“Cəbiş
müəllim kimi saf adamlar üçün
darıxmışam”
Orxan
Fikrətoğlu... Onun sorağı ədəbiyyat aləmindən
də gəlir, televiziya kanallarından da. Onun sorağı
çəkiliş meydançalarından da gəlir, qəzetlərdən
də... Özünəməxsus ziyalılığı ilə
bir çoxlarından seçilən, sözə həqiqi mənada
sərmayə qoyan, öz işləri ilə millətinə
fəhləlik edən, “Zorxana”dan çıxan, “Vaxt”ı,
“Yalan”ı, “Gərək qala”sı ilə ürəyimizə yol tapmış
Orxan Fikrətoğlunun ürəyinə qəzetimizin “Bizim
qonaq” rubrikasında yol salmağa cəhd etdik. Yəni onun
görünməyən tərəflərini də oxuculara
çatdırmağa çalışdıq. Onun ürəyindən
keçənləri bilməyi kim istəməz ki... Beləliklə,
həmsöhbətimiz Orxan Fikrətoğludur.
-
Atanızla - tanınmış şair Fikrət Sadıqla necə
yola gedirsiniz?
- Fikrət Sadıqla bir yolla gedirəm. O hara gedirsə, anadan olandan mən də onun dalınca
gedirəm. Bilirəm ki, o, Allaha doğru gedir.
Yeri gəlmişkən, onu da deyim ki, bu gün Azərbaycan
reallığında iki müxtəlif mədəni xətt
mövcuddur: biri Sovet elitasının
formalaşdırdığı dəyərlər sistemi, digəri
isə yeni psevdomədəniyyət. Ancaq bu iki mədəniyyət
konseptual olaraq ölkəmizin gələcəyini
proqramlaşdıra bilməz. Azərbaycanın
gələcəyini proqramlaşdırmaq üçün
mütləq davamlı intellektual bir sistem
formalaşdırılmalıdır.
-
Necə bir sistem?
-
Məsələn, Füzuli hansı dəyərlərlə
yaşayırdı? -Kərbəla dəyərləri ilə...
Nəsimi hürufiliyi ilə... Nizami o dönəmin saray əxlaqı
ilə... Sabir və Cavid
turançılıqla. Səməd
Vurğun sovet ideologiyasını təbliğ edirdi. Bu istedadlı şəxslərin hərəsi bir dəyərlər
sisteminin, müxtəlif ideologiyaların
daşıyıcıları idi. Yəni
bizim heç vaxt davamlı bir intellektli dəyərlər
sistemimiz olmayıb. Bunları bir sistem
olaraq formalaşdırmaq və bu dəyərlərdən
yararlanmaq Fikrət Sadıqdan sonra bizim, mənim görəvimə
düşür.
“Yaxşılar qalmalıdır da...”
-
Son vaxtlar “Gərək qala”dasınız. Bu layihədə
ən çox tarixi izlərimizi
araşdırırsınız. Bu və
digər layihələri gerçəkləşdirən Orxan
Fikrətoğlu müəllif kimi hansı izinin
qalmasını istərdi?
-
Elə iddiada deyiləm. Amma o layihə mənim
üçün çıxış yolu oldu. Mən, ümumiyyətlə, televiziyadan getmək istəyirdim.
Bilirsinizmi niyə? Mən bu
fikirdəyəm ki, yazılı mətbuatda, eləcə də
elektron informasiya vasitələrində peşəkar
qalmayıb. Qalıbsa da, çox az
qalıb. Bir də, bu və digər məqalənin
nəticəsi olmalıdır da. Amma son illər nəticə
çıxarılan məqaləyə rast gəlmədim... Pamflet niyə bizdə işləmir? Jurnalist tədqiqatı, demək olar ki, yoxdur.
-
Bəs “Gərək qala”da sizi ovsunlayan nə oldu?
- “Gərək qala” proyektinin əsas məqsədi Azərbaycan
düşüncəsində yaxşı nə olubsa, onları
yaddaşlara həkk etməkdir.
Bu yaxşılar qalmalıdır da. Onlar qalmasa, millət başqa cür formalaşar.
