ZƏRİFƏ XANIM MƏNƏ XOŞBƏXTLİK BƏXŞ ETMİŞDİ
... Gənc yaşlarımdan mənim həyatım dövlət işi
ilə bağlı olubdur. Mən bütün həyatımı buna sərf etmişəm və bu
gün də bu yolda çalışıram. Bu yolda mənim həmişə səmərəli,
müvəffəqiyyətlə çalışmağımda hesab edirəm ki, ailə vəziyyətimin çox
böyük rolu olub. Zərifə xanım kimi həyat yoldaşım olduğuna və o,
ailəmdə çox yüksək mənəvi mühit yaratdığına görə mən xoşbəxt olmuşam.
Həyatımın bütün dövrlərində işlə məşğul olduğuma görə ailə
məsələlərinə fikir verməyə vaxtım olmayıb. Bunların hamısı Zərifə
xanımın üzərinə düşüb və o da bu vəzifəni şərəflə, sədaqətlə, çox
böyük məharətlə yerinə yetirib.
Zərifə xanım çox böyük alim olub. Mən hələ
onunla həyat quranda o, artıq elm yolunda idi, elmlə məşğul idi.
Onun elmi fəaliyyəti məlumdur. O, çox istedadlı, çox xeyirxah, çox
sadə insan idi. Mən bu barədə çox danışa bilərəm, ailəmin yaşaması,
bu günlərə çatması, övladlarımın tərbiyəsi üçün və həyatımda onun
əvəzsiz rolu üçün mən bu gün Zərifə xanımın məzarı qarşısında baş
əyirəm. On il keçsə də, onu bir dəqiqə belə unutmuram və
unutmayacağam. Mənim övladlarım da bu əhval-ruhiyyədədirlər. Onlar
bu əhval-ruhiyyə ilə tərbiyələniblər, formalaşıblar. Ona görə də bu
gün bizim üçün müqəddəs gündür...
... Bu gün xoşbəxt gündür. Çünki bu gün Zərifə
xanım kimi böyük bir insan Yer üzünə gəlib, mənim həyatımı xoşbəxt
edib, mənə gözəl övladlar bəxş edib. Eyni zamanda, qəmli
gündür. On il keçsə də, mən bu qəmdən ayrıla bilmirəm.
HEYDƏR ƏLİYEV
Ümumilli lider
28.04.1995
Azərbaycan alimləri, ziyalıları ölkəmizin, cəmiyyətimizin elitasıdır.
Onların dünyagörüşü, mövqeyi, hərəkətləri, fəaliyyəti Azərbaycanın
inkişaf dinamikasını, inkişaf perspektivlərini xeyli dərəcədə
müəyyən edir.
***
Akademik Zərifə xanım Əliyeva respublikamızda tibb elminin
inkişafına mühüm töhfələr verərək oftalmologiyanın aktual
problemlərinə dair sanballı tədqiqatları ilə böyük şöhrət
qazanmışdır. Onun elmi-pedaqoji və ictimai fəaliyyəti həkimlərin
yeni nəslinin yetişməsinə və Azərbaycanda oftalmologiya elminin
inkişafına güclü təsir göstərmişdir.
İlham ƏLİYEV,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Zərifə xanım qeyri-adi bir ana idi və övladlarına olan münasibət də
xüsusi idi. Belə münasibətin bənzərini tapmaq çətindir. O, uşaqları
sanki Ulu Tanrı tərəfindən bəxş olunan bir nur payı kimi qəbul
edirdi. O özünə rəhm etmirdi, analıq borcunu yerinə yetirməkdə də
özünə rəhmi gəlmirdi. hərdən analar uşaqlarına olan məhəbbətdə elə
yüksək dərəcələrə çatırlar ki, bununla hamını heyrətə gətirirlər.
Zərifə xanım belə analardan idi.
***
Z.Ə.Əliyeva
özünü tibbi tədqiqatların istedadlı təşkilatçısı, sənaye
oftalmologiyası sahəsində görmə orqanının peşə patologiyası
məsələləri üzrə böyük mütəxəssiz, dərin klinik təfəkkürə və zəngin
pedaqoji təcrübəyə malik alim kimi göstərmişdir. O, ölkədə ilk dəfə
olaraq sənaye istehsalının
müxtəlif sahələrində göz xəstəliklərinin profilaktikasına dair geniş
tədqiqatlar aparmışdır.
