Şeir dilin yaşamasında, inkişafında mühüm hadisədir

Elxan Zal Qaraxanlı: Ölkədə şəhərlərin arxitekturası, insanların yaşayışı, davranış və geyim tərzi dəyişdiyi kimi, ədəbi düşüncənin, ədəbi zövqün də dəyişməsini arzulayıram
Ənənəvi “Cümə söhbəti” rubrikamızın bugünkü qonağı şair Elxan Zal Qaraxanlıdır. Ədəbiyyat aləminə çoxdan baş vursa da, onu da müstəqillik dövrünün ən yaxşı şairlərindən biri hesab edə bilərik. Son illər ulduzu parlayan şairin bir-birinin ardınca “Savaş ayələri”, “Torqovı peyzajı”, “Türk əsrinin türküləri” kitabları işıq üzü görüb. Özü haqqında şair elə özü danışsa maraqlı olar, məncə.

- Hər bir yazarın bioqrafiyası, onun haqqında yaradıcılığından doğan təəssüratlar var. Bir də var yazarın özü özünü təqdim etməsi. Siz özünüzü necə təqdim edərdiniz? Və bu təqdimat başqalarından nə ilə fərqlənərdi?

- Məncə, hər bir yazıçının özünütəqdimatı onun əsərləridir, kitablarıdır. Yazdığı əsərlər yazıçının, xüsusən də şairin güzgü əksi olmasa da, onun iç dünyasıdı, düşüncələridi. Mən də özüm haqqımda deyə biləcəklərimi şeir və poemalarımda, esselərimdə demişəm. Yaradıcı adamın işi yaratmaqdır, onun yazdıqlarını qiymətləndirmək isə oxucuların işidir. Əlbəttə, ilk oxucu və ilk rəyçi ədəbi çevrələrdi, bu çevrələrin rəyi kütləvi oxucunun zövqünün yönəldilməsinə ciddi təsir göstərir. Xüsusən də yazılan əsərin forması və məzmunu cəmiyyət üçün yenidirsə. Bu baxımdan hesab edirəm ki, mənim ədəbiyyatda bəxtim gətirib. Şeirlərim, obrazlar sisteminə, forma və məzmununa görə mənə qədər yazılanlardan xeyli dərəcədə fərqlənsə də, mənim cəmiyyət tərəfindən anlanmamaq problemim olmayıb. Problem yalnız tirajların, satış bazarının məhdudluğundadır, amma hesab edirəm bu da zaman-zaman dövlət və cəmiyyət gücləndikcə düzələcək. Hər bir şair ilk növbədə öz millətinə, öz dövlətinə məxsusdur. Çünki şeir sırf milli faktordur, hər dilin yaşamasında və inkişafında mühüm hadisədir. Hətta millətin də. “Uzun illər boyu dövlətçiliyini itirən və müstəmləkə halında yaşayan Azərbaycan xalqının milli varlığının qorunmasında, şairlərin, aşıqların, yazıçıların  xüsusi rolu olub”. Bu fikirlər Prezidentimiz İlham Əliyevə məxsusdur. Dövlətin, dövlət başçısının ədəbiyyatı duyması, ona qayğıyla yanaşması çox mühümdür. Çünki böyük sənət həmişə dövlətin yanında yaranıb. Firdovsi, Nizami, Rumi, Şekspir... Yüzlərlə misal göstərmək olar. Mən də dövlətini, millətini sevən bir qələm adamı kimi, onun mədəniyyətinə, ədəbiyyatına xidmət göstərirəm. Ölkədə şəhərlərin arxitekturası, insanların yaşayışı, davranış və geyim tərzi dəyişdiyi kimi, ədəbi düşüncənin, ədəbi zövqün də dəyişməsini arzulayıram, daha doğrusu, bu istiqamətdə çalışıram. Yazdığım əsərlər də bu qayəyə xidmət edir.

- Şeirləriniz haqqında müxtəlif rəylər var, amma sizi əsasən modernistlərin sırasında göstərirlər. Bəs siz özünüzü hansı cərəyana aid edərdiniz?

