Xalq rəssamı Mikayıl Abdullayevə

Hörmətli Mikayıl Abdullayev!
Sizi – Azərbaycanın təsviri sənətinin görkəmli nümayəndəsini anadan olma gününüz münasibətilə və rəssamlıq fəaliyyətinizin 60 illiyi ilə ürəkdən təbrik edirəm.
Siz Azərbaycan incəsənətinin inkişafında böyük xidmətləri olan mahir fırça ustasısınız. Müxtəlif janr və mövzularda yaratdı-ğınız boyakarlıq və qrafika əsərləri sənət tariximizə əbədi daxil olmuşdur. 60 illik sənət yolunuz əslində ölkəmizin keçdiyi böyük bir dövrün canlı sənət salnaməsi hesab oluna bilər.
Azərbaycan təbiətinin gözəllikləri, Vətən övladının döyüş rəşadəti, torpağa, doğma yurda, əməyə, sənətə bağlılığı yaradıcılı-ğınızın əsas qayəsini təşkil edir. Sizin hər bir təbiət tablonuz ölkə-mizin müxtəlif guşələrini əks etdirən romantik bir sənət nümunəsi-dir. Böyük məhəbbətlə yaratdığınız portretlərdə Siz təsvir etdi-yiniz tarixi şəxsiyyətlərin və sadə insanların mənəvi aləminə nüfuz edərək onların xarakterini ustalıqla aça bilmisiniz.
Azərbaycan ədəbiyyatının incilərinə, xüsusilə xalqımızın əzəli mövzusu olan “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanına çəkdiyiniz illüstrasiyalar klassik milli irsə bəslədiyiniz hörmət və sevgi hissinizi nümayiş etdirir. “Nizami” metrosuna verdiyiniz tərtibat, teatrdakı fəaliyyətiniz bunu bir də təsdiqləyir. Vətən eşqi, ana məhəbbəti, Azərbaycan qadınının səadəti Sizin lirik lövhələrinizdə ustalıqla öz əksini tapıb. Böyük emosional təsir qüvvəsinə, milli koloritə, tərbiyəvi məzmuna malik əsərləriniz gənc nəslin formalaşmasında böyük rol oynamışdır. Sizin yorulmaz, məhsul-dar fəaliyyətiniz daim Azərbaycan xalqına xidmət etmişdir.
Xarici ölkə mövzularında yaratdığınız rəsmlər silsiləsi ilə Siz incəsənətimizə yeni üfüqlər açmısınız. Əsərləriniz dünyanın bir çox ölkələrində nümayiş etdirilərək Sizə böyük şöhrət gətirmişdir. Xarici ölkələrdə fərdi sərgilər təşkil etmək Azərbaycan rəssamları içərisində öncə Sizə müyəssər olmuşdur.
Yaradıcılığınız Dövlət mükafatına, müxtəlif orden və medal-lara və Beynəlxalq Nehru mükafatına layiq görülmüşdür. Ən böyük mükafatınız isə xalqımızın, sənətsevərlərin şəxsiyyətinizə, gözəl əsərlərinizə bəslədiyi böyük ehtiram və dərin məhəbbətdir.
İnanıram ki, Siz zəngin təcrübənizdən və nadir fitri istedadı-nızdan istifadə edərək sənətinizin pərəstişkarlarını bundan sonra da yeni əsərlərlə sevindirəcəksiniz.
Sizə cansağlığı, xoşbəxtlik və yaradıcılıq uğurları arzulayıram.

Bakı şəhəri, 18 dekabr 1997-ci il
Heydər Əliyev,
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri

****
 

Azərbaycanı dünyaya tanıdan bizim ziyalılarımızdır – alimlə-rimiz, rəssamlarımız, şairlərimiz, yazıçılarımız, bəstəkarlarımızdır.