Bu mənada ölkəmizə gərək olan
qalmalıdır. Niyə mən Bakı kəndlərinə
üstünlük verdim. Ona görə ki,
həmin ərazilərdə yaşayan insanların etnik
kökü də, hansı mədəniyyətə malik
olmaları da təhrif olunub. Xəzərin
içində Türkmənistanla Azərbaycanı birləşdirən
bir yol olub. Bu isə türkmənlərlə
birbaşa qohumluq əlaqələrinin olması deməkdir.
Mən bu konteksdə səlcuqlar dönəmində
tikilən abidələri önə çəkdim. Dünya şöhrətli memar Mahmud ibn Sədin
burada işləri var. O, Sinan kimi memar olub. Nardaran qalasını, Bibiheybət məscidini o
tikib. Burada batmış şəhərlər
var. Səbail şəhəri. Dədə
Qorqud dili ilə yazılmış daş kitabələr var.
Bir sözlə, buranın tarixini öyrəndikcə çox
böyük yeni kəşflər edirəm. Bir də bura elə yerdir ki, daşı,
torpağı, ağacı, insanı, düşməni belə
maraqlıdır.
-
Yeri gəlmişkən, son illər ermənilər tərəfindən
dağılan o qədər abidəmiz var ki...
-
Mən bir təkliflə də çıxış etmək
istəyirəm. İstəyirəm ki, ermənilər
tərəfindən dağıdılmış evlər, digər
obyektlər (heç olmasa, sərhəd
yaxınlığındakılar) bərpa olunmasın. Necə var, eləcə də qalsın; haçansa
bizi yenə barışdıracaqlar. Yaddaşımız
yoxdur axı, unutqanıq. Biz yenə
onları bağışlayıb, birgə
yaşayacağıq. Nə demək istəyirəm?
Onu deyirəm ki, sınıq qalalar gərək
həmişə gözümüzün önündə olub,
bizə erməni vəhşiliyini xatırlatsın.
- “Gərək qala” coğrafiyasını genişləndirəcəkmi?
-
Təbrizə, Orta Asiyaya, Türkiyəyə gedəcəyəm.
Azərbaycanın bütün bölgələrini
qarış-qarış gəzəcəyəm. Yenə deyirəm, bu məmləkətin tarixini
araşdırdıqca yeni-yeni faktlar üzə
çıxır. Bunlardan savayı, əleyhimizə
yazılmış elə kitablar var ki, onlara hələ yetərincə
cavab verilməyib. Bu yaxınlarda bir ingilis
yazarının kitabı əlimə düşdü. Bu, artıq dünyanın oxuduğu kitabdır.
Özü də hər dildə var. Orada deyilir
ki, guya 1905-də biz erməniləri qırmışıq.
Bunlara cavab vermək lazımdır. Bunları araşdırmaq lazımdır. Belə şeylər qalıb bir yanda. Çoxu qarnı ilə məşğuldur.
- Bəs Orxan Fikrətoğlu köhnə azərbaycanlı
olmaqdan yorulmadımı?
-
Yox, özüm özümdən yorulmadım. Onu
da deyim ki, mənim bu “köhnəliyimi” çox yerə
yozurlar. Dəyərlər sistemi dəyişkəndir
axı. Sosializm qurulanda futurist şair
Mayakovskini Lenin xarab elədi. O, “Yaxşı nədir, pis
nədir” şeirini yazdı. Birinci sinif uşağına
öyrədərlər bunu… SSRİ
dağılanda belə bir şeyi bizim üçün yazan
olmadı. Onda da dəyərlər sistemi dəyişdi.
Məsələn, bu gün bir jurnalistlə rəqabət
prosesində onu şərləmək də
mümkündür, hansısa yolla yıxmaq da. Bu gün belə bir əxlaq qəbul olunur. Əslində belə olmalı deyil. Köhnə azərbaycanlı belə etmir. Mən örnək olaraq Həccə də getdim.
Bu, fərq olaraq, köhnə azərbaycanlılığın
rəmzidir. Bu rəmziliyi yaradıb, sonra
ona xidmət etməlisən. Mənə elə
gəlir ki, ziyalı təmənnasız olmalıdır.
