“Tolerantlıq Azərbaycan cəmiyyətinin mühüm əsaslarından biridir”

“Azərbaycan unikal dünyəvi ölkə, İslam dünyasının yüksək iqtisadi sürətlə inkişaf edən, Qərb praqmatizminin Şərq qonaqpərvərliyi və ənənələri ilə sıx çulğalaşdığı inkişaf mayakıdır. Azərbaycan bir çox dinlərin və xalqların nümayəndələrinin vətəni olub və olacaq. Qədim Azərbaycan torpağında yəhudilik və İslam, atəşpərəstlik və xristianlıq mövcud olub. Elə bu günün özündə bu torpaq tolerantlığa və dini dözümlülüyə misli görünməmiş cəhdlər göstərir”.Azərbaycan Respublikasının millətlərarası, multikukturalizm və dini məsələlər üzrə dövlət müşaviri Kamal Abdullayev Azərbaycanın müxtəlif konfessiyaların, xalqların birgə yaşadıqları ölkə olduğunu xatırlatdı. Bildirdi ki, burada ayrı-ayrı etiqad və inanclara malik etnosların yüz illərlə əmin-amanlıq şəraitində yaşamasında humanizm dəyərlərinin rolu böyükdür: “Yay təlimlərində iştirakım zamanı Azərbaycanın məntəqələrinin birində sinaqoqa daxil oldum. Sinaqoqun ravvini ilə görüşdükdən sonra müxtəlif məsələlər üzərində danışmağa başladıq. 8 il öncə Azərbaycanda işləməyə gəlib. Rəhbərlik onu Azərbaycana göndərəndə ravvin bura gəlmək istəməyib. Azərbaycanda İslam şəriətinin hökm sürdüyünü, yəhudilərə qarşı sərt münasibətin olduğunu zənn etdiyinə görə etiraz edib. Lakin ravvinin etirazlarına baxmayaraq, məcburi şəkildə Azərbaycana gələn ravvin indi buranın vətəndaşı olmaq üçün ərizə ilə müraciət edib. Budur Azərbaycan multikulturalizmi. Sizi bu multikulturalizmə dəstək olmağa çağırırıq. Azərbaycan bütün təzyiqlərə baxmayaraq, bunu qorumaq üçün çalışır”.Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının sədri, millət vəkili Azay Quliyev terrorçulara din adı verilməsinə narazılığını bildirdi: “Bu gün media nəhəngləri terrorçuları islamçı kimi təqdim etməyə çalışırlar. Bu gün İŞİD adında terror təşkilatı var. Bunlar terrorçulardır. Terrorçuların hər hansı dinlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Təəssüf ki, bu gün həm beynəlxalq, həm də bəzi yerli mətbuatda onları “İslam dövləti” kimi təqdim edirlər. Onlar özlərini nə cür adlandırırlarsa adlandırsınlar. Onların özlərini islamçı adlandırması həqiqətdə onların dindar olmasına sübut deyil. Burada iştirak edən mətbuat nümayəndələrindən də bu məsələyə diqqətli olmalarını istəyirik.”Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədr müavini Qəmər Cavadlı dedi ki, Azərbaycan mediasında hər zaman dini və mənəvi dəyərlərlə bağlı mövzular ön planda olub. Hazırda milli tolerantlıq mövzusunda mediada saysız-hesabsız informasiyalar var. Mediada dini daha düzgün işıqlandırmaq üçün jurnalistika fakültəsində də dini biliklər verilə bilər.

Sonra “Qloballaşma dövründə tolerantlıq. Mədəni müxtəlifliyi olan cəmiyyətlərdə dini və qeyri-dini inanclara tolerant yanaşmada medianın rolu”, “Multikulturalizmin, dinlərarası dialoqun, tolerant mühitin vacibliyi və bu proseslərdə Azərbaycan modeli”, “Ayrı-seçkilik, dözülməzlik və zorakılığın bütün formaları ilə mübarizədə dini və qeyri-dini inancların töhfəsi” mövzularında müzakirələr aparıldı.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının İctimai-siyasi məsələlər şöbəsinin böyük məsləhətçisi Məhsəti Əliyeva isə bildirdi ki, bu gün Azərbaycanda 30 min erməni əsilli Azərbaycan vətəndaşı yaşayır: “Lakin əgər siz Ermənistana getsəniz, orada nəinki 30 min - 3 nəfər də azərbaycanlı əsilli Ermənistan vətəndaşı tapa bilməzsiniz. Ermənistanda ermənilərdən başqa, bütün digər millətlər ölkədən çıxarılıb. Bu gün Ermənistan monodövlətə çevrilib. Ermənistanda tək antitürkizm yox, həmçinin güclü antisemitizm də baş alıb gedir, orada yəhudi əsilli vətəndaş çox az qalıb, qalanlar da güclü təzyiqə məruz qalıblar. Deyilənlərdən belə nəticə çıxarmaq olar ki, Azərbaycanda etnik problem və ümumiyyətlə, millətlərarası münasibətlərdə heç bir problem yoxdur. Onda ortalığa sual çıxır, bəs onda ermənilərin burada nə problem olub? Cavab birdir - ermənilərin Azərbaycana qarşı yalnız ərazi iddiası var”.