S.P.BURENKOV,
SSRİ səhiyyə naziri
Zərifə xanımı tanıyanlar onu sevməyə
bilmirdilər. Qadın zərifliyi, ipək kimi yumşaq xasiyyət,
xeyirxahlıq, ailəsinə, dostlarına böyük məhəbbət və səadət hissləri
onun şəxsiyyətində müstəsna zəhmətsevərlik, qarşıya qoyulmuş məqsədə
çatmaq üçün inadkarlıq, tibb elminə təmənnasız xidmət borcu ilə üzvi
surətdə qaynayıb-qovuşmuşdu.
A. P. NESTEROV
Rusiya Tibb Elmləri Akademiyasının
həqiqi üzvü,
Piroqov adına II Moskva Tibb İnstitutunun
göz
Xəstəlikləri kafedrasının müdiri, əməkdar
elm xadimi, Dövlət mükafatı laureatı
Zərifə xanım, hər şeydən əvvəl, həyat sevgisi və maraq dairəsinin
böyüklüyü ilə fərqlənirdi: o, həkim-oftalmoloq sənətinin vurğunu idi,
elmi tədqiqatlara çox vaxt sərf edirdi, o, oftalmologiyada yeni, çox
çətin və az öyrənilən bir sahəni araşdırmış, bu tipli xəstəliklərin
profilaktikasına və müalicəsinə böyük töhfə vermişdir. Zərifə Əziz
qızı həyatda olduğu kimi, elmdə də özünə tapdanmış yol seçməmiş,
elmin az öyrənilən, lakin inkişafı günün tələbi olan sahələrini
araşdırmışdır.
V. V. ŞMELYEVA,
Mərkəzi Həkimlər Təkmilləşdirmə
İnstitutu
oftalmologiya kafedrasının professoru,
akademik Filatov adına mükafatın
laureatı
Onun bir alim, pedaqoq, həkim kimi
istedadı öz çoxcəhətliyi və dərinləyi ilə insanı heyrətə gətirirdi.
Zərifə xanım canlı zəkası, orijinal mühakimələri və parlaq mətbu
çıxışları ilə seçilirdi.
O özünün insani təravəti, səmimiliyi,
başqalarının kədərinə yanması və köməyinə çatması, ən ağır anlarda
insana dayaq durması ilə hamının hörmətini qazanmışdı. Zərifə
xanımla ünsiyyət saxlamaq səadətinə nəsib olmuş hər bir şəxs onun bu
insani keyfiyyətlərini öz üzərində hiss etmişdir.
N.B. ŞULPİNA,
Mərkəzi Həkimləri Təkmilləşdirmə
İnstitutunun kafedra müdiri, professor
Zərifə Əziz qızı ən qiymətli insani
keyfiyyətlərə malik idi. Onlardan ən əsası insanlara xeyirxahlıqla
bağlıdır.
N. A. PUÇKOVSKAYA,
Ukrayna Oftalmoloqlar Elmi Cəmiyyətinin
sədri,
Tibb Elmləri Akademiyasının həqiqi üzvü
Zərifə Əziz qızı təkcə görkəmli alim,
istedadlı pedaqoq və tərbiyəçi, fəal ictimai xadim deyildi, həm də
kövrək qəlbli insan, qayğıkeş və sevimli qadın, ana, nənə idi,
qeyri-adi şəxsiyyət idi. Onun şəxsiyyəti ictimai və fərdiliyin bir
vəhdəti idi.
O. P. DOBROMISLOVA,
Professor
Zərifə xanımın adı, şöhrəti
Yaddan çıxan deyil, əbədilikdir.
Alim müdrikliyi, həkim şəfqəti
ölçüyə gəlməz.
Səfərə çıxdımı alim dedilər,
Hamı söhbət açdı səadətindən.
Evinə döndümü – bir qadın-ana
Hamıya pay düşdü
Ana əllərinin hərarətindən!
Əl tutdu bir kimsə düşəndə dara,
Yaxşılıq etsə də gətirməz dilə.
O yandı, alışdı bir ulduz kimi,
Sönməyib işığı, yol gəlir hələ.
N.B.ŞULPİNA,
professor, Mərkəzi Həkimləri Təkmilləşdirmə
İnstitutunun kafedra müdiri, əməkdar elm
xadimi
“Sənsiz günəşsiz qaldı günlər...” Bu sözlər o
böyük qadının – Zərifə xanım Əliyevanın həyat amalının mahiyyətini
və onun əziz xatirəsindən bizlərə qalan nisgili kifayət qədər ifadə
edir. O özü qədər xeyir dünyasının günəşi idi. Elə bil o, insan
dünyasının hüdudsuzluğunu sübut etmək üçün doğulmuşdu. Bu günəşin
cazibə dairəsinə düşən bütün böyük və kiçik planetləri sanki Zərifə
xanıma xas olan daxili bir qüvvə hərəkətə gətirdi. Bu günəş
sistemində tükənməz enerji və işıq mənbəyi o özü idi.
