyətlərin davamlılığını təmin edir. İqtisadiyyatımızın daha da şaxələndirilməsi, eləcə də qeyri-neft sektorunun dinamik inkişafının təmin edilməsi, rəqabətqabiliyyətliliyin artırılması yeni mərhələdə iqtisadi sektorda ardıcıl islahatların davam etdirilməsi üçün müəyyən olunmuş hədəflərə çatmağa imkan verir. Eyni zamanda, regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı Dövlət proqramlarının uğurlu icrası Azərbaycanın ayrı-ayrı regionlarında sıçrayışlı inkişafa da təkan verib.

Dövlət proqramları çərçivəsində atılan addımlar nəticəsində respublikada açılan yeni iş yerlərinin, yaradılan yeni infrastrukturun mütləq əksəriyyəti məhz regionların payına düşüb ki, bu da bölgələrin daha da yüksək səviyyədə inkişafına yol açıb. Elə bu ilin 9 ayı ərzində əldə olunan nəticələr də bunu deməyə əsas verir. Yeri gəlmişkən ölkənin hər yerində olduğu kimi, Aran iqtisadi rayonuna daxil olan ayrı-ayrı rayonlarda bəhs edilən dövrdə əldə edilən nəticələr də deyilənləri təsdiqləyir.

Məsələn, verilən məlumata görə, bu ilin doqquz ayında Aran iqtisadi rayonuna daxil olan Göyçay rayonunda infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi, aqrar sahənin daha da inkişaf etdirilməsi, yeni istehsal, ticarət və xidmət obyektlərinin inşa edilməsi, daimi iş yerlərinin açılması istiqamətində bir sıra tədbirlər həyata keçirilib, məhsul istehsalı və xidmətlərin ümumi həcmi 2016-cı ilin birinci yarısına nisbətən 5,5 faiz və ya 19,8 milyon manat artaraq 199,1 milyon manat olub. Ötən 9 ayda aqrar sahədə bir sıra uğurlar əldə edilib. Belə ki, 2017-ci ilin məhsulu üçün 22324,2 hektar sahədə kənd təsərrüfatı bitkilərinin əkini aparılıb ki, bu da ötən ilə nisbətən 1119,2 hektar və ya 5,2 faiz çoxdur. Cari ildə 14841 hektar dənli və paxlalı bitkilər, 433,7 hektar qarğıdalı, 219 hektar çəltik, 41 hektar soya, 156 hektar kartof, 1080,5 hektar tərəvəz, 5724 hektar yonca əkilib.

Cari mövsümdə 14617 hektar sahədən 41,2 min ton taxıl biçilib. Cari ildə 44 kümçüyə 1900 qram ipəkqurdu verilib, 5293 kiloqram barama tədarük edilib. Həmçinin 219 hektar sahədən 250 tondan artıq çəltik, 434 hektar sahədən 438 ton qarğıdalı, 280 hektar ərazidə salınmış 7565 istixanadan 30 min tondan artıq faraş pomidor və xiyar istehsal olunub. 2017-ci ilin 9 ayı ərzində bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 19,1 milyon manat vəsait yönəldilib, 18,5 milyon manatlıq tikinti işləri görülüb ki, bunun da 83,1 faizi istehsal təyinatlı obyektlərin tikintisində istifadə edilib.

Hesabat dövründə “Azəravtoyol” ASC tərəfindən rayonun Bığır-Cırqurd-Şəkər-Veysəlli-Alıkənd-Mırtı avtomobil yolunun yenidən qurulması işlərinə başlanılıb. Yolun ümumi uzunluğu 17 kilometr, eni 10 metr olacaq. Bundan əlavə, rayonda avtovağzal binası da tikilir. Heydər Əliyev parkında, bayraq meydanında aparılan yenidənqurma işləri başa çatdırılıb, ərazidə yeni bayraq muzeyinin tikintisi, Əli Kərim parkının əsaslı şəkildə yenidən qurulması işləri davam etdirilir. Həmçinin 2500 nəfər tamaşaçı tutumu olan mərkəzi stadionda əsaslı yenidənqurma işləri davam etdirilir, ərazidə yeni basketbol meydançası inşa olunur.

