Bölgələrdə taxıl biçini uğurla davam edir

Regionlarda bu il arpa və buğda təsərrüfatlarında məhsuldarlığın daha da artacağı gözlənilir

Ölkəmizdə həyata keçirilən uğurlu iqtisadi siyasət digər sahələrdə olduğu kimi, kənd təsərrüfatının inkişafında da əsaslı nailiyyətlərin qazanılmasını şərtləndirib. 2004-cü ildən başlayaraq uğurla həyata keçirilən regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət proqramları bu gün ölkəmizdə aqrar sahənin inkişafının yeni mərhələyə qədəm qoymasını təmin edib. Bu məqsədlə bölgələrimizdə əsaslı tədbirlər görülür, yeni əkin sahələri salınır. Bunun nəticəsidir ki, artıq ölkəmizin bir sıra rayonlarında məhsuldarlıq yüksək səviyyədədir.

Kənd təsərrüfatının ayrı-ayrı sahələrində əldə olunan uğurlu nəticələr bu gün həm ölkəmizin ərzaq təhlükəsizliyinin təminində, həm də ekoloji təmiz məhsulların yetişdirilməsində əsaslı rol oynayır. Ölkəmizdə kənd təsərrüfatının ayrı-ayrı sahələrinin inkişafı üçün fermerlərə göstərilən dəstək də öz sözünü deyir. Məhz bu dəstək nəticəsində aqrar sahə dinamik inkişaf edir.

Prezident İlham Əliyev Goranboy rayonunda “Region Agropark”ın açılışındakı çıxışında bildirib ki, Azərbaycanda prioritet sahələrdən olan kənd təsərrüfatının inkişafı istiqamətində həyata keçirilən siyasət ən müasir texnologiyalar və elmi əsaslar üzərində aparılacaq. Aqroparkda məhsuldarlığın çox yüksək olduğunu qeyd edən dövlətimizin başçısı deyib: “Arpada hektardan məhsuldarlıq 50 sentnerdir, hesab edirəm ki, buğda da ən azı bu qədər olmalıdır. Yəni burada ən müasir texnologiyalar tətbiq olunur, o cümlədən müasir suvarma texnologiyaları, pivot suvarma sistemləri quraşdırılır. Bu sistemlərin tətbiqi Azərbaycanda geniş vüsət alacaq. Bu məqsədlə artıq bu sistemlərin istehsalı ölkəmizdə təşkil edilibdir ki, xaricdən asılılıq azalsın və xaricə valyuta getməsin”.

“Beləliklə, aqroparkların yaradılması və fəaliyyəti nəticəsində ərzaq təhlükəsizliyi məsələləri öz həllini tapacaq, işsizliyin azaldılması ilə bağlı əlavə addımlar atılacaq, yerli istehsal inkişaf edəcək, ixrac imkanlarımız genişlənəcək. Çünki burada yetişdiriləcək məhsullar ixracyönümlü məhsullardır. Ölkəmizdə kənd təsərrüfatı ilə bağlı siyasətimiz uğurla icra ediləcəkdir. Kənd təsərrüfatına böyük diqqət göstərilir. Azərbaycanda kənd təsərrüfatı prioritet sahələrdən biridir. Bundan sonra biz bu siyasəti ancaq ən müasir texnologiyalar və elmi əsaslar üzərində aparacağıq”, - deyə Prezident İlham Əliyev bildirib.

Prezident İlham Əliyev qeyd edib ki, Azərbaycanda 45 aqroparkın yaradılmasına 1,4 milyard manat sərmayə qoyulacaq. Bütövlükdə bu gün Azərbaycanda aqroparkların yaradılmasının geniş vüsət aldığını diqqətə çatdıran dövlətimizin başçısı deyib: “Nəzərdə tutulan 45 aqroparkdan 4-ü artıq istifadəyə verilib: Yalama, Şəmkir, Cəlilabad və bu gün Goranboy rayonunda. Mən dördünün də açılışında şəxsən iştirak etmişəm. Bu, bir daha onu göstərir ki, dövlət bu məsələlərə çox böyük diqqət göstərir və dəstək verir. Bu 45 aqroparkın yaradılmasına 1,4 milyard manat sərmayə qoyulacaq, onun bir hissəsi qoyulubdur. Bu aqroparkların ərazisi 191 min hektara bərabərdir. Bax bu qədər torpaq istifadəsiz qalmışdı. İndi isə tezliklə bu 45 aqroparkın yaradılması nəticəsində kənd təsərrüfatı məhsullarımızın istehsalı böyük dərəcədə artacaq. Beləliklə, ölkə qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri - ərzaq təhlükəsizliyi məsələsi öz həllini tapacaq və biz idxaldan asılılığımızı daha da azaldacağıq”.

