E L E K T R O N   M Ə L U M A T   B A Z A S I

 

 

Hidayət Orucov


Hidayət Orucov 5 sentyabr 1944-cü ildə Qərbi Azərbaycanın Zəngəzur mahalının Muğru bölgəsindəki Maralzəmi kəndində anadan olub.
Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini bitirib.
Bir müddət kənddə müəllim, “Sovet Ermənistanı” qəzetində ədəbi işçi işləyib, 1968-ci ilin iyul ayında C. Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram teatrının direktoru təyin olunub, fasiləsiz olaraq 16 il Azərbaycanın bu qədim sənət ocağına başçılıq edib.
Ədəbi mühitdə Hidayət adı ilə tanınan yazıçı, eyni zamanda, Ermənistan Yazıçılar İttifaqının Azərbaycan Ədəbiyyatı Şurasına rəhbərlik edib, İrəvan Pedaqoji İnstitutunun Azərbaycan şöbəsində XIX-XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatından dərs deyib.
Hidayətin həyatının İrəvan dövründə poeziya, publisitika, nəsr, tərcümə kitabları nəşr edilib, pyesləri İrəvan və Azərbaycan teatrlarında səhnəyə qoyulub. Azərbaycan ədəbiyyatının və incəsənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə ona Ermənistan SSR əməkdar mədəniyyət xadimi fəxri adı verilib (1978), Sovetlər Birliyi dönəmində «Əməkdar igidliyə görə» medalı (1970), Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilib (1978).
Hidayət Orucov 1989-cu ildə ermənilərin ölkəmizə və xalqımıza növbəti təcavüzə başlamalarına etiraz əlaməti olaraq Ermənistan SSR Əməkdar mədəniyyət xadimi fəxri adından imtina edib.
Azərbaycan Respublikasının «Şöhrət» ordeni, Gürcüstan və Dağıstanın ən yüksək dövlət mükafatları – «Ləyaqət» ordeni və Dağıstan Respublikasının Fəxri fərmanları ilə təltif olunub
Çuvaşstan Respublikasının ali ədəbi mükafatı – Paydulla İskeyev adına Çuvaş Beyənlxalq Ədəbi Mükafatı laureatıdır.
1984-cü ildə Bakıya köçərək “Gənclik” nəşriyyatının baş redaktor müavini (mart 1984, mart 1986), sonra da baş redaktoru (1986-1992-ci illər) vəzifələrində işləyib. “Gənclik” nəşriyyatında onun baş redaktor olduğu müddətdə 50 cildlik “Dünya Uşaq Ədəbiyyatı Kitabxanası”nın nəşri kitab mədəniyyəti tariximizdə mühüm bir hadisədir. Hidayətin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə 15 cildlik “Azərbaycan folklore”, 25 cildlik “Macəra və fantastika”, 17 cildlik “SSRİ Xalqları Ədəbiyyatı” kitabxanalarının, bir sıra mühüm seriyaların nəşrinə də həmin illərdə başlanıb. Hidayət ədəbiyyat, incəsənət, kitab mədəniyyəti məsələləri, millətlərarası münasibətlər, din, milli-mədəni dəyərlərimiz barədə eyni zamanda tarixi keçmişimiz, türk xalqlarının deportasiyası və soyqırımına, yaşadığımız günlərin problemlərinə həsr olunmuş 150-dən çox məqalənin, publisist qeydlərin müəllifidir.
Yazıçının otuzdan çox poeziya, nəşr, tərcümə kitabı nəşr olunub. «Məni səsləyəndə» /1970/, «Məhəbbət qocalmır» /1973/, «Bir az gözləyin məni» /1975/, «Zirvə çağırır» /1977/, «İrəvanda xal qalmadı» /1984/, «Dənizi harayladım» /1978/, «Eviniz analı olsun» /1980/, «Sabaha çox var» /1990/, «Mən belə yaşayıram» /1991/, «Doxsanıncı il» /1992/, «Həsrət» /1995/, «Sözün vaxtı» /1999/, «Ömrümün çəlimləri» /2003/, «Burdan min atlı keçdi» /2004/ və s. kitabları oxuculara yaxşı tanışdır. U. Şekspirin «Sonu yaxşı bitən hər şey yaxşıdır» pyesini, H. B. Stounun «Tom dayının daxması» romanını, XIX əsrin ingilis, island poeziyasından nümunələri və bir sıra görkəmli rus və başqa xalqların yazıçılarının əsərlərini Azərbaycan dilinə çevirib. Hidayətin xarici dillərdə nəşr olunmuş «Mən belə yaşayıram» (rus dilində), «Axtariş», «Sənsiz» (gürcü dilində), «Sabaha çox var» (Dağıstan dillərində) və s. kitabları maraqla qarşılanıb. Əsərləri iyirmidən çox dilə çevrilib.
H.Orucovun pyesləri hal-hazırda Akademik Milli Dram Teatrında, S.Vurğun adına Rus Dövlət Dram Teatrında və başqa teatrlarda tamaşa qoyulur.
Hidayət Orucov 1992-1993-cü illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin millətlərarası münasibətlər üzrə müşaviri olub, 1993-2005-ci illərdə Azərbaycan Respublikası milli siyasət məsələləri üzrə dövlət müşaviri işləyib. 2005-2006-cı illərdə Milli azlıqlarla və dini qurumlarla iş üzrə dövlət müşaviri işləyib. 25 iyul 2006-cı ildə Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri təyin olunub. 31 may 2012-ci ildə həmin vəzifədən azad edilib..

27 dekabr 2012-ci ildə ona fövqəladə və səlahiyyətli səfir diplomatik rütbəsi verilib. Elə həmin gün Azərbaycan prezidentinin sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Qırğız Respublikasında fövqəladə və səlahiyyətli səfiri təyin edilib. Hazırda da səfir vəzifəsində çalışır.

Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimidir. Ailəlidir, üç övladı var.

Səhər Hidayət qızı Orucova 12 noyabr 1971-ci ildə İrəvan şəhərində anadan olub. 1978-1988-ci illərdə Bakı şəhəri 193 saylı orta məktəbində oxuyub.


<< Geri