May ayının 26-da İlyas Məhəmməd oğlu Əfəndiyev Qaryagində (indiki Füzuli şəhərində) anadan olmuşdur.

Orta məktəbi bitirdikdən sonra şəhər məktəbində və II dərəcəli partiya məktəbində dil və ədəbiyyatdan dərs demişdir.

V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun ədəbiyyat fakültəsinin əyani şöbəsinə daxil olmuş, lakin ailəsinə qarşı siyasi-inzibati təqiblər nəticəsində təhsilini yarımçıq qoymağa məcbur olmuş, sonra həmin institutun qiyabi coğrafiya fakültəsinə daxil olaraq 1938-ci ildə oranı bitirmişdir.

Noyabr ayında ilk mətbu əsəri olan "Buruqlar arasında" oçerki "Yeni yol" qəzetində dərc olunmuşdur.

Bakıya gələn İlyas Əfəndiyev "Yeni yol", "Kommunist" və "Ədəbiyyat qəzeti" redaksiyalarında işləmişdir.

Yazıçının “Kənddən məktublar” adlı ilk kitabı Azərnəşr tərəfindən nəşr edilmişdir.

Yanvar ayının 26-da “Berlində bir gecə” adlı ilk hekayəsi “Ədəbiyyat qəzetində” çap olunmuşdur.

Yanvar ayının 10-da Yazıçılar İttifaqına qəbul olunmuşdur.

Öz hekayələri əsasında Mehdi Hüseynlə birlikdə ilk dram əsəri olan “İntizar” pyesini yazmışdır.

Dekabr ayında "İntizar" pyesi M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

İlk müstəqil dram əsərini “İşıqlı yollar” pyesini yazır.

“İşıqlı yollar” əsəri M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrının Moskva qastrolu zamanı “İşıqlı yollar” əsəri tamaşaçıların böyük rəğbətini qazanmışdır;

“Bahar suları” əsəri M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

“Şərəf nişanı” ordeni ilə təltif olunmuşdur.

Rus dilində “Rasskazı” adlı ilk kitabı Bakıda nəşr olunmuşdur.

“Atayevlər ailəsi” pyesi M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

Azərbaycan yazıçılarının II qurultayında (1954, aprel) “Azərbaycan sovet dramaturgiyası”, III qurultayında (1958, dekabr) isə “Azərbaycan dramaturgiyasının inkişafı haqqında” məruzələri ilə çıxış etmişdir

“Söyüdlü arx” romanını yazmışdır.

“Körpüsalanlar” povestini qələmə almışdır; Azərbaycanın “Əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adına layiq görülmüşdür.

“Dağlar arxasında üç dost” romanını yazmışdır.

Tamaşaya qoyulmuş “Sən həmişə mənimləsən” pyesi ilə Azərbaycan səhnəsində lirik-psixoloji dramın əsası qoyulmuşdur.

“Mənim günahım” pyesini yazmış, əsər M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur..

“Unuda bilmirəm” əsərinin ilk tamaşası olmuşdur. Əsər M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrında 424 dəfə tamaşaya qoyulmuşdur..

“Məhv olmuş gündəliklər” pyesi tamaşaya qoyulmuşdur.

Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni ilə təltif edilmişdir.

Azərnəşr tərəfindən yazıçının dörd cilddən ibarət “Seçilmiş əsərləri” kitabı oxuculara təqdim edilmişdir

Müasir mövzulara daha çox üstünlük verən yazıçı ilk dəfə tarixi mövzuda “Mahnı dağlarda qaldı” pyesini yazmış, elə həmin il əsər M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

“Mahnı dağlarda qaldı” pyesinə görə Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür.

“Qəribə oğlan” pyesi çap olunmuş, əsər M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

Anadan olmasının 60 illiyi təntənəli surətdə qeyd edilmişdir. Yubileylə əlaqədar olaraq Oktyabr İnqilabı ordeni ilə təltif olunmuşdur.

