“Əməliyyatdan qabaq yüz faiz zəmanət verən cərrahdan qaçmaq lazımdır”

İş gününün başa çatmasına az qalırdı. Yorğun olduğum üçün evə getməyə tənbəllik edirdim. Elə bu an əməkdaşlarımızdan biri mənə yaxınlaşıb: “Qonaqların var”,-dedi.

Açığı, bir qədər təəccübləndim. Bir az sonra məlum oldu ki, qonaqlarım - Zərdab rayonunun Qoruqbağı kənd sakinləri, yəni həmkəndlilərim Mustafa Mustafayev və onun xanımı Rayadır. Raya Mustafayevanın əlindəki dəsmalla tez-tez gözünü ovxaladığını görəndə başa düşdüm ki, onlar paytaxta həkim müayinəsinə gəliblər. Bu yerdə onu da əlavə edim ki, Raya xala uzun müddət idi qarasu xəstəliyindən əziyyət çəkirdi. Bu günədək bir neçə yerə müraciət etsə də, onun müraciətinə müsbət cavab verilməmişdi.

Bir xeyli söhbətləşəndən sonra məlum oldu ki, Raya xalanın gözündəki problem əməliyyat yolu ilə aradan qaldırılıb. M. Mustafayev əməliyyatın Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzində baş tutduğunu söylədi. Onun sözlərinə görə, uğurlu əməliyyat Mərkəzin həkimi Fidan Ağayeva tərəfindən aparılıb. Bu söhbətdən sonra belə qərara gəldim ki, Fidan həkim haqqında bir məqalə yazım. Əgər qəhrəmanım bu diqqətdən daha da həvəslənəcəksə, niyə də olmasın?

Bəs Fidan Ağayeva kimdir? Bu və digər suallarımızı onun özü cavablandırdı: “1984-cü ildə Bakı şəhərində dünyaya gəlmişəm. 2000-ci ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra 650 balla Azərbaycan Tibb Universitetinin Müalicə və profilaktika fakültəsinə qəbul olunmuşam. Anamın doğma xalası, professor Həcər xanım Nəsrullayevanın rəhbərliyi altında tələbəlik illərimdə bu Mərkəzə gəlib-gedirdim. Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzində internatura kursunu keçdikdən sonra direktor, hörmətli professorumuz Elmar Qasımova müraciət etdim və onun tərəfindən işə qəbul olundum. Savadlı, qabiliyyətli gənclər üçün indi ölkəmizdə hər cür şərait yaradılıb. 2008-ci ildən etibarən Mərkəzin Qlaukoma şöbəsində çalışıram. İşimdən, burada bizə yaradılan şəraitdən çox razıyam”

“Həkimlik uşaqlıq arzum olub”...

Fidan həkim ziyalı ailəsində dünyaya gəlib, nənəsi, babası, həmçinin atası da professordurlar.

“Ən müasir diaqnostik və cərrahi avadanlıqla təchiz edilmiş bu Mərkəzin fəaliyyət səviyyəsi dünyada qəbul edilmiş standartlara uyğundur.

Onu da bildirim ki, sırf gözə aid belə bir Mərkəz nəinki bölgədə, heç Avropa ölkələrinin bir çoxunda yoxdur”,-deyir Fidan həkim.

“Həkimlik uşaqlıq arzum olub”,-deyir müsahibim, ancaq oftalmoloq olmaq qərarına universitetdə gəlib: “Tibb sahəsi çox sürətlə inkişaf edir. Odur ki, mütaliəni dayandırmamalısan, gün ərzində ən azı 3-4 saat oxumalısan. Yeni məqalələrlə, yeni kitablarla, məlumatlarla tanış olmalısan. Əks təqdirdə tibb elmindəki inkişafdan geri qala bilərsən”

“Öz sahənizdə kimlərdən örnək götürürsünüz?” sualımıza müsahibimizin cavabı belə oldu: “Milli oftalmologiya elminin inkişafında, ölkə əhalisinin ixtisaslaşdırılmış oftalmoloji xidmətilə təmin edilməsində akademik Zərifə xanım Əliyevanın, professor Ümnisə Musabəylinin, professor Sona Vəlixanın, professor Münəvvər Qasımovanın, professor Həcər Nəsrullayevanın, professor Qəmər Adıgözəlova-Polçayevanın böyük xidmətləri var. Əlbəttə ki, mən Azərbaycan xalqına xidmət göstərən bu yüksəkixtisaslı mütəxəssislərə oxşamaq istərdim”.

“Gözə baxmaqla digər xəstəliklərin

mövcudluğunu bilmək olur”

Fidan həkimin sözlərinə görə, gözə baxmaqla digər xəstəliklərin də mövcudluğunu bilmək mümkündür: “Məsələn, elə insan var ki, şəkər xəstəsi olduğunu, yaxud qan təzyiqindən əziyyət çəkdiyini, qaraciyərində problem yarandığını bilmir. Gözə baxmaqla biz bu problemləri aşkar edirik. Belə hallarda biz xəstələri müvafiq həkimlərə yönləndiririk”.

