Azərbaycanla Türkiyə arasında diaspor, təhsil və QHT sahələrində əməkdaşlıq yeni mərhələyə qədəm qoyub

Abdullah Eren: Biz qardaş Azərbaycanın inkişafını, əldə etdiyi uğurları qürurla izləyirik

Bir millət, iki dövlət olan Azərbaycanla Türkiyə arasında əməkdaşlıq bütün sahələri əhatə edir. Öz növbəsində iki qardaş ölkə arasındakı əməkdaşlığın, təkcə siyasi və iqtisadi deyil, eyni zamanda, diaspor, təhsil və QHT sahələrində əlaqələrin yeni dövrün tələblərinə uyğun olaraq daha da inkişaf etdirilməsi üçün müvafiq addımlar atılır. Elə bu yaxınlarda ölkəmizdə səfərdə olan Türkiyənin Xaricdəki Türklər və Əqrəba İcmaları İdarəsinin (YTB) sədri Abdullah Erenin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin Bakıda keçirdiyi görüşlərdə də bu istiqamətdə danışıqlar aparılıb. Səfər müddətində qəzetimizə müsahibə verən Abdullah Eren həm bu əlaqələr, həm də Bakıda keçirilən “Məzunlar görüşü”nün məqsəd və əhəmiyyəti barədə danışıb.

Həmin məqama keçməzdən öncə bildirək ki, 2010-cu ildə qurulan Türkiyənin Xaricdəki Türklər və Əqrəba İcmaları İdarəsinin dördüncü sədri olan Abdullah Erenə ilk sualımız qurumun fəaliyyətində gözlənilən yeniliklərlə bağlı oldu. Sualımıza cavabına ondan öncə bu quruma rəhbərlik edənlərə səmərəli fəaliyyətlərinə görə təşəkkürlə başlayan A.Eren “Məndən öncəki bütün başqanlara əməklərinə görə təşəkkür edirəm. Çox səmərəli fəaliyyət göstəriblər. Onların gördüyü işləri də əlavə edərək fəaliyyətimizi davam etdirəcəyik. Bizim qurumun əsas missiyası xaricdəki türklərlə Türkiyənin əlaqələrini davam etdirməklə bağlıdır ki, bu istiqamətdə yeni dönəmdə bir az fərqlilik də olacaq. Çünki artıq Avropada türklərin 3-cü və 4-cü nəsli yetişib ki, onlarla əlaqədə yeni fəaliyyət istiqamətlərinin müəyyən edilməsi zəruridir. Vaxtı ilə Türkiyədə təhsil alıb ölkələrinə dönən məzunlarla əlaqələrimizi gücləndirmək üçün müəyyən addımlar atmaq niyyətindəyik. Bununla yanaşı, soydaş, əqraba topluluklarımıza yönəlik daha strateji və uzunmüddətli layihə hazırlamağı düşünürük. Bir sözlə, qurumumuz hər zamankı məhsuldar və qərarlı fəaliyyəti ilə işini davam etdirəcək”, - deyib.

Bu günə kimi 125 min Azərbaycan vətəndaşı Türkiyədə təhsil alıb

Konkret olaraq ölkəmizlə əməkdaşlığa gəlincə, A.Eren deyib ki, iki qardaş ölkə olan Türkiyə ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlıq təhsil sahəsində də uğurla davam edir: “Heç şübhəsiz, bu istiqamətdə tərəflər arasında tələbə mübadiləsinin də mühüm rolu var. Məlum olduğu kimi, bu istiqamətdə ilk addım sovetlər dağılandan sonra, daha doğrusu, 1992-ci ildə, rəhmətlik Turqut Özal zamanında atılıb. Həmin il Türkiyə vaxtilə keçmiş SSRİ-nin tərkibində olan türk respublikaları, o cümlədən Azərbaycan üçün başladığı burs (təqaüd) siyasəti ilə tələbələrin burslu oxumasını təmin edib. Həmin proqram çərçivəsində bu günə kimi minlərlə gənc Türkiyənin ali məktəblərində təhsil alıb və bu gün də alır. 1992-də başlanan bu siyasətin hazırda meyvələrini görürük”.

