Fəxri Xiyabanda xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin xatirəsi yad olunub

Respublikamızın tanınmış incəsənət və mədəniyyət xadimləri, ictimaiyyətin nümayəndələri dünən Fəxri Xiyabana gələrək, görkəmli sənətkar, XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının klassiki, xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin 95 illik yubileyi münasibətilə xatirəsini ehtiramla anıb, məzarı üstünə təzə-tər güllər düzüblər. Mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayev, xalq yazıçısı Anar, Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının sədri Azərpaşa Nemətov, xalq artisti Amaliya Pənahova, xalq şairi Zəlimxan Yaqub və başqaları qüdrətli söz ustası İlyas Əfəndiyevin zəngin bədii yaradıcılığı ilə çoxəsrlik ədəbiyyat xəzinəmizə misilsiz töhfələr bəxş etməsindən danışıb, görkəmli nasirin bir-birindən maraqlı hekayə, povest, roman və dram əsərlərinin bu gün də geniş oxucu kütləsi tərəfindən sevilə-sevilə oxunmasından söhbət açıblar. Bildirilib ki, İlyas Əfəndiyev ömrü boyu hər cür siyasi konyunkturadan uzaq olmaqla, yalnız ədəbiyyatın əzəli və əbədi qanunlarına istinad edib, hələ sovet dövründə Azərbaycanın bu günü ilə səsləşən dəyərli əsərlər yaradıb. Bu böyük şəxsiyyət milli nəsrin və teatr sənətinin inkişafında xüsusi xidmətlər göstərib, “İlyas Əfəndiyev teatrı” isə, bütöv bir aktyor və rejissor nəslinin yetişməsində misilsiz rol oynayıb. Ötən illər ərzində Akademik Milli Dram Teatrında yazıçının demək olar ki, bütün pyesləri tamaşaya qoyulub. 20 ildən çoxdur ki, teatr bütün mövsümlərini “Hökmdar və qızı” tamaşası ilə açır. Natiqlər vurğulayıblar ki, İlyas Əfəndiyev bədii yaradıcılığının ədəbi-estetik əhəmiyyəti, əsərlərinin uzunömürlülüyü, populyarlığı baxımından ədəbiyyatımızın ən görkəmli nümayəndələrindən biridir. Xalq, vətən, cəmiyyət, insanlıq qarşısında mənəvi borca fəal münasibət onun qəhrəmanlarının daxili aləmini müəyyən edir. Ədəbi-ictimai fikir tarixində lirik-psixoloji üslubun inkişafı və böyük uğurları bilavasitə və hamıdan çox İlyas Əfəndiyevin adı və əsərləri ilə bağlıdır. Onun yaradıcılığında Qarabağ mövzusu da əsas yer tuturdu. Görkəmli tənqidçi-ədəbiyyatşünas Yaşar Qarayevin dediyi kimi, ədəbiyyat tariximizdə 7 “Qarabağnamə” mövcuddur, 8-ci “Qarabağnamə” İlyas Əfəndiyevin əsərləridir. O, namərd qonşularımızın uzun illər davam edən xəyanətkarlıqlarını, işğalçılıq hərəkətlərini dərin narahatlıq, vətəndaş yanğısı ilə yaşayırdı. Böyük sənətkarın oğlu, Xalq yazıçısı Elçin deyib ki, İlyas Əfəndiyevin ölümündən ötən 13 il ərzində ona olan ümumxalq məhəbbəti günbəgün daha da artıb və əsərləri öz orijinallığını itirməyib. Ümummilli lider Heydər Əliyevin Sərəncamı ilə ədibin “Seçilmiş əsərləri”nin 7, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin müvafiq Sərəncamı ilə 3 cildliyinin nəşr edildiyini minnətdarlıq hissi ilə vurğulayan yazıçı deyib ki, ədibin əsərləri son illər rus, türk və digər dillərdə dəfələrlə çap olunub, yaradıcılığı haqqında monoqrafiyalar, doktorluq, namizədlik dissertasiyaları yazılıb.

Yeni Azərbaycan.- 2009.- 27 may.- S.8.