Siyavuş Novruzov: “Prezidentin nitqi qarşıya qoyulan böyük bir proqramdır" 10

Yeni Azərbaycan Partiyası (YAP) İcra katibinin müavini, Milli Məclisin Komitə sədri Siyavuş Novruzovun SİA-ya müsahibəsi:

- Siyavuş müəllim, 1992-ci il oktyabrın 16-da Azərbaycanın bir qrup ziyalısı Naxçıvan MR Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyevə müraciət edib, Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradılması ideyasına münasibət bildirməyi və bu partiyaya rəhbərlik etməyi xahiş etdi. Siz həmin hadisələrini necə xatırlayırsınız?

- Ümumiyyətlə o dövr çox çətin bir dövr idi. Yəni Sovet İttifaqı dağılmışdı, bir quruluşdan başqa bir quruluşa keçid idi, ictimai-siyasi münasibətlər tamamilə dəyişmişdi və iqtisadi münasibətlər yeni sferaya keçmişdi. Lakin bununla yanaşı müstəqillik əldə edən ölkələr içərisində ən acınacaqlı müstəqillik Azərbaycana nəsib olmuşdu. Bununla əlaqədar iki səbəb var idi, biri torpaqlarımızın ermənilər tərəfindən işğal olunması, müharibənin başlaması, o cümlədən Azərbaycanın Ermənistanla sərhəd rayonlarında ermənilərin ərazilərimizə hücumları, ikinci məsələ isə ölkədə rəhbərliyin yerində olmaması idi. İstər müstəqillik əldə olunan ilk dövrdə Azərbaycana rəhbərlik edənlərin, istərsə də sonrakı dövrdəki rəhbərliyin səriştəsiz siyasəti nəticəsində Azərbaycan çox çətin bir vəziyyətə düşmüşdü. Bu baxımdan da insanlar fikirləşirdilər ki, bu vəziyyətdən bizi ancaq Ümummilli Lider Heydər Əliyev xilas edə bilər. Nəticədə bir çox ziyalılar Ulu Öndərə müraciət etdilər.

1992-ci ilin aprel-may aylarında “yaş senzi” ilə bağlı mitinqlər keçirildi. Heydər Əliyevin prezidentliyə namizədliyini 300-dən artıq müəssisə, təşkilat irəli sürmüşdü. Təzyiqlərə, təqiblərə baxmayaraq Azərbaycan müxtəlif bölgələrindən, yerlərdindən insanlar bu namizədliyi irəli sürməkdən çəkinmirdilər. Bu vəziyyəti görən həmin dövrdəki iqtidar 121-ci maddənin 2-ci bəndini tətbiq etdi. Həmin maddədə bildirilirdi ki, 65 yaşından yuxarı şəxslər prezident seçilə bilməzlər. Beləcə, Heydər Əliyevi sevən, onu Azərbaycanın xilaskarı hesab edən insanlar “yaş senzi” ilə bağlı Ali Sovetin qarşısında 21 gün mitinq keçirdilər. Həmin mitinqdə tələb edilirdi ki, anti-demokratik maddə çıxarılsın və Ümummilli Liderin namizədliyi qeydə alınsın. O dövrdə biz sənədləri Mərkəzi Seçki Komissiyasına təqdim etdik. Mən özüm də həmin prosesdə iştirak edirdim. Lakin Mərkəzi Seçki Komissiyası parlamentin qəbul etdiyi Konstitusiyaya düzəlişi əsas gətirərək Ulu Öndərin namizədliyini qeydə almadı. Belə olan halda oradakı insanlar, ziyalılar düşündülər ki, bu mübarizə burada bitməməlidir. Çünki bu cür idarəçilik Azərbaycanı tam uçuruma aparır və Azərbaycanı ancaq Heydər Əliyev xilas edə bilər. Beləcə, Ümummilli Lider Heydər Əliyevlə bir neçə dəfə görüşlər keçirildi.

Sonra isə məşhur “91-lərin” Ulu Öndərə müraciəti oldu. Xalqın böyük əksəriyyətinin istəyini ifadə edən 91 ziyalının Ulu Öndər Heydər Əliyevə ünvanladıqları “Azərbaycan Sizin sözünüzü və qəti qərarınızı gözləyir” adlı müraciətində də həmin dövrün acınacaqlı mənzərəsi öz əksini tapırdı. Buna cavab olaraq da Ümummilli Lider “91-lərin” müraciətinə fikirlərini bildirdi və Azərbaycanın düşdüyü vəziyyəti geniş şərh etdi. Həmin çıxış “Səs” qəzetində dərc edildi. Heydər Əliyev müraciətə cavabında “Əgər belə partiya yaradılmışsa, onun fəaliyyətində fəal iştirak etməyə hazıram” söyləməklə Azərbaycanın düşdüyü ağır vəziyyətə biganə qalmadığını, hər zaman xalqla bir olduğunu təsdiqlədi. O Azərbaycan xalqının taleyində, Azərbaycan dövlətçiliyinin taleyində bir dönüş nöqtəsi oldu. Beləcə noyabrın 21-də Yeni Azərbaycan Partiyası (YAP) yaradıldı. YAP-ın tarixi Azərbaycan müstəqillik tarixi ilə demək olar ki, yaşıddır. YAP yaradıldıqdan, Ümummilli Lider bu Partiyaya sədr seçildikdən sonra insanlarda gələcəyə ümid artdı və nəticə etibarilə cəmi 8-9 aydan sonra YAP iqtidara gəldi”.

- Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 1991-ci il oktyabrın 18-də keçirilmiş tarixi sessiyasında “Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında” Konstitusiya aktı qəbul edilib. Bu tarix hər il "Dövlət müstəqilliyi günü" kimi qeyd edilir. Bu önəmli tarix haqqında nə deyərdiniz?

- Müstəqilliyin bərpası vacib şərtlərdən biridir. Əgər ölkəmiz 1918-ci ildən bu günə qədər müstəqil olsa idi, Azərbaycanın nailiyyətləri, uğurları daha çox ola bilərdi. Hətta mən deyərdim Azərbaycan Avropa ölkələri ilə də müqayisə olunmazdı. Lakin bu illər ərzində istər kənd təsərrüfatında, sənayedə, istərsə də neft məhsullarındakı və s. bütün sərvətləri başqa-başqa ümumittifaq qurumları tərəfindən mənimsənilirdi. O zamanlar qeyd olunurdu ki, iki ölkə özünü müstəqil yaşada bilər. Bu ölkələrdən biri Azərbaycan idi. Azərbaycanın hesabına isə digər ölkələr datasiya alırdılar və bizdən də yaxşı yaşayırdılar. Bizim qazancımız, sərvətlərimiz onların hesabına keçirdi. Hətta Böyük Vətən Müharibəsi illərində qələbə əldə olunmasında Azərbaycan neftinin çox böyük rolu olub. Lakin bunun nəticəsi olaraq Bakıya qəhrəman şəhər adı verilməyib. Təbii ki, o zamanlar da qısqanclıq var idi və ikili standartlar mövcud idi. Azərbaycandan olan Sovet İttifaqı qəhrəmanlarının sayı digərlərindən daha az oldu. Çünki böyük erməni lobbisi o vaxt da SSRİ-nin Mərkəzi Komitəsində Mikoyanın və digərlərinin rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərirdi. Əgər bu hadisələr olmasa idi, Azərbaycan görün nə qədər inkişaf etmiş bir dövlət olardı. Müstəqilliyin bərpasının özü də çox ciddi bir məsələdir.

Bildiyiniz kimi dünyada 3 mindən artıq xalq var. Amma onların cəmi 200-nün dövləti var. Azərbaycan da o 200 dövlətin birincilərindəndir. Ölkəmiz 50-liyə düşən dövlətlər sırasındadır. Azərbaycan həm özünün iqtisadi inkişafı, ictimai-siyasi sabitliyi, beynəlxalq əlaqələri ilə, həm də özünün mədəniyyəti, tarixi ilə öndə gedən ölkələrdən biridir. Baxmayaraq ki, müstəqilliyin bərpası bizdə çox acınacaqlı oldu, amma Ümummilli Lider Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlişindən sonra bu müstəqillik inkişaf etdi. Artıq bu müstəqilliyin bəhrəsini Azərbaycan xalqı görür.

- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 9-da Nazirlər Kabinetinin 2018-ci ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasında bildirdi ki, "Azərbaycanın ərazi bütövlüyü heç vaxt danışıqların predmeti olmayıb, bu gün də deyil və heç vaxt olmayacaq". Bəs siz bunu necə şərh edərdiniz?

- Ümumiyyətlə, 2018-ci ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunları ilə bağlı çox geniş iclas keçirildi. Cənab Prezident İlham Əliyevin çox böyük təhlili var. Prezidenti istər kənd təsərrüfatında, sənayedə, iqtisadiyyatda, sosial sahədə, istərsə də qaçqın və məcburi köçkünlərlə, şəhərsalma, ekologiya ilə bağlı və s. hər bir sahəni konkret olaraq şərh etdi və qarşıda duran vəzifələri müəyyənləşdirdi. İclasda korrupsiya, rüşvətxorluğa qarşı mübarizənin gücləndirilməsi, sahibkarlığa yardımın daha da artırılması, özəl sektorun inkişafı və buna maneə olan amillərin aradan qaldırılması məsələsi qoyuldu. O cümlədən şəhid ailələrinə veriləcək müavinətlər, qaçqın və məcburi köçkünlər üçün tikilən evlər, onların köçürülməsi və bu prosesdə olan neqativ hallar, onların aradan qaldırılması, o cümlədən ayrı-ayrı sahələrdə - istehsal müəssisələri, ixrac, energetika, ölkənin qazlaşdırılması və işıqlandırılması ilə bağlı çox tutarlı şəkildə fikirlər söylənildi. Bunlar qarşıya qoyulan böyük bir proqramdır. Təbii ki, hər bir nazirlik, struktur da bu proqramdan irəli gələn vəzifələrlə bağlı özlərinin iş planını tətbiq etməlidirlər və ona uyğun fəaliyyət istiqamətləri qurulmalıdır.