İlham Əliyev,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

****

...Bütün bu məziyyətlərinizi yüksək qiymətləndirən sovet xalqı Sizə SSRİ Xalq rəssamı adını vermişdir. Dost Hindistan xalqı Sizi Cəvahirləl Nehru adına Beynəlxalq mükafatla təltif etmişdir.
Biz, bu mükafatı təkcə Sizin nailiyyətiniz deyil, həm də görkəmli nümayəndələrindən biri olduğunuz sovet realist incə-sənətinin müvəffəqiyyəti hesab edirik. Böyük həyat həqiqəti ilə, nikbinlik və öz Vətəninin gözəl insanlarını tərənnüm edən bir rəssamın dərin hissləri ilə dolu realist tablolar Sizi geniş tamaşaçı kütlələrinə tanıtmışdır. Həyatın ən adi hadisələrini sənətkarcasına təfəkkür süzgəcindən keçirmək və poetikləşdirmək, onlarda həqiqi gözəlliyi taqmaq və gözəlliyi parlaq bədii formaya salmaq bacarığı Sizin sənətinizin səmimi və hər kəs üçün anlaşıqlı edən cəhətlərdir.
Arzu edirik ki, sovet realist incəsənətinin şərəfini daha da yüksək tutasınız, bu incəsənət vasitəsilə Vətənə, öz gözəl xalqını-za səmimiyyətlə, sədaqətlə xidmət göstərəsiniz.

SSRİ Rəssamlar İttifaqının katibliyi və
İdarə Heyəti adından təbrikdən

****

Əsərlərindən hədsiz zövq aldığım böyük rəssama ürəkdən təşəkkür edirəm.

Qara Qarayev,
SSRİ Xalq artisti

****

M.Abdullayev öz xalqı ilə yanaşı, digər xalqların da klassik və müasir sənət nümayəndələrini, onların yaradıcılıqlarını diqqətlə öyrənir. Bu məziyyət rəssamın orijinallığı üçün qətiyyən qorxu törətməyib, əksinə, onun daha da cilalanmasına kömək edir... Mikayıl sənətinin bir pərəstişkarı kimi məni, hər şeydən çox, onun realist üslubu, seçdiyi mövzuların ümumbəşəri, humanist mahiyyəti cəlb edir. Mikayıl sənətində hər şey, necə deyərlər, həqiqət kimi sadə və gözəldir.

...Mikayıl Abdullayev böyük rəssam olmaqla bərabər, böyük dostdur. O, bütün insanları bütün xalqları da bir-birinə dost görmək istəyir. Rəssamın fırçası Hindistanın, İtaliyanın və bir çox başqa xarici ölkə xalqlarının həyatından, mübarizəsindən, gələcək arzularından bəhs edən unudulmaz lövhələr yaratmışdır.

 
Fikrət Əmirov,
SSRİ Xalq artisti, bəstəkar

****

Mikayıl Adullayevin yaradıcılığı olduqca çoxşaxəli və cəzb-edicidir. Rəssamın müşahidəçiliyi və həyatsevərliyi onun əsərlərini və yaradıcılığını daha da maraqlı etmişdir.

Bülbül,
SSRİ Xalq artisti, professor

****

Məndə bir can var, səndə bir can,
Mənim qələmim var,
sənin fırçan.
Mənimki sözdür,
Səninki rəng,
Mən yazım qardaşım, sən çək,
Mənim əlim olmasa da yazaram,
gözüm olmasa da...
Sən dilin olmasa da çəkərsən,
Sözün olmasa da...
Ancaq hər ikimiz
Yarada bilmərik ürəksiz.
Mənimki sözdür, səninki rəng,
Var olsun ürək!

Rəsul Rza,
Xalq şairi

****
 

Əgər Mikayıl Abdullayev “Axşam”, “Mingəçevir işıqları”, “Körpəsinin ardınca”, “Tarlada” monumental əsərlərindən başqa heç nə yaratmasaydı, yenə adı xalqımızın təsviri sənət tarixinə qızıl hərflərlə yazılardı.

Tahir Salahov,
SSRİ Xalq rəssamı

****

“Nəsimi” bədii filmində Nəsimi rolunu oynayacaq aktyoru seçməyimdə Mikayıl Abdullayevin eyniadlı məşhur tablosu imdadıma çatdı.

