Milli və dini dözümlülük, tolerantlıq Azərbaycanın böyük sərvətidir

Tolerantlıq, dözümlülük çox geniş anlayışdır. O, həm insani münasibətlərin, həm insan cəmiyyətində gedən proseslərin, həm də dövlətlərarası, millətlərarası, dinlərarası münasibətlərin bir çox cəhətlərinə aiddir... O, təkcə dinlərin bir-birinə dözümlülüyünü deyil, həm də bir-birinin adətlərinə, mənəviyyatına dözümlülük, mədəniyyətlərə dözümlülük deməkdir. Heydər Əliyev

Artıq 19 ildir ki, dünyada “Beynəlxalq Tolerantlıq Günü” qeyd olunur. Bu ənənə 1995-ci il noyabrın 16-dan başlayıb. Belə ki, o zaman UNESCO-nun 185 üzv ölkəsi “Tolerantlıq prinsiplərinin izahı” ilə bağlı sənəd qəbul edib. Hər il bu gün müxtəlif mədəniyyətlərin və dinlərin planetimizdə birgə yaşamasının mümkünlüyü günü kimi qeyd olunur. Məqsəd - qurumun da nizamnaməsində qeyd olunduğu kimi, dünyada hamını bir-birinə dözümlülük nümayiş etdirərək mehriban qonşular kimi yaşamağa çağırışdır. Fəxrlə qeyd etmək olar ki, doğma vətənimiz Azərbaycan bu baxımdan, indi dünyada bir çox millətlərin və dini konfessiyaların dinc yanaşı yaşamasının unikal nümunəsinə çevrilib. Ombudsman Elmira Süleymanovanın təbirincə desək, Azərbaycan indi bütün dünyada, həm də tolerantlıq örnəyi kimi tanınır: “Ulu öndər Heydər Əliyevin ölkəmizdə tolerantlığın qorunub saxlanılması istiqamətində həyata keçirdiyi tədbirlər Azərbaycanı müxtəlif milli və mədəni dəyərlərin qovuşma müstəvisinə çevirib. Bu gün Azərbaycan dünyanın nadir ölkələrindəndir ki, burada ayrı-ayrı millətlərin, xalqların, dinlərin nümayəndələri bir ailə kimi yaşayır. Ölkəmizdə dini və milli dözümlülük, tolerantlıq yüksək səviyyəddir və tarixən formalaşan bu tolerantlıq Azərbaycan cəmiyyətini səciyyələndirən gözəl bir ənənəyə çevrilib. Dini-mənəvi dəyərlərə həssas münasibət, müxtəlif dinlərə və sivilizasiyalara hörmət demokratik Azərbaycan cəmiyyətinin mənəvi əsaslarını təşkil edir. Prezident İlham Əliyev dövlət başçısı kimi fəaliyyətinin elə ilk dövründən dini-mənəvi dəyərlərin, maddi-mədəniyyət abidələrinin bərpası və təmiri ilə bağlı ardıcıl tədbirlər görməyə başladı, qədim dini ocaqlar, müqəddəs yerlər yenidən quruldu, onların bərpası istiqamətində mühüm işlər görüldü. Ulu öndər Heydər Əliyevin başlanğıc verdiyi bu kurs İlham Əliyevin Prezidentliyi dövründə dini mənəvi dəyərlərə münasibətin yeni mərhələdə inkişafına təkan verdi. Bir vacib məqam isə ondan ibarətdir ki, ölkəmizdə yaşayan bütün xalqlara, dinlərə məxsus tarixi abidələr, dini məbədləri qorunur, bərpa edilir, dindarların ixtiyarına verilir”. Heydər Əliyev Fondunun “Tolerantlığın ünvanı: Azərbaycan” layihəsi çərçivəsində görülən tədbirlər də bu sahəyə böyük töhfə verib. Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə ölkəmizdə keçirilən mötəbər tədbirlər də Azərbaycanın öz dininə və mənəviyyatına sədaqətini, eyni zamanda mədəniyyətlərarası dialoqa verdiyi önəmi təsdiq edir.

