“Dostluq təbii ehtiyacdır, həyatın, ömrün bir parçasıdır”

- Sizə görə həyatda ən asan və ən çətin şey nədir?

- Şərəfsiz həyat sürmək asan, şərəflə yaşamaq çətindir.

- Ucqar bir kənddə yaşamağa məcbur olsaydınız, dolanışığınızı necə çıxarardınız?

- Gül-çiçək əkər, bağ-bağat salardım.

- Keçdiyiniz ömür yoluna baxanda ən çox nəyə kədərlənir, nəyə sevinirsiniz?

- Ömrümün mənasız keçdiyinə, itirdiyim illərə təəssüflənirəm. Həyatın bir daha təkrar olunmayacağına sevinirəm.

- Valideyn və müəllimlərdən başqa özünüzü kimlərə borclu bilirsiniz?

- Ailəmə.

- Uğrunda hər şeydən keçə biləcəyiniz varlığın adı?

- Azərbaycanın istiqlaliyyəti və bütövlüyü.

- Özünüzü hansı peşədə daha yaxşı ifadə edə bilərdiniz? İndiki işinizdən razısınızmı?

- Elmlə, bədii yaradıcılıqla və müəllimliklə məşğulam. Özümü bədii yaradıcılıqda daha yaxşı ifadə etdiyimi düşünürəm.

- Üzr istəmək sizə ağır gəlmir ki?

- Bir şeydə səhvim və günahım olanda üzr istəməyi bacarıram və bunu başqalarına da tövsiyə edirəm. Məncə, üzr istəmək böyüklük əlamətidir.

- Sabir deyir: “Ağladıqca kişi qeyrətsiz olur”, siz necə düşünürsünüz?

- Sabirin “ağlamaq” anlayışının ictimai və mənəvi tutumu var. Bu mənada ağlamağa qarşıyam. Lakin ürək yananda gözdən yaş çıxmaya bilməz.

- “Kaş ki, filan ölkədə doğulaydım, filan xalqın nümayəndəsi olaydım” dediyiniz vaxtlar olurmu?

- Olur. İnsanın bəzən öz ölkəsindən, öz millətindən xəcalət çəkdiyi məqamlar da olur. Ancaq bu duyğu keçici olur. Çünki insan bir ölkəyə və bir millətə mənsubdur ki, onu heç cür, heç nəylə əvəz edə bilməz.

- Evinizdə inciklik olurmu? Olursa, birinci kim barışır?

- Hərdən təbii, həyati, keçici incikliklər olur. Çox zaman mən barışıram. Xırda məsələlərə görə küsülü qalmaq istəmirəm.

- Özünüzü kimin qarşısında günahkar bilirsiniz və kiminsə günahını bağışlamısınızmı?

- Özümü atamın ruhu qarşısında günahkar bilirəm. Onun ömrünü azacıq olsa belə, uzada bilmədiyimə görə təəssüflənirəm.

- Sizcə, azadlıq istədiyini etməkdir, yoxsa istəmədiyini?

- Azadlıq bunların heç birisi deyil. Azadlıq insanın daxili dünyası ilə, ruhu ilə bağlıdır. İnsan ruhən azad deyilsə, içəridən zəncirlənmişsə, özünü dərk etməyəcək. Və özünü dərk etmədikcə, azadlığın nə olduğunu anlamayacaq. Dərk olunmazlıqda isə istədiyini etməklə istəmədiyini etməyin fərqi görünməyəcək.

- Sevgi nədir: ümid, qorxu, ya xoşbəxtlik?

- Sevgi - ümid və xoşbəxtliyin vəhdətində ola bilər, məncə, burda qorxuya yer yoxdur.

- Ən çox nə vaxt utanırsınız?

- Yalan danışılanda.

- Ölüm nədir?

- Ölüm ayrılıq və tənhalıqdır. İnsanlar ölümdən çox ayrılıqdan və tənhalıqdan qorxurlar.

- Çoxlu pulunuz olsa, hara xərclərdiniz?

- Milli mədəniyyətimizin təbliğinə və dünyanı gəzib-öyrənməyə.

- “Mən almasam, bir başqası alacaq, mən olmasam, bir başqası olacaq” düşüncəsi nəyi ifadə edir?

