İSMAYIL İMANZADƏ:

Halal zəhmətimlə qazandığım uğurlara sevinirəm

- Sizə görə həyatda ən asan və ən çətin şey nədir?

- Mənim asanlıqla düzələn işim olmayıb. Elə buna görə də ən çətin məqamlarda da yükümü özüm daşımalı olmuşam.

- Ucqar bir kənddə yaşamağa məcbur olsaydınız, dolanışığınızı necə çıxarardınız?

- Kənddə doğulduğumdan, illər uzunu təbiətin qoynunda yaşadığımdan torpağın dilini gözəl bilirəm. Yaxşı bağbanam - əkinçiyəm. Torpaq onu sevənləri heç vaxt ac qoymaz, o cümlədən də məni.

- Keçdiyiniz ömür yoluna baxanda ən çox nəyə üzülür, nəyə sevinirsiniz?

-İzsiz-soraqsız ötüb keçən günlərə təəssüf hissi ilə boylanıb, halal zəhmətimlə sənət aləmində az-çox qazandığım uğurlara sevinirəm.

- Valideyn və müəllimlərdən başqa özünüzü kimlərə borclu bilirsiniz?

- Andım-amalım, ilkim-sonum olan ana vətən!

Dua etdim ulu tanrım dadıma yetdi,

Əzəl yurdum nər biləkli oğul böyütdü.

Yadda saxla, babalardan qalan öyüddü-

Vətən ana, torpaq namus, sevgi əmanət!

- Uğrunda hər şeydən keçə biləcəyiniz varlığın adı...

- İllər öncəsi poeziya aləmində atdığım ilk addımlarımı təqdir edən Mehdi Hüseyn, Əli Vəliyev, Hüseyn Arif, Məmməd Araz, Tofiq Mütəllibov və Çingiz Əlioğluya.

- Özünüzü hansı peşədə daha yaxşı ifadə edə bilərdiniz, indiki işinizdən razısınızmı?

- Bəlkə də, elm sahəsini seçsəydim yaxşı alim olardım. Məncə, insan qismətinə düşən işin ürəyincə olub-olmadığının fərqinə varmadan vicdanla çalışmalı, çörəyini halallıqla qazanmalıdır.

- Üzr istəmək sizə ağır gəlmir ki?

-Dünyanın isti-soyuğunu anlayandan sonra elə addım atmağa çalışmışam ki, kiminsə qarşısında gözükölgəli olmayım. Günahım, qəbahətim olubsa, kimlərdənsə üzr diləmək çətinliyi yaşamamışam.

- Sabir deyir: “Ağladıqca kişi qeyrətsiz olur”, siz necə düşünürsünüz?

-Ağlayıb-sıtqamağın acizlik əlaməti olduğunu söyləyənlərə haqq qazandırıram. Ancaq yaxın dostunu, doğmasını itirən kişi, heç olmasa bircə yol, özü də ürəkdən, ağlamırsa, onu da düzgün hesab etmirəm. Ağlamaq əzab deyil - göz yaşını silən olsa…

- Kaş ki, filan ölkədə doğulaydım, filan xalqın nümayəndəsi olaydım, dediyiniz olurmu?

-Bəxtimizə Azərbaycanda doğulmaq düşübsə, özgə səmtə boylanmağın nə mənası. Şükürlər olsun ki, Vətənimiz də, xalqımız da ürəyimcədir. Bir seirimdə dediyim kimi:

- Bilsəydim qürbətin belədir dadı,

- Doğma torpağımda ölüb qalardım.

- Evinizdə inciklik olurmu, olursa, birinci kim barışır?

- Hər bir ailədə olduğu kimi bizdə də arabir umu-küsü olur. Ailə başçısı olaraq bu problemi mən həll etməyə çalışıram.

- Özünüzü kimin qarşısında günahkar bilirsiniz və kiminsə günahını bağışlamısınızmı?

-Gənclik illərimə xas olan bəzi şeylərə görə özümü təkcə Allah qarşısında təqsirli bilirəm. Haqqımı tapdayanlardan başqa hamını bağışlamışam. Paxıllar, ayağımdan tutub dartanları da…

- Sizcə azadlıq, istədiyini eləməkdir, yoxsa istəmədiyini?

-İnsan daxilən azad olmalı, yeri gələndə dilini çeynəməməli, başqasının ağzına baxıb fikrini bildirməməlidir. Azadlıq yaxşı şeydir, ancaq bütün hallarda qanunlar onun fövqündə dayanmalıdır.

- Sevgi nədir, ümid, qorxu ya xoşbəxtlik?

-İnsanın sabaha uzanan yoludur sevgi. Sevgi adlı bələdçin yoxdursa, adam dözümdən, təpərdən, həyat eşqindən uzaqlaşır, bir çox işlər onunçün əlçatmaz olur.

- Ən çox nə zaman utanırsınız?

-Üz var utanmaqdan ötrü - deyən dədələrimiz hardasa haqlıdır. İnsan hansı yaşda olur-olsun öz-özünə hesabat verməyi bacarmalıdır. Bəzən gözləri ayağının altını görməyən birisinin ölçüyə gəlməyən hərəkətlərinin şahidi olanda utanır, qəlbən heyvanına şükür, ilahi, deyirəm.

- Ölüm nədir?

-Bir filisof demişkən: “Ölüm təsvir edildiyi qədər də qorxulu deyil, sadəcə olaraq fanilikdən əbədiyyətə yollanmaqdır”.

- Çoxlu pulunuz olsa, hara xərclərdiniz?