Beynəlxalq münasibətlər sahəsində tanınmış İsrail eksperti, “Cəmiyyət üçün beynəlxalq layihələr” qeyri-hökumət təşkilatının rəhbəri Arye Qut tədbirdə çıxışı zamanı bildirdi ki, Ermənistanla ağır və qanlı ərazi münaqişəsinə və ərazisinin 20 faizinin işğal edilməsinə, bir milyondan çox qaçqın və məcburi köçkünün olmasına baxmayaraq, ikili standartlardan əziyyət çəkən və çox mürəkkəb və kövrək geosiyasi əhatədə yerləşən Azərbaycan Respublikası Cənubi Qafqazın hamı tərəfindən qəbul edilən regional lideri olmaqla bərabər, həm də həqiqi sivilizasiyalararası və dinlərarası dialoq nümunəsidir: “Ancaq etnik təmizləməyə və təcavüzə baxmayaraq, tolerantlıq və multikulturalizm Azərbaycan cəmiyyətinin mühüm əsaslarından biri olaraq qalmaqdadır. Bu baxımdan Azərbaycan unikal dünyəvi ölkə, İslam dünyasının yüksək iqtisadi sürətlə inkişaf edən, Qərb praqmatizminin Şərq qonaqpərvərliyi və ənənələri ilə sıx çulğalaşdığı inkişaf mayakıdır. Azərbaycan bir çox dinlərin və xalqların nümayəndələrinin vətəni olub və olacaq. Qədim Azərbaycan torpağında yəhudilik və İslam, atəşpərəstlik və xristianlıq mövcud olub. Elə bu günün özündə bu torpaq tolerantlığa və dini dözümlülüyə misli görünməmiş cəhdlər göstərir. Ölkənin yəhudi icmasına səmimi qardaşlıq münasibəti Azərbaycan tolerantlığının parlaq nümunəsidir. Azərbaycanda heç vaxt antisemitizmin olmadığını və yəhudilərin heç vaxt özlərini əcnəbi hiss etmədiklərini vurğulamaq lazımdır. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin himayədarlığı ilə iki sinaqoq və Cənubi Qafqazda ən iri yəhudi təhsil mərkəzi inşa edilib. Bundan əlavə, ölkədə ilk yəhudi muzeyi inşa etmək planlaşdırılır. İnsanların təkcə eyni dinin başqa bir cərəyanına məxsus olmaları səbəbindən məhv edildiyi bu zalım və qanlı-qadalı dünyamızda biz İsraildə müasir, sivil və güclü Azərbaycanın həqiqi və keyfiyyətli nümunəsini müşahidə edir və dəyərləndiririk. Azərbaycan əslində İslam dünyasının bir çox ölkələrinə həqiqi bir örnək, bir növ tərəqqi və inkişaf mayakı ola bilər”.

İsrailli ekspert təqdimat çərçivəsində qeyd etdi ki, Azərbaycan bir sıra dinlərin və xalqların nümayəndələri üçün vətən olub və bu gün də vətəndir: Qədim Azərbaycan torpağında iudaizm və islam, atəşpərəstlik və xristianlıq yanaşı mövcud olub. Bu diyar bu gün də tolerantlığa və dini dözümlülüyə meyil nümayiş etdirir. Ölkədə yəhudi icmasının nümayəndələrinə səmimi və qardaşcasına münasibət Azərbaycan tolerantlığının parlaq nümunəsidir”. Ardı var...

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyəsi əsasında səhifəni hazırladı: Nicat İntiqam.

Zaman.- 2015.- 23 sentyabr.- S. 13