“Mənə “İblis” deyən olmayıb”

20 il öncə teatr məkanımızda Vaqif İbrahimoğlunun rəhbərliyi ilə “Yuğ” teatrı fəaliyyətə başladı

- Artıq iyirmi ildir ki, “Yuğ”da çalışırsınız. Bu məkan sizə darlıq etmir ki?

- Sənət aləmində, belə demək mümkünsə, teatrımızla həmyaşıdam. O ki qaldı konkret sualınıza, doğrudur, “Yuğ”a kənardan baxanda dar görünür. Əslində isə o, olduqca geniş məkandır. Bu kiçik məkanda elə böyük sənət dünyası yaranır ki... Bu mənada, bir neçə kvadrat metrlik səhnə mənə böyük meydan kimi görünür. Onu da deyim ki, böyük səhnələrdən fərqli olaraq, bu teatrda aktyor daha təbii oynamağa məhkumdur. Mənə elə gəlir ki, bəlkə də, böyük səhnədə olsaydım, bu sənəti daha dərindən duya bilməzdim.

- Heç “Yuğ”dan ayrılmaq fikrinə düşmüsünüz?

- Əsla yox. Bilirsinizmi, “Yuğ” elə bir teatrdır ki, burada hər bir aktyoru qane edən mühit var. Belə mühiti formalaşdıran isə Vaqif İbrahimoğludur.

- Hazırda hansı rol üzərində işləyirsiniz?

- Kollektivimiz hazırda Anton Pavloviç Çexovun “Albalı bağı” əsəri əsasında “Birinci akt” tamaşasının məşqlərini davam etdirir. Vaqif İbrahimoğlunun quruluş verdiyi həmin səhnə əsərinin bu yaxınlarda təqdimatı olacaq.

- Səhv etmirəmsə, bu əsər bizim teatrlarda səhnələşdirilib.

- Bu əsərin hansı teatrda tamaşaya qoyulduğunu dəqiq deyə bilmərəm. Amma tanınmış rejissorumuz həmin əsəri başqa bir quruluşda tamaşaçılara təqdim edəcək.

- Bu teatrda çalışdığınız illərdə siz peşəkarlıq baxımından çox şey qazanmısınız. Deyə bilərsinizmi, maddi baxımından nəyə sahib olmusunuz?

- Mən heç zaman şikayətlənməmişəm. Bu mənada maddiyyat da məni heç vaxt sıxmayıb, sənətimi atmağı, ondan uzaqlaşmağı əsla düşünməmişəm. Çünki mən öz sənətini sevən aktyoram.

- Nə əcəb indiyədək rejissor kimi fəaliyyət göstərmək fikrinə düşməmisiniz?

- Tamaşa hazırlamaq, quruluş vermək mənim işim deyil. Zənnimcə, hər kəs öz işi ilə məşğul olanda daha effektli olur. Mən aktyoram və elə aktyor kimi də səhnə fəaliyyətimi davam etdirməkdə qərarlıyam.

- Hansısa rolu oynamaq fikrinə düşmüsünüz?

- Heç vaxt hansısa rolu oynamaq barədə düşünməmişəm. Belə iddialar mənim təbiətimə ziddir. Onu da deyim ki, hələ indiyədək ürəyimcə olmayan rol oynamamışam.

- Yəni rejissorun sizə təqdim etdiyi hər rola qane olmusunuz?

- Mənə elə rollar təklif olunub ki, yox deməyimə heç bir ehtiyac qalmayıb.

“Köpək” ekranlara çıxmayıb

- Siz həm də kino aktyoru kimi tanınırsınız? Bəs bu sahədə yeni rolunuz hansıdır?

- Hələlik kinoda son işim “Nərimanfilm” studiyasının çəkdiyi “Sahə” filmidir. Hazırda film montaj olunur. Türk, rus aktyorlarının da yer aldığı bu filmin rejissoru İlqar Safatdır.

- Yeri gəlmişkən, indiyədək ondan artıq filmə çəkilmiş Məmməd Səfa kinoda ilk dəfə nə vaxt çəkilib?

- Rejissor Şamil Nəcəfzadənin 1994-cü ildə çəkdiyi “Pirə qayıdan yol” sənədli filmində aparıcı olmuşam. Bu mənada, deyə bilərəm ki, kinoya gəlişim Şamil Nəcəfzadə ilə bağlı olub. Sonradan onun və Nazim Abbasın birgə çəkdikləri “Leyli və Məcnun” filmində Nofəli canlandırmışam.

- Səhv etmirəmsə, siz Tofiq Tağızadənin də filmlərində çəkilmisiniz?

- Elədir. Özü də “Köpək” filmində baş rolda. Amma həmin film indiyədək ekranlara çıxmayıb.

- “Köpək” filminin kölgədə qalmasının özəl bir səbəbi varmı?

- Bu barədə bir söz deyə bilmərəm.

- Müxtəlif rejissorlarla işləmisiniz. Onlardan hansı ilə işləmək sizin üçün daha rahat olub?

- Mənim yaradıcılığımda hər rejissorun öz yeri var.

“Mənə “İblis” deyən olmayıb”

- Məmməd müəllim, Anarın ssenarisi əsasında çəkilmiş “Cavid ömrü”ndə siz bir neçə rol ifa edirsiniz...

- O filmdə mənə düz 9 rol həvalə olunmuşdu. Həmin obrazların ayrı-ayrılıqda adları yoxdur. Həmin filmdə, demək olar ki, əsas bir obraz var ki, onun da adı İblisdir. Digər obrazlar isə həmin İblisin müxtəlif formalarda təzahürülŠridir.

