“Deməyəcəyəm ki, Hamleti oynamaq istəyirəm”

Natiq Fərzəliyev... Bu aktyorun adı çəkiləndə onun yaradıcılığını izləyənlərin üzünə istər-istəməz təbəssüb qonur. Boyu balaca olduğu üçün bir zamanlar “yerə-göyə sığmayan”ların təpkiləri ilə üzləşən Natiq Fərzəliyev öz zəhməti ilə bu sənətdə heç də “yolunu azmış sərnişin” olmadığını sübut etdi. M. F. Axundzadənin “Hekayəti-xırs-quldurbasan”ında, C. Məmmədquluzadənin “Qurbanəli bəy”ində, Abdulla Şaiqin “Tıq-Tıq xanım”ında, “Yolunu azmış sərnişinlər”də, eləcə də “Yarımştat” televiziya tamaşasında, “Sovqat” telefilmində tamaşaçıların yaddaşında silinməz izlər qoydu. Hazırda Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında çalışan aktyor kimsənin qapısını “sovqat”la da döymədi, sadəcə, öz istedadı ilə buna nail oldu.

- Natiq müəllim, bəlkə, söhbətimizə vaxtilə üzləşdiyiniz problemlərlə başlayaq?

- Məktəb illərindən teatra bağlı olmuşam. Hələ orta məktəbdə oxuyarkən Xalq Teatrına dəvət aldım. Mədəniyyət və İncəsənət Universitetini bitirdikdən sonra isə müəyyən problemlərlə üz-üzə qaldım. Odur ki, bir müddət özəl studiya, teatrlarda çalışmalı oldum. Sonradan tanınmış rejissor, bizim sənət aləmində öz dəst-xətti ilə tanınmış Hüseynağa Atakişiyev (Allah ona rəhmət eləsin!) məni rəhbərlik etdiyi Dövlət Gənclər Teatrına dəvət etdi. Bu teatrda bir il müqavilə əsasında çalışdım. Nəhayət, günlərin bir günü Hüseynağa müəllim məni yanına çağırıb dedi ki, səni ştata götürmək istəyirəm, ərizəni yaz. Beləcə, 1994-cü ilin yanvarında həmin teatrın, necə deyərlər, tamhüquqlu üzvü oldum.

- Halbuki bir zamanlar haqqınızda “Bundan aktyor olmaz” deyənlər də vardı...

- Hə, belə deyənlər vardı. Təbii ki, bu, boyumla bağlı idi. Lakin mən işimlə sübut etdim ki, Natiq Fərzəliyevdən aktyor olar. Təbii ki, mənim sənət aləmində tanınmağımda Hüseynağa müəllimin də kifayət qədər rolu olub. Bir daha vurğulayıram: o, məni böyük səhnəyə dəvət etdi... Mənim fikrimcə, aktyoru rejissor formalaşdırır. Aktyorun tanınmamasının da, passivliyinin də səbəbkarı odur. Hüseynağa müəllim bir məktəb idi. Elə bilirəm ki, bu gün də teatr aləmimizdə onun yeri görünür. Yeri gəlmişkən, bir zamanlar o sözü deyənlər xeyli vaxtdır ki, mənimlə ikiəlli görüşürlər.

- Natiq müəllim, boy, doğrudan da, aktyorluqda əsas amillərdən biridir?

- Bəri başdan deyim ki, teatr nizamnaməsində aktyorun boyu barədə heç nə yoxdur. Aktyor var ki, 2 metrdir, nə olsun? Qabında bir şey yoxdursa, o heç nə edə bilməz.

- Bəs Hüseynağa müəllimlə tanışlığınız nə vaxtdan başlamışdı?

- Mən hələ boya-başa çatdığım Yevlaxda yaşayarkən Sabit Rəhman adına Şəki Dövlət Dram Teatrına gedər, onun hazırladığı tamaşalara maraqla baxardım.

- Bir zamanlar siz Natiq Aslan kimi təqdim olurdunuz. Son vaxtlar isə, sadəcə, Natiq Fərzəliyev kimi... Olmaya Aslanlıqdan imtina etmisiniz?

- Hüseynağa müəllimin məsləhəti ilə Aslan təxəllüsü götürmüşdüm. Yeri gəlmişkən, Aslan mənim atamın adıdır. Amma sonradan teatrdakı islahatlarla bağlı, sizin dediyiniz kimi, sadəcə Natiq Fərzəliyev kimi təqdim olunmağa başladım.