“Bağlardan gələn səs” əsərini yazmış, əsər M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

“Sarıköynəklə Valehin nağılı” romanını yazmışdır.

Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 30 iyul tarixli fərmanı ilə “Azərbaycanın Xalq yazıçısı” fəxri adına layiq görülmüşdür.

“Geriyə baxma, qoca!” romanını qələmə almışdır.

“Üçatılan” romanını yazmışdır.

“Xurşidbanu Natəvan” əsəri M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

 “Üçatılan” romanı “Gənclik” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.

“Büllur sarayda” pyesi tamaşaya qoyulmuşdur.

“Yazıçı” nəşriyyatında ədibin “Seçilmiş əsərləri”nin 6 cildliyi çap edilmişdir.

Anadan olmasının 70 illiyi münasibətilə Lenin ordeni ilə təltif edilmişdir.

“Şeyx Xiyabani” əsəri M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

“Üç roman” (Körpüsalanlar, Üçatılan, Geriyə baxma qoca) “Gənclik” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.

“Bizim qəribə taleyimiz” pyesini yazmış, əsər M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

“Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı” pyesi tamaşaya qoyulmuşdur..

“Bizim qəribə taleyimiz” pyesi “Yazıçı” nəşriyyatında çap edilmişdir;

İlk dəfə olaraq Azərbaycan Milli Dram Teatrının Türkiyəyə qastrol səfəri zamanı İstanbul və Ankara şəhərlərində yazıçının “Bizim qəribə taleyimiz” və “Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı” əsərlərinin tamaşası göstərilmişdir.

“Tənha iydə ağacı” əsəri Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

“Dəlilər və ağıllılar” əsəri Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

“Qaçaq Süleymanın ölümü” povestini yazmışdır.

Anadan olmasının 80 illiyi təntənə ilə qeyd edilmiş, o, sənət adamları arasında ilk dəfə respublikanın o zamankı ən yüksək “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilmişdir.

“Ceyran ovu” hekayələr kitabı “Gənclik” nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır.

Son əsəri olan “Xan qızı Gülsənubərlə tarzən Sadıqcanın nağılı” povestini qələmə almışdır.

Oktyabr ayının 3-də Bakı şəhərində vəfat etmiş və I Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.

Noyabrın 17-də "Kökmdar və qızı" tamaşasının premyerası göstərilmişdir. Həmin vaxtdan etibarən Akademik Milli Dram Teatrı hər yeni mövsümü bu tamaşa ilə açmışdır.

“Sən ey böyük yaradan!..” kitabı “Şərq-Qərb” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;

Rəssam Tofiq Ağababayev yağlı boya ilə yazıçının portretini
yaratmışdır.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab Heydər Əliyev yazıçının xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında Sərəncam imzalamışdır.

Bakı şəhərindəki 41 saylı orta ümumtəhsil məktəbinə adı
verilmişdir.

“Çinar-Çap” nəşriyyatı yazıçının 7 cilddən ibarət “Seçilmiş əsərləri”ni Azərbaycan dilində, 2 cilddən ibarət “Seçilmiş əsərləri”ni isə rus dilində çap etmişdir.

Elçinin tərtibatı və redaktorluğu ilə “Sənətkarın ikinci ömrü”
(İlyas Əfəndiyev. Beş ilin salnaməsi) kitabı “Çinar-Çap”
nəşriyyatında çap olunmuşdur.

Ədibin 1957-1979-cu illərdə yaşadığı binaya barelyefi həkk edilmişdir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev İlyas Əfəndiyevinin 90 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Sərəncam imzalamışdır.

“Seçilmiş əsərləri” Elçinin tərtibatı və redaktorluğu ilə Azərbaycan ədəbiyyatı seriyası adı altında “Çaşıoğlu” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;

“Seçilmiş əsərləri” 3 cilddə Elçinin tərtibatı və redaktorluğu ilə
“Avrasiya Press” nəşriyyatında çap olunmuşdur;

“İlyas Əfəndiyev Fondu” təsis edilmişdir.

