İSLAMIN QADINA VERDİYİ DƏYƏR
Bismilləhir-Rahmənir-Rahim!
Həzrət
Zəhranın (s.ə.) əyyamını
yaşayırıq. Bu əyyamda həll edə biləcəyimiz
ən mühüm məsələlərdən biri - Xanım
Fatiməyi-Zəhranın (s.ə.) dəyərlərini tədqiq
etmək və dərk etməkdir. Bu dəyərlər
arasında ən önəmlilərdən biri - qadına olan
münasibətlə bağlıdır.
Həqiqi azadlı
çatdırışı
Həzrət
Fatimənin (s.ə.) timsalında bəşəriyyət
İslamın qadına verdiyi ən yüksək dəyəri
görmüşdür. Bir toplumda ki, təzə dünyaya gəlmiş
qız uşağını diri-diri torpağa basdırırdılar,
bir toplumda ki, qadın əşya kimi qəbul edilirdi, heç
bir hüququ yox idi - burada Peyğəmbərimizin (s) mübarək
bağının nəcib meyvəsi olan Həzrət Zəhra
(s.ə.) kimi bütün dövlərə ibrət olan bir
insan irəli çıxır və əsrlərin ətalətini
dağıdaraq, qadının həqiqi dəyərini insanlara
çatdırır.
Xanım
Zəhra (s.ə.) dünyaya həqiqi azadlığın nə
olduğunu çatdırır. Bugünkü dünyada
azadlıq barədə çoxlu söhbətlər gəzir,
çoxlu nəzəriyyələr irəli
sürülür. Bunların arasında ifratlar da var, təfritlər
də. Amma bəşəriyyətə ilk olaraq qadının
kimliyi, qadının məqamı barədə
çatdırışı mübarək İslam dini
etmişdir. Mübarək inancımız bu məsələdə
İlahi yanaşmanı təqdim edir. Qadını bir əşya
kimi, şərin mənbəyi kimi, kişinin şəxsi
mülkiyyəti kimi tanıtdıran məfkurələri rədd
edərək, qadını ən ali dərəcələrə
yüksəldir, “Cənnət anaların ayağı
altındadır” deyir. “Sizlərdən ən
yaxşısı - həyat yoldaşına qarşı daha
çox mehriban olanınızdır” deyir. İddia ediləndə
ki, müsəlman cəmiyyətində qadınlar məhrum
durumdadır, dərhal Allah Təaladan qadınların
İlahi nəzərdə kişilərlə bərabər
olmasını vurğulayan ayə nazil olur: “Şübhəsiz,
Allah müsəlman kişilər və qadınlar, mömin
kişilər və qadınlar, itaətkar kişilər və
qadınlar, doğrudanışan kişilər və
qadınlar və səbirli, dözümlü kişilər və
qadınlar, qəlbən təvazökar olan kişilər və
qadınlar, sədəqə verən kişilər və
qadınlar, oruc tutan kişilər və qadınlar, şəhvətlərini
qoruyan kişilər və qadınlar və Allaha çox zikr
edən kişilər və qadınların hamısı
üçün məğfirət (bağışlanmaq) və
böyük bir mükafat hazırlamışdır!” (“Əhzab”
surəsi, 35-ci ayə).
Mübarək
dinimiz hətta həyat yoldaşına məhəbbəti
imanın göstəricisi olaraq təqdim etmişdir.
Allahın Peyğəmbəri (s) buyurub: «Bəndənin
imanı artdıqca, onun qadına olan məhəbbəti də
artar».
Dinimizin
qadınlara verdiyi çox yüksək dərəcə Rəsuli-Əkrəmdən
(s) nəql edilən digər hədisdə göstərilir:
«Dünnyannın ən yaxnşı neməti - lənyanqətnli
qandınndır».
Ailədə qarşılıqlı
diqqət və qayğı
Bəzi
xurafi nəzərlərin ziddinə olaraq, qadın evin xidmətçisi,
qulluqçusu deyil. Qadının ev işlərini görməsi
- onun tərəfindən bir ehsandır. Allahın Peyğəmbəri
(s) buyurub: “Əngər qandın ərınə yedndi gün
xidnmət edərnsə, Allah Təala Cəhənnəmin
yedndi qanpınsınnı onun üzünnə bağnlanyar və
Cənnətin səknkiz qanpınsınnı onun üzünnə
açar ki, isntəndıyi qanpından oranya danxil olnsun”.