Qeyd edək ki, bölgələrdə hazırda taxıl biçini uğurla davam edir. Məsələn, cari mövsümdə Oğuz rayonunda 16 min 795 hektar taxıl sahəsinin məhsulunun biçilməsi nəzərdə tutulur. Taxıl əkinlərinin 12 min 230 hektarını buğda, 4 min 565 hektarını arpa sahələri təşkil edir. Artıq rayonun təsərrüfatlarında arpa biçininə start verilib. Qısa müddətdə 1000 hektara yaxın sahənin arpası biçilib, 2 min 740 ton məhsul tədarük olunub. Hər hektardan orta məhsuldarlıq 27,4 sentner təşkil edir. Rayon üzrə taxıl biçininə 50 ədəd kombayn, həmçinin lazımi qədər digər texnika vasitələri cəlb edilib.

Saatlı rayonunda da taxılçılıq əsas təsərrüfat sahələrindən biridir. Son illər rayonda bu sahənin inkişafına xüsusi diqqət yetirilir, əkin sahələri genişləndirilir, məhsuldarlıq ilbəil artır. Aqrar sahənin inkişafına göstərilən dövlət dəstəyindən bəhrələnən saatlılı əkinçilər ötən ilin payızında cari ilin məhsulu üçün 22 min 150 hektar sahədə taxıl əkiblər. Bunun 3 min 296 hektarını arpa, 18 min 854 hektarını isə buğda sahələri təşkil edir. Ötən il hər hektar taxıl sahəsindən 41,7 sentner məhsul götürən fermerlər bu il də sahələrdə bol məhsul yetişdiriblər. Biçin kampaniyasına mütəşəkkil başlayan əkinçilər qısa müddətdə arpa yığımını başa çatdırıblar.

Rayon statistika idarəsindən bildiriblər ki, biçin aparılmış 3 min 288 hektar arpa sahəsindən 11 min 475 ton məhsul götürülüb. Hazırda buğda sahələrinin məhsulu yığılır. Biçin aparılmış 3 min 510 hektar sahədən 15 min 58 ton məhsul götürülüb. Buğda sahələrinin məhsuldarlığı orta hesabla 42,9 sentnerə çatır ki, bu da ötən ildəkindən 1,2 sentner çoxdur. Rayon üzrə ən yüksək nəticəni isə Əliəhmədli kənd fermer təsərrüfatının rəhbəri Xanhüseyn Əhmədov qazanıb. Torpaq mülkiyyətçisi əkdiyi 120 hektar taxıl sahəsinin hər hektarından 47,5 sentner məhsul götürür.

Əlverişsiz keçən hava şəraitinin törətdiyi çətinliklərə baxmayaraq, Kürdəmir rayonunda da taxıl biçini sürətlə davam edir və artıq 15 min 133 hektar zəminin məhsulu yığılıb. Rayon İcra Hakimiyyətindən verilən məlumata görə, hazırda hər gün zəmilərə 100-ə yaxın kombayn çıxarılır. Qeyd edək ki, cari mövsümdə bölgədə 45 min 40 hektar sahədə taxıl yetişdirilib. Bunun 16 min 72 hektarı buğda, 28 min 968 hektarı arpadır. Hələlik arpa zəmilərinin məhsulu yığılır. Orta məhsuldarlıq hazırda 30,2 sentner təşkil edir ki, bu da ötənilki göstəricidən artıqdır. Ən çox taxıl əkilən Karrar, Qarasaqqal, Qarasu, Ərəbqubalı, Muradxan və bir sıra digər ərazi vahidlərində biçin kampaniyası daha mütəşəkkil aparılır və bu yerlərdə fermerlər və fiziki şəxslər yüksək məhsuldarlığa nail olurlar.

Yevlax rayonunda isə taxıl biçininin mütəşəkkil keçirilməsi və optimal müddətdə başa çatdırılması üçün bütün qüvvələr səfərbər edilib. Rayon kənd təsərrüfatı idarəsindən bildiriblər ki, bu günədək 4675 hektar sahədə arpa, 1838 hektar sahədə buğda biçilib, 18 min 22 ton məhsul tədarük edilib. Hər hektardan orta məhsuldarlıq buğda sahələrində 29,2 sentner, arpa sahələrində isə 27 sentnerdir. Hazırda rayonda taxıl biçini sürətlə davam edir. Qeyd edək ki, cari ilin məhsulu üçün Yevlax rayonunda 10 min 565 hektar sahədə taxıl becərilib. Bunun 5779 hektarı buğda, 4786 hektarı arpa zəmiləridir.

