Ölkədə bütün azadlıqlar, o cümlədən din azadlığı təmin edilib

Hazırda dünyanın əksər ölkələri çoxsaylı problemlərlə baş-başadır.

Başqa sözlə desək, düşünülməmiş addımların atılması onların başağrısına çevrilib desək, yanılmarıq. Bu kimi problemləri yoluna qoymaq, daha doğrusu, onların qarşısını almaq məqsədilə bir sıra tədbirlər həyata keçirilir. Bir zamanlar bu məqsədlə keçirilən tədbirlərə dünyanın müxtəlif ölkələri ev sahibilik edirdilər. Son illər həmin dövlətlərin sırasına daha bir ölkə - Azərbaycan da daxil olub. Qısa zaman kəsiyində Bakı - Azərbaycan bu sahədə örnək olacaq fəaliyyətini ortaya qoymaqla belə mötəbər tədbirlərin keçirilməsi üçün artıq etibarlı, həm də ənənəvi bir məkana çevrilib. Bir-birinin ardınca Bakıda təşkil olunan beynəlxalq tədbirlər buna sübutdur. Həmin beynəlxalq tədbirlər sırasında dini və milli tolerantlıq, millətlərarası münasibətlərin inkişaf etdirilməsi xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Bu isə o deməkdir ki, ölkəmiz yalnız coğrafi anlamda Şərq ilə Qərb arasında körpü rolunu oynamır. Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, indi inkişaf etmiş Azərbaycan bu sivilizasiyaların hər ikisinin daşıyıcısı olmaqla onların vəhdətini təcəssüm etdirir.

Əhalisinin əksəriyyətinin müsəlmanlardan ibarət olduğı respublikamızda başqa dinə mənsub olan xalqların nümayəndələri də yaşayırlar. Fəxrlə qeyd etmək istərdik ki, indiyədək onlara qarşı heç bir dini ayrı-seçkiliyə yol verilməyib, dini baxışa görə təqib olunmayıb. Yəni müxtəlif dinlərin nümayəndələri azərbaycanlılarla əmin-amanlıq şəraitində yaşayırlar. Müharibə vəziyyətində olmasına baxmayaraq, hazırda ölkəmizdə minlərlə erməni də yaşayır. İki il öncə Qusar rayonuna səfərində ölkə başçısı deyib: “Heç vaxt heç bir yerdə ayrı-seçkiliyə yol verilməyəcək və verilmir. Bunun qarantı mənəm - Azərbaycan prezidenti! Azərbaycanda bütün xalqlar bir ailə kimi yaşayırlar. Bu da bizim böyük üstünlüyümüzdür, böyük dəyərimizdir. Biz bunu qiymətləndirməliyik və ölkəmizdə yaşayan bütün xalqlar arasında bu qardaşlığı, dostluğu daha da möhkəmləndirməliyik. Bu, bəlkə də bizim ən böyük sərvətimizdir. Hər bir vətəndaş dinindən, dilindən, millətindən asılı olmayaraq Azərbaycanın qiymətli, dəyərli vətəndaşıdır. Bizi bəzi başqa ölkələrdən fərqləndirən məhz budur... Bizim təcrübəmiz dünya ictimaiyyəti tərəfindən öyrənilir. Necə ola bilir ki, müxtəlif dillərdə danışan, müxtəlif dinlərin nümayəndələri bir ailə kimi, problemsiz yaşayırlar?! Biz öz həyatımızla və siyasətimizlə sübut edirik ki, bu, mümkündür... Özü də yaxşı yaşamaq mümkündür... Biz istəyirik ki, dünya ictimaiyyəti də bizim təcrübəmizi bilsin və harada lazımdır öyrənsin, tətbiq etsin. Bu baxımdan da Azərbaycan dünyada seçilən ölkələrdəndir”.