- Mən özümü heç bir cərəyana aid etmirəm. Hesab etmirəm ki, Azərbaycanda hansısa cərəyanlar var. Modernizm, postmodernizm, realizm, sürrealizm... Bu “izm”lərin hamısını ədəbiyyatşünaslar uydurublar. Sadəcə, hər bir yazıçı, sənətkar öz zamanının oğludur. Dövrün reallıqları, yaşam tərzi, musiqisi, arxitekturası, davranış qaydaları-bunların hamısı insanların düşüncə tərzinin, dünya duyumunun formalaşmasında çox mühüm rol oynayır. Dünya fırlanır, insan və cəmiyyət dəyişir, inkişaf edir və yeniliklərə doğru can atır. İnsanlar keçmişlə bağlı həmişə nostalji hisslər keçirsə də, daim yeniliklər arzusundadırlar. Tələb varsa, təklif də var. Sənət adamları daha həssasdırlar, cəmiyyətdəki, zövqlərdəki dəyişmələri hiss edirlər və bu tələbata uyğun təklif verirlər. Ola bilsin ki, bu təklif vaxtından qabaq olur, cəmiyyətin onu anlaması üçün xeyli zaman tələb olunur. Amma yeniliklər həmişə qəbul olunub. Məsələn, Fransa inqilabının doğurduğu romantik ab-hava qələm adamlarında da romantik əhval-ruhiyyə yaratdı. Fransız Hüqo, ingilis Bayron bu əhval-ruhiyyənin ifadəçiləriydi, indi onlara nə ad qoyursan qoy, romantik, realist, fərqi yoxdur, onlar o dövrün cəmiyyətinə yeni ədəbiyyat təklif etdilər və cəmiyyət bunu qəbul etdi. Bugünkü həyatın da öz reallıqları var. Biz postindustrial bir zamanda yaşayırıq, get-gedə orta təbəqə cəmiyyətdəki çoxluğa çevrilir və bu çoxluğun öz tələbləri var. Qərb cəmiyyəti artıq bundan keçib və Qərb sosioloqlarının postmodern adlandırdıqları bir epoxaya qədəm qoyublar. Orada buna uyğun mühit formalaşıb və bu mühitin tələblərinə uyğun ədəbiyyat yaranır. Mənim yazdığım şeirlər bugünkü Azərbaycanın reallıqlarını ifadə edir. Biz uzun illər öz köklərimizdən ayrı salınmışıq. Ədəbiyyatımızda, mədəniyyətimizdə yad ünsürlər dominant olub. Buna görə çox şeyləri itirmişik. İndi bu itirilənləri restavrasiya etmək üçün mühit yaranıb, öz milli dövlətimiz var və burada dominant milli mədəniyyətimizdir. Mən “Türk əsrinin türküləri” adlı kitabımda toplanan şeirlərdə və poemalarda bu itirilənləri restavrasiya etməyə çalışmışam və bunu çağdaş Azərbaycan insanının qəbul edə biləcəyi formalarda təqdim etmişəm. Mən hesab edirəm ki, bu gün keçmiş əzəmətin üzərində dayanır, milli qürur hissi olmayan millət böyük işlər görmək gücündə deyil. Oljas Süleymenovun dediyi kimi: “Keçmişi olmayan millətin gələcəyi də yoxdur”. Qədim formaları, babalarımızın və nənələrimizin yaratdığı obrazlar sistemini, dünyaduyumunu bu günün süzgəcindən keçirib oxuculara təqdim etmişəm. Burada qəhrəmanlıq nəğmələri də var, əzəmətli keçmişə nostalji hisslər keçirən bugünkü Azərbaycan da, türk insanının keçirdiyi duyğular da. Bunun adı savaş şeirləridir, türkçü şeirlərdir, moderndir, postmoderndir, bunu ədəbiyyatşünaslar bilər.

- Savaş şeirləri, türkçü şeirlər, modern, postmodern, bir qədər xarici keyfiyyətlərinə görə karnaval şeirləri. Bir şair üçün bu qədər məziyyət çox deyilmi?