- Elə isə bu obraz üzərində işləyərkən nədən, kimdən bəhrələnmisiniz? Axı aktyor bu və ya digər rol üzərində işləyərkən müəyyən müşahidələr aparır.

- Sadəcə, mən onu duyduğum, anladığım şəkildə təqdim etməyə çalışmışam.

- “Cavid ömrü”ndəki bu rollar, xüsusilə İblis kifayət qədər maraqlı alınıb. Sizə, heç “İblis” deyə müraciət edən olubmu?

- Yox... Mənə “İblis” deyə müraciət edən olmayıb. Sadəcə, bu rola görə təşəkkür edənlər olub.

- Yeri gəlmişkən, sizdə mənfi rollar olduqca uğurlu alınır. Bu sözləri Oqtay Mirqasımovun “Ovsunçu” filmində yaratdığınız obraz barədə də demək olar.

- Bəri başdan deyim ki, mənim leksikonumda mənfi, müsbət obraz anlayışları yoxdur. Rol roldur da... Onun nə mənfisi, nə müsbəti... Odur ki, mənə bu və ya digər rol həvalə olunanda onların mənfi-müsbətliyi ilə maraqlanmıram. Sadəcə, o rolları necə təqdim edəcəyimi, oynayacağımı düşünürəm.

- Hansı rolda özünüzü oynamısınız?

- Mən bütün rollarımda elə özümü oynayıram.

“Qismət Allahdandır”

- İndiyədək adınızın qarşısında rəsmi titul yoxdur...

- Qismət Allahdandır.

- Qismətə, alın yazısına inanansınız?

- Onsuz mümkün deyil ki... Elə mənim bu sənətə gəlişim də alın yazımdır.

- Elə isə Məmməd müəllim özünü bu sənətdə bəxti gətirmiş aktyor hesab edirmi?

- Konkret deyə bilmərəm ki, bu sənətdə bəxtim gətirib, ya yox. Amma bir şey deyə bilərəm: buna da min şükür.

- Sizi bu vaxta qədər heç reklam çarxlarında da görməmişik...

- Mən reklama çəkilmirəm.

- Niyə?

- Sadəcə, istəmirəm.

- Bir məsələyə diqqətinizi çəkmək istərdim. Bu gün telekanallarda elə aktyorlar peyda olublar ki... İnsafən, həmin aktyorlar bu gün sizdən də çox tanınırlar. Onların belə populyarlığı sizin kimi aktyorları narahat etmir?

- Heç vaxt... Yalnız onu deyə bilərəm ki, onlar öz bacarıqları ilə bu səviyyəyə yüksəliblər.

- Hər halda ortada bir reallıq da var. O da ondan ibarətdir ki, tamaşaçılar öz repertuarında daha çox komik əsərlərə yer verən aktyorların fanatına çevriliblər.

- Məncə, bu, tamaşaçıların istəkləri ilə bağlı amildir. Odur ki, gəlin burada başqa bir şey axtarmayaq.

- Artıq bu ildən bütün xarici filmlər dilimizə tərcümə olunaraq yayımlanır. Hətta Türkiyədə istehsal olunan filmlər də... Bu məsələ ilə bağlı sizin fikrinizi bilmək maraqlı olardı.

- Mənim fikrimcə, bu proses qanunla nizamlanıb. Özü də mən bunu normal qarşılayıram. Yəni hər verilişin onu seyr edən millətin öz dilində təqdim olunması təbiidir. Ona görə də bu barədə uzun-uzadı danışmaq istəməzdim. O ki qaldı türk filmlərinə... Doğrudur, dilimiz birdir, amma müəyyən fərqlər var... Bu mənada həmin filmlərin də dilimizə uyğunlaşdırılaraq tamaşaçılara təqdim olunmasında heç bir qəbahət görmürəm.

- Yeri gəlmişkən, etiraf edək ki, dublyaj olunan filmlər tamaşaçılara o qədər də ləzzət vermir. Çoxu da bu amili həmin işlə peşəkar aktyorların məşğul olmaması ilə izah edir. Bir sözlə, bu barədə giley-güzar kifayət qədərdir. Bəs bir aktyor kimi, bu barədə nə deyə bilərsiniz?

- Mən bu məsələni onları səsləndirən aktyorlarla bağlamazdım. Unutmayaq ki, kütləvi şəkildə bu yaxınlarda başlanılıb. Digər tərəfdən, bu proses bizdə yeni olduğu üçün hələ tamaşaçılarımız buna öyrəşməyiblər. Amma mənə elə gəlir ki, az vaxtdan sonra dublyajlarımız da tamaşaçılarımızın ürəyincə olacaq.

- Bir aktyorun bir neçə rolu səsləndirməsi isə...

- Hər halda hər rolu bir aktyor səsləndirsə, daha effektli olar.

- Bəlkə, bu prosesdə vahid dublyaj studiyasının olmaması da müəyyən rol oynayır?

- Bilirsinizmi, indi hər bir telekanalın öz iş prinsipləri var. Yəqin ki, nə vaxtsa mərkəzləşdirilmiş bir dublyaj mərkəzi də təşkil olunar.

- Məmməd müəllim, bəzilərinə elə gəlir ki, daha bizdə güclü aktyor nəsli yetişmir. Siz həm də Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində dərs deyən müəllim kimi bu barədə nə deyə bilərsiniz?

- Mən bu sənətin sabahına çox nikbin baxıram. Ona görə ki, bu gün gənclərimizin bir aktyor kimi yetişmələrində birbaşa rol oynayan Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti fəaliyyət göstərir və burada yetərincə istedadlı tələbələrimiz var. Bu mənada bizim sənət hələ çox istedadlı aktyorların şahidi olacaq.

Q.Məhəbbətoğlu

Zaman.-2009.-21-22 aprel.-S.13.