Həsən Seyidbəyli,
Xalq artisti, rejissor, nasir

****

Tamaşaçılarımız, xalqımızın istedadlı rəssamlarından biri olan Mikayıl Abdullayevin əsərlərinə çox yaxşı bələddirlər. Mikayıl Abdullayev müharibədən sonrakı illərdə Azərbaycan incəsənətinə bir çox dəyərli əsərlər vermiş sənətkarlarımızdandır. Onun sovet zəhmətkeşlərinin həyatına həsr etdiyi tabloları tamaşaçılar arasında geniş şöhrət qazanmışdır. Mingəçevir inşaatçılarına ithaf etdiyi “Səadət yaradanlar” belə tablolardandır. Rəssamın “Axşam” adlı əsəri, habelə “Dədə Qorqud” dastanı üçün çəkdiyi bir sıra qrafik şəkilləri isə milli incəsənətimizin qızıl fonduna daxil edilə bilər. Rəssamın əsərlərindən bəzilərinin ölkənin bir çox böyük muzeylərində saxlanması təsadüfi deyildir. Bu fakt, rəssamın qabil bir sənətkar kimi geniş tanındığını sübut edir.
M.Abdullayevin hər bir yeni əsəri onun dərin düşünülmüş yaradıcı əməyinin bəhrəsidir. Biz, Abdullayevi yaradıcılıq xəyallarını özünəməxsus ifadə boyaları ilə canlandıran yetkin bir rəssam kimi tanıyırıq.

Rasim Əfəndiyev,
akademik

****

... Abdullayev yaradıcılığında məzmun gözəlliyi ilə ifadə gözəlliyi həmahəngdir. Onun rəsmi yumşaq, fırçası plastikdir. Onun dekorativ rəng çalarları, boya intonasiyaları hisslərdən, düşüncələrdən qidalanır. Sadəlik, aydınlıq, səlislik, xəlqilik, milli kolorit – rəssamı düşündürən peşəkar keyfiyyətlər bunlardır.
... Rəssamın şəxsiyyəti ilə yaradıcılığı arasında üzvi vəhdət mövcuddur. 20 ildən artıq bir dövr ərzində mən onunla müxtəlif məsələlərlə əlaqədar görüşür, danışır, fikir mübadiləsi aparır, onun ətrafdakı adamlarla davranışını müşahidə edirəm. Emalatxanasında da, Rəssamlar İttifaqında, sərgi və muzey salonlarında da, intim söhbət əsnasında və mötəbər iclaslarda da. Bəzən yaradıcılıq müzakirələri zamanı hissiyyata qapılıb ona qara yaxanların hücumuna məruz qalıb. Lakin heç vaxt onu əsəbiləşib psixoloji müvazinətini itirən görməmişəm.
Mikayıl təbiətən təvazökardır, mülayimdir, xeyirxahdır, səxavətlidir, qayğıkeşdir. Bütün bunlar nədən gəlir? Şübhəsiz, yüksək daxili mədəniyyətdən, mənəvi zənginlikdən!

Nurəddin Həbibov,
sənətşünaslıq doktoru, professor

****
Bu il, qardaş Azərbaycanın bağrından çıxmış və bütün dünya mədəni irsinə töhfə olmuş Türk Dünyasının böyük rəssamı Mikayıl Abdullayevin anadan olmasının 100-cü ili qeyd edilir. İncəsənət tarixində, yaşadıqları zaman və şərtləri aşaraq, əbədi əsərlər ortaya qoyan insanlar olmuşdur. Bu sənətkarlar zaman keçdikcə yaratdıqları əsərlərin dəyərinin daha da artacağına və başqalarına da yol göstərəcəyinə inanmışlar. Mikayıl Abdullayevin sənəti və sənətkarlığı belələrindəndir.

Düsen Kaseinov,
TÜRKSOY-un baş katibi, professor,
Qazaxıstan SSR-nin Əməkdar incəsənət xadimi

****

Hərgünkü bədii proses, sərgi praktikasından müşahidələr göstərir ki, tamamlanıb təhvil verilən portretlər üzərində əlavə iş çox vaxt lüzumsuz sayılır. M.Abdullayev bu yolla getmir. Əgər ta-maşaçıların rəyi yeni əsərdə dəyişikliklər edilməsi zərurətinə onu inandırırsa, onda rəssam portret kompozisiyaya yenidən qayıdır. Edilən dəyişiklik, gətirilən yenilik personajın daxili aləmini zənginləşdirir, lövhəni daha maraqlı və baxımlı edir. Yaradıcılıq işində belə yüksək məsuliyyət, özünə qarşı güzəştsiz tələbkarlıq (yaxşı bilirəm ki, bu günlər sənətkardan həm yaradıcılıqda, həm də ictimai fəaliyyətdə böyük əzmkarlıq tələb etmişdir!) gənc rəssamlarımız üçün əsl nümunədir! Yalnız belə gərgin, ilhamlı, müntəzəm zəhmət təsviri sənətimizi Ümumittifaq miqyasına çıxara bilər.