- Bu, ictimai düşüncənin olmamasını, mənfəətpərəstliyi, məncilliyi ifadə edir.

- Həyatda ən böyük təsəlliniz?

- Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi.

- Sizə hansı mövzuda sual verilməsini heç arzulamırsınız?

- Haralı olmağımı və nə qədər maaş almağımı soruşanda xoşuma gəlmir. Mümkün olduqca bu suallara cavab verməkdən yayınıram.

- Yubiley və ad günlərində özünüzü necə hiss edirsiniz?

- Özümü çox kədərli, ümidsiz hiss edirəm. İnsanın qocalığa və ölümə doğru getdiyini sevinərək qeyd etməsini anlaya bilmirəm.

- Dünyanın hər yerindən görünən uca bir lövhəyə iki-üç kəlməlik nəsihət yazmağı xahiş etsələr, nə yazardınız?

- Bəşəriyyəti ədalətli olmağa səsləyən bir şüar yazardım.

- Sizə görə insanda ən yaxşı və ən pis xarakter hansılardır?

- İnsanda ən gözəl keyfiyyət sadəlik və ən pis xüsusiyyət isə lovğalıqdır.

- Nə vaxtsa hansısa müğənniyə, sənətçiyə heyran, ya da aşiq olmusunuzmu?

- Olmuşam. Rübabə Muradovanın, Qədir Rüstəmovun, Alim Qasımovun səsinə, sənətkarlığına heç bir zaman heyranlığımı gizlədə bilməmişəm.

- Övladlarınız sizi atsalar, onlara nə deyərdiniz?

- Övladlarımın məni atmayacağına əminəm. Ancaq bu olarsa, mən deməyə bir söz tapmazdım.

- Ən çox sevdiyiniz və sevmədiyiniz sözlər?

- Ən çox sevdiyim söz Vətən, sevmədiyim söz isə əsarətdir.

- Fürsət olsa, ölümqabağı nə vəsiyyət edəcəksiniz?

- “Qul bazarı” kitabıma ön söz kimi “Məni məndən savayı kimsə anlamayacaq, yaxud vəsiyyətsayağı bioqrafiya” adlı esse yazmışam. Orda bir növ vəsiyyətimi eləmişəm. Bundan artıq nə isə demək istəmirəm.

- Ən çox nədən qorxursunuz?

- Ləkələnməkdən, şərlənməkdən, alçalmaqdan, məddaha, yaltağa çevrilməkdən.

- Xoşbəxt olmaq üçün nəyiniz çatmır?

- Parçalanmış Azərbaycanın bütövlüyü, itirilmiş torpaqların qaytarılması, azadlıq.

- Sizin kimlərə və nə kimi xeyriniz var?

- Anama, övladlarıma, tələbələrimə maddi və mənəvi xeyrim olduğunu düşünürəm.

- Bu dünya bir insan şəklində qarşınızda dursa, ona nə deyərdiniz?

- Mən dünyadan niyə bu qədər ədalətsiz olduğunu soruşardım.

- Həyatınızda sizə təklif edilmiş nədənsə imtina etmisinizmi?

- Mənə təklif olunmuş rüşvətdən, vəzifələrdən dəfələrlə imtina etmişəm.

- Gənclik hansı yaşda bitir?

- Bunu söyləmək çətindir. Əslində insan özünü hansı yaşda hiss edirsə, o yaşa da mənsub olur. Elə insanlar var ki, yaşca cavan olmalarına baxmayaraq, özlərini yaşlı hesab edirlər. Yaxud da əksinə, yaşı keçmiş insanlar var ki, qəlbində cavanlıq ehtirasını daşıyırlar.

- Dostlarınız çoxdurmu? İnsanlar niyə dost olurlar?

- Dostlarım çox deyil. Düşünürəm ki, insanın dostları çox olarsa, buna zamanı çatmaz. Dostluq təbii ehtiyacdır, həyatın, ömrün bir parçasıdır. İnsan dostunu itirəndə, onu həyata bağlayan ən mühüm ilmələrdən biri qırılmış olur

Zaman.-2014.-12 aprel.-S.8.