Dünyada hər bir kəs üçün sözdən böyük yadigar yoxdur. Zira ki, mal-mülk tələf olur gedir, ama söz qalır.

Qələmin müqəddəs vəzifəsi xalqın xoşbəxtliyi yolunda xidmət etməkdir... Bu ola gərək hər bir qələm sahibinin amalı!

Biz yazıçı millətik, bizə dünyanı yaxşıca tanımaq, təcrübə görmək lazımdır.

Bircə dənə dünyada bilik qalsın, elm qalsın, maarif qalsın.

Sözün doğrusunu danışmaq da bir hünərdir.

Vətən, vətən, vətən! Dil, dil, dil! Millət, millət, millət! Dəxi bu dairələrdən kənar bəni-noi bəşər üçün özgə nicat yolu yoxdur.

Kim ki, insanı sevər, aşiqi-hürriyyət olur,
Bəli, hürriyyət olan yerdə də insanlıq olur.
Yazə yazə dərdimi aləmdə kağız qoymadım,
Axırı bir guşeyi divara yazdım dərdimi

Gözümü ömrümdə birinci dəfə açan kimi dünyanı qaranlıq görmüşəm. Bu qaranlıqda ilk dəfə eşitdiklərim bunlardır: “Allahu-Əkbər, Allahu Əkbər”. Və bundan sonra dəxi böyüdükcə hər gün hər saat sağ və soldan eşitdiklərim sözlərin içində labüd gərək “Allahu Əkbər”olaydı.

Elə yaşamalısan ki, öləndən sonra da ölməyəsən - həyatın məqsədi məhz budur.

Ey mənim yüz il sonra dünyada yaşayacaq millətim! Əgər bir gün hardansa “Molla Nəsrəddin”in saralmış və cırılmış vərəqləri əlinə keçsə, onda mənim milləti nahaqdan tənqid etdiyimi fikirləşmə.

Əgər bilmək istəsəniz ki, kimə gülürsünüz, o zaman qoyun qabağınıza aynanı və diqqət ilə baxın camalınıza.

Məndən soruşsalar ki, dövlətdən, naz-nemətdən nəyim var, qürur hissi ilə deyərdim: - Bütün kainatı, yer üzünü təsvir və tərənnüm etməyə qadir sözüm, ana dilim var.

Yaşasın elə bir hökümət ki, onun tərbiyəsi altında millətlərin bir-birinə olan ədavətinin yerində onların məhəbbəti və mehribançılığı möhkəm bir yer tutdu.

Ləkə pis şeydir. Bunun pisliyi iki babətdəndir:
Biri budur ki, bir ləkə həmişə çirkindir və o yerdə ki, bir ləkə var, o yerə düşəndə, çirkin ləkədən savayı o yeri yavaş-yavaş deşib yırta da bilər.

Dünyada tək bircə qüvvə var ki, cəmi sair qüvvələr ona tabedirlər: O da insanların yoldaşlıq zəhməti.

Cümhuriyyət, yəni latınca “Respublika” elə bir hökümətə deyirlər ki, orada məmləkətin idarəsi camaatın öz öhtəsində və ixtiyarındadır.

Cümhuriyyət idarəsinin seçkisinin dörd vacib şərtləri var, odur ki, cümhuriyyət seçkisinə dörd üzvlü, yainki dörd hissəli seçki də deyilir. Bu şərtlərin əvvəlincisi ümumilikdir, yəni məmləkətdə yaşayan nüfuzun cəmisi seçkidə iştirak etməlidir. İkincisi seçkinin müsəvi olmağıdır; yəni səslərin bərabərliyi. Üçüncü şərt seçkinin düzbədüzlüyüdür. Dördüncü şərt seçkinin gizli olmağıdır; yəni səs sahibi səsini elə gizli verə ki, bir kəs xəbərdar olmaya ki, aya bu kimə rəy verdi.

Cümhuriyyət idarəsinin bir zinəti də var ki, o da tamam azadlıqdır. Bu azadlıq da neçə qismdir. Əvvələn etiqad azadlığı: yəni hər bir fərd keyfi istədiyi dinə sitayiş etməyə, yainki bir dindən əl çəkib, qeyri bir dini qəbul etməyə azaddır. İkinci yığıncaq azadlığı: yəni camaatın bir yerə cəm olmağına heç bir sürətdə maneçilik ola bilməz. Üçüncü birləşmək azadlığıdır. Dördüncü çap eləmək, beşinci danışmaq, altıncı siyasi partiyalar düzəltmək və yeddinci dilbir olub, həmtədbir olmaqdır.

Yaşasın elə hökumət ki, onun tərbiyəsi altında millətlərin bir-birinə olan ədavətlərinin yerində onların məhəbbəti və mehribanlığı möhkəm yer tutur!

“Molla Nəsrəddin”i təbiət özü yaratdı, zəmanə özü yaratdı.

Salınız yadınıza o günləri ki, ananız sizi beşikdə yırğalaya-yırğalaya Sizə türk dilində lay-lay deyirdi... Hərdən bir ana dilində danışmaq ilə keçmişdəki gözəl günləri yad etməyin nə eybi var?

Bir millət ki, özünün, məscidinin, millətinin qədrini bildi, ona qəyyum lazım deyil.

Ay dünyanın zəhmətkeşləri, indi ki güclülər sizi ayaqlamaq üçün bir-biri ilə əlbir olublar, sizin də bircə çarəniz birləşmək və birləşib onlara qarşı çıxmaqdır!

“Molla Nəsrəddin” tək bir nəfər müəllifin əsəri deyil. “Molla Nəsrəddin” bir neçə mənim əziz yoldaşlarımın qələmlərinin əsərinin məcmuəsidir ki, mən də onların ancaq ağsaqqal yoldaşıyam.

Hər bir şey dünyada tərəqqi eləyən kimi, teatrımız da, şəkk yox tərəqqi edə gərək. 

“Tolstoy! Bu bir addır ki, insanlıq adı ilə adlanan cəmi məxluqun yanında altmış ildən bəri ehtiram ilə çəkilib. Milyonlarla zəhmətkeşlər, kəndlilər, yavan çörəkdən ötrü gecə-gündüz çalışanlar bu adla özlərinə təsəlli veriblər. Molyonlarla üdəbalar, şüəralar, müsənniflər, mühərrirlər bu ad sahibin vacibül-ehtiram biliblər. Bu noyabr ayının 7-də hamı gördü ki, bu ad sahibi, yəyəni qraf Lev Tolstoy insaniyyət aləminə xidmət etməkdən istefa verdi. Hamı gördü və eşitdi ki, bir ucu Amerikadan, Asiyadan tutmuş Afrika və ümum Avropa aləmində bu istefadan naşi nə qiyamət qopdu.