Hüseyn Abdulla oğlu Rasizadə (Cavid) 1882-ci il oktyabrın 24-də Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur.

İlk təhsilini mollaxanada almışdır.

 Məmməd Tağı Sidqinin təşkil etdiyi «Məktəbi-tərbiyə»də təhsilini davam etdirmişdir.
 

Təbrizin «Talibiyyə» mədrəsəsində təhsil almışdır.

«Keçmiş günlər» kitabına daxil olan şeirlərini yazmışdır.

«Bahar şəbnəmləri» kitabına daxil olan şeirlərini yazmışdır.

İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat şöbəsində ali təhsil almışdır. Turk mətbuatında bəzi şeirləri dərc olunmuşdur.

İstanbulda ikən şeir müsabiqəsində iştirak etmiş, «Vərəmli qız» şeiri mükafata layiq görülmüşdür.

Türkiyədən Naxçıvana, maarifpərvər Q.Şərifzadəуə yazdığı məktubunu «Hüseyn Cavid Rasizadə» kimi imzalamış və beləliklə, sonralar onun və ailə üzvlərinin soyadına çevrilmiş «Cavid» təxəllüsünü seçmişdir.

Abdulla Tofıqin təşəbbüsü ilə bir müddət Gəncədə açılmış ruhani məktəbində müəllim olmuşdur.

«Ana» mənzum pyesini yazmışdır.

Gəncədə Pişnamazzadənin məktəbində müəllim işlədikdən sonra Gəncə dəmiryolunda mühasiblik etmişdir.

Tiflisdə «Aliyev uçeniye» məktəbində müəllimlik etmiş, «Maral» faciəsini yazmışdır.

 «Şeyx Sənan» faciəsini yazmışdır.

«Ana» əsəri Tiflisdə «Gürcü şirkəti» mətbəəsində çap edilmişdir. «Keçmiş günlər» kitabı Tiflisdə «Şərq» mətbəəsində çapdan çıxmışdır.

Hələ tam şəkildə çapdan çıxmamış «Bahar şəbnəmləri» şeirlər toplusu «İqbal» qəzetində hissə-hissə nəşr olunmuşdur.

Tiflisdə «İttifaq» məktəbində müəllim işləmişdir.

Bakıda «Səfa» məktəbində müəllim işləmişdir.

«Şeyx Sənan» faciəsi mətbuatda hissə- hissə çap olunmuşdur.

«Şeyda» əsərini yazıb tamamlamışdır.

Bakıda təşkil olunmuş «Ədəbiyyat» komissiyası»na üzv seçilmişdir.

«Bahar şəbnəmləri» və «Maral» faciəsi Bakıda çap olunmuşdur.

«Şeyx Sənan» və «Şeyda» əsərləri «Açıq söz» qəzetinin mətbəəsində çap olunmuşdur.

«Uçurum» faciəsini yazmışdır.

Erməni daşnaklarının Bakıya hücumu ilə əlaqədar olaraq Bakıdan Təbrizə, oradan isə Naxçıvana gedir.

Naxçıvanda «Rüşdiyyə» məktəbində müəllim işləyir. Naxçıvanda Mişkinaz xanımla ailə qurur.

«İblis» faciəsini yazmışdır.

«Maral» faciəsi Krımda tamaşaya qoyulmuşdur.

Bakıya köçür, hazırlıq kursunda ədəbiyyatdan dərs deyir. Bir müddət qız məktəbində şəriət müəllimi işləyir.

Müəllimlər ittifaqnın iclasında idarə heyətinə üzv seçilmişdir.

Azərbaycan Müəllimlər Konfransında Təlifat heyətinə seçilmişdir.

«Yaşıl qələm» dərnəyinin ümumi iclasında cəmiyyətin nizamnaməsini hazırlayan komissiyaya üzv seçilmişdir.

 «Uçurum» əsəri mətbuatda hissə-hissə dərc olunmuşdur.

1918-ci ildə yazdığı «İblis» əsəri ilk dəfə olaraq Aşqabadda tamaşaya qoyulmuşdur.

  «İblis» əsərinin ilk variantı mətbuatda dərc olunmuşdur.

«İblis» əsəri ilk dəfə olaraq Dövlət teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

«Tənqid-təbliğ» teatrının repertuar komissiyasına üzv seçilmişdir.

«Şeyx Sənan» əsəri Dövlət Teatrında ilk dəfə səhnəyə qoyulmuşdur.

«Afət» əsəri mətbuatda hissə-hissə çap edilmişdir.