- Bilmirəm karnaval şeirləri nəyə deyirsiniz? Yəqin ki, “Bayramlı bulvar” tipli şeirləri nəzərdə tutursunuz. Bu da ənənədən gəlir. Bizdə mərasimləri vəsf edən poeziya həmişə olub. Mən, sadəcə, bunlara yeni forma və yeni məzmun gətirmişəm. Mənim yazılarımın hamısı bir-birinin davamıdır. Əgər “Savaş ayələri”ndə, yaxud “Türk əsrinin türküləri”ndə mən unudulan qədim havaları, böyük çölün ritmlərini, arxaik hesab olunan sözləri və ifadələri, millətin cəng ruhunu bu günün, XXI əsrin dili ilə şeirə gətirmişəmsə, “Torqovı peyzajı”nda bugünkü Bakının, Avropa həyatı yaşayan Bakının, onun insanlarının əhvalını, duyğularını təsvir etmişəm. Bəlkə də bu, simvolikdir. Azərbaycanın dünyadakı yeri üçrəngli bayrağımızda öz əksini tapıb. Biz türkük, müsəlmanıq və Avropa dəyərləri ilə yaşayırıq. Bunların hər üçü yaşamımızın bir hissəsidir, bir azərbaycanlını simvolizə edən faktorlardır. Yəqin ki, növbəti kitabımda İslami düşüncə üstünlük təşkil edəcək. Bu il Bakı İslam mədəniyyətinin paytaxtı elan edilib, bununla bağlı çoxsaylı törənlər keçirilir və bu da mənim həmin törənlərə bir töhfəm olar. Qaldı bu qədər məziyyətin çox olmasına, məncə, bunların hamısı eyni məziyyətdir. Əlbəttə, şeirlərim məzmunca, forma müxtəlifliyi ilə fərqlənirlər. Amma onların hamısı eyni məqsədə xidmət edir. Əgər fikir vermisinizsə, mənim yaradıcılığımdan bəhs edənlər müxtəlif spektrlərdən yanaşırlar. Əgər Nizami Cəfərov daha çox türkçülük əhval-ruhiyyəsini qabardırsa, Vaqif Səmədoğlu avropasayaq çalarları qabardır. Çingiz Əlioğlu bu şeirlərdə bunların hər ikisinin sintezinin olduğunu söyləyir. Əlbəttə, ədəbiyyatımızın belə nüfuzlu şəxslərinin yaradıcılığıma diqqət yetirməsi mənə çox xoşdur. Amma gənclər də bir ayrı spektrdən baxırlar. Xüsusən Əsəd Cahangirin, Səlim Babullaoğlunun və Zahir Əzəmətin yaradıcılığım barədə yazdıqları mənə çox maraqlı görünür. Bunlar da bu şeirlərdə bir ayrı məziyyətlər tapırlar. Mənin nəzərimdə poeziya elə budur. Hər kəs orada görmək istədiyini görür. Çünki poeziya daha çox duyğu ilə, hisslə bağlıdlr. Şeir duyğulandırdıqdan sonra ağılla qavranılır. Və şeirin nəsrdən fərqi odur ki, o, təhtəlşüura təsir edir. Buna görə mən, şeirlərimi müəyyən informasiya yükü ilə yükləməyi sevirəm. Anlayıram ki, bu şeirlər hazırlıqsız oxucu tərəfindən çətin qavranılır. Çünki burada müxtəlif mədəniyyətlərə məxsus miflərdən, obrazlar sistemindən istifadə olunur. Türk, slavyan, İslam, antik yunan, xristian... Şübhəsiz ki, bunların qavranılması oxucu üçün müəyyən çətinliklər törədir. Amma normal oxucu bunu bilməlidir. Axı bu miflər dərsliklərdə tədris olunur, Amerika kinoindustriyası bunu gecə-gündüz telekanallarda nümayiş etdirir. Elə şeylər var ki, ümumbəşəridir. Dünyada mədəniyyətlərin yaxınlaşması və sintezi gedir. Bu gün informasiya axını elədir ki, heç kim bundan qaça bilməz. İnternet, demək olar ki, bütün informatik sərhədləri aradan götürüb. Lakin bu o demək deyil ki, ədəbiyyat milli zəmində olmamalıdır. Mən milli zəmin dedikdə klassikanı yamsılayanları nəzərdə tutmuram. Məsələn, Bakıda yeni bina tikirlər və bu bina öz görünüşü ilə Qız qalasına bənzəyir. Ancaq bu bina bütün müasir tələblərə və komforta cavab verir. Ədəbiyyatımızda bu çatmır. Klassikanın təqlid olunması heç kimə lazım deyil, çünki klassiklər daha dəyərli əsərlər yaradıblar, Avropanın təqlidi də heç kimə lazım deyil. Nə burda, nə də Avropada. Musiqiçilərimiz və arxitektorlarımız zamanla daha çox ayaqlaşırlar. Amma istəsək də, istəməsək də, çağdaş ədəbiyyatımızda artıq bu baş verməkdədir. Çünki ədəbiyyatı yaradan adamlar cəmiyyətin içində yaşayırlar. Cəmiyyətdə gedən proseslər, informasiya axını, yeni musiqi, yeni arxitektura onların düşüncəsinə, zövqünə öz təsirini göstərir.