Paşa Hacıyev,
sənətşünas-tənqidçi

****

“Mingəçevir silsiləsi” göstərdi ki, Mikayıl Abdullayevin şəxsində Azərbaycan təsviri sənətində müasirlik hissi ilə yaşayıb-yaradan, ictimai həyatda, məişətdə görüb-götürdüyünü ümumiləş-dirməyi bacaran, real hadisələri obrazlı ifadə vasitələrinin köməyi ilə təsvirə alan qabil bir rəssam fəaliyyətə başlamışdır.
Yaradıcılığının ilk mərhələsində (bu mərhələ 1946-1954-cü illəri əhatə edir) Mikayıl Abdullayev “rəng çalarları” prinsiplərinə sadiq qalırdı. Lakin, sovet təsviri sənətinin təcrübəsi açıq-aydın göstərirdi ki, rəngkarlıqda “çalarlar” prinsipi yeganə prinsip deyil, təsviri sənətin bu növündə dekorativlik, rəngarənglik kimi priyomlar da mövcuddur. Uzaqgörən bir rəssam olan Mikayıl Abdullayev, sovet incəsənətində baş verən bütün yeniliklərə yaxından bələd idi və məhz buna görə də o, öz yaradıcılıq təcrü-bəsinə yeni dövrün tələbləri ilə yanaşırdı. O, yaxşı bilirdi ki, bədii yaradıcılıq təcrübəsində dönüş yaratmaq istəyən rəssam, emalat-xanasının dörd divarı arasında öz məqsədinə nail ola bilməz və o, hökmən şəhəri tərk edib təbiətə qovuşmalı, respublikamızın rənga-rəng həyatını, xalqın özünəməxsus dekorativ örnəklərini bilavasitə görüb-öyrənməlidir.

Mürsəl Nəcəfov,
Əməkdar incəsənət xadimi, professor

****

Sevgi ucadadır, heyrət dərində,
Seçdin təbiətdən ilahi rənglər.
Əsrin qatılaşan zülmətlərində,
Görürsən dünyanı nurlu ürəklə.

Sənin doğma yurdun sirli kitabdır,
Hifz etdin o sirri sən yana-yana.
Nizami yeraltı kaşanə tapdı,
Nəsimi yenidən gəldi dünyaya.

...Arzu zərrələri döndü ümmana,
Ümid göylərində qanad açanda.
Dünyanı gətirdin Azərbaycana,
Gəzdi yer üzünü Azərbaycan da.

Nəbi Xəzri,
Xalq şairi

****

... Bütün sənətlərə, xüsusən də boyakarlıq sənətinə yad olan soyuq sehirçilik və zahiri bənzərliklərə aludəçilik onun yaradıcı-lığına tamamilə yaddır. Böyük ümumiləşməyə meyli və parlaq tipikləşdirmə qabiliyyəti Mikayılın bütün tablolarına aid olan gözəl keyfiyyətdir.

Mirzə İbrahimov,
Xalq yazıçısı, akademik

****

...Düşünürəm, Mikayıl yaradıcılığı necə də öz dəruni, psixoloji aləmi ilə, özünün insanlıq keyfiyyəti ilə, sənətkarlıq təsiri ilə qüdrətlidir, qüvvətlidir.

Süleyman Rəhimov,
Xalq yazıçısı

****

Hər cazibədar mənzərənə, lövhənə baxsam,
Şair deyərəm mən sənə yüz vəcdilə, rəssam!
Fırçanda nə sirr var, necə qüdrət, böyük ustad! –
Sənətdə edirsən bu qədər möcüzə icad.
Şeiriyyətini, hikmətini duydun həyatın;
Rənglər, bu gözəl rənglər olubdur nəqəratın,
İlham pərisi şövq ilə olmuş sənə həmdəm,
Qəlb oxşayan hər lövhən olur bir yeni aləm.
Ulduz kimi göylərdə yanıb sənətin artır,
Gündən-günə ellərdə sənin şöhrətin artır.
Hər cazibədar mənzərənə, lövhənə baxsam,
Şair deyərəm mən sənə yüz vəcdilə, rəssam!..
Mirmehdi Seyidzadə,
şair, Əməkdar incəsənət xadimi
Sənət dostumun hind mövzusunda yaratdığı tablolar, bu xalqın həyatını əks etdirən bitkin, gözəl bir simfoniyaya bənzəyir.

