Azərbaycan multikulturalizm siyasətində nümunəvi modeldir (2)

Əvvəli ötən sayımızda

Dünyanın müxtəlif yerlərində baş verən siyasi, ictimai dəyişikliklər, eyni zamanda, ekoloji fəlakətlər insanların böyük məhrumiyyətlər yaşamasına gətirib çıxarır. Bundan başqa diqqət etdikdə bütün bu məhrumiyyətlərin, münaqişələrin kökündə milli və dini anlaşmazlıqların dayandığını aydın şəkildə görmək mümkündür. Azərbaycan bu gün dünyanın ən sabit və multikulturalizmi yaşadan, qoruyan ölkələrdən biridir. Tarixə baxsaq Azərbaycanda bütün etnosların dostluq münasibətində yaşadığını, milli-dini zəmində heç bir qarşıdurmanın baş vermədiyinin şahidi olarıq. Bu xalqımızın qədimdən bəri özünəməxsus dövlətçilik ənənəsini yaşatmasının ən bariz nümunəsidir. Bu da öz növbəsində müasir dövrün nümunəvi yaşam təcrübəsidir. Azərbaycanda millətlərarası, dinlərarası münasibətlərin sağlam zəmində qurulması və dövlətin siyasi, iqtisadi və sosial həyatında müsbət nəticələrlə müşayiət olunması bu gün çox xarakterik və artıq dünyada da təsdiq və təqdir olunan bir göstəricidir. Belə ki, hər bir azərbaycanlı ölkəmizdə tarixən yaşayan bu adi insani birgəyaşayış normasını xalqımızın milli-mənəvi dəyərinin ayrılmaz hissəsi sayır, dövlətçilik ənənəmizdə multikulturalizmi təqdir edir. Bu keyfiyyət xalqımızın elə qədimdən bəri kin, paxıllıq və eqoizm kimi xislətlərdən uzaq olduğunu göstərir. Elə bu mehribanlıq, qardaşlıq münasibətinin qarşılığıdır ki, Qarabağ uğrunda aparılan döyüşlərdə azərbaycanlılarla yanaşı digər xalqların nümayəndələri də erməni işğalçılarına qarşı döyüşüblər. Qeyd etmək lazımdır ki, bu birlik hazırki gərgin beynəlxalq şəraitdə dünyaya sivilizasiyalararası dialoq sahəsində münasibətlərə nümunə olacaq bir mesajdır.

“Azərbaycan siyasətinin təməlində Azərbaycan vətəndaşı dayanır”

Azərbaycan dövlətinin bu gün də öz vətəndaşlarına aşıladığı humanizm və multikulturalizm bütün dünyada sosial sabitliyin və iqtisadi inkişafın ən mühüm amillərindən biridir. Azərbycan xalqının birliyi ölkənin sürətli inkişafında özünü göstərir. Ölkə prezidenti İlham Əliyev iqtisadiyyatla humanitar məsələnin qarşılıqlı təsiri barədə deyib: “Dünyanın qlobal məsələlərindən biri də iqtisadi inkişafın humanitar aspektləridir... Yenə də Azərbaycanın təcrübəsi maraqlı ola bilər. Çünki baxmayaraq ki biz etnik təmizləməyə məruz qalmışıq və torpaqlarımız işğal altındadır, bir milyondan artıq qaçqın, köçkün vardır və dövlət onlara maliyyə yardımı, qayğı göstərir. Bizim iqtisadi inkişafımız son 10 il ərzində dünya miqyasında ən sürətli olmuşdur. Son 10 il ərzində aparılan islahatlar nəticəsində ölkə iqtisadiyyatı 3,4 dəfə artmışdır. Bu, əgər belə demək mümkündürsə dünya rekordudur... On il bundan əvvəl Azərbaycanda yoxsulluğun səviyyəsi 49 faiz idi. Aparılmış islahatlar nəticəsində bu gün cəmi 5,5 faizdir. Aparılan islahatlar nəticəsində 10 ildə Azərbaycanda bir milyon 200 min iş yeri açılmışdır. Hazırda Azərbaycanda işsizlik 4,8 faizdir. Bütün bu məsələlər əlbəttə ki iqtisadi islahatların nəticəsidir. Eyni zamanda bütün bu məsələlərin bilavasitə humanitar sahəyə dəxli vardır. Çünki Azərbaycan siyasətinin təməlində və mərkəzində Azərbaycan vətəndaşı, onun problemləri, qayğıları, təhlükəsizliyi və rifahı dayanır”.