O cümlədən də Dağlıq Qarabağ məsələsi, Ermənistandakı yeni hakimiyyətin buna münasibəti və bununla bağlı aparılan danışıqlar məsələsi iclasda bir daha qeyd olundu. Bildiyiniz kimi Paşinyan hakimiyyətə gələndə iddialar irəli sürürdü, sonra isə həyat yoldaşı başının dəstəsi ilə Dağlıq Qarabağa səfər etdi. Yəni o Dağlıq Qarabağ siyasəti ilə bağlı tam qarışıq, qeyri-mücərrəd fikirlər ortaya qoydu. Cənab Prezident İlham Əliyev isə buna aydınlıq gətirdi ki, münaqişə tərəfi burada Ermənistandır. Qarabağ heç zaman tərəf ola bilməz. Təbii ki, bu belədir. Bu danışıqlar Ermənistanın Xarici İşlər Nazirliyi və işğalçı ölkənin yeni seçilmiş rəhbərliyi ilə davam etdirilir. O baxımdan da həmin rəhbərlik bilməlidir ki, Azərbaycanın ərazisi danışıqların predmeti ola bilməz. Yəni burada məsələ sırf Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində bu münaqişənin sülh yolu ilə, beynəlxalq hüququn normalarına uyğun şəkildə həllindən gedir.

- Ölkə başçısı həmçinin çıxışında dedi ki, "Korrupsiya, rüşvətxorluğa qarşı ciddi mübarizə aparılır və aparılacaqdır". Bu haqda fikirlərinizi almaq istərdik.

- Biz şahidi olurduq ki, müxtəlif tikinti, şəhərsalma sahəsində bir mənzilin bir neçə vətəndaşa satılması prosesi mövcuddur. Burada vətəndaş bir növ aldadılırdı. Bütün görülən işlərin əsas məğzində vətəndaşın rahatçılığı dayanır. Hər bir şey vətəndaş üçün olunur. O cümlədən tikinti, abadlıq işlərində olan yeyintilər, vergidən yayınma halları ilə bağlı cənab Prezident qeyd etdi ki, vergidən yayınmaya son qoyulmalıdır: “Bu, həm iri, həm kiçik sahibkarlara aiddir. Sahibkarlar da bilməlidirlər ki, əgər onlar sahibkar kimi öz fəaliyyətini davam etdirmək istəyirlərsə, vergiləri tam ödəməlidirlər. Heç kimə heç bir güzəşt edilmir və edilməyəcək”.

Əgər məmur sahibkarı müdafiə edirsə, o zaman qarşılıqlı rəqabət pinsipi pozulur. Təbii ki, bu rəqabət prinsipi pozulduğu təqdirdə də inkişaf ola bilmir. Bu bir növ inkişafa maneçilik törədir. Çünki biri güzəştsiz şəkildə müəyyən vəziyyətdən istifadə edir, digəri isə qanuni yolla öz fəaliyyətini göstərdikdə ciddi şəkildə fərq yaranır. Bu fərq yarananda isə qeyri-qanuni yolla qazanc əldə edənlər irəli çıxır, digəri isə tamamilə müflisləşir və nəticədə banklara borclu vəziyyətdə qalır. O baxımdan bu məsələ çox ciddidir, kiçik və orta sahibkarlığın inkişafında bunun xüsusi rolu var. Digəri qaçqın və məcburi köçkünlərə verilən mənzillərlə bağlıdır. Məsələn, eşidirlər ki, haradasa bina tikiləcək və ya söküləcək, dərhal danışıqlara başlayırlar, müəyyən məmurlarla əlaqəyə girərək orada siyahıya düşürlər. Halbuki haqqı çatan insan kənarda qalır. Bu cür hallar ayrı-ayrı sahələrdə də çoxdur. Bununla əlaqədar olaraq da cənab Prezident Baş Prokurorluq yanında Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə İdarəsinin səlahiyyətlərinin artırılması, Korrupsiya Komissiyasının özünün işinin daha da təkmilləşdirilməsi ilə bağlı göstərişlər verdi. Məsələn, ağacların kəsilib yerində bina tikilməsi ekoloji tarazlığın pozulmasına gətirib çıxarır. Təbii ki, ölkə başçısı bunların da aradan qaldırılması məsələsini ciddi şəkildə ortaya qoydu.