Bundan başqa, əsaslı təmir olunan Göyçay şəhər 2 nömrəli orta məktəbin və Qaraman kənd orta məktəbin binaları, Hacağabəyli kəndində yeni tikilən 24 yerlik sinif komplekti, Ərəbşahverdi kəndində 40 yerlik modul tipli məktəb binası istifadə verilib, hazırda Alıkənd kəndində 40 yerlik modul tipli məktəb binasının tikintisi üçün layihə-smeta sənədləri hazırlanır. Rayonun Yalman kəndində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun və sahibkarın vəsaiti hesabına Logistik Mərkəz və Xurma Qurutma Fabriki, 2000 tonluq soyuducu anbar kompleksi tikilir. Keçmiş Pambıq Əyirici və Toxuculuq Fabrikinin bazasında yeni istehsal sahələrinin yaradılması istiqamətində yenidənqurma işləri davam etdirilir.

Eləcə də Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin sifarişi ilə rayonun 6 kəndində modul tipli sutəmizləyici qurğu inşa edilir, “Azərsu” ASC-nin sifarişi ilə 15 kəndə içməli su xətti çəkilir. Hesabat dövründə rayonun Cəyirli kəndinin ərazisində regionda ən iri tikinti materiallarının topdan və pərakəndə satış bazası istifadəyə verilib, hazırda inşa edilən “yaşıl market”in tikintisində son tamamlama işləri aparılır. Cari ilin yanvar-sentyabr ayları ərzində 1033 yeni iş yeri açılıb ki, bunun da 1026-sı daimidir.

Aran iqtisadi rayonunun Zərdab rayonunda isə cari ilin doqquz ayında 64 milyon 589 min manatlıq məhsul istehsal olunub. Bunun da 41 milyon 215 min manatı və ya 63,8 faizi kənd təsərrüfatının payına düşür. Bu il 480 qutu ipəkqurdundan 27 min 45 kiloqram barama istehsal olunub. Bu, respublikada ən yüksək göstəricidir. 611 nəfər kümçü barama istehsalına görə 250 min manata yaxın pul əldə edib. Cari mövsümdə 3232,3 hektar sahədə pambıq yetişdirilib. Hazırda məhsul yığımında 2000 nəfərdən çox işçi qüvvəsi çalışır. Hələlik 2389 ton pambıq yığılaraq emal müəssisələrinə təhvil verilib. Çəltikçilik sahəsində də diqqətəlayiq inkişaf var. Hesabat dövründə 202 hektar sahədə çəltik əkilib. Bu ayın əvvəlinədək 690,7 ton məhsul istehsal olunub. Hazırda biçin davam edir.

Rayonda ötən 9 ayda “Ram Süd” MMC-nin süd emalı müəssisəsi istifadəyə verilib. Sutkalıq istehsal gücü 20 ton olan müəssisədə 100 nəfərə yaxın işçi qüvvəsi çalışır. “SEDA” layihəsi çərçivəsində rayonun Hüseynxanlı, Gödəkqobu, Dəli Quşçu kəndlərində yem sexlərinin, Əlibəyli kəndində tibb məntəqəsinin tikintisi davam etdirilir.

Bölgəyə daxil olan Bərdə rayonunda ötən 9 ayda 322,6 milyon manatlıq ümumi məhsul, o cümlədən 10,8 milyon manatlıq sənaye, 149,8 milyon manatlıq kənd təsərrüfatı məhsulu istehsal edilib, 48,6 milyon manatlıq tikinti-quraşdırma işləri aparılıb. 2016-cı ilin müvafiq dövrünə nisbətən ümumi məhsul istehsalı 20,5 faiz, sənaye məhsulu istehsalı 16,3 faiz, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı 12,4 faiz, tikinti-quraşdırma işləri 2 dəfə artıb. İlin ötən dövründə regionların 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramının icrası istiqamətində işlər uğurla davam etdirilib. Bu dövrdə Bərdə şəhərində və kəndlərdə geniş abadlıq işləri aparılıb. Küçə və meydanlara, yolların kənarlarına 5 mindən çox ağac və 15 mindən çox gül kolları əkilib. Xanqaraqoyunlu kənd tam orta məktəbi əsaslı təmir edilib, Hacılar kəndində südtoplama məntəqəsi tikilib. Bərdə şəhərində 6 ədəd beşmərtəbəli, 2 ədəd ikimərtəbəli kommunal yaşayış binasının dam örtükləri, fasad və giriş hissələri əsaslı təmir olunub. Yeni Daşkənd-Umudalılar avtomobil yolunun tikintisi başa çatıb. Rayonun Lək, Lənbəran, Qasımbəyli, Piyadalar, Qurdlar, Qullar, Bala Qacar, Məşədiibişli kəndlərində və Təhlə kəndində məcburi köçkünlərin məskunlaşdığı ərazidə elektrik şəbəkəsi yenidən qurulub.