Vitaminli qidaların gözə müsbət təsir bağışladığını vurğulayan həmsöhbətimiz əks effekt verən qida və içkilərin də olduğunu qeyd etdi: “Belə ki, qarasu xəstəliyinin “qapalı bucaqlı” adlandırdığımız növündən əziyyət çəkənlərə çox miqdarda su, tünd çay, kofe içmək qəti qadağandır”.

Şəkərli diabetin damarlara çox təsir etdiyi hər kəsə məlumdur. Lakin Fidan Ağayeva deyir ki, göz damarları incə olduqları üçün daha çox təsirlənirlər: “Əgər vaxtında müayinə olunmasa, diaqnoz qoyulmasa, göz tam sıradan çıxa bilər”.

“Biz bacardığımızı edirik,

hər şey Allahın əlindədir”

Yeri gəlmişkən, bəzi xəstələr əməliyyatdan öncə göz həkimlərindən zəmanət vermələrini tələb edirlər. Həmsöhbətimizin bu məsələyə münasibəti belə oldu: “Mərkəzimizin direktoru, professor Elmar Qasımovun yaxşı bir fikri var: hansı cərrah ki, əməliyyatdan qabaq 100% zəmanət verir, ondan qaçmaq lazımdır. Təbii ki, Allahdan başqa, heç kim nəyin necə olacağını bilə bilməz. Mən pasiyentlərimə də deyirəm: biz yalnız bacardığımızı edirik, hər şey Allahın əlindədir. Onu da əlavə edim ki, əməliyyatdan sonrakı mərhələ də çox önəmlidir. Əgər gözdə əlavə problem yaranmırsa, sarğı açılır və xəstə həmin gün evə buraxılır. Xüsusilə qarasu əməliyyatından sonra xəstə özünü sakit aparmalıdır, əsəbiləşməməlidir, özünü gücə salmamalıdır”.

“Yaxına və uzağa baxmaqla gözünüzü məşq etdirin”

“İrsiyyət göz xəstəliklərinin yayılmasında çox böyük rol oynayır. Hətta elə uşaqlar var ki, anadangəlmə gözlərində “qarasu” olur, yəni uşaq bu xəstəliklə doğulur”,-deyə bildirən həkimin sözlərinə görə, bunun əsas səbəbi hamiləlik dövründə ananın orqanizmində baş verən patologiyalardır.

Fidan xanım Ağayeva gözə qulluq qaydalarından da danışdı: “Göz xəstəliyi olmayan, lakin mütəmadi kompyuterdən istifadə edən insanlar daim fasilələr verməli, həmçinin gözlərini məşq etdirməlidirlər. Məsələn, ən sadə bir yol deyim: yaxına və uzağa baxmaqla gözü bir növ məşq etdirmək olar. Bundan əlavə, daimi kompyuter qarşısında oturanlarda göz yaşının miqdarı və keyfiyyəti dəyişir. Bunun nətıcəsində “göz quruluğu” sindromu əmələ gələ bilər. Belə problemi olanlar həkim məsləhəti ilə apteklərdən təbii göz yaşı əldə edib gözə tökə bilərlər. Onu da deyim ki, əgər göz daimi qaşınırsa, yaxud daimi ifrazat varsa, bu, artıq problemdən xəbər verir. Bəziləri fasiləsiz gözlərini ovxalayırlar, amma həkimə müraciət etmirlər. Qeyd edim ki, 9-25 yaş arası oğlan uşaqlarının bir çoxunun gözündə payız və yaz fəsillərində güclü qaşınmalar olur. Biz buna “Bahar xəstəliyi” deyirik; allergik bir xəstəlikdir. Gözdə bədxassəli şişlərə də tez-tez rast gəlinir. Təbii ki, gözdə ağırlaşmanın baş verməməsi üçün hər bir şəxs gözünü vaxtında müayinə və müalicə etdirməlidir. Bunun üçün vətəndaşlara Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzində maksimum rahat şərait yaradılıb. Biz insanların gözlərində yarana biləcək, yaxud yaranmış problemləri vaxtında və keyfiyyətlə həll etməyə hazırıq”.

Gözdəymənin elmi izahı varmı?

Sonda gözdəymə ilə bağlı sualımızı da F. Ağayevaya ünvanladıq. “Gözdəymənin elmi izahı varmı?”-sualımıza müsahibimizin cavabı belə oldu: “Açığı, mən ona inanmıram. Ancaq əgər neçə illərdir deyilirsə, hər yerdə bu barədə danışılırsa, demək, nə isə bir səbəb var. Ümumilikdə deyim ki, hər bir adamın enerjisi var. Bu, mənfi və ya müsbət enerjidir. Ola bilər ki, deyilənlər həmin mənfi enerjinin təsiri nəticəsində baş verənlərdir”.

NİCAT İNTİQAM,

Zaman.-2012.-10 fevral.-S.7.