Yaddaşın boy çiçəyi. Unudulmaz Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyev xatirələrdə” kitabı İ.Qəhrəmanın tərtibatı ilə “Qərənfil” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;

Oktyabr ayının 3-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının
iclas salonunda xatirəsinə həsr olunmuş elmi konfrans keçirilmişdir.

“Hökmdar və qızı” əsəri əsasında çəkilən “Hökmdarın taleyi” bədii filminin təqdimat mərasimi olmuşdur.

Nizaməddin Şəmsizadənin yazdığı “Ədəbi proses və ədəbi
nəsil (Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin nəslinin yaradıcılığı
haqqında)” kitabı “Təhsil” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.

Türk tədqiqatçısı Sədat Adıgözəlin müəllifliyi ilə “Şərq-Qərb” nəşriyyatında çap olunan “İlyas Əfəndiyev. Zaman və sənətkar” adlı kitabda yazıçının yalnız nəsr əsərləri (roman, povest və hekayələri) təhlilə cəlb edilmişdir.

Günay Əfəndiyevanın tərtib etdiyi və redaktoru olduğu “İlyas Əfəndiyev. Şeirə sığmayan ömür” Azərbaycan yazıçılarının İlyas Əfəndiyevə həsr etdiyi şeirlər kitabı Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşəbbüsü ilə “Təhsil” nəşriyyatında çap olunmuşdur.

Flora Namazovanın müəllifi olduğu “İlyas Əfəndiyev və lirikpsixoloji dram dili” kitabı “Elm və təhsil” nəşriyyatında çap olunmuşdur;

İlyas Əfəndiyev Fondu” Beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatı statusu almışdır.

“Seçilmiş əsərləri” Azərbaycan və rus dillərində Bakıda
çapdan çıxmışdır;

Vəfa Xanoğlanın müəllifi olduğu “İlyas Əfəndiyev və Azərbaycan
mədəniyyəti” monoqrafiyası “Elm” nəşriyyatında çap
olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev İlyas Əfəndiyevinin 100 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Sərəncam imzalamışdır.

Mart ayının 14-də Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində 100 illiyinə həsr olunmuş “İlyas Əfəndiyev sənəti milli-mənəvi dəyərlərimizin güzgüsüdür” mövzusunda elmi-nəzəri konfrans keçirilmişdir;

May ayının 19-da Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanındakı daimi nümayəndəliyinin təşkilatçılığı və Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi ilə Parisdə, qurumun mənzil iqamətgahında 100 illiyinə həsr olunan təntənəli tədbir keçirilmişdir;

Noyabr ayının 21-də Heydər Əliyev adına Sarayda Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunmuş yubiley gecəsi keçirilmişdir. Yubiley gecəsində Milli Kitabxana tərəfindən “İlyas Əfəndiyev-100” adlı kitab sərgisi təşkil olunmuşdur;

Noyabr ayının 25-də Türkiyədə Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi, TÜRKSOY və Azərbaycan Milli Kitabxanasının təşkilatçılığı ilə Türkiyə Milli Kitabxanasında 100 illik yubileyi qeyd olunmuşdur;

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun təşkilatçılığı ilə 100 illiyi münasibətilə elmi sessiya keçirilmişdir;

Bakının Səbail rayonundakı 190 nömrəli orta məktəbdə 100 illik yubileyi qeyd edilmişdir;

Dördcilddə “Seçilmiş əsərləri” Elçinin tərtibatı və redaktorluğu ilə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşəbbüsü ilə “Təhsil” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;

Anadan olmasının 100 illik yubileyi münasibətilə Azərbaycan Milli Kitabxanası tərəfindən “İlyas Əfəndiyev” biblioqrafiyası “Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri” seriyasından çap edilmişdir;