İkinci dərəcəli 3, 4, 7-ci məktəblərin müəllim və tələbələri tərəfındən N.Nərimanovun təşəbbüsü ilə «Cavid gecəsi» keçirilmişdir.

«Afət» əsəri ilk dəfə Dövlət Dram Teatrında səhnəyə qoyulmuşdur.

«Uçurum» əsəri ilk dəfə D.Bünyadzadə ad. Hökümət teatrında oynanılmışdır.

«Şeyda» əsəri ilk dəfə Hökümət teatrında oynanılmışdır.

«Peyğəmbər» mənzum dramını yazmışdır.

 «Peyğəmbər» əsəri mətbuatda hissə-hissə çap olunmuşdur.

Azərbaycan yazıçı, ədib və şairlərinin təşkilat komissiyasnın heyətinə daxil edilmişdir.

 «Azərbaycan ədib və şairlər dərnəyi» təşkil olunmuş, H.Cavid heyət üzvlüyünə seçilmişdir.

M.Maqomayev «İblis» əsəri əsasında eyniadlı opera yazmışdır.

«Peyğəmbər» əsəri «Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığı» nəşriyyatı tərəfındən çap olunmuşdur.

Bakıdakı II dərəcəli 16-cı ünas şura məktəbinə H.Cavidin adı verilmişdir.

«İblis» faciəsi ilk dəfə kitab şəklində çap edilmişdir.

«Topal Teymur» tarixi dramını yazmışdır.

Bakıda keçirilən I Türkoloji qurultayda iştirak etmişdir.

Gözlərini müalicə etdirmək məqsədilə Xalq Maarif Komissarlığı tərəfındən Berlinə göndərilir.

Bu ildən etibarən «Azər» poemasına daxil olan bəzi şeirlər mətbuatda hissə-hissə dərc olunur.

«Topal Teymur» əsəri «Azərnəşr» tərəfındən çap olunur.

«Uçurum» əsəri kitab şəklində çap olunmuşdur.

«Topal Teymur» əsəri ilk dəfə Akademik Teatrda tamaşaya qoyulmuşdur.

Xalq Komissarları Şurasının göstərişi ilə H.Cavidə təqaüd verilməsi haqqında qərar qəbul olunmuşdur.

«Şeyx Sənan» əsəri ilk dəfə Tabriz səhnəsində tamaşaya qoyulmuşdur. Bakı Sovetinin Plenumunda iştirak etmişdir.

 «Knyaz» mənzum faciəsini yazmışdır.

Yeni əlifba imla konfransında iştirak etmişdir. Bakıda Gürcüstan və Azərbaycan yazıçılarınınn iştirakı ilə keçirilmiş tədbirə H.Cavid də qatılmışdır.

Zaqafqaziya Şura yazıçıları və İncəsənət Xadimləri Birliyinin Təşkilat komissiyasına üzv seçilmişdir. Bir çox yazıçıların da qatıldığı nümayəndə heyətinin tərkibində Cavid Gürcüstana və Ermənistana yola düşmüşdür.

Tiflis Dövlət Qırmızı Ordu Teatrında «Knyaz» pyesi ilk dəfə tamaşaya qoyulmuşdur.

«Knyaz» pyesi ilk dəfə Türk Bədaye Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

Cənubi Azərbaycan həyatından bəhs edən «Telli saz» əsərini yazmışdır.

Firdovsinin 1000 illik yubileyinə həsr etdiyi «Seyavüş» faciəsini yazmışdır.

Azərbaycan SSR Yazıçıları Cəmiyyətinin Təşkilat komitəsinin I plenumunda iştirak etmişdir.

«Seyavüş» əsərinin bəzi hissələri mətbuatda dərc olunmuşdur.

Azərbaycan Şura Yazıçıları İttifaqının Təşkilat komitəsində Cavidin də daxil olduğu qəbul komissiyası seçilmişdir

«Seyavüş» əsəri «Azərnəşr»də çap olunmuşdur.

«Seyavüş» əsəri ilk dəfə Dövlət Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

Azərbaycan Yazıçılarının I qurultayında çıxış etmişdir.

«Xəyyam» və «Şəhla» əsərlərini yazmışdır.

Şura Yazıçıları İttifaqı dramaturqlarının iclasında iştirak etmişdir.

Zaqafqaziya dramaturqlarının Вакı müşavirəsində iştirak etmişdir.

Pedaqoji İnstitutda keçirilən ədəbi konfransda iştirak etmişdir.

 Moskva, Leninqrad və Minskdə keçirilən Azərbaycan poeziya və dramı günlərində iştirak etmişdir. «Xəyyam» əsəri ədəbi əsərlər müsabiqəsində mükafata layiq görülmüşdür.