Toğrul Nərimanbəyov,
Azərbaycanın və keçmiş SSRİ-nin Xalq rəssamı

****

Yaradıcılıq niyyətilə bağlı olan hər hansı bir faktı və ya əşyanı ən xırda cizgilərinə qədər hərtərəfli öyrənmək Mikayıl Abdullayevə xas olan başlıca cəhətlərdən biridir. Həmin keyfiy-yətlərdən digəri isə – bir yazıçı kimi mənə daha yaxın olanı – onun Azərbaycan ədəbiyyatıyla sıx bağlılığı, ümumiyyətlə söz sənətinə bəslədiyi qaynar sevgi və bu sahədə özünün şəxsi fəa-liyyətidir. Müxtəlif adamlarla görüşlərdən, müxtəlif ölkələrə səyahətlərdən aldığı təəssüratını bölüşdürməkçün Mikayıl Abdullayev təkcə rəssam fırçasına əl atmır, lazım olanda necə deyərlər, qələm də kara gəlir.

Anar,
Xalq yazıçısı

****

Ərk ilə, ümidlə gəlmişəm bu gün,
Bir şəkil çəkəsən qardaş, mənimçün.
Əliboş dönməyim qapıdan gərək,
Bir şəkil çək, ola çoxuna örnək.
Mikayıl, bilirsən mənimçün kimsən?
Adı dastan olmuş Rafaelimsən.
İstərəm bu şəkil qalsın yadigar,
Soldura bilməsin onu ruzigar.
Sorağı yayılsın qoy eldən-elə,
Bir xatirə olsun gələcək nəslə.
Neçə şəkilim var qaralı, ağlı,
Hamısı da cansız, dilləri bağlı.
Bir şəkil çək mənə Mikayıl, dostum,
Bütün şəkillərin fövqündə dursun.
İstərəm dayanaq bir gün üz-üzə,
Dönək özümüzə, öz əslimizə.
Sənət aləmində əriyib gedək,
Bir kətan, bir fırça, yeddiçalar rəng;
Bir də sənin zövqün, sənin həvəsin,
İlhamın, sənətə isti nəfəsin
Olsa, bilərəm ki, bəs eləyəcək,
Mən deyim, fırçanı sən götürüb çək.

Balaş Azəroğlu,
Xalq şairi

****

Öz həmrəylilərinin siması, xarakteri rəssamın tükənməz ilham mənbəyidir. M.Abdullayevin yaradıcılığı çoxcəhətlidir. O, rəng-karlıq, kitab qrafikası, səhnə tərtibatı, monumental sənət sahəsində müvəffəqiyyətli fəaliyyət göstərir. Azərbaycan rəssamlıq sənətinin hər bir bölməsində onun misilsiz nailiyyətləri vardır. M.Abdullayevin dünyada misilsiz məşhur olan “Mingəçevir işıqla-rı”, “Axşam”, “Səadət qurucuları”, “Sevinc”... və bir sıra başqa tabloların müəllifidir. Bu əsərlər həm vətənimizdə, həm də xaricdə neçə-neçə jurnal və albomların bəzəyidir.

Xəlil Rza Ulutürk,
Xalq şairi

****

Gəzmişəm Hindistanı aylarla qarış-qarış,
Bizim zəmanəmizdə səyyahlıq deyil günah.
Mənə irad tutmayın əgər əsərlərimdə
Bənzətsəm eloğlumu hindliyə işdir sabah.

(Rəssam Nəcəfqulunun çəkdiyi dostluq şarjına yazılmış şeir)
Süleyman Rüstəm,
Xalq şairi

****

Onun boyakarlıq sənətinin demək olar ki, bütün janrlarında yaratdığı əsərlər özünün milli koloriti, boyalarının parlaqlığı, poe-tikliyi, rənglərinin yüksək dekorativ çalarlarıyla nəzərləri daima cəlb edir. Rəssamı haqlı olaraq müasir Azərbaycan təsviri sənə-tinin banilərindən biri adlandırırlar.

Ofeliya Mirzəzadə,
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru

****

Sən şair dostundan az küs, az inci;
Mən eşitməmişdim rəngin səsini.
Sənin əsərində gördüm birinci
Rənglərin dil açıb dillənməsini.

Sənin iş otağın sükut oylağı –
Kağız lal, fırça lal, çərçivə laldı.
Lakin rənglərinin hana çalmağı,
Musiqi qoşmağı ağlımı aldı.