Onun sözlərinə görə, ümumiyyətlə, bu günə kimi 125 min Azərbaycan vətəndaşı Türkiyədə təhsil alıb: “Bunun 40 minə qədəri Türkiyədə bakalavr, magistr və ya doktorluq oxuyub. Hazırda isə 20 minə yaxın azərbaycanlının təhsil aldığını nəzərə aldıqda Azərbaycanın bundan sonra da uzun bir müddət Türkiyədə ən çox təhsil alan vətəndaşı olan ölkə kimi öndə gedəcəyini deyə bilərik. Onu da deyim ki, hazırda Türkiyə ali məktəblərində təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin bir qisminə, daha dəqiq desək, 400-ə yaxın tələbəyə məhz bizim qurum tərəfindən burs verilir”.

“Vaxtilə Türkiyədə təhsil almış azərbaycanlılar bizim könül elçilərimizdir”

A.Eren ötən 26 ildə Türkiyə ali məktəblərində təhsil alan məzunlarla görüşlərin keçirilməsinə qərar verdiklərini də deyib: “Xarici ölkələrdə “Məzun görüşləri” proqramına start vermişik. Bu proqram çərçivəsində xarici ölkələrə səfər edib, vaxtilə Türkiyə ali məktəblərində təhsil almış məzunlarla görüşlər keçiririk. Yəni dünyanın dörd bir yanında - Somalidə, Makedoniyada, Efiopiyada belə tədbirlər keçiririk. Və onu da deyim ki, xaricdəki ən böyük məzun görüşünü 700-800 məzunumuzla Azərbaycanda reallaşdırdıq. Yeri gəlmişkən, bu tədbirdə iştirak etdiyi üçün hörmətli gənclik və idman nazirimiz Mehmet Muharrem Kasapoğluna, həmçinin Azərbaycanın Milli Məclisinin deputatlarına, müxtəlif ali məktəblərin rektorlarına və digər qonaqlara təşəkkür edirəm”.

Bu görüşlərlə yanaşı, xarici ölkələrdə məzun dərnəklərinin də yaradıldığını bildirən A.Eren “Hazırda 19 ölkədə 22 məzun dərnəyimiz var. Bu ilin sonuna qədər həmin dərnəklərin sayını 30-a, 2019-cu ilin sonuna kimi isə 50-yə çatdırmaq istəyirik. Çünki Türkiyədə təhsil alıb ölkələrinə dönən məzunların hansı işlə məşğul olmaları da bizim üçün maraqlıdır və məzun dərnəkləri bu baxımdan önəmlidir. Təbii ki, bu məsələdə də Azərbaycan bizim üçün ön sırada dayanır. Çünki Azərbaycanda çox ciddi məzun potensialımız var. Hesab edirik ki, bu məzun potensialının iki qardaş ölkə arasındakı əlaqələrin daha da inkişafına ciddi dəstəyi ola bilər. Azərbaycandakı məzunlarımızın bu potensiala layiq şəkildə fəaliyyət göstərəcəklərinə inanırıq. Bir sözlə, vaxtı ilə Türkiyədə təhsil almış azərbaycanlılar bizim könül elçilərimizdir və onlara sona qədər dəstək olacağıq”, - deyib.

“Burs məsələsində hər zaman qardaş Azərbaycana üstünlük verdik”

“YTB deyəndə həm də burslar yada düşür. Bəs yaxın gələcəkdə burs məsələsində Azərbaycanla bağlı bir dəyişiklik olacaqmı?” sualına isə A.Eren aşağıdakı cavabı verib: “Burs məsələsində hər zaman qardaş Azərbaycana üstünlük verdik. Bu, sadəcə, Azərbaycanın bizə coğrafi baxımdan çox yaxın olması ilə deyil, tarixi və mədəni köklərimizlə bağlıdır. Bakının işğalçılardan azad olunmasının 100 illiyi ilə bağlı tədbirdə Prezidentimiz Rəcəb Tayyib Ərdoğanın da iştirak etməsi, ümumilikdə bu tədbirin özü hər kəsi çox duyğulandırdı. Çünki bu tarixin iki qardaş xalqın həyatında xüsusi yeri var. Tarixdən bəlli olduğu kimi, 1918-ci ildə Osmanlı dövləti Birinci Dünya müharibəsində məğlub olmuşdu. Amma ona rəğmən Qafqaz İslam Ordusu bura gəldi və azərbaycanlı əsgərlərlə birlikdə Bakını işğaldan azad etdi. Bu, asanlıqla ifadə ediləcək bir hiss deyil. Dolayısı ilə, bizim Türkiyə olaraq hər zaman və hər sahədə Azərbaycanın yanında olduğumuzu bilmənizi istərdim. Eyni zamanda, bursların verilməsi məsələsində Azərbaycan bizim üçün ilk sırada dayanır və qarşıdakı müddətdə də Azərbaycandan Türkiyəyə təhsil almağa gedən tələbələrə burslarımızı artan şəkildə verməyə davam edəcəyik”.