«İblisin intiqamı» əsərini yazmışdır.

Azərbaycan K(b)P-nin 13-cü qurultayında Cavidə «Gizli millətçi əksinqilabi taşkilat»da iştirakına görə ittiham irəli sürülmüşdür.

Hüseyn Cavid həbs olunmuşdur.

Yazıçılar İttifaqından xaric olunmuşdur.

Keşlə və Bayıl həbsxanalarında dustaq olmuşdur.

Antisovet təşkilatında və təbliğatında iştirakına görə» 8 il müddətinə islah- əmak müəssisəsinə sürgün edilməsı haqqında qərar verilmişdir.

 Sibirə sürgün olunmuşdur.

İrkutsk vilayətinin Tayşet rayonunun Şevçenko qəsəbəsində 59 yaşında vəfat etmişdir.

Ölümü haqqında şəhadətnamə ailəsinə göndərilmişdir.

 Azərbaycan SSR Ali Məhkəməsinin hökmünə görə Cavidə bəraət verilmişdir

Turan Cavid İrəvanda «Xəyyam» əsərinin üzü köçürülmüş əlyazmasını əldə etmişdir.

M.Məmmədovun rejissorluğu ilə «Xəyyam» əsəri ilk dəfə səhnəyə qoyulmuşdur.

Azərbaycan KP MK H.Cavidin 100 illiyi ilə bağlı qərar qəbul etmişdir.

H.Əliyevin təşəbbüsü ilə Azərbaycan KP MK və Nazirlər Soveti Hüseyn Cavidin Bakıda və Naxçıvanda ev muzeylərinin yaradılması haqqinda 604 saylı qərar qəbul etmişlər.

Cavidin cənazəsi Sibirdən Bakıya gətirilmişdir.

Cavidin cənazəsi Naxçıvanda dəfn olunmuşdur.

M.Əzizbəyov adına teatrda H.Cavidin 100 illiyi keçirilmişdir.

Respublika Mədəniyyət Nazirliyinin 74 saylı qərarı ilə Hüseyn Cavidin ev muzeyi üçün Azərbaycan Dövlət Əlyazmalar İnstitutunun yerləşdiyi binanın I mərtəbəsində 5 otaq ayrılmışdır.

H.Cavidin 110 illiyi Naxçıvanda qeyd olunmuşdur.

Bakida Cavidin abidəsi açılmışdır.

Respublika Prezidenti H.Əliyevin yanında «H.Cavidin məqbərəsinin yaradılması və ev muzeyinin açılması» ilə əlaqədar müşavirə keçirilmişdir. Respublika Nazirlər Kabinetinin 160 saylı qərarı ilə Hüseyn Cavidin ev muzeyi həmin binanın III mərtəbəsində yerləşən mənzilə köçürülmüşdür.

Naxçıvanda Hüseyn Cavidin məqbərəsi açılmışdır.

Ukrayna alimi Nikolay Çernıxin kəşf etdiyi 6262 saylı kiçik planetə Beynəlxalq Astronomiya İttifaqının qərarı ilə Hüseyn Cavidin adı verilmişdir.

H.Cavidin 120 illiyi münasibətilə əsərlərindən seçmələr ilk dəfə olaraq imlasına toxunmadan «Hüseyn Cavid» kitabında çap olunmuşdur.

Hüseyn Cavidin 120 illik yubileyi keçirilməsı haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Sərəncam imzalamışdır.

Hüseyn Cavidin 120-ci doğum günündə Bakıda ev muzeyi açılmışdır.

İlk dəfə olaraq H.Cavidin ev muzeyinin bukleti çap olunmuşdur.

Respublika Prezidenti İ.Əliyevin sərəncamına əsasən H.Cavidin əsərlərinin tam külliyyatı 5 cilddə çap olunmuşdur.

H.Cavidin yaradıcılığı ilə bağlı müxtəlif illərdə yazılmış məqalələrdən ibarət «Cavidşünaslıq» toplusu H. Cavidin ev muzeyində hazırlanıb çap edilmişdir.

Hüseyn Cavidin 125 illik yubileyi keçirilməsı haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Sərəncam imzalamışdır.

Hüseyn Cavidin 130 illik yubileyi keçirilməsı haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Sərəncam imzalamışdır.

Hüseyn Cavidin 135 illik yubileyi keçirilməsı haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Sərəncam imzalamışdır.

Hüseyn Cavidin 140 illiyinin qeyd edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Sərəncam imzalamışdır.