Cari mövsümdə Zaqatala rayonunda da 10 min 933 hektarda taxıl yetişdirilib. Taxıl əkinlərinin 7 min 581 hektarını buğda, 3 min 352 hektarını arpa sahələri təşkil edir. Rayonun təsərrüfatlarında bir neçə gündür arpa biçininə başlanılıb. Qısa müddətdə 1000 hektardan çox sahənin məhsulu yığılıb, zəmilərdən 2 min 786 ton arpa tədarük olunub. Hələlik hər hektardan orta məhsuldarlıq 27 sentner təşkil edir. Hazırda sahələrdə 20 ədəd taxılbiçən kombayn işləyir. Zərurət yaranarsa, biçinə əlavə kombaynlar da cəlb olunacaq. Rayonda barama tədarükü də davam edir. İstehsalçılar bu günədək qəbul məntəqəsinə 25,5 tona yaxın yaş barama təhvil veriblər. Cari mövsümdə rayonda barama istehsalının 40 tondan çox olacağı gözlənilir.

Samux rayonunda isə bu ilin məhsulu üçün 10 min 639 hektar sahədə taxıl biçini aparılacaq. Samux rayon statistika idarəsindən verilən məlumata görə, rayon üzrə əkilmiş taxıl sahələrindən 6 min 570 hektarı buğda, 4 min 69 hektarı isə arpadır. Artıq iyunun 4-dən taxıl biçininə başlanılıb. Bununla bağlı olaraq təsərrüfatlara kifayət qədər texnika cəlb edilib. Hazırda 853 hektar taxıl sahəsindən 2 min 634 ton məhsul yığılıb. Sahələr üzrə məhsuldarlıq hər hektardan 30,9 sentner təşkil edir. Son günlər respublikanın qərb ərazisində havanın yağmurlu keçməsi taxıl biçinini bir qədər ləngitsə də, sahələrdən bu il üçün bol məhsul gözlənilir.

Respublikanın ən iri taxılçılıq rayonlarından olan Şəkidə də bir neçə gündür arpa biçininə başlanılıb. Rayonun Turan qəsəbəsi, Kiçik Dəhnə, Şəkikənd, Cəyirli, Bolludərə, Suçma kəndlərinin ərazilərindəki təsərrüfatlarda ilk günlər 3,5 min hektara yaxın sahənin arpası biçilib, 10 min 577 ton məhsul tədarük olunub. Hər hektardan orta məhsuldarlıq 30,4 sentner təşkil edir.

Cari mövsümdə rayonda 67 min 121 hektar taxıl sahəsinin məhsulunun biçilməsi gözlənilir. Taxıl əkinlərinin 45 min 115 hektarı buğda, 22 min 6 hektarı isə arpa sahələridir. Biçin kampaniyasına 100-dən çox taxılbiçən kombayn, 300-dək yük maşını, traktor və qoşqu, həmçinin xeyli sayda küləşpresləyən aqreqat və digər texnika cəlb olunub. Şəkili fermerlər builki mövsümdə taxıl sahələrindən 225 min ton məhsul götürməyi qarşılarına məqsəd qoyublar.

Onu da qeyd edək ki, Ağcabədi rayonunun Taxtakörpü ərazisində məskunlaşan Laçın rayonundan olan məcburi köçkünlər də arpa biçinini başa çatdırıblar. Zəmilərdən 2213 ton məhsul əldə edilib. Laçın rayon kənd təsərrüfatı idarəsindən bildiriblər ki, məcburi köçkünlər Taxtakörpü ərazisində 1249,6 hektar sahədə taxıl əkiblər. Bunun 91 hektarı buğda, 1017 hektarı dənlik arpa, 141,6 hektarı xəsil arpadır. Hazırda buğda biçini davam edir. Bütün qüvvələr bu mühüm strateji məhsulun vaxtında və itkisiz yığılmasına səfərbər edilib.

Qeyd edək ki, Ağcabədi rayonu ərazisində məskunlaşan laçınlı məcburi köçkünlər əsasən taxılçılıq və heyvandarlıqla məşğul olurlar.

Nardar BAYRAMLI

Yeni Azərbaycan.- 2018.- 21 iyun.- S.7.