Əsrin sonunda öz
müstəqilliyini bərpa edən Azərbaycan Respublikası Xalq
Cümhuriyyətinin varisi olaraq Üzeyir Hacıbəyovun və Əhməd Cavadın
yaratdıqları dövlət himnini, Xalq Cümhuriyyətinin üçrəngli bayrağını
və gerbini bərpa elədi. Bu dövlətçilik atributları bu gün də hər bir
Azərbaycan vətəndaşı üçün olduqca əzizdir... Bu dövlət, bu quruluş
1918-ci ildə yaranmış ilk xalq cümhuriyyətinin varisidir. Müsəlman
Şərqində ilk demokratik cümhuriyyətin məhz Azərbaycan torpağında
yaranması xalqımızın o dövrdə və o illər ərəfəsində ‒ XIX əsrin
Biblioqrafiya 37 sonunda və XX əsrin əvvəllərində milli müstəqillik,
azadlıq duyğuları ilə yaşaması ilə bağlıdır. O illərdə xalqımızın
qabaqcıl şəxsiyyətləri, mütəfəkkir adamları, ziyalıları xalqımızda
milli azadlıq, milli müstəqillik duyğularını gücləndirmiş, milli
dirçəliş, milli oyanış əhval-ruhiyyəsi yaymış və bunların hamısı
məntiqi olaraq Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasına gətirib
çıxarmışdır.
Mən bu gün bildirmək
istəyirəm ki, 1918-1920-ci illərdə Azərbaycanda hakimiyyətdə olmuş
Xalq Cümhuriyyətinin bügünkü nəsillərə qoyub getdiyi ən dəyərli
miraslardan biri Azərbaycanın bu gün biz qəbul etdiyimiz qanunla
istifadə etdiyimiz dövlət himnidir və bir də Azərbaycan dövlət
bayrağıdır.
O vaxt vətənpərvər insanlar bu sahədə gözəl iş görmüşlər. Himnimizin
sözləri də - indi o dövrdən 80 il keçib – bu gün bizim üçün doğmadır
və həqiqətən Azərbaycanın müstəqilliyini, müstəqil dövlət olmağını
nümayiş etdirir. Onun musiqisi də Azərbaycan musiqisidir, eyni
zamanda çox əzəmətli musiqidir.
Azərbaycanın gözəl himni var.
Bu gün Azərbaycanın milli dövlət himni burada səsləndi.
Sevindiricidir ki, bu himn hələ 1918-ci ildə yazılıbdır. Bunun
müəllifi bizim böyük bəstəkarımız Üzeyir Hacıbəyovdur. Himnimizin
sözlərini böyük şairimiz Əhməd Cavad yazıbdır. Onun musiqisi də çox
gözəldir, sözləri də çox mənalıdır, gözəldir.
Mən xarici ölkələrə səfər edərkən hər yerdə iki himn çalınır –
Azərbaycanın himni, bir də getdiyimiz ölkənin himni, hər ölkənin
himni özünə görə əzizdir. Öz xalqının musiqisini, mənəvi
xüsusiyyətlərini əks etdirir. Bu təbiidir. Ancaq mən hər yerdə
müqayisə edib görürəm ki, bizim himnin müəllifləri bu himni nə qədər
böyük məharətlə yaradblar. Hər dəfə xarici ölkələrdə bu himni
dinləyərkən mən yenidən iftixar hissi duyuram. Ancaq himni dinləmək
yox, onu oxumaq lazımdır. Bizdə təəssüf ki, bu ənənə yaranmayıbdır.
Himni dinləyirik, amma onun sözləri var. Mən hesab edirəm ki, bu
bizim həyatımızda çatışmazlıqdır. Himn çalınan vaxt insanlar bu
himnin sözlərini oxumalıdırlar. Bunun əhəmiyyəti var. Biri var ki,
onu dinləyəsən, biri də var ki, o mahnının, musiqinin sədaları
altında o sözləri tələffüz edəsən, oxuyasan. Bunlar da insanlarda
vətənpərvərlik hissinin daha da möhkəmlənməsinə kömək edir.
Heydər Əliyev,
Ümummilli Lider
*****
Xalqımızın müstəqillik ideallarına bütün həyatı boyu sadiq qalan
Əhməd Cavad Azərbaycan poeziyasında yeni bir ədəbi məktəbin
bünövrəsini qoymuşdur. Şairin zəngin yaradıcılığı milli azadlıq və
istiqlal uğrunda mübarizə motivlərinin aparıcı mövqeyi ilə
səciyyələnərək dövrün ictimai-siyasi mənzərəsini dolğun əks etdirir.