Eyni
zamanda bunyurndu: lÖz ərınə bir qurntum su içirndən
elə bir qandın yoxndur ki, bu əmənli ona bir il
günndüznlənri oruc tutnmaq və gecənlənri ibandətnlə
kençirnməkndən danha yaxnşı olnmansın».
Başqa
yerdə Peyğəmbərimiz (s) buyurub: «Qandın öz ərınin
evıni sənlıqənyə salnmaq məqnsəndılə
bir şenyi yerbəyer edərnsə, Allah Təala ona Öz nənzənrıni
yentırər və Allah Təala nənzər yentirndıyi
kimnsənyə əzab vernməz».
Kişisinin
qadına xidmət etməsi barədə də dinimizin böyük
tövsiyələri var. Rəsuli-Əkrəm (s) buyurub:
lKışi öz arvandınna su içirndən zanman sanvab
qanzannar».
Başqa
yerdə Allahın Peyğəmbəri (s) buyurub:
«Kışınin öz arnvad-uşanğının
yannınnda oturnmansı Alnlah yannınnda mənnim bu məscıdimndə
etıkaf etnmənsinndən danha senvimnlıdir».
Başqa
yerdə Peyğəmbəri-Əkrəmdən (s) belə nəql
edirlər: «Öz həyat yoldaşının ağnzınna
bir loğnma uzadan kışi sanvab qanzannar».
Bəli,
dinimizin qadına verdiyi dəyərin kiçik bir hissəsini
burada zikr etdik. Dinimiz qadının iqtisadi, ictimai, məişət,
fərdi hüquqlarını tanıyır və bunları məhdudlaşdırmağa
izn vermir.
Qadının həqiqi dəyəri
necə verildi
Biz
mübarək dinimizin bəşərə etdiyi xidmətləri
başa düşmək üçün gərək 14 əsr
bundan qabaqkı dünyaya baş çəkək. Görək
dünya nə haldadır. İslam gəlir nə edir və Həzrət
Rəsulun Zəhra (s.ə.) kimi mənəviyyat və şəxsiyyət
baxımından bir yetirməsini bəşərə necə
tanıtdırır. O zaman dünya nə vəziyyətdə
idi? Qadına o zamankı dünyada, bu günün inkişaf
etmiş ölkələrində bəslənən münasibət
bəlli idi. Hüquqsuz bir varlıq idi qadın. Amma İslam
dini gəlir və qadının həqiqi dəyərini verir.
Bunun ən yaxşı təzahürünü Həzrət Zəhranın
(s.ə.) timsalında görürük. Qadınların
simvolu olan bu xanım bir funksiya ilə müəyyənləşdirilir
ki, misli belə yoxdur. Həzrət Zəhra İlahi qəzəbin
və İlahi məhəbbətin meyarı kimi bəşəriyyətə
tanıtdırılır. Həzrət Peyğəmbərdən
(s) nəql edirlər: «Fatimə - mənim bədənimin bir
parçasıdır, gözümün
işığıdır, qəlbimin meyvəsidir. O şey
ki, onu qəzəbləndirir, məni qəzəbləndirmişdir;
o şey ki, onu sevindirir, məni sevindirmişdir. O, Əhli-Beytdən
mənə qovuşacaq ilk şəxsdir».
Həzrət
Zəhranın (s.ə.) bu cür uca məqamı o deməkdir
ki, haqqla batilin müəyyən edilməsinin göstəricisidir
o Xanım (s.ə.). Zəhranı (s.ə.) qəzəbləndirən
- Peyğəmbəri (s) qəzəbləndirər. O kəs
ki, Peyğəmbəri (s) qəzəbləndirər -
Allahı qəzəbləndirmiş olur. Və əksinə,
Həzrət Zəhranı (s. ə.) sevindirən - Rəsuli-Əkrəmi
(s) şad etmişdir. O kəs ki, Rəsuli-Əkrəmi (s)
şad edər - Allah Təalanı sevindirmiş olur. Bax, bu
cür yüksək dərəcə verilir Xanıma (s.ə.).
Və Zəhra (s.ə.) vasitəsilə, bu yüksək dərəcə
ümumilikdə qadına verilir.