...Məğribdən məşriqə gəzir sənətin,
Yurdumun adıyla çəkilir adın.
Mənə çox tanışdır sadə xislətin,
Sən ada, şöhrətə əsir olmadın.

Əlağa Kürçaylı,
şair, Əməkdar incəsənət xadimi

****

Mikayıl Abdullayev sərhədlərin bağlı olduğu, müstəqilliyin buxovlandığı şəraitdə daxilən azad, milli ruhlu, bəşəri fikirli, həssas, olduqca duyumlu, vətənpərvər, optimist, uzaqgörən bir sənətkar idi. Onun rənglər aləminə gətirdiyi mövzular həmişə aktual, çəkdiyi mənzərələr qəlbə xoş təsir bağışlayan, tabloları həyati, canlandırdığı obrazlar rəngarəng idi.
... Mikayıl Abdullayev istedadlı rəssam olmaqla yanaşı, səbrli pedaqoq, həmçinin gözəl yazıçı idi. Adətən yaradıcı insanlar, xüsusilə də rəssamlar, danışmağı, yazmağı sevmirlər, hesab edirlər ki, əsərləri vasitəsilə artıq hər şey deyilmişdir. Bu baxımdan Mikayıl Abdullayev istisna təşkil edirdi. Rəssam gözəl tablolarla yanaşı, həm yerli, həm də xarici mətbuatda işıq üzü görən, sənətin sirlərini açan bir çox məqalə və oçerklərin, “İtaliya xatirələri” və “Bir bakılının gözü ilə” (60-cı illər) kitablarının müəllifidir. Qayğıkeş, təcrübəli və peşəkar pedaqoq olan Mikayıl Abdullayev “Akademik rəngkarlıq” fənni üzrə ali məktəb səviyyəli genişməzmunlu proqramın ana dilində ilk tərtibatçısıdır.

Əlfiyyə Məmmədova,
sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru

****

Azərbaycan təsviri sənətinin görkəmli nümayəndəsi Mikayıl Abdullayev əlinə fırça aldığı gündən könlünü rənglər aləminə əbədi məhəbbətlə bağladı. Gözlərinin seçdiyi, əllərinin isitdiyi mövzuları kətan üzərində elə ustalıqla işlədi ki, istedadlı rəssam üçün quruluş, zaman anlayışı olmadı. Əslində yaradıcılığının qızıl dövrü sovet hakimiyyətinin hökm sürdüyü illərə təsadüf etdi. Amma elə əsərlər yaratdı ki, diktələrə boyun əymədi, vaxtdan yuxarıda dayandı. Fırçasından süzülən sənət inciləri əbədiyaşarlıq qazandı.
Mikayıl Abdullayev sərhədlərin bağlı olduğu, müstəqilliyin buxovlandığı şəraitdə daxilən azad, milli ruhlu, bəşəri fikirli, həssas, olduqca duyumlu, vətənpərvər, uzaqgörən bir sənətkar idi. Onun rənglər aləminə gətirdiyi mövzular həmişə aktual, çəkdiyi mənzərələr qəlbə xoş təsir bağışlayan, tablo həyatı verdiyi obrazlar rəngarəng idi.

Flora Xəlilzadə,
Əməkdar jurnalist

****

Əsl xalq rəssamı kimi tanınan təvazökar insan, nadir istedadlı fırça ustası Mikayıl Abdullayevi iyirmi beş ildir ki, tanıyıram. Sənətin çətin yollarında dönmədən irəliləyən, mütəmadi axtarış-larda yüksələn əsl vətəndaş-sənətkar, vətən laləzarının tərənnü-mündən yorulub-usanmayan coşğun ilhamlı bir rəssam kimi. Öm-rünün ikinci yarıməsrlik dövrünə qədəm qoyan sənətkarın yaradıcılıq bəhrələrini, Azərbaycan sovet rəngkarlıq məktəbinin yaranması, inkişafı və təkmilləşməsi üçün ibrətli olan həyat və yaradıcılğını, intəhasız novator axtarışlarını düşünərkən onun müasir incəsənətimizdə mərhələ təşkil edən tabloları bir-bir xati-rimə gəlir... Bu tabloların hər birində kommunist-rəssamın müasir həyat haqqında dərin fəlsəfi düşüncələri, varlığın obrazlı, poetik təcəssümü bədii ümumiləşdirmələr yolu ilə verilmişdir.
Mikayıl Abdullayevi Azərbaycan rəssamlığının yorulmaz Fərhadı, öz zəmini üzərində qartalcasına qanad açan parlaq sənət zəkası adlandıranlar, rəngkarı vətən laləzarının vurğunu, doğma yurdun həssas nəğməkarı, azad Şərq qadınının səadətinin tərənnümçüsü kimi tanıyanlar səhv etmirlər.