F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası tərəfindən “Ədəbiyyatın əbədiyaşarlıq ünvanı” adlı metodik vəsait hazırlanaraq çap edilmişdir (tərt. ed. R.Məmmədli; ixt. red. və burax. məsul Ş.Qəmbərova);

BDU-da anadan olmasının 100 illik yubileyinə həsr olunmuş Respublika elmi konfransı keçirilmişdir;

100 illik yubileyi münasibətilə poçt markası dövriyyəyə buraxılmışdır;

Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşəbbüsü ilə haqqında “İlyas Əfəndiyev. Geriyə baxmağa dəyər” məqalələr, esselər, xatirələr kitabı və “İlyas Əfəndiyev. Ömür davam edir: İlyas Əfəndiyev haqqında xatirə kitabı” Elçinin tərtibçiliyi ilə “Təhsil” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;

Azərbaycan Dillər Universitetində “İlyas Əfəndiyev yaradıcılığının bədii-estetik xüsusiyyətləri” mövzusunda seminar, “İlyas Əfəndiyevin dil və üslub xüsusiyyətləri” mövzusunda dəyirmi masa keçirilmişdir

Ağcabədi Mərkəzi Kitabxanasında 100 illiyinə həsr olunmuş “İlyas Əfəndiyev XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsidir” adlı tədbir keçirilmişdir;

Londonda rejissor Filiz Özcanın quruluş verdiyi “Sən həmişə mənimləsən” əsərinin Avropa premyerası keçirilmişdir;

Naxçıvan Dövlət Universitetində “İlyas Əfəndiyev – 100: İşıqlı sənət” mövzusunda elmi konfrans keçirilmişdir;

Astara rayon Mərkəzi Kitabxanasında ədibə həsr olunmuş oxucu konfransı keçirilmişdir;

Oğuz rayon Mərkəzi kitabxanasında 100 illik yubileyi münasibətilə “Sənətlə sehrlənmiş ədib” mövzusunda kitab bayramı keçirilmişdir;

Dövlət Rus Dram Teatrında “Büllur sarayda” tamaşasının premyerası baş tutmuşdur;

AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu tərəfindən “Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə” adlı yeni kitab işıq üzü görmüşdür;

Akademik Dram Teatrında “Xurşudbanu Natəvan” əsəri səhnəyə qoyulmuşdur;

Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Tədris teatrında “Boy çiçəyinin ətri” adlı tədbir keçirilmişdir;

İrəvan Dövlət Dram Teatrında “Geriyə baxma, qoca!” romanı əsasında tamaşa səhnələşdirilmişdir;

Dövlət Rus Dram Teatrında “Büllur sarayda” pyesi əsasında rejissor Aleksandr Şarovskinin quruluşunda hazırlanan tamaşa oynanılmışdır;

Rejissor Vidadi Həsənovun quruluşunda “Keçmiş üçün “gecikmə”: Yaxud “Unudulmaz Əfəndi”nin xatirə yükü” adlı səhnə əsəri hazırlanmışdır;

Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında “Sarıköynəklə Valehin nağılı”na ictimai baxış keçirilmişdir;

Beyləqan rayon Mədəniyyət sarayında Mədəniyyət və Turizm Şöbəsinin təşkilatçılığı ilə “Sən həmişə bizimləsən” adlı ədəbibədii gecə keçirilmişdir;

Şəki Dövlət Dram Teatrında rejissor Mirbala Səlimlinin quruluşunda “Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı” yubiley tamaşası nümayiş etdirilmişdir.

F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası tərəfindən “Ədəbiyyatın əbədiyaşarlıq ünvanı” adlı metodik vəsait hazırlanaraq çap edilmişdir (tərt. ed. R.Məmmədli; ixt. red. və burax. məsul Ş.Qəmbərova);

Anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunmuş “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri” çoxcildliyinin IV kitabı “Elm” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, Bakı Dövlət Universiteti təşəbbüsü ilə “Elm və təhsil” nəşriyyatında “İlyas Əfəndiyev – 100: Azərbaycanın Xalq yazıçısı, Respublika Dövlət mükafatı laureatı, görkəmli dramaturq İlyas Məhəmməd oğlu Əfəndiyevin anadan olmasının 100 illik yubileyinə həsr olunmuş Respublika Elmi Konfransının materialları” çapdan çıxmışdır.