İlham Əliyev,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
*****
...Milli cərəyanın digər
nümayəndəsi Cavad Axundzadənin işi bolşevik dövründə qətiyyən
gətirmir. Əski bir “müsavatçı” olduğuna görə onu həbs edirlər.
Mətbuat səhifələrində, ədəbiyyat qurultaylarında hər yerdən
uzaqlaşdırılır və qovulur. Əsərlərini nəşr etmirlər və nəşr
olunanları isə toplayırlar. Bütün bunlara baxmayaraq, onun yazdığı
parçalar əldən-ələ gəzərək gənc kommunistlərin arasında belə yayılır.
Gənc bolşevik şairlər öz yazdıqları şeirlərini Cavadın tənqid və
təqdirinə ərz edəcək dərəcədə onun təsirinə düşürlər. Siyasi olmayan
parçaları bəzən fürsət olduqda mətbuat səhifələrində özünə yer tapır.
Bunların çoxu rəmzidir. Bu rəmzlər çekist ruhlu tənqidçilər
tərəfindən deşifrə olunub, şairə hücum üçün bir vasitə olur...
“Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatı” mövzusunda Ankara Xalq evində oxuduğu
mühazirədən. 1949-cu il.
“Açıq söz” qəzetəsi sadə, öndə gedən ziyalıları ətrafında
birləşdirməklə qalmayıb, eyni zamanda zamanın ruhlara hökm edən iki
şairini də öz mühərrirləri arasına almışdı. Bunlardan biri “Qoşma”
və “Dalğa” şairi Əhməd Cavad, digəri də “Şeyx Sənan”, “Şeyda”, “İblis”,
“Siyavuş” və sairə kimi mənzum və “Topal Temur” kimi mənsur dramlar
yazan Hüseyn Caviddir. Əhməd Cavad daha ziyadə heca vəzni ilə lirik
parçalar yazır və lirizminə eyni zamanda milli və siyasi bir həyəcan
qatırdı. Məsələn, azərbaycanlı qardaşın yardımına qoşan anadolulu
Məhmədciyin məzarını beytlə oxşuyurdu.
Sənələr keçdi. Bir tərəfdə “mirzə”, digər tərəfdə “uçitel” durdu.
Bunlar bir çox zaman anlaşmadılar. Farslaşmış Mirzə kibi ruslaşmış
uçitel dəxi xəlqin hədsiz duyduğu mətləbi bir çox zaman dərk
edəmmədi. Nəhayət, bir çox kəcvaclardan keçildi. Məktəb və
mədrəsələrə qarşı sonsuz mübarizələrdən sonra “uçitel” məqsədi
anladı, bildi ki, Sədini də, Tolstoyu da, türk xəlqinə öyrətmək,
türkü onlarla aşna etmək həm lüzumlu, həm faydalıdır... Sədini,
Tolstoyu və sair dünya məşairi-ədəbini anlamaq üçün kəndi
Füzulilərini, Nəbatilərini – nə qədər kiçik görünsələr Seyidlərini,
Sabirlərini, Cavidlərini, Cavadlarını öyrənməlidirlər.
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə,
AXC qurucusu
*****
Çoxdan dəyişdirib, şəkki-yakinə,
Mən üsyan etmişəm məzhəbə, dinə...
Bilməm sənin böylə “haqq” dediyin nə!
Hökm etmə fikrimə, vicdanıma... sus.
Əhməd Cavad zülmü, istismarı, ölümü “hürriyyət” deyə təbliğ edən
Sovet-rus istilasına belə hayqırmışdı. O, bununla da kifayətlənmədi,
var olduqca Azərbaycan xalqının düçar olduğu acı və ağır fəlakəti
dilə gətirmişdi.
... Göründüyü kimi, Azərbaycan azadlıq mübarizəsi çox qanlı, itkili
olmuş və olacaqdır da... Stalin-Beriya kollegiyasının Azərbaycandakı
cəlladı Bağırov, Stalin öldükdən və Beriya güllələndikdən sonra
Xruşşov dövründə Bakıda mühakimə ediərkən yanındakı erməni
köməkçilərini göstərərək: “Bunlara inanaraq 29 min Azərbaycan
ziyalısını məhv etdim” – deyə, etiraf etmişdir.
...Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində Əhməd Cavad böyük və klassik bir
yer tutur. Azərbaycan Elmlər Akademiyası tərəfindən nəşr olunan
“Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi”ndə Əhməd Cavad haqqında heç bir
məlumat verilməmişdir. Sanki Azərbaycanda Əhməd Cavad yaşamamış, bir
ədəbi məktəb yaratmamış, Avropa, rus, gürcü klassiklərindən ədəbi
dəyəri qiymətli olan tərcümələr etməmiş, xalq ədəbiyyatından
topladığı filoloji parçalar şəklində zəngin ədəbi miras qoymamışdır.
...Əhməd Cavad Azərbaycanın böyük milli şairi olaraq Azərbaycanda
yaşamaqdadır, yaşayacaqdır da... O, bunu bilirdi. O, bilirdi ki,
qırmızı rus terrorunun qurbanı olacaq. Ancaq o, ölümün maddi anlamda
olacağını və Azərbaycan tarixində heç bir zaman ölməyəcəyini da
bilirdi.
Hüseyn
Baykara,
araşdırmaçı-tədqiqatçı publisist
*****
...Bu ağır və çətin günlərin birində qəribə bir təsadüf məni elə
sarsıtdı ki, uzun müddət özümə gələ bilmədim. Küçə ilə gedərkən,
birdən yerdə atamın “Dalğa” şeirlər kitabını gördüm. “Qoşma”
kitabından sonra bu, atamın ikinci kitabı idi. Əyilib götürdüm.
Aydındı, kimdisə “xalq düşməni”nin kitabını evində saxlamaq
istəməmişdi. Heç kəsi qınamaq olmaz. Həyat mürəkkəb və anlaşılmaz
hadisələrlə doludur. Odur ki, kitabı uzun müddət əlimdə tutub
yerimdən tərpənmədim. Sonra sövqi-təbii bir duyğu ilə onu
yavaş-yavaş vərəqlədim. Gördüm ki, ayrı-ayrı şeirlərin altından
xətlər çəkilib, bir neçə şeirin yanında “əla” sözü yazılıb. Bir neçə
vərəq qatlanıb. Bu sarsıntı içində qum dənəciyi boyda xoş bir duyğu
bədənimdə oyandı. Demək, “Dalğa” oxunub, əldən-ələ gəzib, şeirlərdən,
ayrı-ayrı misralardan istifadə olunub. Yerdən tapdığım o kitabı evə
gətirdim, onu indi də arxivimdə qoruyub saxlayıram: atamdan qalan ən
qiymətli yadigar kimi!
Niyazi Axundzadə,
Əhməd Cavadın oğlu
*****
Tələbələrimin içərisində Cavad adlı gənc bir şair var. Mənə oxuduğu
ilk mənzumələri gələcəyə böyük ümidlər verir. Lisanı sadə və
gözəldir.
Abdulla Sur Məmmədzadə,
ədəbiyyatşünas, tənqidçi
*****
Azərbaycanın ən dəyərli xalq şairlərindən Əhməd Cavad, adlarını
azərbaycanlı qoyan Moskva uşaqları tərəfindən böyük işgəncələrə
düşar edildikdən sonra yuxarıdan gələn fərmanə binaən faciəli
surətdə məhv edildi.
Ceyhun Hacıbəyli,
yazıçı, salnaməçi, jurnalist
*****
Ruslarla döyüşdüyümüz əsnada
Qafqazyada intişar edən bir şeir məcmuəsi əlimizə keçdi: “Qoşma”
ismində olan bu kitabın nazimi Əhməd cavad ismində bir Türkdür. Bu
millətpərvər şairin bütün şeirləri Osmanlı Türklərinə, Ana Vətənə,
orduya xitab edilmişdir.
Ziya Göyalp,
Türkiyənin məşhur
ictimai xadimi, şair
*****
Gəncədəki türk əsgərlərinə
baş çəkirdik. Onlara türkcə kitablar, qəzetlər, M.Ə.Rəsulzadənin
çıxartdığı “Açıq söz” qəzetini aparırdıq. Onların incidilməsinə
imkan vermirdik. Gənclər, tələbələr və müəllimlər əsirlərə köməyə
gəlirdi. Əsirlərin ən çox sevdikləri şair Əhməd Cavad idi.