Azərbaycan - nadir ölkələrdən biri

Bəli, bizim məmləkətimizdə müxtəlif dinlərə məxsus insanlar dövlətimiz tərəfindən də hər cür qayğı ilə əhatə olunub və onların dini məbədləri də qorunur. Bu gün Azərbaycan dünyada məscid, kilsə və sinaqoqun üçünün bir arada olduğu, eləcə də müxtəlif dinlərin mənsublarının heç bir ayrı-seçkilik halı ilə qarşılaşmadıqları nadir ölkələrdən biridir. Bakıda yəhudi uşaqları üçün təhsil kompleksinin istifadəyə verilməsi, Bakı şəhərindəki “Müqəddəs Məryəm” katolik kilsəsində yenidənqurma və bərpa işləri aparılması dediklərimizə sübutdur. Azərbaycan bununla kifayətlənmir. Xarici ölkərlərdə də bu istiqamətdə mühüm işlər görür. Fransa regionlarında kilsələrin, müqəddəs Roma katakombalarının bərpasında iştirakı, Həştərxanda Müqəddəs Knyaz Vladimirə abidənin ucaldılması da məhz ayrı-ayrı xalqların və konfessiyaların qarşılıqlı hörmət və dostluq münasibətlərinin genişləndirilməsinə xidmət edir. Tolerantlığın özünəməxsus modelini yaradan Azərbaycan hər bir belə abidəni ümumbəşəri dəyər kimi qəbul edir. Bu mənada Azərbaycan tolerantlıq keyfiyyətinə görə nəinki Şərqdə, hətta bütün dünyada fərqlənmiş və bu gün də fərqlənməkdədir. Elə buna görə də Roma papası ll İhonn Pavel 2002-ci ildə ölkəmizə səfəri zamanı dinlərə qarşı tolerantlığımızı yüksək qiymətləndirib və Azərbaycanda dinlər arasında dözümlülüyün və qarşılıqlı anlaşmanın mövcud olmasını fəxr etməli hal kimi qiymətləndirib. O, bununla da Azərbaycanın Şərq və Qərb arasında qapı olmasını bir daha təsdiqləyib.

Bəli, Azərbaycan çoxmillətli dövlətdir. Ölkədə bütün azadlıqlar, o cümlədən din azadlığı təmin edilib. Ölkəmizdə 1000-dən çox məscid, 22 kilsə, altı sinaqoq, həmçinin digər dini məbədlər fəaliyyət göstərir. Bu mənada bəzi dövlətlərin ölkəmizə həsəd aparmaları başadüşüləndir. Halbuki torpaqlarımızın iyirmi faizini işğal etmiş Ermənistanda bu rəngarəngliyə rast gəlmək mümkün deyil. O da qeyd edilməlidir ki, bu gün Ermənistanın təcavüzkarlıq siyasətini davam etdirməsi, Azərbaycan ərazisinin 20 faizini işğal altında saxlaması, nəticədə bir milyondan çox soydaşımızın məcburi köçkün həyatı yaşaması, işğal altındakı tarixi-dini abidələrimizin məhv edilməsi təkcə Azərbaycanda deyil, bütün regionda sülh və sabitliyin bərqərar olmasına, eləcə də tolerantlıq ənənələrinin möhkəmlənməsinə, dinlərarası əməkdaşlığın formalaşmasına ciddi problemlər yaradır. Lakin dünyanın mötəbər qurumları, aparıcı dövlətləri hələ də buna göz yumur, dolayısı ilə işğalçı ölkəni dəstəkləyir.

Tarixə müraciət etsək...