Xalqına təmənnasız xidmət etməlidir.
-
Bəs könhə azərbaycanlı yeni əsrlə, yeniliklərlə
necə ayaqlaşır?
-
Yeni əsrlə ayaqlaşıram. Amma elə
yeniliklər var ki, onlarla ayaqlaşa bilmirəm. Yenilik özündən iki yaş böyük insana
qoca deyib, onu şərləməkdirsə, söyməkdirsə,
dəstə yaradıb istedadı deyil, yalnız öz
yanında olanı, özünə qulaq asanı böyük
istedad kimi təqdim eləməkdirsə, yenilik bölgə,
tayfa marağıdırsa, bunu qəbul etmirəm. Mən belə “yeniliklərlə” təbii ki,
ayaqlaşa bilmirəm.
-
“Zorxana”nızdan tanıdığımız qəhrəmanınız Xeybərdən bir xəbər
yoxmu?
-
Azərbaycanda fakt yoxdur, ancaq mülahizələrdir. Fakt
olmayan yerdə o qədər uydurursan ki... Xeybər
əslində çox primitiv jurnalist gedişidir də. Xeybər sırf nəzəriyyədir. O, fərdin
kütləviləşdirilməsidir, ictimai maraqda
açılmasıdır. Xeybər ümumiləşdirilmiş
azərbaycanlı obrazıdır. Sən
bu xalqa akademik tərzdə didaktika ilə heç nə anlada
bilməzsən. Xeybər indi Azərbaycandadır,
sağdır. Problemləri var. Çox qəribədir
ki, Xeybər məndən çox tanınır, sevilir. Artıq indi onun öz yaşayış tərzi var.
Ola bilsin ki, haçansa ondan canlı obraz kimi
danışılacaq. Ola bilsin ki, onu
haçansa kinoda canlandırım. Bir
sözlə, Xeybər Novruzəlinin nəvəsidir, bu
günüdür.
-
Səhv etmirəmsə, sizin ən qısa ömürlü
verilişiniz “Orxanın bazarı” olub. Niyə
tez bağlandı “bazar”ınız?
-
Yeri gələndə mən uduzmağı da bacarıram.
Ən böyük mükafatım...
-
Sizə niyə mükafat verilmir? İstəmirsiniz,
yoxsa yada düşmürsünüz?
- Ən böyük mükafatım Allahın mənə
verdikləridir. Allah
mənə müqayisə etmək bacarığı verıb.
Özümə kənardan baxa bilirəm.
Heç öyünmürəm də... Dövlət
Kino Komitəsinin baş redaktoru, “Azərbaycanfilm”
kinostudiyasının baş redaktoru olmuşam. “Mir” şirkətinin, “Günay” qəzetinin rəhbərlərindən
olmuşam. Yəni birinci vəzifələrdə
də çalışmışam, ikinci dərəcəli
işlərdə də. Amma müxtəlif
mühitlər, həmin stollar məni dəyişə bilməyib.
Əksinə, mən onları dəyişmişəm.
Mənim heç nəyə
bağlılığım yoxdur. Desələr,
ANS-dən çıx, çıxaram, “Mozalan”dan
çıx, çıxaram. Bu cür
yaşamaq elə mükafatdır da. Peyğəmbərimizin
belə bir kəlamı var: Sənin sözünü
eşitmirlərsə, sözünü dəyişmə,
yerini dəyiş. 5 yaşlı qızım
var. O da mənə verilən mükafatdır. Atamın 80 yaşı var. Bu gün də onunla dərdləşirəm.
Məgər bütün bunlar mükafat deyil?
-
Nə vaxtsa siyasətə qatılmaq fikriniz varmı?
-
Mən heç vaxt siyasətdə olmamışam. Siyasətə yuxarıdan aşağı
baxmışam. Amma bu bir həqiqətdir
ki, biz siyasətlə məşğul olmasaq da, o, bizimlə məşğuldur.
Bir də, zənnimcə, yazı-pozu
adamının siyasətə dəxli olmalı deyil.
- Ən böyük itkiniz?
-
Mənim üçün ən böyük itki bilirsən nədir?