-Qarın dolusu çörək üçün tanrıya əl açanlara. Minlərlə insan fayda gətirəcək bir işə. Və bir də klassik və çağdaş ədəbiyyatımızın təbliğinə.

- “Mən almasam, bir başqası alacaq, mən olmasam, başqası olacaq” düşüncəsi nəyi ifadə edir?

-İnsan bütün hallarda başqasına yaxşı mənada nümunə olmalı, qarşısına nə çıxarsa onu əldə etməyə çalışmamalıdır. Bu dünya dolu bir xırmandır - onda qarışqanın, çəyirtkənin, boz sərçənin də payı var.

- Həyatda ən böyük təsəlliniz...

-Ata ocağımdan perik düşəndən sonra nə vaxtsa oraya təzədən qayıdacağıma özümü inandıra bilməyim.

- Sizə hansı mövzuda sual verilməsini heç arzulamırsınız?

-Həyat çeşidli suallarla dolu olsa da, bu suallara cavab vermək gücündəyəm.

- Yubiley və ad günlərində özünüzü necə hiss edirsiniz?

-Cəbrayıldan - doğma kəndim Böyük Mərcanlıdan ayrı düşəndən sonra dostlarımdan, ailə üzvlərimdən təklif alsam da, yubiley, ad günü keçirmək istəyində olmamışam. Sağlıq olsun, bu məsələ barədə bir də Qarabağa qayıdanda düşünüb, götür-qoy edərik.

- Dünyanın hər yerindən görünən uca bir lövhəyə iki-üç kəlməlik nəsihət yazmağı xahiş etsələr, nə yazardınız?

-İnsanlar, Uca Tanrının bizə əvəzsiz olaraq bəxş etdiyi ana təbiəti kor qoymayın.

- Sizə görə insanda ən yaxşı və ən pis xarakter hansılardır?

-Yaltaqlıq, riyakarlıq, acgözlük və qorxaqlıq bütün hallarda adamı səfalətə sürükləyir. Sadəlik, səmimiyyət, sözünə sahib durmaq halallığın şah damarıdır.

- Nə vaxtsa hansısa müğənniyə, sənətçiyə heyran ya da aşiq olmusunuzmu?

-Bülbül, Nəzakət Məmmədova, Yaqub Məmmədov, Şövkət Ələkbərova və Qədir Rüstəmovun ifasını dinləməkdən yorulmamışam.

- Övladlarınız sizi atsalar, onlara nə deyərdiniz?

-Övladlarımın - hər iki qızımın nə vaxtsa məndən üz döndərəcəklərini ağlıma belə gətirmirəm. Valideynlərimə qarşı bu addımı atmadığımdan uşaqlarımın da mənə vəfalı olacağına inanıram.

- Ən çox sevdiyiniz və sevmədiyiniz sözlər...

- “Xoş gördük”, “Həmişə siz gələsiniz”, “Allah amanında” kimi insanda xoş ovqat yaradan sözlər deməyi və eşitməyi mən də xoşlayıram. “Baxarıq”, “Sonra gələrsən”, “İmkanım olsa, bir şey fikirləşərəm” deyilməsini isə bəyənmirəm.

- Fürsət olsa, ölümqabağı nə vəsiyyət edəcəksiniz?

- Əcəl mələyi imkan versə, son nəfəsimdə: “Yaxşı adamları qoruyun, onlar olmasa, dünyanız dağılar”-, deyərdim.

- Ən çox nədən qorxursunuz?

- Hansısa bədbəxt hadisə nəticəsində ağlımı itirib, illər uzunu damla-damla yığdığım xətir-hörməti itirməkdən.

- Xoşbəxt olmaq üçün nəyiniz çatmır?

- Qırx ildən artıq havasını udub, suyunu içdiyim ata ocağım, doğma el-obam.

- Sizin kimlərə və nə kimi xeyriniz var?

- Kiməsə, azacıq da olsa, arxa-dayaq olanda özümü çox rahat hiss edirəm. İstedadlı gənc yazarlara, qələm dostlarıma yardımçı olmağı savab iş hesab edirəm.

- Bu dünya bir insan şəkilində qarşınızda dursa, ona nə deyərdiniz?

Dərd əzəldən yetim deyil,

Hicran ölüm-itim deyil,

Özün ki, yaxşı bilirsən,

Qəlb qırmaq adətim deyil,

Bəlkə yumşalasan, Dünya.

- Həyatınızda sizə təklif edilmiş nədənsə imtina etmisinizmi?

- Ayrı-ayrı illərdə, xüsusi ilə də 25-40 yaşlarımda, ədəbi yaradıcılığıma kölgə salacağını düşündüyümdən bir neçə dəfə təklif olunan məsul vəzifələrdən boyun qaçırmışam.

- Gənclik hansı yaşda bitir?

- Viktor Hüqo demişkən, “Əlli yaş qocalığın gəncliyidir”. İnsan hansı yaşda olursa-olsun, qəlbində həyat eşqini qoruyub saxlaya bilibsə, demək o, hələ gənclikdən çox da uzaq düşməyib.

- Dostlarınız çoxdurmu, insanlar niyə dost olurlar?

- İnsanlar tənhalıqdan qorxduqları üçün ünsiyyətə meyilli olurlar. Ancaq hər yetəni dost hesab edənlər sonda yanıldıqlarını başa düşürlər.

İsmayıl, pir yaxşıdır,

Arazla Kür yaxşıdır,

Qoy var olsun tanışlar,

Dost elə bir yaxşıdır.

Zaman.- 2011.- 25-28 iyun.- S.9.