Azərbaycanda milli, yaxud dini zəmində heç bir qarşıdurma, anlaşılmazlıq olmayıb

Hələ 2011-ci ilin 10-11 oktyabrında Bakıda “XXI əsr: ümidlər və çağırışlar” devizi ilə keçirilən Beynəlxalq Humanitar Forumda çıxış edən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tarixən ölkəmizin milli və dini dözümlülük ənənəsinə malik olduğunu vurğulayaraq demişdi: “Heç vaxt Azərbaycanda milli, yaxud dini zəmində heç bir qarşıdurma, anlaşılmazlıq olmamışdır. Heç vaxt ayrıseçkiliyə yol verilməmişdir və bu gün müstəqil Azərbaycan bu ənənələrə sadiqdir.”

H. Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva 7-9 aprel 2011-ci ildə Bakıda keçirilən Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunda dinlərarası münaqişənin qızışdırılmasını pisləyərək demişdir: “Biz elə bir dövrdə yaşayırıq ki, hətta insanların ən müqəddəs, ən ülvi hissləri ilə oynamaq istəyənlər də tapılır. Bizim hər birimiz müxtəlif dinə mənsubuq və bu dinlərin dəyər sistemləri olduqca yaxındır. Biz müxtəlif dinlərdə bir Allaha dua edirik və dualarımızın mahiyyəti də eynidir. Lakin biz bu gün insanlıqdan kənar və ağlasığmaz bir faktla üzləşirik. Özünü din xadimi adlandıran biri müqəddəs kitabı “Qurani-Kərim”i oda atıb yandırır. Nədir belə hərəkətin adı? Nədir onun məqsədi? Hansı siyasi qüvvələrin sifarişidir bu? Belə insanlar kimə və nəyə xidmət edirlər? Lakin biz belə bir dəhşətli halın, hadisənin dünya ictimaiyyəti tərəfindən qəti şəkildə pislənməsi ilə də rastlaşmadıq. Nəticədə cəzasız qəddarlıq bir az da, daha da dəhşətli qəddarlıqla nəticələndi və biz bunun da şahidi olduq.”

Ölkəmizdə vaxtaşırı dini və milli dözümlülüklə bağlı tədbirlər keçirilir

Prezident İlham Əliyevin “dinlərarası dialoqa, qarşılıqlı anlaşmadan birgə əməkdaşlılğa doğru” yolda mühüm əhəmiyyət kəsb edən bu cür beynəlxalq konfranslarda dünyada sülhün, əmin-amanlığın təmin edilməsi, asayişin qorunması üçün mütləq dinlərarası münasibətin, dinlərarası dialoqun gücləndirilməsinin vacibliyini diqqətə çatdırır. Dövlətimizin başçısının dindarlarla, dini icmaların liderləri ilə keçirdiyi görüşlər, onların ehtiyac və problemlərinin həllinə göstərdiyi diqqət, dini bayramlarda müxtəlif dinə mənsub ölkə vətəndaşlarını təbrik etməsi, Ramazan bayramlarında ənənəvi olaraq din xadimləri ilə birgə iftar süfrələrində ıştirakı, bu mərasimlərə Azərbaycanda mövcud digər dini icmaların, qurumların nümayəndələrinin də qatılması isə ölkəmizdə tolerant düşüncənin tam bərqərar olduğunu göstərir. Prezident İlham Əliyev belə görüşlərin birində deyirdi: “İctimai-siyasi quruluşdan asılı olmayaraq, bütün dövrlərdə Azərbaycanda yaşayan bütün xalqlar bir yerdə olmuşlar və bugünkü mərasim bunun əyani sübutudur. Əminəm ki, bundan sonra da Azərbaycanda millətlərarası, dinlərarası münasibətlər bu sağlam zəmində inkişaf edəcək və bizim birliyimiz, gücümüz artacaqdır. Bu gün Azərbaycan güclü dövlətdir və bizim gücümüz təkcə iqtisadi nailiyyətlərlə ölçülmür. Cəmiyyətimizin çox sağlam dayaqları vardır. Bu dayaqlar tarix, dərin mənəviyyat, qarşılıqlı anlaşma, qarşılıqlı dəstək üzərində qurulubdur. Hesab edirəm ki, bizim təcrübəmiz bir nümunə olaraq artıq dünyada öyrənilir. Azərbaycanda vaxtaşırı keçirilən mötəbər beynəlxalq tədbirlər, xüsusilə dini və milli dözümlülüklə bağlı olan tədbirlər bir daha bunu göstərir”.

Davamı növbəti sayımızda

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyəsi əsasında səhifəni hazırladı:

Nicat İntiqam

Zaman.-2015.-13 yanvar.-S.13