“Zorxana”dan sonra mən
tamaşaçıları itirdim. Yenə də “Zorxana”nı hazırlamaq olar. Amma
inanmıram ki, o auditoriyaya təsir edə bilərəm.
Onlar artıq başqa dəyərləri qəbul
edib və o dəyərlərlə yaşayırlar.
Dü-şü-nün...
-
Məşhur olmaq, tanınmaq necə şeydir?
-
Yaxşı şeydir. Kim deyirsə, bundan
xoşlanmıram, yalan deyir, inanmayın. Demirəm,
bu mənə göydən düşüb. Efirə çıxan çoxdur, məni əməyimə
görə sevirlər. Bir də,
yaxşı mənada mənim jurnalist bicliyim də olub. Mən həmişə xalqın məddahı olmuşam.
Yəni xalqın istədiyini demişəm,
danışmışam. Lakin bir həqiqəti
heç zaman unutmamışam. Heç
vaxt özümü tamaşaçıdan ağıllı
saymamışam. Mənim aləmimdə
tamaşaçı istənilən halda jurnalistdən
ağıllıdır. Kim
özünü tamaşaçıdan ağıllı
sayırsa, o uduzur.
-
Səhv etmirəmsə, Pərviz adlı jurnalist deyib ki, Orxan
millətə fəhləlik edir.
-
Mən çox istəyirəm ki, bu millətin hər işinə
yarayım.
-
Bu millətdən istəyiniz?
-
Bunu efirdən də açıq deyirdim. Deyirdim
ki, intellekt işığınızı söndürməyin,
düşünün. Bu mənada bir amacım var: millət
dü-şün-sün. Basqa heç nə istəmirəm.
Buna görə milləti hətta qıcıqlandırıram
da... Millət isə deyir ki, əl çək, o qədər
problemim var ki...
- İndi meydandakı gənclər ən çox
inkarçılıqla məşğuldurlar. Ən çox da Anara ilişirlər..
Sizə ilişən yoxdur ki?
-
Onları az oxuyuram. Düzü,
mən istəmirəm belə şeylərə
qarışım. Bu mənə görə
kiçik şeydir. Axı harada
görmüsünüz ki, iki dərzi iynənin keyfiyyətindən
mübahisə etsin. Şalvarı tikib
verir də. Sən yazını yaz,
yaxşısan, pissən, bunu xalq deyər. Bu, xəstə rəqabətdir. Elə
şeylər var ki, onlar haqqında
danışılmamalıdır. Yenilərdən
kimin 5 nəfəri ətrafına yığıb söz deməyə
gücü, təcrübəsi var? Anarın
yaradıçılığına özəl münasibətim
var. Görüşəndə özünə deyə bilərəm.
- Orxan Fikrətoğlu inkarçıdır?
- Mən Yazıçılar İttifaqında elə
çıxışlar etmişəm ki, indikilərin yuxusuna
girməyib. Buna
görə atam məni bir ay danışdırmayıb. Deyib ki, sən niyə tənqid edirsən ədəbiyyatımızı,
yəni heç birimiz heç nə yazmamışıq?
Demişəm, yazmamısınız. Amma elə bir dönəmə gəlib
çatırsan, özünə sual verirsən ki, bəs sən
özün ortaya nə qoydun.
Şeir və şor
-
Şairdən söz düşəndə ağlınıza
ilk kim gəlir?
- Şair deyəndə elə yadıma şair
düşür. Mən
şair çörəyi yemişəm. Şairlər
mənim üçün müqəddəsdirlər. Onu
da deyim ki, mən iki şeyi yaxşı ayırd edə bilirəm:
şeiri və şoru... Şamaxılıyam
da. Bu iki şeydə məni aldatmaq olmaz. Yeri gəlmişkən,
Şamaxıda “Gərək qala”nın
çəkilişlərini apararkən yüz qram şor
tapmadılar ki, mən onu yeyim. Bunları başqa ağa
öyrəşdiriblər e... Konkret
sualınıza gəldikdə isə, son illər mənə
təsir edən şair olmayıb. Ruhuma ən
yaxın isə Şəhriyardır.