Azərbaycanla Türkiyə arasında diaspor sahəsində də əməkdaşlıq güclənəcək

A.Eren rəhbərlik etdiyi qurumun Azərbaycanla, eyni zamanda, diaspor və QHT sektoru sahəsində də əməkdaşlığın daha da güclənməsinə önəm verdiyini deyib. Onun sözlərinə görə, diaspor sahəsində uğur qazanmağın bir yolu da türk ölkələri, xüsusilə də Azərbaycanla bu sahədə əməkdaşlığın gücləndirilməsindən keçir: “Məlum olduğu kimi, noyabrın 8-də Ankarada Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasına (TDƏŞ-Türk Şurası) üzv ölkələrin diaspor məsələlərinə məsul dövlət qurumlarının rəhbərlərinin üçüncü iclası keçirilib. Oradakı çıxışımda da bildirdiyim kimi, müasir dünyada türkdilli diaspor təşkilatları arasında koordinasiyanın müəyyən edilməsi və əməkdaşlıq formalarının tapılması, bu sahədə birgə fəaliyyət xarici ölkələrdə yaşayan vətəndaşlarımız və soydaşlarımız üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Məhz bu baxımdan həmin iclasda “Türk Şurasının Türkdilli Diaspor Birgə Fəaliyyət Strategiyası”na dəyişikliklərin təsdiq edilməsi haqqında qərarın və “2019-cu ildə Türk Şurası Diaspor Birgə Fəaliyyət Planı”nın imzalanması xüsusi önəm kəsb edir. Sözügedən iclas çərçivəsində “Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi ilə Türkiyə Respublikasının Xaricdəki Türklər və Əqrəba İcmaları İdarəsi arasında “Diaspor siyasəti sahəsində birgə fəaliyyətə dair Anlaşma Memorandumu”nun imzalanması iki qardaş ölkənin diaspor sahəsində ortaq əməkdaşlığına yeni təkan verəcək”.

Müsahibimiz sonda Azərbaycanın bugünkü inkişafını qürurla izlədiklərini də bildirib: “Bunu da xüsusi olaraq qeyd etmək istəyirəm ki, Azərbaycan xalqının Ümummilli lideri Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu siyasətin son 15 ildə Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməsi nəticəsində qardaş Azərbaycan bütün sahələrdə böyük inkişaf əldə edib. Bu gün iqtisadi baxımdan inkişaf edən, şəhərləri, rayonları hər keçən gün daha da gözəlləşən, tərəqqi edən bir Azərbaycan var. Biz qardaş Azərbaycanın inkişafını, əldə etdiyi uğurları böyük xoşbəxtliklə, qürurla izləyirik. Eyni zamanda, həm Azərbaycanın, həm də Türkiyənin bu inkişafı ilə qane olmamalı, dəyişən dünyada birgə fəaliyyətlərimizi daha da artırmalıyıq. Rəhbərlik etdiyim qurum bu sahədə üzərinə düşən vəzifələrin öhdəsindən layiqincə gəlmək üçün lazım olan bütün addımları atır”.

A.Erenin sözlərinə görə, son vaxtlar keçirilən görüşlər və atılan addımlar onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycanla Türkiyə arasında diaspor, təhsil və QHT sahələrində əməkdaşlıq yeni mərhələyə qədəm qoyub.

Nadir AZƏRİ

Yeni Azərbaycan.- 2018.- 28 noyabr.- S.-6.