- Cənab Prezident bildirdi ki, "2018-ci ildə Azərbaycanın beynəlxalq mövqeləri daha da möhkəmlənib". Bu nəyin göstəricisi sayıla bilər?

- Prezindentlərin qarşılıqlı səfərləri, Azərbaycanda keçirilən beynəlxalq tədbirlər, Azərbaycanın üzvü olduğu beynəlxalq təşkilatlardakı mövqeyi, o cümlədən ölkəmizin həyata keçirdiyi layihələr (Avropa İttifaqı və digər dövlətlərlə) və bütün beynəlxalq təşkilatların ölkəmizlə həm iqtisadiyönümlü, ticariyönümlü, həm də siyasiyönümlü əlaqələr qurmaq istəyi, ölkəmizdə olan ictimai-siyasi sabitlik və iqtidar-xalq birliyi, bütün bunlar Azərbaycanın inkişafından, tərəqqisindən xəbər verir. Ölkəmizin beynəlxalq nüfuzu günü-gündən artır. Hər bir mötəbər məclisdə, təşkilatda və yaxud da hansısa keçiriləcək toplantıda Azərbaycan ev sahibliyi etmək istəyirsə, dərhal qərar ölkəmizin xeyrinə qəbul olunur. Çünki onların hər biri Azərbaycanın ən yüksək səviyyədə təşkilatçılığının şahididirlər. Azərbaycanda idman sahəsində dünya çempionatları, beynəlxalq yarışlar, Qran-Pri yarışları keçirilir və s. Eləcə də Azərbaycanda mədəniyyət günlərinin keçirilməsi, musiqi festivallarının keçirilməsi xalqlar arasında olan münasibətlərdir. Bu gün artıq Azərbaycanda otellər azlıq təşkil edir. Azərbaycana gələn turistlərin sayına görə artıq vətəndaşlar regionlarda öz mənzillərini otel kimi istifadə edirlər. Təbii ki, bununla da qazanc əldə edirlər. Bu çox təqdirəlayiq haldır və yaxşı bir biznesdir. Bunu daha da genişləndirmək lazımdır. Turistlər o ölkəyə ayaq basırlar ki, orada yaşayış üçün şərait yaxşı olsun, infrastruktur olsun, rahatçılıq, sabitlik olsun. Bu baxımdan Azərbaycanın hərtərəfli nüfuzu artır və artmaqda da davam edir.

- Son olaraq bildiyiniz kimi bir qrup ictimai-siyasi təşkilat tərəfindən "Qarabağ mitinqi" keçirildi və növbəti mitinqin planlaşdırılması nəzərdə tutulub. Sizcə buna ehtiyac varmı?

- Cənab Prezident Nazirlər Kabinetinin iclasında da bildirdi ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü danışıqların predmeti ola bilməz. Bu hər bir insana bir mesajdır. Azərbaycanın Dağlıq Qarabağla bağlı dövlətinin, Prezidentinin, xalqının mövqeyi bəllidir. Bu çərçivədən sonra hansı danışıqlar aparıla bilər? İkinci bir tərəfdən cənab Prezident bütün danışıqlarla bağlı ictimaiyyətə həmişə məlumatlar verir. Xalq dövlət başçısına mandat verib ki, Prezident onun adından danışmaq, sənəd imzalamaq, fikir mübadiləsi aparmaq səlahiyyətinə malikdir. Burada mitinq keçirməklə və yaxud da 5-10 adamı yığmaqla nəyə nail olmaq olar? Təbii ki, heç nəyə. Necə ki, vaxtilə “Şuşa getsə, başıma güllə vuracağam”, “bir maşın erməni başı gətirəcəyəm” deyənlər bugünkü mitinqlərdə öndə dayanıblar. Bunlar siyasi oyunbazlıq edirlər. Azərbaycan xalqı bunları görür və məhz onları boykot edirlər. O oyunbazlar başa düşsünlər, gedib öz işləri ilə məşğul olsunlar, Dağlıq Qarabağ adı altında öz oyunlarını oynamasınlar. Bir növ ölmüşlər özlərini yenidən diriltmək üçün Qarabağ adından, insanların həssas münasibət bəslədiyi məsələdən istifadə etmək istəyirlər. Eləcə də bir qrup Avropada oturub çağırış edir. Öz təminatını xarici kəşfiyyat idarələri, erməni lobbisi tərəfindən təmin edir. Bu cür düşüncəli insanların orada toplaşıb Qarabağ adı çəkməsinin özü hesab edirəm ki, prosesin özünə ziyan gətirir.

Yeni Azəerbaycan.- 2018.- 11 oktyabr.- S.4