“Yeni tikilən mədəniyyət sarayı şəhər əhalisinin kinoya olan marağını artıracaq”

“Son illər istehsal olunan filmlər sovet dövründəki kinolarla müqayisədə o qədər də maraqlı deyil. Odur ki, onları izləyənlərin sayı olduqca azdır. Zənnimcə, elə bu səbəbdən hazırda cəmiyyətdə sanki bir kino aclığı yaranıb”. Bu sözləri bizimlə söhbətində 50 il fasiləsiz mədəniyyət sahəsində rəhbər vəzifədə çalışmış, 80 yaşlı İdris Məmmədov dedi. Onun sözlərinə görə, bir yandan da son illər ölkəmizdə kinoteatrların fəaliyyətlərini dayandırmaları camaatı bu incəsənət növündən kənarda qoyub.

1958-ci ildə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Mingəçevirdəki Kino Birliyi və Mədəniyyət Şöbəsinə direktor təyin edildiyini vurğulayan İdris Məmmədov söhbətə o illərdə kinoya olan maraqdan başladı: “O dövrdə şəhərdə kino nümayiş etdirmək üçün ayrıca məkan yox idi. Odur ki, indiki filmləri dram teatrının binasında (M. Davudova adına Mingəçevir Dövlət Dram Teatrında) nümayiş etdirirdik. Amma o qədər tamaşaçı olurdu ki, onları yerləşdirməkdə çətinlik çəkirdik. Onu da deyim ki, həmin binada xalq teatrı, müxtəlif dərnəklər də fəaliyyət göstərirdi”.

O illərdə şəhərdə ayrıca kinoteatr binasına ciddi ehtiyac duyulduğunu vurğulayan İdris Məmmədov bu məsələ ilə bağlı müvafiq qurumlara müraciət etdiyini bildirdi. Lakin onun təklifi heç də birmənalı qarşılanmayıb. Bütün maneələrə rəğmən, o, bu istəyini gerçəkləşdirə bilib: “Beləcə, “Kosmos” deyilən kinoteatrın tikintisinə başlanıldı. Bir müddətdən sonra isə onun inşası dayandırıldı. Bu məsələ ilə bağlı Vəli Axundova - Mərkəzi Komitəyə müraciət etdim. Nə isə, uzun söz-söhbətlərdən sonra, nəhayət, 1962-ci ildə kinoteatr tikilib istifadəyə verildi. Yeri gəlmişkən, elə “Kosmos” adını da mən verdim o kinoteatra. Bunun da özəl tarixi vardır. Belə ki, binanın istifadəyə verilməsi Valentina Tereşkovanın kosmosa uçduğu ilə təsadüf edirdi. Bu kinoteatrda bir gündə orta hesabla 5-6 seans nümayiş etdirilirdi. Mingəçevirdə kinoteatrlara 75-80 min tamaşaçı gəlirdi. Yəqin deyəcəksiniz ki, axı o zaman bu şəhərdə heç o qədər adam yaşamayıb? Yəni əhalisi 40-45 min idi axı... Elədir, amma insanlar bir filmə dəfələrlə baxmağa çalışırdılar. Çünki o zamanın filmləri insanlara, sözün həqiqi mənasında, təsir edə bilirdi. O zaman Azərbaycan filmlərinə də çox yer verilirdi. Çünki onlar da baxımlı idi”.

Onun sözlərinə görə, son vaxtlar kinoteatrlara münasibət birdən-birə dəyişdi: “Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin bu vacib sahəyə diqqəti azaldı: texniki avadanlıqlar yenilənmədi, yeni filmlər gətirilmədi, nəticədə kinoteatrlar yavaş-yavaş ləğv olunmağa başladı. Bu boşluqdan telekanallar məharətlə istifadə etdilər, yəni insanın beynini yoran müxtəlif filmlər göstərməyə başladılar”.

Ötən illəri bir daha xatırladan həmsöhbətimiz daha sonra o dedi: “Bir zamanlar gözəl yay kinoteatrlarımız vardı. İndi hanı onlar? Hamısı özəlləşdirilib, qapılarından qıfıllar asılıb. İnanın, hər dəfə yay kinoteatrının - “Bahar”ın yanından keçəndə ayaq saxlayıb, dərin düşüncələrə dalıram. Elə kövrəlirəm ki... Axı mənim gənclik illərim bu şəhərin gözəlləşməsi üçün, insanların mənalı istirahəti üçün tikilən bu məkanlarda keçib. İndi onları belə fəaliyyətsiz görəndə çəkdiyim əziyyətin hədər getdiyini düşünürəm”.

Son illər Mingəçevirdə aparılan abadlıq-quruculuq işlərindən söz açan İdris müəllim bu sahədə icra başçısı Mübariz Ağayevin fəaliyyətini yüksək dəyərləndirdi: “Bir faktı da qeyd edim. Neçə icra başçısına dəfələrlə müraciət etdim ki, şəhərimizdə ulu öndərin adını daşıyan bir mədəniyyət sarayı tikilsin. Di gəl, onlardan heç biri mənim təklifimi qəbul etmədi. Amma sağ olsun Mübariz müəllimi, o, mənim bu təklifimi bəyəndi. Artıq “Kosmos” kinoteatrı binasının yerində möhtəşəm mədəniyyət sarayı tikilir. Tikinti işləri “Azərenerji”nin vəsaiti hesabına aparılır. Əminəm ki, bu bina şəhər əhalisinin kinoya olan marağının artmasına öz töhfəsini verəcək. Unutmayaq ki, kino bu gün də güclü təbliğat vasitəsi olaraq qalmaqdadır”.

Esmira Hidayətova,

Əsgər Hüseynov

Mingəçevir

Zaman.- 2011.- 31 mart-1 aprel.- S. 12.