- Deməli, belə çıxır ki, Aslanlıqdan əl çəkmisiniz?

- Əsla yox. Sənədlərimi növbəti dəfə rəsmiləşdirəndən sonra yenə hər şey əvvəlki kimi olacaq.

“Məndə bir qısqanclıq var”

- Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında anadan olmağınızın 50, yaradıcılığınızın 30 illiyi münasibətilə yubiley tədbiri keçirildi. Yəqin ki, bu münasibətlə sizə müxtəlif hədiyyələr də təqdim olundu. Heç düşündünüzmü ən qiymətli hədiyyə bir fəxri ada layiq görülməyiniz ola bilərdi?

- Bəri başdan deyim ki, o anlarda ilk olaraq, bu sənətə gələndə qarşılaşdığım çətinliklər gözümün önündə bir kino lenti kimi canlandı. Bir zamanlar üzümə bağlı olan qapıları açmağımla bir qədər qürrələndim də... İndi mənim üçün hər yerdə yaşıl işıqdır. Konkret sualınıza gəlincə, sözün düzü, heç bu barədə düşünməmişəm. Bir də o, məndən, yaxud ətrafımdakılardan asılı məsələ deyil ki?.. Amma nə gizlədim, fəxri adları olanlara qarşı məndə bir qısqanclıq var. Güman edirəm ki, nə vaxtsa bu qısqanclığa da son qoyulacaq.

- Uğur olsun... Bir də yubileyinizdə “Yerə-göyə sığmayan”la çıxış etdiniz. Yerə-göyə sığmamaq təbiətinizdə varmı

- Yox, mən heç vaxt bu iddiada olmamışam. Amma həmin gün, həqiqətən, yerə-göyə sığmadım.

- Natiq müəllim, indiyədək məxsusi olaraq sizin üçün əsər yazılıbmı?

- Əli Əmirli “Varlı qadın”dakı Pəhləvan obrazını məxsusi mənim üçün yazıb. O, mənim üçün bir əsər də yazacağını deyib. Lakin hələlik ortada bir şey yoxdur.

“Bədii filmə çəkilmək hər bir aktyorun arzusudur”

- Hazırda hansı yeni tamaşalarda rol almısınız?

- Xalq yazıçısı Elçinin Abşeron mövzusuna həsr olunmuş nəsr əsərləri (“Toyuğun diri qalması” hekayəsi və “Dolça” povesti) əsasında Xalq artisti Cənnət Səlimovanın hazırladığı “Buzovna kəndinin əhvalatları” tamaşasında Poçtalyon Fatoş rolundayam. Gənc yazar Kamran Ağababayevin “Hekayəti-şahzadeyi Xəzər”ində (bu tamaşaya gənc rejissor Nicat Kazımov quruluş verir) də çıxış edirəm. Nağıl qəhrəmanlarının bir araya gəldiyi bu tamaşada mən Cırtdan obrazındayam. Rejissorun yozumunda nağıl qəhrəmanlarımızdan olan Cırtdan bu dəfə fərqli şəkildə verilib. Yəni bu tamaşadakı Cırtdan heç də uşaq obrazı deyil.

- Yeri gəlmişkən, siz həm də uşaq rollarının mahir ifaçısı kimi daha çox tanınırsınız...

- Repertuarımda indi də belə rollar var. Görünür, belə rollar mənim qismətimə düşüb.

- Gözünüz qalan rol var?

- Durub deməyəcəyəm ki, Hamleti oynamaq istəyirəm. Rejissorlar məni hansı rolda görürlərsə, o rolu da oynayıram. Hər roluma da tənqidi yanaşmağı sevirəm. Mənim fikrimcə, aktyor oyunundan razı qalmalı deyil. Razı olsa, o bitmiş olar ki…

- Bədii filmə çəkilmək hər bir aktyorun arzusudur. Bu sahədə hansı uğurlara imza atmısınız?