Gəncədə Milli Komitənin sədri Nəsib bəy Yusifbəyli idi, baş katibi
isə Əhməd Cavad. 1918-ci ilin mayında Gəncədə Milli Komitənin böyük
toplantısı keçirildi. Bütün arkadaşlar şair Əhməd Cavadın gəlməsini
bekliyordu. Milli Komitənin baş katibi olan şair Əhməd Cavad bir az
sonra Nəsib bəylə gəldilər.
Nağı
Şeyxzamanlı,
Siyasi xadim
*****
Həmişə Əhməd Cavadı düşünəndə yadıma bu istedadlı şairin dillər
əzbəri olan “Göygöl” şeiri düşür. Şəxsiyyətinə, şairliyinə böyük
rəğbət bəslədiyim Əhməd Cavad da vəsf elədiyi o Göygöl kimi təmiz,
ləkəsiz, saf idi.
Qulam Məmmədli,
publisist, teatrşünas
*****
Qurban getdi dağ bülluru
Yusif Vəzir!
Yalçın qaya – Əhməd Cavad!
Qoç Koroğlu, Sanı oğlu Hacı Kərim!
Ulduzları salxım kimi göydən dərən
Çobanzadə Bəkirimiz!
Güllələndi təpərimiz, kəsərimiz, hünərimiz.
Bu dərdləri öncə sezib
Tab etmədi Cəfərimiz!
Haray dünya!
Hələ durur o qansızlar.
Qəhrəmana, mərd baxışa aman verməz imansızlar.
Qırdığımız dişlərini zaman-zaman şaqqıldadan
Qan tökməyə, baş kəsməyə imkansızlar...
Elə bilmə o dəhşətli yanğın bitdi, batdı, getdi.
Hələ durur, davam edir 37!
Xəlil Rza Ulutürk,
şair, tənqidçi,
ədəbiyyatşünas
*****
Şu an beynimdə qan ağlayan bir Azərbaycan var! Yüzbaşı Atabala,
Aybikə, Məmməd Əmin Rəsulzadə, Zeynəb ana, Göycə şair, Əhməd Cavad
və onlarla bərabər ağlayan səkkiz milyon Azərbaycan türkü var.
Hasan Sağındık,
Sənətçi
*****
Hanı bizim dan ulduzu
Əhməd Cavad
Şerimizin qəndi, duzu
Əhməd Cavad.
37-nin qurbanı böyük şair
Əhməd Cavad.
Hanı Müşfiq, dağ çeşməsi tək
Təbi coşqun, qəlbi kövrək,
37-nin qurbanı, ömrü gödək?
Mirvarid Dilbazi,
şairə, tərcüməçi
*****
İstiqlal havasını, xoşbəxtlik nəğməsini,
Ürəkdə yanan işıq, damarda qan oxusun!
Ölməz Əhməd Cavadın “Azərbaycan” şeirini,
Ölməz Səməd Vurğunun “Azərbaycan” şeirini,
Azərbaycan oxusun!!! Azərbaycan oxusun!!!
Zəlimxan Yaqub,
Xalq şairi
*****
Müstəqil dövlətçiliyini bərpa etmiş əzmkar xalqımızın Əhməd Cavada
bəslədiyi yüksək və həssas münasibət onun mübarizəsinin hədər
getmədiyini sübut edən ən önəmli hadisədir.
Xalqımızın, dövlətimizin Əhməd Cavad irsinə münasibəti
qədirbilənliklə yanaşı, şairin haqq etdiyi sədaqətin, vəfanın
təcəllasıdır.
Qənirə Paşayeva,
professor
*****
Bir romantik şair kimi yaradıcılığa başlayan Əhməd Cavad keçən əsrin
əvvəllərinin tez-tez dəyişən gurultulu ictimai-siyasi hadisələri
içində əvvəllər bir qədər tərəddüd etsə də zaman keçdikcə onun ilham
pərisinin qanadları bərkimiş, xalqın tərəqqisi, milli istiqlal, əslə-kökə
qayıtmaq, türkçülük, dövlətçilik idealları onun həyat mövqelərini
daha da möhkəmləndirmiş, sənətkarlıq baxımından yeni zirvələrə
ucalmasını təmin etmişdir.
Bəkir Nəbiyev,
filologiya elmləri
doktoru, professor
*****
“İntibah” deyəndə ilkin xatırlanan Nizami olur. “Məhəbbət” deyiləndə
birinci Füzulinin adı çəkilir. “Cümhuriyyət” deyəndə yada hamıdan
əvvəl Əhməd Cavad düşür.