“Milli və dini müxtəliflik ayrıseçkiliyə yox, daha da güclənməyə səbəb olmalıdır”

Ölkəmizdə təşkil olunan bir çox beynəlxalq konfranslar, forumlar heç də təsadüfi deyil. Bütün bu humanitar sahədə aparılan islahatlar Azərbaycanın adı ilə bağlıdır. Çünki əsrlər boyu Azərbaycanda müxtəlif mədəniyyətlərə mənsub olan xalqlar bütün dövrlərdə Azərbaycanda hökm sürən ictimai-siyasi quruluşdan asılı olmayaraq bir ailə kimi yaşayıblar. Heç vaxt Azərbaycanda milli, yaxud dini zəmində heç bir qarşıdurma, anlaşılmazlıq olmamışdır. Heç vaxt ayrı-seçkiliyə yol verilməmişdir və bu gün müstəqil Azərbaycan bu ənənələrə sadiqdir.

Azərbaycanın illərlə qazandığı təcrübə əyani şəkildə göstərir ki, müxtəlif mədəniyyətlərə, müxtəlif dinlərə mənsub olan xalqlar mehribanlıq, sülh, əməkdaşlıq şəraitində yaşaya bilərlər. Azərbaycanın coğrafi vəziyyəti təbii ki, ölkənin inkişafına da təsirini göstərir. Azərbaycan o ölkələrdəndir ki, burada mədəniyyətlər, sivilizasiyalar görüşür, birləşir. Milli və dini müxtəliflik ayrıseçkiliyə yox, daha da güclənməyə yardım edən bir vasitəyə çevrilməlidir.

Azərbaycanda bütün dini abidələr dövlət tərəfindən qorunur

Azərbaycanın çoxmillətli bir ölkə olsa da, burada yaşayan bütün dinlərin nümayəndələri bərabər hüquqa malikdir. Qeyd etmək yerinə düşər ki, bütün dini abidələr dövlət tərəfindən qorunur, bərpa edilir və eyni zamanda, yenisi tikilir. Ölkəmizdə müstəqillik dövründə yaşanan sabitlik və dostluq ab-havası əlbəttə ki, bu gün Azərbaycanı regional ölkə kimi gücləndirən əsas faktorlardan biri hesab etmək olar. Bu barədə ölkə prezidenti İlham Əliyev öz çıxışlarının birində belə qeyd etmişdir: “Ölkəmizdə aparılan bütün islahatlar - istər siyasi, istər iqtisadi islahatlar bir məqsədi güdür ki, Azərbaycan vətəndaşları daha da yaxşı yaşasınlar və ölkə öz gücünü daha da artırsın. Və bildirməliyəm ki, bunu etmək üçün təkcə iqtisadi islahatların aparılması kifayət deyildir. Bunu etmək üçün cəmiyyətdə çox sağlam iqlim olmalıdır. Bunu etmək üçün əlbəttə ki, Azərbaycanda bütün xalqlar həmişə olduğu kimi, mehribanlıq və əməkdaşlıq şəraitində yaşamalıdır. Azərbaycanın tarixi və keçmişi göstərir ki, bunu etmək mümkündür. Bu gün Azərbaycan müstəqil ölkə kimi həm Avropa Şurasının, həm də İslam Əməkdaşlığı Təşkilatının üzvüdür. Azərbaycan nadir ölkələrdəndir ki, hər iki təşkilatda üzvdür və eyni zamanda, fəal üzvdür. Sivilizasiyaları, dünya dinlərini birləşdirmək, əməkdaşlığı dərinləşdirmək üçün hesab edirəm ki, bizim ölkə kifayət qədər böyük səylər göstərir. Ən önəmlisi ondan ibarətdir ki, bu səylər öz nəticəsini verməkdədir. Çünki əgər belə olmasaydı, Azərbaycanın bu sahədəki təcrübəsi maraq doğurmazdı.

Multikulturalizm başqa xalqın nümayəndəsinə hörmət, başqa dinə hörmətdir

Multikulturalizmin alternativi özünütəcriddir. Mən inanmıram ki, iyirmi birinci əsrdə, qloballaşan dünyada hər hansı bir siyasi qüvvə özünütəcrid siyasətini aparmağa cəhd etsin. Bu yol heç bir yerə aparmır. Multikulturalizmin dəyərləri, əsasları möhkəmləndirilməlidir. Multikulturalizm başqa xalqın nümayəndəsinə hörmət, başqa dinə hörmətdir. Öz dininə hörmət başqa dinə hörmətdən başlayır. Multikulturalizm ayrı-seçkiliyə yol vermir, əksinə bütün xalqları birləşdirir. Eyni zamanda, hər bir ölkənin öz qaydaları, öz ənənələri vardır. Hər bir insan - həm ölkənin vətəndaşı, həm ölkəyə gələn qonaq, əlbəttə ki, o qaydalara, o ənənələrə hörmətlə yanaşmalıdır”.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyəsi əsasında səhifəni hazırladı:

Xəyalə Sadıqova

Zaman.-2015.-20 yanvar.-S.13.