Anadan olmasının 100 illik yubileyi münasibətilə “İlyas Əfəndiyev 100” (məqalələr toplusu) “Elm” nəşriyyatında çap olunmuşdur. Məcmuədə yazıçının hekayə yaradıcılığının poetik təkamülü, romanlarının janr-üslub tipologiyası, dramaturgiyasında sosial mühit və kolliziya, ədəbi-tənqidi görüşləri tədqiq olunmuşdur.

Seçilmiş əsərləri” “Kitab Klubu” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;

“Söyüdlü arx” romanı “Qanun” nəşriyyatında “Azərbaycan klassikləri” seriyasından çap edilmişdir;

Milli Kitabxanada ədibin 105 illiyinə həsr olunmuş tədbir və “İlyas Əfəndiyev – 105” adlı elektron məlumat bazasının təqdimatı keçirilmişdir.

Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsi Xəzər rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin 2 nömrəli filialı “Hər kitab bir dünyadır” layihəsi çərçivəsində “Dağlar arxasında üç dost” əsəri haqqında videoçarx hazırlamışdır.

“Körpüsalanlar” romanı “Qanun” nəşriyyatında “Azərbaycan klassikləri” seriyasından çap olunmuşdur;

Professor Kərim Tahirovun tərtib etdiyi “İlyas Əfəndiyev. Geriyə baxarkən” fotoalbomu Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Milli Kitabxanasının birgə təşəbbüsü ilə “Şərq-Qərb” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.

“Söyüdlü arx” romanı “Qanun”, “Əli və Nino” nəşriyyatlarında “Azərbaycan klassikləri” seriyasından çap olunmuşdur;

“Üçatılan romanı” “Altun” kitab nəşriyyatında “Azərbaycan ədəbiyyatından seçmələr” seriyasından nəşr olunmuşdur;

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti tərəfindən Yeganə Qasımovanın müəllifi olduğu “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi: İlyas Əfəndiyevin bədii publisistikası” adlı dərs vəsaiti nəşr edilmişdir.

“Üçatılan” romanı Nazim Tapdıqoğlunun tərtibatı və redaktorluğu ilə “İmza” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;

“İlyas Əfəndiyev (Yaddaş kitabçası)” (tərt.: B.Ələsgərov, A.Koçak; ixt. red. K.Tahirov) Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Milli Kitabxanası tərəfindən çap olunmuşdur.

Anadan olmasının 110 illiyi münasibətilə Azərbaycan Milli Kitabxanası tərəfindən “Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri” seriyasından “İlyas Əfəndiyev” biblioqrafiyası nəşr edilmişdir;

Azərbaycan Milli Kitabxanası tərəfindən “Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyev” adlı elektron məlumat bazası hazırlanıb internet istifadəçilərinin ixtiyarına verilmişdir;

Şəki Dövlət Dram Teatrında “Sən həmişə mənimləsən” pyesi tamaşaya hazırlanmışdır (quruluşçu rejissor Elvin Nuri);

F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası tərəfindən “Şöhrəti xalq bağrından rişələnən ustad sənətkar – İlyas Əfəndiyev” adlı metodik vəsait hazırlanaraq çap edilmişdir.

Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Dövlət Teatr Xadimləri İttifaqının təşkilatçılığı ilə Bakı Bələdiyyə Teatrında (BBT) yazıçının 110 illiyinə və Xalq artisti Amaliya Pənahovanın xatirəsinə həsr edilmiş “Xan qızı” tamaşası nümayiş olunmuşdur.