Yaşar Qarayev,
filologiya
elmləri doktoru, professor
*****
Bu gün milli azadlıq və müstəqillik uğrunda mübarizədə Əhməd cavadın
ölməz ruhu Azərbaycan xalqından ayrılmazdır. Əhməd Cavad Axundzadə
bir şair kimi ölümsüzdür - əsərlərində tərənnüm etdiyi ideallar
ölümsüz olduğu kimi...
Aybəniz Əliyeva,
filologiya
elmləri doktoru
*****
Üç budaq: Əhməd Cavad, Mikayıl Müşfiq, Almas İldırım.
Hər üçü bir ağacın budaqlarıdır. Bu ağacı şərti olaraq “Azərbaycan
poeziyası” da adlandırmaq olar, təxminən 30 ili əhatə edən poeziya
təmayülü də. Lakin, eyni zamanda etiraf etməliyik ki, Azərbaycan
poeziyasında bir məktəb də var: Əhməd Cavadın istiqlalçı şeir
məktəbi.
Əhməd Cavad poeziya dərsini Abdulla Sur və Hüseyn Caviddən almışdı.
Almas İldırım və Mikayıl Müşfiq bu dərsi Əhməd Cavaddan aldılar.
Nazif Ələkbərli (Qəhrəmanlı),
filologiya
elmləri doktoru, professor
*****
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində istiqlal şairi mövqeyini qazanmaq
məhz ona nəsib oldu. Və bu mövqeyə yüksəlmək üçün Əhməd Cavad
şərəfli mücadilə yolu keçdi. Bütün Şərqdə və Türk dünyasında ilk
demokratik dövləti – Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti o, böyük sevgi və
Vətən məhəbbəti ilə tərənnüm etdi. Yazdığı şeirlər, himnlər insanın
qəlbinə hakim kəsildi. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycanın görkəmli
dövlət xadimi Məhəmməd Əmin Rəsulzadə onun haqqında belə yazırdı:
“Zamanın ruhlara hökm edən şairi”.
Nəsiman Yaqublu,
tarix elmləri
üzrə fəlsəfə doktoru, professor
*****
... Bu həmin Cavaddır ki, həyata atıldığı ilk gündən xalqın
istiqlalı və Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda mübarizələrə qoşulmuş,
“Müsavat” partiyasının liderlərindən biri kimi 1918-1920-ci illərdə
Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin yaradıcı fəallarından olmuşdur.
Bu həmin Cavaddır ki, həmin illərdə Azərbaycanın milli şairi və
ictimai xadim kimi şöhrətinin səsi-sorağı çox-çox uzaqlardan gəlirdi.
Əhməd cavadın həyat və fəaliyyəti haqqında qısa tanışlıqdan belə
qənaətə gəlmək olur ki, Əhməd cavadın şəxsiyyətində bir-birini
tamamlayan iki cəhət birləşir: birincisi, onun ictimai xadim kimi
fəaliyyəti, təşkilatçılığı, digəri isə şairliyi – yaradıcılığıdır.
Rəhman Salmanlı,
tədqiqatçı-jurnalist
*****
Pələng kimi nərildəyən şair, iradəsi qarşısında heç bir qüvvə
görmürdü. Görürdü, amma həqiqəti hər şeydən uca bildiyindən kimin,
nəyinsə ona toz qondura biləcəyini xəyalına gətirmək istəmirdi:
Qorxutmayır məni bu qanmayanlar –
İsrafil surundan oyanmayanlar...
Qorxmurdu. Təmizəməlindən,
sağlam əqidəsindən niyə qorxmalıydı ki?! Amma bir-birinin arxasınca
gedər-gəlməzə sürükləndikləri günahsız qurbanlardan yavaş-yavaş
sümüyü sancmağa başlamışdı. Ən açıq əqidə ilə yazdığı şeirlərdə belə
amansız bir titrətmə özünü göstərir, misralarına ölüm rəngi çökürdü:
Qudurğan qasırğa, çarpışan
yollar,
Yolumda zülmət var, uçurumlar var.
Yetiş ki, ömrümün karvanı ağlar,
Aman, gəl dadıma, ey Dan ulduzu!