Ən ali kamillik məqamı
Əlamətdar
bir deyim var. Buyurulur ki, Həzrət Zəhra (s.ə.) sahki
Allahın eynəyidir. Yəni Zəhranın (s.ə.) sevgisini
qazanmış şəxs, Allahın sevgisini qazanır. Zəhranın
(s.ə.) qəzəbini qazanmış şəxs - Allahın
qəzəbini qazanmışdır. Bu nədir? Bu odur ki,
İslam qadını o qədər ucaldır ki, qadın
İslam nəzərində olur xəlifətullah. Qadın
İslamın nəzərində olur Allahın yer üzərində
xəlifəsi. Qadın İslamın nəzərində ən
ali məqama çatır. Ən ali kamillik məqamına. Bu
necə əldə olunur? Əməllə. Təqva ilə. Əxlaqla.
İmanla. Allahın razılığını hər
şeydən üstün tutmaqla. Rəbb ilə bəndəçilik
müstəvisində rabitə qurmaqla.
Bilmək
istəyiriksə Həzrət Zəhra (s.ə.) kimdir, gərək
dünyaların, aləmlərin yaranma səbəbi olan
Peyğəmbəri-Əkrəmə (s) müraciət edək.
Həzrət Peyğəmbərdən (s) nəql edirlər:
«Fatimə - dünya və axirət qadınlarının
seyyidəsidir».
Seyyidə
nədir? Yəni ağasıdır, yəni
böyüyüdür, yəni rəhbəridir, yəni ən
kamilidir onlar arasında.
Yaxud
Peyğəmbərdən (s) belə buyurulur: «Fatimə - mənim
üçün insanların ən əzizidir».
Təbii
ki, öz övladının atası kimi demir, Allahın Rəsulu
kimi deyir. Rəsul - rəsuldur, Allah Elçisidir. Dedikləri
şəxsi münasibətdən irəli gəlmir, insanlara
hidayət yolunu göstərmək missiyasının realizəsindən
doğur. Rəsul (s) üçün ən əziz kim ola bilər?
Ən kamil, ən əziz insan. Budur qadına verilən məqam.
Başqa
yerdə Peyğəmbərimiz (s.ə.) belə buyurur: «Fatimə
- dünya qadınları arasında parlaq bir ulduzdur».
Yəni nə?
Yəni Fatimə (s.ə.) hidayət
çırağıdır, xilas olmaq istəyən Zəhra
(s.ə.) çırağına tərəf gəlsin, Zəhra
(s.ə.) nuruna tərəf gəlsin.
12-ci
İmamımız - Həzrət Mehdi Sahib-əz-Zaman (ə.f.)
görək Həzrət Zəhra (s.ə.) barədə nə
deyib. Qeybdə olan İmam (ə.f.), milyardlarla insanın
zühurunun intizarında olan İmam (ə.f.) buyurur: «Allah Rəsulunun
(s) qızı mənim üçün gözəl bir
nümunədir».
İmam
Mehdi Sahib-əz-zəman (ə.f.) məntiqində lüsvətul
həsənə» - ən gözəl nümunə Həzrət
Zəhradır (s.ə.). Bax, bu qədər yüksək dəyəri
var İslamda qadının.
Bir mənzildən digərinə
köçmə
İndi
isə keçək Həzrət Zəhranı (s.ə.) o
Xanımın (s.ə.) öz dili ilə tanımağa. Nəql
edirlər ki, Həzrət Əli (ə) ilə ailə
qurduğu ilk gündə Xanım (s.ə.) bir qədər
fikirli idi. Həzrət Əli (ə) bu nigarançılığın
səbəbini soruşduqda, Xanım (s.ə.) buyurur
ömrümün qurtaracağını
düşündüm, öz halım haqqında
düşündüm, öz vəziyyətim haqqında
düşündüm. O anı yadıma saldım ki, bir
gün mənim bu ömrüm sona çatacaq və mən qəbrə
gedəcəyəm. Necə ki, bu gün atam evindən ya Əli,
sənin mənzilinə köçmüşəm, bir
başqa gün bu mənzildən qəbir və Qiyamət mənzilinə
tərəf köçəcəyəm.
Bax, belə
yanaşmaya görə Zəhra (s.ə.), Zəhra (s.ə.)
olub. Həzrət Fatimə (s.ə.) hər an onu
düşünür ki, Allahın dərgahına nə
üzlə gedəcəyəm.
Bu ki,
haqdır - hər kəs bilir ki, bir gün bu dünyadan gedəcək.
Heç kim inkar etmir bu dünyadan gedəcəyini - zalım
da, qəsbkar da, münafiq də, vicdansız da, o ki qasın
mömin ola, vicdanlı, izzətli, layiqli insan ola. Hamı bilir
ki, bu dünya ilə vidalaşacaq. Amma hərə
üçün bu vidalaşma fərqli davranışla nəticələnir.