- Çağdaş ədəbiyyat səhnəsini bir qədər qısa şəkildə təsnif edə bilərsinizmi?

- Ədəbiyyatımız 80-90-cı illərdə müəyyən durğunluq dövrü keçirsə də, indi öz yüksəlişini yaşayır. Son illərdə istər poeziyada, istər nəsrdə, istər dramaturgiyada bir canlanma yaranıb. Bu da təbiidir. Ədəbiyyatı insanlar yaradır və müəyyən dövrdə ölkədə elə proseslər baş verdi ki, qələm adamları xeyli müddət bu hadisələrin təəssüratları ilə yaşadılar. Yəni, bir növ depressiyaya düşdülər. Belə şeylər bütün xalqların taleyində olub. Vəziyyət normallaşdıqca təəssüratlar da yazılara çevrilməyə başladı. Bilirsiniz, böyük əsərlər böyük hadisələr fonunda yaranır. Biz böyük hadisələrin iştirakçısı olmuşuq. İmperiyanın dağılması, müharibə, dövlət quruculuğu. Bunların hamısı ədəbiyyatda öz sözünü deyir və deyəcək. Bizdə vətənpərvərlik əsərlərinin az yazılmasının səbəbi kimi müharibədə məğlub olmağımızı göstərirlər. Ancaq məğlubiyyətlər bütün xalqların taleyində olub. Belə durumlarda ədəbiyyat adətən keçmişə, keçmiş əzəmətə müraciət eləyir. Sovetlər birliyi müharibənin ilk illərində Aleksandr Nevskiyə, Kutuzova, Suvorova müraciət etdi, onlar haqqında kinolar çəkildi, kitablar yazıldı. Eyni ilə Türkiyə ədəbiyyatı da ölkə məğlub duruma düşəndə tarixi mövzuya müraciət etdi. Bu, Azərbaycanda da baş verməkdədir. Son illərdə Elçin, Sabir Rüstəmxanlı, Elçin Hüseynbəyli tarixi roman janrında əsərlər yazdılar. Zəlimxan Yaqub çox gərəkli vətənpərvərlik şeirləri yazdı. Ümumən, bu gün poeziya Azərbaycanda bir intibah dövrünə qədəm qoymaqdadır. Mən yazılarımın birində bu dövrü poeziyamızın “gümüş dövrü” adlandırmışam.

- Bəs “qızıl dövrü” hansıdır?

- “Qızıl dövrü» ötən əsrin əvvəllərində olub. Yeni Azərbaycan ədəbiyyatı məhz o dövrdə yaranıb. Məhəmməd Hadi, Hüseyn Cavid, Sabir, Abbas Səhhət, Səməd Vurğun, Mükayıl Müşfiq, Rəsul Rza, Süleyman Rüstəm, Şəhriyar... Bizim tariximizdə elə əsrlər olub ki, bir nəfər də ədəbiyyat tarixində qalmayıb. Və birdən-birə bir neçə nəhəng şəxsiyyət. Onlar böyük hadisələr fonunda, milli düşüncənin güclü qalxınması illərində meydana çıxmışdılar. İndi də təxminən belə bir situasiya var. Azərbaycan milli düşüncəsi özünün növbəti yüksəlişini yaşayır. Ədəbiyyatın dəbdən düşdüyü dövrdə ədəbiyyata böyük axın var. Bu axının içində istedadlılar da az deyil. Əlbəttə, istedadlıları müəyyənləşdirmək vaxt tələb edir, amma fərqi yoxdur, artıq Azərbaycan ədəbiyyatında özünəməxsusluğu, fərdi üslubları ilə seçilən yeni simalar görünməyə başlayıb. Mən xeyli adlar da çəkə bilərdim, ancaq sənət adamları kövrək olurlar, kimisə unudub adını çəkməmək etik cəhətdən düz olmazdı. Ədəbi proses baxımından mən Rəşad Məcidin rəhbərlik etdiyi “Gənc ədiblər məktəbi”ni qeyd etmək istəyərdim. Bu, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin uğurlu bir layihəsidir. Elçin Hüseynbəyli “Ulduz” jurnalının aprel nömrəsini bütünlüklə bu gənclərə həsr edib və deyim ki, onların arasında çox maraqlı imzalar var. Ümumən, AYB son zamanlar maraqlı ədəbi layihələr gercəkləşdirir. Mən bu layihələrin gerçəkləşməsində Səlim Babullaoğlunun rolunu xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Səlim öz üslubu olan gözəl bir şair olmaqla bərabər, həm də bacarıqlı təşkilatçıdır. Xüsusilə Azərbaycan ədəbiyyatının dünyada və dünya ədəbiyyatının Azərbaycanda təbliğ olunmasında onun böyük rolu var. Səlimin baş redaktoru olduğu “Dünya ədəbiyyatı” jurnalının uzun müddətdən bəri nəşr olunmamasını dünya ədəbiyyatının ölkəmizdə təbliğinə ziyan gətirən bir hal hesab edirəm.

