Azərbaycan iqtisadi göstəricilərinə görə MDB-də lider olub

Qlobal maliyyə böhranının davam etdiyi 2009-cu ildə Azərbaycan iqtisadi göstəricilərinə görə Müstəqil Dövlətlər Birliyinə daxil olan (MDB) ölkələrdən üstün olub. MDB Dövlətlərarası Statistika Komitəsinə istinadən apardığımız araşdırmalar göstərir ki, ötən il quruma daxil olan ölkələrin əksəriyyətində iqtisadi durğunluq və geriləmə müşahidə olunub

Qlobal maliyyə böhranının davam etdiyi 2009-cu ildə Azərbaycan iqtisadi göstəricilərinə görə Müstəqil Dövlətlər Birliyinə daxil olan (MDB) ölkələrdən üstün olub. MDB Dövlətlərarası Statistika Komitəsinə istinadən apardığımız araşdırmalar göstərir ki, ötən il quruma daxil olan ölkələrin əksəriyyətində iqtisadi durğunluq və geriləmə müşahidə olunub.

Ümumi daxili məhsulun (ÜDM) artım tempinə görə Azərbaycan ötən il MDB-yə daxil olan bütün dövlətlərdən irəlidə olub. Ölkəmizdə ÜDM-nin artım tempi 9,3% təşkil edib. ÜDM-nin artım tempinə görə MDB ölkələri arasında yalnız Özbəkistan və Türkmənistanda yüksək göstərici qeydə alınıb. Bu ölkələrdə ÜDM-nin artım tempi müvafiq olaraq 8,1 və 6,1% olub. Qazaxıstan, Qırğızıstan və Tacikistanda ÜDM-nin artım tempi 1-3% arasında dəyişib. Rusiyada ÜDM-nin artım tempində 7,9% azalma qeydə alınıb. Ermənistan və Ukraynada bu sahədə vəziyyət daha acınacaqlı olub. Belə ki, bu ölkələrdə ÜDM-nin artım tempi müvafiq olaraq 14,2% və 15% aşağı düşüb.

Sənaye istehsalında da Azərbaycan öz liderliyini qoruyub. Ötən il sənaye istehsalının həcmi əvvəlki illə müqayisədə 8,6% artıb. Bu göstəricini yalnız Özbəkistan təkrarlaya bilib. Sənaye istehsalına görə Özbəkistan və Qazaxıstandan sonra digər MDB ölkələrində geriləmə müşahidə olunub. Geriləmənin səviyyəsi Ermənistanda 7,8%, Rusiyada 10,8%, Ukraynada 21,9%, Moldovada 22,3% -ə bərabər olub.

Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalına görə, Azərbaycanın yalnız Qazaxıstan, Qırğızıstan və Tacikistandan geri qalıb. Ölkəmizdə kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı 3,5% artıb. Rusiyada bu sahədə 1,2%, Ukraynada 0,1%, Belarusiyada isə 1,3% artım baş verib. Ermənistan və Moldovada isə bu göstərici müvafiq olaraq 0,1% və 9,9% azalıb.

Xarici ticarət sahəsində MDB-yə daxil olan ölkələrin heç birində artım baş verməyib. Bu sahədə ötən il 2008-ci illə müqayisədə ciddi azalma olub. Məsələn, ötən il Azərbaycanda ixracın həcmi 14,6% azalıb. MDB ölkələri arasında bu ən yaxşı göstərici hesab olunur. Belə ki, digər MBD ölkələrində bu sahədə vəziyyət daha acınacaqlı olub. Rusiyada ixracın həcmi 35,5%, Ermənistanda 25,3%, Qazaxıstanda 25, Ukraynada isə 46,9% aşağı düşüb.

Pərəkanda ticarət sahəsində də MDB-yə daxil olan əksər ölkələrdə geriləmə qeydə alınıb. Yalnız Özbəkistan, Türkmənistan, Tacikistan və Azərbaycanda yüksək artım qeydə alınıb. Pərəkanda ticarətdə bu ölkələr üzrə artım tempi müvafiq olaraq 16,6%, 20,5%, 18,8% və 8,9% olub. Bu sahədə ən ciddi azalma Rusiya və Ukraynada qeydə alınıb. Rusiyada pərakəndə ticarət sahəsində əvvəlki illə müqayisədə 5,5%, Ukraynada isə 6,6%-lik bir azalma baş verib.

Qeyd edək ki, MDB Dövlətlərarası Statistika Komitəsi 2010-11 -ci illər üçün proqnozlarını da açqlayıb. Komitədən belə hesab edirlər ki, cari ildə Azərbaycan ÜDM-nin artım tempinə görə yenə də MDB-də lider olacaq. Komitənin proqnozlarına görə, 2010-cu ildə Azərbaycanda ÜDM-nin artım tempi 7% həddində olacaq. Bu göstəricinin Belarusda 5%, Rusiyada 3%, Ermənistan, Moldova, Qazaxıstan və Ukraynada isə 2% həddində olacağı proqnozlaşdırılır.

Cəfərov Allahverdi

Zaman.- 2010.- 3-5 aprel.- S.8.