- Televiziya tamaşalarına (“Yarımştat”, “Bala - başa bəla”) çəkilsəm də, bədii filmlər sahəsində, əgər belə demək mümkünsə, bəxtim gətirməyib. İndiyədək Kamran Qasımovun “Tilsim” filminə çəkilmişəm. Deyəsən, cari ildə bu tilsimi qıracağam. Belə ki, Şəki Dövlət Dram Teatrının baş rejissoru Mirbala Səlimovun adı hələ mənə məlum olmayan filminə dəvətliyəm. Bu günlərdə həmin filmin çəkilişlərinə başlanacağı gözlənilir.

“Qızım mənə dedi ki...”

- Ənənəvi bir sual: övladlarınızdan yolunuzu davam etdirmək fikrində olan varmı?

- Övladlarım - Kənan 17, qızım Ləman 12 yaşındadır. Mən onların seçiminə müdaxilə etmək niyyətində deyiləm. Amma övladlarım mənim sənət aləmimi çox diqqətlə izləyirlər. Bir dəfə qızım mənə dedi ki, filan rolu oynama... Hətta buna görə iki gün ağladı. Nəhayət, onu başa saldım ki, bala, mən aktyoram, hər rolu da oynamalıyam. Burada qeyri-adi nə var ki?

- Söhbət hansı tamaşadan gedir?

- Samir Sədaqətoğlunun “Yerə-göyə sığmayan” tamaşasından. İstedadlı aktyor Sərvər Əliyevin quruluş verdiyi bu tamaşada oynadığım Kişi bu günkü həyatımızın sosial müstəvisində Kefli İsgəndər funksiyasını yerinə yetirir. Tamaşa boyu tragikomik məqamlar tamaşaçını həm güldürür, həm də kədərləndirir. Burada mən bütün ömrünü türmədə keçirmiş bir insanın faciəvi taleyini bir neçə detalla tamaşaçının gözü qarşısında canlandırmağa çalışıram. Kişinin özünə qayıtmaq cəhdləri fiaskoya uğrayır və o, labüd, qaçılmaz olan ölümlə üz-üzə qalır.

- Sizi həmişə komik rollarda görmüşük, bu isə...

- Elədir, bu, mənim oynadığım ilk mürəkkəb xarakterli obrazdır. Bu rol Natiqin bir aktyor kimi potensial imkanlarını ortaya qoydu. Bu səpkili rollarda oynamağın da öz yeri var.

- Özünüzü oynadığınız tamaşa olub?

- Azərbaycan Televiziyasında böyük redaktor vəzifəsində işləyən, ssenarist, rejissor kimi tanınan Maarif Məmmədov bir gün “Sovqat” adlı əsərini mənə verdi. Əsəri oxudum və dedim ki, elə bu mən özüməm. “Sovqat”ın film-tamaşasını çəkdik. Xarakterim, təbiətim necədirsə, canlandırdığım obraz da elədir.

- Yeri gəlmişkən, hərdən sorağınız bölgə teatrlarından da gəlir...

- Nəcəf Bəy Vəzirov adına Lənkəran Dövlət Dram Teatrı “Sovqat”ı səhnələşdirəndə baş rolu - Əflatunu mənə həvalə etdi. Mən də məmnuniyyətlə bu işə qol qoydum. Ötən il tamaşanı uğurla təhvil verdik. Həmin tamaşa Bakıda da nümayiş olundu.

“Nə yaxşı ki...”

- Son illər teatrlarda yaş senzi ilə bağlı aparılan islahatlarla bağlı sizin fikirləri də öyrənmək maraqlı olardı.

- Hər halda, hamımız qanuna tabe olmalıyıq. Amma mənə elə gəlir ki, aktyor səhnədə ölməlidir. O yaşda insan kövrəklik dövrünü yaşayır. Belə bir şəraitdə aktyorun səhnədən uzaqlaşdırılması onun faciəsidir. Nə yaxşı ki, artıq bu kimi məsələlər həllini tapdı.

- Natiq müəllim, hərdən kiminlə dərdləşməyə can atırsınız?

- Ən çox Maarif müəllimlə …Onunla ilk tanışlığımın demək olar ki, 30 ildən çox tarixi var.

- Maşallah, cavan qalmısınız. Heç saçınıza dən də düşməyib. Yaratdığınız obrazlar cavan qalmağınızın sirri ola bilərmi?

- Amma bu sənətdə öz yerimi tapana qədər ürəyimə o qədər xal düşüb ki...

QVAMI MƏHƏBBƏTOĞLU

Zaman.-2012.-12 iyun.-S.13.