-
Mirzə Cəlil də millətdən yazırdı, Sabir də...
İndi Orxan da yazır. Sabah da digəri
yazacaq... Yaza-yaza hara gedirik?
- (gülərək) Oxuyaq deyirsiniz? Sabirin “Fəxriyə”si böyük əsərdir.
Dərk eləmədik onu. Mirzə Cəlil
o dövrdə kompyuter ixtira etmiş bir adam
kimi idi. Mən Mirzə Cəlil məktəbinin
nümayəndəsi sayılıram. Amma
ruhən “Füyuzat”a - Əhməd bəy Ağayevə, Əli
bəy Hüseynzadəyə yaxınam. Mirzə
Cəlil dünya çapında baş vermiş inqilabi proseslərə
hazır olmayan xalqın içinə virus buraxdı. Hətta Qori seminariyaçıları, sonradan
inqilabçılar Mirzənin ifrat ideyalarından
yararlandılar. Amma Nərimanov çox
böyük siyasi xadim idi. O, hələ yaxşı
araşdırılmayıb. Mən onun
dalınca danışmışam. Bilməmişəm.
O, böyük adam olub. Mirzənin adam ələ salmağı, cəmiyyəti
aşağılamağı başqa effekt verdi. Bizdə belədir
də, bu xalqı öyürsən, yalandır; öyüləsi
yeri yoxdur axı... Mirzə Cəlilin
söyüşü də effekt vermədi. O orta məxrəci
ancaq cücərti olaraq, Nərimanov, Çəmənzəminli
tutdu. Özü də proqram şəklində.
Amma onlarda da alınmadı, qoymadılar. Yenə deyirəm, nə qədər qəribə
olsa da, Sabir Füzulinin davamıdır. Füzuli
qədər satirik şair Azərbaycanda yoxdur. Absurddur, amma budur. Allahı,
sevgini Məcnun şəklinə salıb. Postmodernistdir də bu. Sabir həmən Füzuli qəlibində
başladı satira yazmağa. İndi bu
Sabir qəlibini - tragikomediyanı sındıracaq yeni bir fikir
yaranmalıdır. O da Avropadan gələn
novatorluq deyil, başqa bir şey olmalıdır.
“Bu da ibadətdir”
-
Eşitdiyimizə görə, siz o dünyanı görüb
gələnlərdənsiniz...
-
Hə, bıçaqlandıqdan sonra klinik ölüm
yaşadım. Klinik ölümlə
bağlı oxumuşdum ki, guya belə məqamlarda gözə
ancaq uzun bir tunel görünür, ilk yada düşənlər
yaxınları olur. Amma mənim gözümdə
ilişib qalan Xancan adlı qonşumun 38-34 nömrəli
“Moskviç”i oldu. Bu nə sirr idi. İndiyədək dərk edə bilməmişdim.
-
Dini qanunlara ciddi əməl edirsiniz?
-
Çalışıram ki, qadağalara əməl edim. Məndə Allah xofu var. Namazım, orucum var.
Çalışıram ki, cəmiyyətdə o ədalət
balansını qoruyub saxlayım. Valideynə
olan borcumu ödəyim, insanlara gücüm çatan köməkliyi
edim. Mənə elə gəlir ki,
insanları düşünməyə
çağırışım da ibadətdir. Mən məgər “Zorxana”da ibadətlə məşğul
deyildim? Mən o verilişdən istifadə
edib, özümə heç nə almadım. Bu da ibadətdir elə. Bu gün
adından istifadə etmirsənsə, bir çox şeylərdən
imtina edə bilirsənsə, güclüsən.
-
Bəs nə ilə təsəlli tapırsınız?
-
Təsəllim budur ki, Azərbaycanın gələcəyi
var. Şükür ki, inkişaf edir. Övladım
sivil cəmiyyətdə yaşamaq şansındadır.
-
Son illər yaradıcılıqlarını bir kitab halına
salmaq dəbə düşüb. Bəs sizin
belə bir fikriniz varmı?