Sergey Gerasimov,
SSRİ Xalq rəssamı

****

...Mikayıl Abdullayev də nə şux rənglərdən, nə də dekorati-vizmdən imtina etmir. Fəqət bu cingiltili rənglər və dekorativizm mənalı müşahidələrin dərinliyindən, obrazlarla zəngin aləmə məhəbbətdən doğur. Kətan üzərində rəng, boya xatirinə vurulmur. Rənglər insani duyğuların və münasibətlərin mürəkkəb qammasını ifadə edən gözəl təsviri sənət vasitəsinə çevrilir. Bu rənglər yüngül duman içərisindən baxılan şəhər peyzajının özünəməxsus təzə görünüşünü verir. Peyzaj yaddaqalan canlı insanları, onların davranışını və sosioloji mahiyyətini əks etdirir. Yaradıcılığının təbiətini, müasir təsviri dil axtarışlarını belə dərk edirik.

Aleksandr Dayneka,
SSRİ Xalq rəssamı

****

Mikayıl Abdullayev – yüksək istedadlı, böyük sənətli rəssam-dır.

Renato Quttuzo,
italyan rəssam

****

Mikayıl Abdullayevin hər bir əsəri öz həyatiliyi və boyalarının gözəlliyilə insanı məftun edir.

Pavel Dmitriyeviç Korin,
SSRİ Xalq rəssamı

****

Mən Mikayıl Abdullayevin misilsiz istedada malik olduğunu etiraf etsəm, heç də orijinal bir söz söyləmiş olmaram... Mən bunu bir daha təkrar etməyi özümə borc bilir və qeyei-adi dərəcədə maraqlı rəssama və gözəl insana öz rəğbətimi və dostluq duyğu-larımı gizlətmədən deyirəm. M.Abdullayev tematik əsərlər sahə-sində uzun müddət səmərəli işləmiş... özünü mahir portret ustası kimi göstərmişdir.. Ən qiymətli cəhət odur ki, M.Abdullayev həmişə axtarışda olan, varlığı müşahidə etməyi bacaran... nikbin dünyagörüşə malik olan sənətkardır.

Uça Caparidze,
Cürcü boyakarı və qrafiki, SSRİ Xalq rəssamı,
Azərbaycan SSR Əməkdar incəsənət xadimi,
SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının həqiqi üzvü

****

Hindistan haqqında bir çox ölkələrin rəssamları sənət əsərləri yaratmışdır. Cənab Abdullayev kimi hind xalqını ürəkdən duyan, arzusunu hiss edən, onun halına acıyan və şadlığına sevinən rəssa-ma, bir hindli kimi mənim üçün əziz və sənət baxımından yüksək qiymətli əsərlərinə ilk dəfədir ki, təsadüf edirəm.

D.P.Dxar,
Hindistanın keçmiş SSRİ-dəki səfiri

****

Mikayıl Abdullayevin sənəti bəşəriyyətin qurub-yaratmağa mənəvi əzmini ifadə etdiyi üçün, məhz bu baxımdan hər hansı əsl sənət əsəri kimi elmi kəşflərlə bərabər tutula bilər... Rəssamın tab-loları gözəldir. Bunlarda lirik vüsət, poeziya, hünərvərlik və par-tiyalılıq meyli güclüdür. Mikayıl Abdullayevin tabloları yüksək humanizm və nikbin əhval-ruhiyyə ilə doludur.

Helmut Vavoçnı,
alman sənətşünası

****

A.Deyneka, A.Plastov, G.Nisski və M.Abdullayevin adını çəkmək – böyük rəssamların adını çəkmək deməkdir. Ayrı-ayrı respublikaları təmsil edən sovet rəssamları həyatı bütün rənga-rəngliyi ilə əks etməyə çalışırlar...

Nenko Balkapski,
Bolqarıstan Xalq Respublikası, professor

****

Mikayıl Abdullayev böyük rəssamdır. Onun parlaq əsərlərin-də həyatın isti nəfəsini duyuruq.

İohannes Dikman,
alman jurnalist və siyasi xadim