Qəbələ - Azərbaycanın dünənindən gələcəyinə boylanan ulu şəhəri

Qəbələ Arazın şimalındakı ən qədim türk dövləti olan Azərbaycan Albaniyasının ana şəhəri idi və əsrlər boyu ölkəmizin ictimai-siyasi həyatında ən önəmli rollardan birini oynayıb.

Qədim Qəbələ dünyanın Babil, Troya,Pompey kimi qədim və məşhur şəhərlərilə müqayisə ediləcək dərəcədə mühüm, siyasi-iqtisadi və ticarət mərkəzlərindən biri olub. Eramızdan əvvəl yaşayan Böyük Plini yazırdı ki, Albaniyanın əsas şəhəri Kabalakadır. Digər bir tanınmış tarixçi Ptolemey isə Qəbələnin adını Xabala (Chabala) kimi çəkir.

Bəzi erməni “tarixçiləri” Qəbələ adını farslarla əlaqləndirməyə cəhd ediblər. Əslində Qəbələ adının qədim türk sözü olan Qapıqaladan (Qapıqala-Qapıqalak-Kavalaka-Kabalaka- Xabala-Qəbələ) əmələ gələ bildiyi ehtimalı məntiqi baxımdan daha ağlabatan görünür. Çünki Qəbələ həqiqətən də qədimlərdə həm Azərbaycan Albaniyası dövlətinin, həm də bütün Qafqaz dağları ətəklərində yerləşən şəhərlərin və yaşayış məntəqələrinin qapısı hesab olunurdu. Azərbaycanın şimalına və cənubuna gedən yollar məhz Qəbələdə kəsişirdi. Qəbələ yalnız monqol işğalından sonra öz əvvəlki əhəmiyyətini itirdi. Onu da xatırladaq ki, keçmiş Qəbələ şəhəri indiki Qəbələ şəhərindən 20 kilometr cənub-qərbdə yerləşirdi

Qəbələ rayonu indi də öz qədimiliyini qoruyub saxlayır. Belə ki, Qəbələ rayonu üzrə dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz 93 tarixi mədəni abidə vardır. Əhəmiyyət dərəcəsinə görə onlardan biri, Qədim Qəbələ şəhəri dünya əhəmiyyətli arxeoloji abidələr siyahısına aiddir.

Bu gün qədim Qəbələ özünün ikinci gənclik dövrünü yaşayır və tədricən keçmiş şöhrətini özünə qaytarmaqdadır. Bunu hər il Qəbələdə keçirilən beynəlxalq səviyyəli tədbirlər də bir daha təsdiq edir. Bir sözlə, son illərdə Qəbələ sürətlə inkişaf edərək Azərbaycanın ən gözəl şəhərlərindən birinə çevrilib. Şəhərdə tikilən yeni, biri-birindən gözəl binalar, hotellər, istirahət mərkəzləri Qəbələni dünyanın ən perspektivli, böyük gələcəyi olan şəhərlərindən birinə çevirib. Bir sözlə Qəbələ - Türkün dünənindən gələcəyinə boylanan ulu şəhəridir. Qələcəyin parlaq, sabahın bu gününkündən daha uğurlu, başın üstə səma həmişə açıq və aydın olsun, ulu yurd yerimiz.

Zaman.-2012.-12-14 may.-S.9.