- Siz ötən il Səlim Babullaoğlu,  bu il isə həm Səlim, həm də Elçin Hüseynbəyli ilə  birlikdə kitablar nəşr etdiribsiniz, ədəbi layihələr gercəkləşdirirsiniz. Bu duet, trio nə deməkdir?

- Elçin də, Səlim də, mən də ruhən bir-birimizə yaxın adamlarıq. Bizim yaradıcılığımızda, estetikamızda bir çox uyğun cəhətlər var. Hər üçümüz ədəbiyyatın populyarlaşdırılması üçün əlimizdən gələni edirik. Gercəkləşdirdiyimiz ədəbi layihələrin hamısı ədəbiyyatın təbliğinə xidmət edir. Buna görə də öncə Səlimlə qüvvələrimizi birləşdirmək qərarına gəldik. Hərəmizdən on şeir olmaqla “On” adlı kitab nəşr etdirdik, bu kitabın girişində aparıcı qəzet redaktorlarına müraciət ünvanladıq. Müraciətdə biz onları qəzetlərə əlavə kimi, insanların metroda, avtobusda oxuya biləcəyi kiçik həcmli kitablar nəşr etməyə çağırdıq. Bu müraciətə ilkin səs verən “525-ci qəzet” artıq bir neçə belə kitab nəşr edib. Biz Ümummilli lider Heydər Əliyevin xatirə günündə Onun aforizmlərindən ibarət kitab nəşr etdirib metro stansiyalarında paylatdırdıq. Bu, bir aksiyadır və kitabın təbliğinə xidmət edir. Biz poeziya teatrı təsis etdik və bir yerdə şeir oxumağa başladıq. Bunları bir-birinə yaxın olan iki şair olaraq edirdik. Sonra formatı dəyişdirmək qərarına gəldik və bura bir nasir, ən maraqlı yazıçılarımızdan olan Elçin Hüseynbəyli də qoşuldu və “2+1” adlı kitab nəşr etdirdik. Alman Mədəniyyət Mərkəzi “Kapelhaus”da kitabın təqdimatını və musiqili bədii qiraət gecəsi keçirdik. Bununla biz ədəbiyyatçıları birgə layihələr həyata keçirməyə təşviq edirik. Çünki şou tərəfindən küncə sıxışdırılan ədəbiyyat kitab nəşrindən əlavə yeni ifadə formaları tapmaq məcburiyyətindədir . Belə işlərdə isə kimsə örnək olmalıdır. Bizim duet, trio belə yaranıb.

- AYB-nin üzvüsünüz. Bir şairin hər hansı yaradıcı strukturda olması nə deməkdir və AYB-də olmaq sizin üçün nədir?