Məmməd
Aslan,
şair, tərcüməçi
*****
Yaradıcılığının elə ilk nümunələrindən söz sərrafı olan, ədəbi-elmi
fikir adamlarının diqqətini cəlb edən Əhməd Cavad tezliklə istedadlı
şair, alovlu vətəndaş, ictimai xadim, xeyirxah və təəssübkeş insan
kimi məşhurlaşaraq milyonların qəlbində özünə yer tapmışdır.
Alxan Bayramoğlu,
filologiya
elmləri doktoru, professor
*****
Ə.Cavad poeziyasında bayraq həm bir obraz, həm də bir simvol olaraq
işlənilir və onun yaradıcılığının ana xəttini təşkil edir. Bayraq
getdikcə simvollaşır və müqəddəs bir varlığa çevrilir. Bu bayrağı
qorumaq və hər zaman dalğalandırmaq cümhuriyyətçilərin əxlaq və
yaşam kodeksinə çevrilir. Bu dövrdə yazdığı “Azərbaycan bayrağına”
şeirində bayrağa canlı varlıq kimi müraciət edir, ona üz tutaraq öz
sözünü deyir. Türküstan elləri də milli bayrağa üz tutaraq öz
dərdini söyləyir. Şair tarixə müraciət edərək Turana gedərkən
qarşısına çıxan bayrağa dərdini söyləyir, sanki ondan nicat diləyir.
Timuçin Əfəndiyev
*****
Arzum budur mənim bir insan kimi,
Cavad-Şükriyyəyə heykəl ucalsın!
Elə bir heykəl ki bu cahan kimi,
Günəşdən, səmadan daim güc alsın!
Gün gələr bu xülya doğrular şayət.
Bitirib dastanı burda nəhayət,
Ehtiram edərək böyük ustada,
Alqış söyləyərək bu müdrik ada,
Yaşasın, bir daha yaşasın dedim!
Ölməzlik adını daşısın dedim!
Bəli, yaşayacaq daim zirvədə,
Xalqım unutamaz onu heç vədə!
Sevinc Ədalətqızı,
şair, publisist
*****
Əhməd cavad Türk və İslam dünyasının təsirli və ən güclü düşünürü
olan İsmayıl Qaspralının işarət etdiyi “Dildə, fikirdə, işdə birlik”
düsturu ilə Ziya Göyalp və Ömər Seyfəddinin “Yaşayan Türkcə”nin
İstanbul ağzına dayanaraq “Yazı dili” olaraq istifadə edilməsi
fikrinin şeirdə Yurdaqulla birlikdə ən önəmli uyğulayıcısı oldu.
Bunu yaparkən də milli vəzn olan heca vəznindən istifadə etdi.
Şeirlərində milli ruh, milli düşüncə, milli irs, milli dil təqib
etdi.
Sərvət Gürcan,
Türkiyə şairi
*****
Böyük Azərbaycan şairi Əhməd Cavadın adının Türkiyədə
əbədiləşdirilməsi və şeirlərinin nəşri xüsusi əhəmiyyət daşıyır.
Çünki Əhməd Cavad yalnız istedadlı şair deyil, həm də milli
mücadiləmizin qəhrəman simalarındandır. Əhməd Cavadın yalnız
şeirlərinin Türkiyədə yayılmasına deyil, eyni zamanda onun tarixi
fəaliyyətinin, milli-azadlıq mücadiləsindəki təkrarsız rolunun da
nəsillərə çatdırılmasına böyük ehtiyac var.
Kənan Çarboğa,
Türkiyəli şair-tərcüməçi
*****
1937-ci ilin mənfur Stalin repressiyası burulğanının udduğu nəhəng
ziyalılardan biri – “Azərbaycan Dövlət Himni”nin söz müəllifi,
müdrik insan, qayğıkeş müəllim, bənzərsiz publisist, əvəzolunmaz
tərcüməçi və alovlu istiqlal şairi Əhməd Cavaddır. Əhməd Cavadın
ömür kitabının hər səhifəsi Vətənə, xalqa dərin sevgi ilə dolu
olmuşdur. Bu ömür kitabını vərəqlədikcə şairin keçdiyi keşməkeşli,
acı və fərəhli, ən əsası isə şərəfli tale yolunun şahidi oluruq.
Əhməd Cavad yaşadığı çox qısa, lakin şərəfli ömür çərçivəsində
yalnız Vətəninin azadlığını, müstəqilliyini, xalqının, millətinin
firavanlığını düşünmüşdür.
Sevinc Ədalətqızı,
şair-publisist, Cavadşünas
|