Belə bir mehribançılıq, dini və milli tolerantlığa sayğı isə ölkəmizdə yeni formalaşmayıb. Yeri gəlmişkən, onu da qeyd edək ki, müqəddəs islami dəyərlərdən bəhrələnib, faydalı ünsiyyət və sarsılmaz əməkdaşlığa söykənən tolerantlıq ölkəmizdə çox qədim tarixi köklərə və zəngin ənənələrə malikdir. Tarixə müraciət etsək görərik ki, tarixən bu torpaqlarda yaşayan xalqımız, doğrudan da, insansevərliyi ilə müxtəlif millətlərin nümayəndələrinə öz tarixi yurdlarında yaşamaq üçün yer verib. Sayca az olan bu millətlər özlərinə Vətən saydıqları bu məmləkətdə daim dinc, əmin-amanlıq şəraitində yaşayıblar, öz mədəniyyətlərini qoruyub saxlayıblar. Hazırda respublikamızın müxtəlif şəhərlərində milli azlıqların 20-yə yaxın mədəniyyət cəmiyyəti var. Bu məsələ həm ulu öndər Heydər Əliyev, həm də onun layiqli davamçısı İlham Əliyevin həmişə diqqət mərkəzində olub. (Təkcə bir faktı qeyd edək ki, bütün regionda ilk dəfə 16 noyabr Beynəlxalq tolerantlıq günü kimi ölkəmizdə qeyd edilib). Onu da qeyd etmək istəyirik ki, Azərbaycanın tolerantlığa bu qədər həssas və ciddi yanaşması əslində təkcə keçmişinə hörmətindən deyil, həm də sağlam gələcək qurmaq istəyindən irəli gəlir. Çünki tolerantlıq prinsipləri bərqərar olmayan cəmiyyətdə dinlər və mədəniyyətlərarası dialoqun baş tutması, ən əsası ictimai-siyasi sabitliyin qorunması, sürətli inkişafın təmin olunması qeyri-mümkündür.

Bəli, Azərbaycan bu gün də bu sahəyə çoxlu töhfələr verməyə səy göstərir. Elə dövlətimizin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə 2012-ci ilin aprelində 500-ə yaxın din xadimi, siyasətçi, mətbuat, elm xadimlərinin iştirakı ilə Bakıda keçirilmiş Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu buna bir daha sübutdur. Bu gün Bakı iki ildən bir Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumuna, Dünya Dini Liderlərinin Sammitinə və bununla bağlı çoxsaylı beynəlxalq səviyyəli tədbirlərə ev sahibliyi edir. Təsadüfi deyil ki, dünyada analoqu olmayan Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi Bakıda yaradılıb. Azərbaycan belə tədbirlər təşkil etməklə də xalqları bir-birinə yaxınlaşdırmağa və sülhün qorunub saxlanmasına səy göstərir, bu istiqamətdə hər vasitədən istifadə etməyə çalışır. Yeri gəlmişkən, siyasətçilər tərəfindən “yumşaq qüvvə” adlandırılan humanitar əməkdaşlıq ölkələri və xalqları ədalət və tolerantlıq, həmrəylik və qarşılıqlı hörmət dəyərləri əsasında birləşdirməklə sivilizasiyaların dialoqundakı maneələri aradan qaldırmaqda mühüm rol oynayır.

Söz və din azadlığı ölkə Konstitusiyasında təsbit edilib. Bu tarixi ənənələrin qorunmasında dövlətin rolu böyükdür. Dini dözümlülüyün və tolerantlığın möhkəmlənməsinə ümummilli lider Heydər Əliyevin dövlət və din münasibətlərini əlaqələndirən konsepsiyası şərait yaradıb. Ona görə də Azərbaycan bu iki sivilizasiyanın müsbət dəyərlərini özündə birləşdirib. Həm Qərbin, həm də Şərqin həyatına və mənəvi aləminə işıq tuta bilib. Söz yox ki, ölkəmiz bu mühüm missiyanı gələcəkdə də davam etdirəcək. Rus yazçıçısı Fyodor Dostoyevskinin belə bir kəlamı var: dünyanı gözəllik xilas edəcək. Bu gün bu fikri qəbul etməyənlərin sayı sayı kifayət qədərdir. Mən də elə bir qənaətdəyəm ki, dünyanı gözəllik xilas edə bilər. Amma məsələ burasındadır ki, dünyanı xilas edəcək gözəlliyin özünün də indi xilasa ehtiyacı var. O gözəlliyin xilaskarının əsas adı isə dini və milli tolerantlıq, millətlərarası münasibətlərin inkişafıdır.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyəsi əsasında səhifəni hazırladı:

Qvami Məhəbbətoğlu

Zaman.-2015.-6 fevral.-S.13.