- Bugünkü AYB Sovet dövründəki AYB-dən fərqlənir. Bu gün burada heç bir yaradıcılıq məhdudiyyəti yoxdur. Necə istəsən yaza bilərsən. Nə də o dövrdəki kimi imtiyazlar yoxdur. AYB, sadəcə, yaradıcı adamların birliyidir və onun başında ölkədə və xaricdə böyük nüfuzu olan adamlar durur. Müntəzəm çap edilən mətbu orqanları var. Müxtəlif ölkələrdə təmsilçilikləri var. Azərbaycan ədəbiyyatının bütün görkəmli nümayəndələri bu Birliyin üzvüdür. Yaradıcı adamlarla ünsiyyət insana yaradıcılıq stimulu verir. Mən burada Anar, Fikrət Qoca, Çingiz Abdullayev kimi ədəbiyyatda dərin iz qoymuş şəxsiyyətlərlə müntəzəm təmaslardan çox şey götürmüşəm. Burada Çingiz Aytmatov, Oljas Süleymenov, Orxan Pamuk, Tahir Salahov, Toğrul Nərimanbəyov kimi dünyaşöhrətli sənətkarlarla tanış olmuşam. Layihələrimə dəstək görmüşəm. Özümə qarşı qayğı görmüşəm. Yaradıcı adamın həmişə qayğıya ehtiyacı var və mən göstərdiyi qayğıya görə, verdiyi məsləhətlərə görə Anar müəllimə minnətdaram. Şair yalnız öyrətməyi yox, həm də öyrənməyi bacarmalıdır. Mən şəxsən Anar müəllimdən çox şey öyrənmişəm və çalışmışam ki, bunu yaradıcılığımda tətbiq edim. Son olaraq deyim ki, balıq özünü yalnız suda yaxşı hiss edər. Mən də AYB-də özümü yaxşı hiss edirəm.

-Bəs ölkənin son mədəni hadisələrini necə şərh edərdiniz? Dövlətimizin mədəniyyət siyasəti yaradıcı insanlara lazımi stimul verirmi?

- Son dövrdə Azərbaycan mədəniyyəti sözün əsl mənasında öz intibah dövrünü keçirir. Cənab Prezidentin və Onun xanımının mədəniyyətə xüsusi önəm verməsi bu sahədə böyük canlanma yaradıb. Bakı nəinki regionun, deyərdim dünyanın mədəni mərkəzlərinin birinə çevrilməkdədir. Burada ümumdünya konfransları, festivalları keçirilir. Bütün bunlar ölkənin mədəni həyatında böyük aktivlik yaradıb. Bundan əlavə, dövlətin, şəxsən dövlət başçısının ədəbiyyat və sənət adamlarına göstərdiyi qayğı onlara yeni yaradıcılıq stimulları verməyə bilməz. Mən öz sahəmizdən deyim. Ötən il bizə Prezident təqaüdləri verildi, həm Elçin Hüseynbəyli, həm mən, həm də Səlim Babullaoğlu yeni kitablar nəşr etdirdik. Onların bədii dəyəri barədə ədəbiyyatşünaslar əsasən yüksək fikirlər söyləyiblər. Başqaları da həmçinin. Stimul budur. Postsovet ölkələrinin əksəriyyətində ədəbiyyata belə qayğı yoxdur. Ədəbi nəşrlərimiz hamısı dövlət tərəfindən dəstəklənir. Dövlətin, onun rəhbərinin mədəniyyət siyasətini yalnız alqışlamaq olar. Türk Dünyası Ədəbiyyat Dərgiləri Konqresi Cənab Prezidentə ədəbiyyata göstərdiyi xüsusi qayğıya görə təşəkkür məktubu ünvanlayıb. Məktubda Onu digər türk ölkələrinin dövlət başçılarına örnək gösrərirlər. Bu, bizim üçün çox sevindiricidir.

- Bəs əlavə nə təklif edərdiniz?

- Dövlətin, dövlət başçısının qayğıları çoxdur. İstərdim ki, ölkədə fəaliyyət göstərən böyük şirkətlər ədəbi layihələrə dəstək versinlər, ədəbi mükafatlar təsis olunsun. Bundan əlavə, Müdafiə Nazirliyi, Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi, Daxili İşlər Nazirliyi kimi qurumlar vətənpərvərlik mövzusunu stimullaşdırmaq üçün ədəbi mükafatlar, müsabiqələr təşkil etsə, daha yaxşı nəticələr verə bilər. Bu, həm dövlətimizin, həm də ədəbiyyatın xeyrinə olardı.

KƏBUTƏR

Yeni Azərbaycan.- 2009.- 20 iyun.- S.11.