Vidalaşmanın qaçılmazlığı, müxtəlif
məfkurə sahibləri üçün fərqli əməl
motivasiyasına gətirib çıxarır. Haqsevərlər,
Zəhrasevərlər, vicdan sahibləri
çalışırlar camaatın haqqına riayət etsinlər.
Heç kəsin haqqına girməsinlər. Özlərinə
qıymadıqlarını digərlərinə rəva bilməsinlər.
Hətta nəinki mömin olsun - adi bir vicdanlı, tərbiyəli
insan çalışır ki, özündən sonra xoş
xatirə qoysun, insanlar onu rəhmətlə yad etsinlər.
Amma zalım və qəsbkarlar həyatın müvəqqətliyini nəzərə alaraq, tam əks davranış sərgiləyirlər. Minbir alçaqlığa gedirlər ki, təki beşgünlük dünyada müvəqqəti nəsnələrdən daha çox faydalansınlar. İkiəlli yapışırlar bu dünyadan, əlləri çatan hər şeyi yağmalamağa çalışırlar. Yüz cür rəzilliklə qəsb etdikləri xalqın sərvətlərini bir göz qırpımında israf edirlər. Talan etdikləri milyonları boş-boş əyləncələrinə “uf” demədən buraxırlar. Bilir ki, bu dünyası qurtaracaq, amma məsuliyyətini düşünmür, insanların onun barədə nə düşünəcəkləri barədə də qayğılanmır. Eləsi də var ki, hətta deyir “mən öləndən sonra, istəyirsiniz lap zibil yeşiyinə tullayın, mənə nə?!”. Bu, nədən irəli gəlir? Şəxsiyyət və ləyaqət defisitindən. İnsanın özünə hörməti o qədər az olur ki, onun barədə nə düşünmələrini vecinə belə almır. Rəhmətlik Sabir belələri barədə deyib:
Millət necə tarac olur olsun, nə
işim var?!
Düşmənlərə möhtac
olur olsun, nə işim var?!
Qoy mən tox olum, özgələr
ilə nədi karım,
Dünyavü cahan ac olur olsun, nə
işim var?!
Bəli,
bu, rəzil psixologiya sahiblərinin təfəkkürüdür.
Zəhrasevərlərin bu zalımlarla əsas fərqi budur -
aqibətin necə olması barədə qayğılanmaq,
beşgünlük dünyaya görə ölməz ruhu
öldürməmək. Hafizin bu mövzuda gözəl bir
şeri var. Tərcüməsi budur ki, mənim bu dünyada nə
rahatlığım, nə əmin-amanlığım ola bilər
bir halda ki, bir gün qapı döyüləcək, bir
gün təbil çalınacaq ki, getmək vaxtıdır!
Bir qonaqlar gələcək, qapını döyəcək və
deyəcəklər ki, şələ-küləni
yığ, getmək vaxtıdır. Amma bu qonaqlar elələrindən
deyil ki, onların dəvətindən boyun qaçırmaq
mümkün olsun. O gələn hörmətli qonaqlar bir
qonaqlardır ki, güzəştsizdirlər. Sadəcə deyəcəklər
ki, zamanı gəlib, getmək məqamıdır.
O zaman
insan qalacaq belə ki, görəsən mənim vəziyyətim
necədir, görəsən aqibətim nə olacaq?! Görəsən
mən həqiqətdə Allahın bəndəsi idim, yoxsa
iblisin nökəri? Allah üçün
çalışırdım, yoxsa şeytan üçün?
Necə edim ki, yubanım burada, həll edilməmiş işlərimi
yoluna qoyum, camaatla halallaşım və s. Amma artıq gecdir,
heç nəyi dəyişmək olmur. Allah cəmimizi belə
aqibətdən, gecikmiş peşmançılıqdan
saxlasın.
Rəbbin aşkar höccətləri
Qayıdaq
yenə Həzrət Zəhranın (s.ə.)
tanınmasına. Həzrət Zəhra (s.ə.) buyurur ki, biz
Peyğəmbərin (s) Əhli-beytiyik. Əhli-beyt (ə) barədə
Allah Təala Qurani-Kərimdə çoxluca ayə nazil
etmişdir, onları bəşəriyyətə rəhbər,
yolgöstərən kimi tanıtmışdır. Xanım (s.ə.)
buyurur ki, biz həmin Əhli-beytik ki, Allah Təala onları
pak qərar verib, hər bir günahdan, səhv və xətadan
münəzzəh edib (“Əhzab” surəsi, 33-cü ayə).
