Halay - Azərbaycanda uşaq və gənclər arasında toy, eləcə də el
şənliklərində dəstələrə bölünərək oynanılan bütün oyunların başlanğıc
forması.
Oyunun quruluşu
Dəstələrə bölünərək oynanılan bütün oyunlar halay ilə başlanır. Əvvəlcə
dəstəbaşılar seçilir. Dəstəbaşı iki cür təyin olunur: ya onları
oyunçular özləri seçirlər, ya da ümumin razılığı ilə (oyunda və uşaqlar
arasında müəyyən keyfiyyətləri fərqlənənləri), çox hallarda isə (əgər
oyunçular bir-birini tanımırlarsa) püşk yolu ilə seçirlər.
Dəstəbaşılar təyin olunduqdan sonra dəstələrə bölünmək üçün halaya
gedirlər. Oyunçular qol-qola girib, sonra bir yana çəkilirlər. Onlar
xəlvəti öz aralarında kimi necə adlandırmaq (məsələn, kimin "armud",
kimin "alma") barədə şərtləşib dəstəbaşıların durduğu yerə gəlir və
deyirlər:
- Halay gəlmişik.
Dəstəbaşının biri digərinə:
- Gəl! (yəni qəbul et) - deyir.
O biri cavabını verir.
- Gəldim!
Halay gələnlər:
- Kimə "armud", kimə "alma"?
- Mənə armud!
"Armud" adlandırılan oyunçu keçir onun dəstəsinə, "alma"
adlandırılan oyunçu isə digər dəstəbaşının arxasında dayanır.
Beləliklə oyunçular dəstələrə ayrılır.