Hazırda Mədəniyyət Mərkəzinin, Gənclər Mərkəzinin, Yuxarı Qarabağ kanalının maşın qolunun, Bərdə-Ağcabədi avtomobil yolunun tikintisi davam etdirilir. Tərtər çayı yatağında sahilbərkitmə işləri aparılır. Şəhər 2 və 6 nömrəli tam orta məktəbləri, İmamzadə kompleksi əsaslı təmir olunur, “Bərdə” türbəsi bərpa edilir. Rayonun 18 kəndində elektrik şəbəkəsi yenidən qurulur.

Vurğulanmalıdır ki, rayonda cari ilin məhsulu üçün 15 min 846 hektar sahədə yazlıq bitkilər əkilib. Hər hektardan 38,3 sentner olmaqla, 53 min 506,3 ton taxıl istehsal olunub. 8518,5 hektar pambıq sahəsində isə yığım davam edir. Rayonda heyvandarlığın inkişafı istiqamətində də tədbirlər davam etdirilib.

Kürdəmir rayonunda da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə ümumi məhsul buraxılışının həcmi 0,9 faiz artaraq 252 milyon 860,8 min manat təşkil edib. Ümumi məhsul buraxılışının 41,8 faizi iqtisadiyyatın aparıcı sahəsi olan kənd təsərrüfatının payına düşüb. Cari mövsümdə təkcə 80 min 700 ton mühüm strateji məhsul olan taxıl istehsal edilib. Hazırda taxıl əkini sürətlə davam edir. 1500 hektardan çox sahədə səpin aparılıb. Bu il ötən ilkindən 5000 hektar çox olmaqla, azı 45 min hektarda taxıl əkilməsi nəzərdə tutulub.

Rayonda baramaçılığın, pambıqçılığın inkişafı da xüsusi diqqət mərkəzindədir. Bu mövsümdə 160 kümçü tərəfindən 300 qutu ipəkqurdu bəslənilib, 11 min 512 kiloqram barama istehsal olunub. Pambıq əkininə gəldikdə, cari mövsümdə 4027 hektar sahədə “ağ qızıl” yetişdirilib. Hazırda pambıq yığımı davam edir. Yığıma 2000 nəfərdən çox işçi qüvvəsi, 6 pambıqyığan maşın və digər texnikalar cəlb olunub. İndiyədək 2500 tondan çox məhsul yığılıb və bunun 2394 tonu məntəqələrə təhvil verilib.

Ötən 9 ayda rayonda aqrar sektorda dinamik inkişafı təmin etmək məqsədilə ciddi işlər aparılıb. “Şirvan” massivində 6150 hektar, Muradxan-Pirli massivində isə 4500 hektar sahənin suvarma suyu ilə təminatını yaxşılaşdırmaq üçün Kür çayı sahilində nasos stansiyaları, dəmir-beton qurğular tikilir, kanallar çəkilir. Rayonda təyinatı dəyişdirilən 10650 hektar torpaq sahəsində artıq 3 aqropark yaradılıb. Bu sahələrdə meliorasiya işlərinin aparılması, müasir suvarma sistemlərinin qurulması istiqamətində tədbirlər görülür.

Eləcə də “Qlobal Aqro” MMC tərəfindən dənli bitkilərin saxlanılması üçün 27 min tonluq anbarın, “Smart” dəyirmanının, yağ və yem emalı zavodlarının, toxum emalı müəssisəsinin tikilməsi nəzərdə tutulub. Hazırda 9 min tonluq anbar istifadəyə verilib, kommunikasiya və digər quraşdırma işləri davam etdirilir. Bu müəssisənin tam işə düşməsi yüzlərlə yeni iş yerinin açılmasına imkan verəcək.

Pərviz SADAYOĞLU

Yeni Azərbaycan.- 2017.-25 oktyabr.- S.7.