-
Mənim aləmimdə kitab meşədən odun
yığmaq kimi bir şeydir. Bir-bir
yığıb, sonra onları şələləyib
atmalısan da. Mən hələ odun
yığıram. İndiyədək 7-8
kitabım çıxıb. Onu da deyim ki,
mən kitablarımı satışa vermirəm. Oxuyub elə
şeylər yazırlar ki... Mən hələ
indiyədək heç bir əsərimin ədəbiyyatşünaslıq
konteksində düzgün şərhinə rast gəlməmişəm.
Bu fikri digər yazarlar barədə də demək
olar. Amma “Vaxt”ımı əsl ədəbiyyatsevərlər
arasında müzakirə etmək istərdim.
- İndi nə üzərində işləyirsiniz?
-
Ssenari yazıram Ənvər paşadan. Onun basmaçı hərəkatı
yaratmasından...
“Cəbiş müəllim kimi saf adamlar
üçün darıxmışam...”
-
Azərbaycan milyonçularından bəhs edən “Yük”
filminiz çox ağır yol keçdi... Bu
günün milyonçuları barədə nə deyə bilərsiniz?
- Əvvəlkilərdə böyük bir metsenatlıq,
bir xeyriyyəçilik var idi.
Elə götürək, Ağamusa Nağıyevi... O,
Bakıda 98 bina tikdirib və onların hamısı indi də
xalqa xidmət edir. Bir də onların dönəmində
dövlətimiz yox idi axı. Əslində
Azərbaycan dövlətçiliyinin arxivi İsmailiyyə
binasının arxividir. Onu da ermənilər
yandırdılar. Azərbaycan dövlətçiliyinin
təməli Nağıyevin, Tağıyevin xeyriyyəçilik
icmaları idi. İndiki
milyonçuları isə mən tanımıram.
-
İmkanlıları deyirəm...
-
Hərə bir yolla imkan əldə edib. Ona
görə də qazandıqlarını hansı yolla
qazanıblarsa, o yola da sərf edirlər. Onlar
adamı oynadıb, alçaldıb pul verərlər. Çünki özü oynayıb qazanıb.
Bu gün xeyriyyəçilik nə ola bilər?
Məncə, bu gün məscid tikmək xeyriyyəçilik
deyil. Məscid insanın içindədir.
İnsan oxutmaq da xeyriyyəçilik deyil.
İndi xeyriyyəçiliyin də konyukturu dəyişib.
Bu gün pulu əxlaqın bərpasına xərcləmək
lazımdır.
-
Nəyin arzusundasınız?
- İstərdim intellektual jurnalistlər ordusu olsun. Təmənnasız, heç bir qütbə
işləməyən, acından ölən Cəbiş
müəllimlər olsun. Mən Cəbiş
müəllim kimi saf adamlar üçün
darıxmışam. Ağ corabı
görünən, sadəlövh o Cəbiş müəllim
üçün. İndi sadəlövh insan da
yoxdur. Hamı bicdir elə bil. Ən
sadəlövhü bizik elə...
Rejissor varsa, film var...
-
Bu gün elə bil kinomuzda nəsə çatmır...
-
Kino haradan başlayır? Rejissorluqdan. Son on ildə bizdə rejissor yetişibmi? Digər tərəfdən, bizdə filmlər
sifarişlə çəkilir. Halbuki film
rejissor sözüdür. Film çəkmək
rejissorun istəyi ilə olmalıdır. Mən bu sahədə
çalışan adam kimi deyə bilərəm
ki, indiyədək film çəkmək üçün
hansısa rejissorun filan ideyam var, “filan filmi çəkmək
istəyirəm” deməsinin şahidi olmamışam. Kinonun inkişafı birmənalı olaraq rejissordan
asılıdır. Boş şeydir, deyirlər
ki, struktur qurulmayıb, nə bilim, aktyor yoxdur. Rejissor
varsa, film var, yoxdursa yoxdur... Kino rejissorun məhsuludur da...
-
Türk filmləri ilə bağlı nə deyə bilərsiniz?
- Əvvəllər onların filmləri çox zəif,
seçdikləri mövzular primitiv idi. Hətta deyərdim ki, o filmlər ötən
əsrin 50-60-cı illərində ölkəmizdə istehsal
olunmuş filmlərdən zəif idi. Amma
son illər Türkiyə kinosunun inkişafı məni heyrətləndirib.