Xanım (s.ə.) buyurur ki, biz Allahla məxluqatı
arasında bir vasitəyik. Allah Təala bizi Özü ilə
məxluqat arasında bir vasitə qərar verib. Xanım (s.ə.)
Əhli-beytin (ə) məqmını tanıdaraq, buyurur ki,
biz qüdsiyyət, müqəddəslik məqamıyıq,
paklıq məqamıyıq, alilik məqamıyıq,
ucalıq məqamıyıq. Biz Rəbbin
açıq-aşkar dəlilləriyik, höccətləriyik.
Biz İlahi peyğəmbərlərin varisləriyik. 124000
peyğəmbərin varisləri.
Yəni
124000 peyğəmbərin bütün kamalları,
bütün alilikləri, bütün ucalıqları,
bütün kəramətləri, bütün fəzilətləri
cəmləşib Rəsuli-Əkrəmdə (s), Əlidə
(ə), Zəhrada (s.ə.), Həsəndə (ə) və
Hüseyndə. Bunlar bir meyvədir ki, 124000 bağbanın
yetişdirdiyi bir təbərrüklərdir. Bu cür olur ki,
bəs bu təbərrükün qəzəbinə gəlmişlər
Rəbbin qəzəbinə gəlir. Bu cür olur bu cür
mübarək insanın razılığını
qazanmış şəxslər Rəbbin
razılığını qazanır.
Təbərrük
üçün Zəhra (s.ə.) əmanəti olan hicaba da
toxunaq. Həzrət Fatiməyi-Zəhra (s.ə.) məntiqində
hicab - yalnız bir başörtüsü deyil, izzətini, ləyaqətini
qorumaq istəyən xanımın ümumi
dünyagörüşüdür.
Burada bir
tarixi epizoda nəzər salaq. Bir gün Peyğəmbərimiz
(s) Həzrət Zəhranın (s.ə.) evində olanda, kor bir
kişi icazə alıb, evə daxil olur. Həzrət Zəhra
(s.ə.) ayağa qalxır. Əziz Peyğəmbərimiz (s)
buyurur ki, qızım, bu kişi ki, kordur, o, səni
görmür. Cavabında Həzrət Zəhra (s.ə.)
buyurur ki, atacan, o məni görmürsə, mən ki, onu
görürəm. O, kor da olsa, otaqda qadının
varlığını hiss edir. Rəsuli-Əkrəm (s) bu
sözləri eşidəndən sonra qızına buyurur ki, mən
şəhadət verirəm ki, sən mənim bədənimin
bir parçasısan. Yəni nə? Yəni sən - elə mənəm.
Təbərrük
üçün Həzrət Zəhranın (s.ə.) tərbiyə
üsullarına da toxunaq. Həzrət Zəhra (s.ə.)
uşaq tərbiyəsində şer kimi vasitələrdən
də istifadə edirdi. Bu gün dünya gəlib
çatıb ona ki, tərbiyədə daha çox dolayı
yollardan istifadə edilsin. Psixoloqlar bu rəydədirlər ki,
birbaşa tərbiyə üsulları yox, dolayısı
yolla, qeyri-müstəqim yolla edilən tərbiyə daha
effektlidir. Bunların arasında şer, kino sənəti,
tamaşalar, teatr, ədəbiyyat və s. var.
Həzrət
Zəhra (s.ə.) bunu bəşəriyyətə 14 əsr
bundan qabaq çatdırıb. İmam Həsənin (ə)
uşaq vaxtıdır. Həzrət Fatimə (s.ə.) şeirlə
buyurur ki, Həsən can, atana bənzə, Həsən can,
atan kimi, Həzrət Əli (ə) kimi ol. Baxın bu nə
deməkdir? Bu o deməkdir ki, əvvəla ailədə
atanın hörməti saxlanılır, ikincisi deyir bax Həsən
can, atan kimi ol, atanın xüsusiyyətləri özündə
yaşat. Atan kimi haqqın ipindən yapış, o Allahla ol
ki, nemətləri əta edəndir. Rəbbə pərəstiş
et, Ona ibadət et. Düşmənlərlə, alçaq xislətli
insanlarla dostluq etmə.
Çox
ibrətli bir məsələdir, gündəlik həyatda tətbiq
etməli mövzulardır. Allahım, bizləri Həzrət
Zəhranın (s.ə.) layiqli davamçılarından qərar
ver! Amin!
Yeni Müsavat.- 2011.- 29 aprel.- S. 14.