Artıq Türkiyə
kinematoqrafçıları dünyanın nə istədiyini
bilir və dünyaya malını çıxarır. Bu sözləri onların teleməkanlarda
yayımlanan seriallar barədə də demək olar. Bizdə
məktəb yoxdur e... Məsələn, bu sahə
üzrə kadrlar hazırlayan Mədəniyyət və
İncəsənət Universitetində praktika keçmək
üçün baza yoxdur. Əvvəllər
praktikaya tələbələri Moskvaya göndərərdilər.
Sovet dağılanda o əlaqə itdi. Səhv etmirəmsə, bu əlaqə ötən
ildən bərpa olunur.
“Yalan”ım... sevilir
-
Ssenariniz əsasında çəkilmiş “Yalan” filmi maraqla
qarşılandı. Bəs Orxan Fikrətoğlunun
həyatda ən böyük yalanı nə olub?
- Qardaşım Rusiyada rəhmətə getmişdi. Mən bu xəbəri alanda onu atamdan gizlətdim.
Bu yalanla mən bir həftə içimdə
yaşadım. Bu mənada “Yalan” mənim həqiqi
yaşantılarım olub. Həmin film 2005-ci ildə
çəkildi. Həmin il mənim
üçün uğurlu oldu: “Ərazi” filmini çəkdim.
Amerika Kino Akademiyasında göstərildi.
Ssenarini də özüm yazmışdım,
özüm də çəkmişdim. İki
dəfə rejissorluq etmişəm. Birinci
filmim (“Xalça nəğməsi”) isə Beynəlxalq Yalta
Festivalının birinci prizini alıb. Sonra
televiziyada çalışdığım üçün
kino ilə məşğul olmağa vaxtım olmadı.
-
Qarabağ dərdi bizim nəslin üz qarasıdır. Bu qara nə vaxt silinəcək? Sizcə,
bu dərdi gələcək nəsillərə ötürəcəyik,
yoxsa həll edəcəyik?
-
Bu böyük geopolitik oyundur. Qarabağ
problemimiz qalır. Avropa İttifaqı bizə
Qarabağı verməyəcək. Rusiya
heç vaxt Azərbaycana erməni məsələsində
güzəştə getməyəcək. Çünki bu onun yaratdığı siyasətdir.
Amerika qabağa düşə bilər. O
da öz marağındadır... Qıraqdan nəsə
gözləmək, məncə, mümkün deyil və mən
buna inanmıram. Məğlub yaşamaq da
olmaz. Artıq 20 ildir bu vəziyyətdə
yaşayırıq. Onu da deyim ki, bu təkcə
bizim nəslin görəvi deyil. Lakin onu da
deyim ki, biz tarix boyu erməni ilə qarşı-qarşıya
durmamışdıq. Məhz bizim nəsil
ermənilərin qabağına əlisilahlı
çıxdı.
-
Nə vaxtsa ölkəni tərk etmək fikriniz olub?
-
Türkiyəyə getmişdim. Ola bilsin, yenə gedəcəyəm.
Oranı mən qıraq ölkə saymıram. İstanbulda,
Ankarada özümü elə bil Vətənimdə hiss edirəm.
Türkiyəyə köçməyim istisna deyil. Ora mərkəzdir
də. Bu dil, bu təfəkkür üçün nə yaranacaqsa,
zənnimcə, məhz İstanbulda yaranacaq. Bir də Mədinə
mənə doğmadır. Onun küçəsində belə
ölmək istəyirəm. Çünki onun küçəsində
o qədər peyğəmbər ruhu var ki...
-
Ən maraqlı müsahibiniz kimdir?...
-
Ən yaxşı müsahibim özüməm. Hər yerdə
özümlə danışıram. Gecə yatanda belə...
Amma ortaq məxrəcə gələ bilmirik.
-
İndi verəcəyimiz suallara isə bir sözlə cavab
verməyinizi istəyirik...
Qvami Məhəbbətoğlu
Zaman.-2011.- 5-7 fevral.- S.4-5.