F. ABDULLAZADƏ,
Azərbaycan Respublikası Prezidenti
Administrasiyasının Humanitar siyasət
məsələləri şöbəsinin müdiri
Onun insanlara məhəbbəti qeyri-adi
hüdudsuz idi. Bu, bəlkə də ilahi bir
vergi, fitri istedad idi.
P.Ə.ƏZİZBƏYOVA,
professor, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının
həqiqi üzvü, Azərbaycan Tarix
Muzeyinin direktoru
Ötən əsrin bizim əsrlə qovşağında
ixtisasca həkim olan, böyük yazıçı və böyük humanist A.P.Çexov tibb
işçisinə xas olan peşəkar xüsusiyyətlərdən danışarkən demişdi:
"Hərəkətvericilər də günəş kimidir. Onlar cəmiyyətin ən poetik və
həyatsevər ünsürləri kimi bizi ilhamlandırır, rahatlayır və
şəfqətləndirir".Mən elə bilirəm ki, bu sözlər insanların həyat
yoluna nur saçan, parlaq, həqiqətən də hərəkətverici bir ömür
yaşamış Zərifə Əziz qızı Əliyeva haqqında deyilib.
M. C. CAVADZADƏ,
professor, Azərbaycan EA-nın həqiqi üzvü,
Ə. Əliyev adına Azərbaycan Hakimləri
Təkmilləşdirmə İnstitutunun rektoru
Zərifə xanım işgüzarlığı, xeyirxahlığı,
qayğıkeşliyi, nəcibliyi, istiqanlılığı və qeyri-adi nikbinliyi ilə
min adamın içində seçilirdi. Çexovun təbirincə desək, bu adamda hər
şey gözəl idi - "həm zahiri, həm batini." O, əsl dost idi və yalnız
şad günümüzdə deyil, həm da qəmli anlarımızda Zərifə xanım bizim
hamımıza öz kömək əlini uzadırdı. O, nadir adamlara məxsus olan
natiqlik qabiliyyətinə və söz duyğusuna malik idi.
N.M.ƏFƏNDİYEV,
professor, Azərbaycan Elmi-Tədqiqat
Oftalmologiya İnstitutunun rektoru
Biz onu sevir,
onunla fəxr edirdik. O, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü
seçilən ilk qadın oftalmoloqumuz idi. Zərifə xanım Azərbaycan
xalqının, Azərbaycan elminin, Azərbaycan oftalmologiyasının iftixarı
idi. Bununla bərabər Zərifə xanım qeyri-adi dərəcədə təvazökar və
ciddi insan idi. Bütün ömrü boyu, həyat tərzinə görə də, bütün
siması ilə də, məqalə və çıxışlarında da meşşanlığa və
mənəviyyatsızlığa, əxlaqi idealların itirilməsinə qarşı barışmaz
mübarizə aparmışdı. Kristal dərəcədə təmiz, doğruçul və təmənnasız
bir insan kimi o, yüksək insani keyfiyyətlərin carçısı idi.
Deontologiya, həkim etikası və əxlaqı barədə respublikamızda ilk
çıxış edən də o olmuşdu. Oftalmoloqların Daşkənddə keçirilmiş
beşinci qurultayında Zərifə Əliyeva Oftalmoloqlar Cəmiyyəti İdarə
Heyətinin sədri seçilmişdi. “Oftalmologiya xəbərləri” jurnalının
redaksiya heyətinin üzvü kimi də o, həmişə müasir oftalmologiyanı
inkişafa aparan elmi və ictimai hərəkatın mərkəzində dayanmışdı.
Z.T.QULİYEVA,
professor, N.Nərimanov adına Tibb
İnstitutunun
göz xəstəlikləri kafedrasının müdiri
O, mənim üçün
yüksək mədəniyyət, ziyalılıq, düzlük, öz işinə sadiqlik, bütün bilik
və bacarığını xalqına xidmət işinə yönəldən böyük bir İnsan
obrazıdır. Bu obraz mənim yaddaşımda, qəlbimdə ölənədək yaşayacaq.
Q.M.NƏSRULLAYEVA,
professor, Azərbaycan Elmi-Tədqiqat
Oftalmologiya İnstitutunun şöbə müdiri
Biz Zərifə xanımın müasir
oftalmologiyaya bir alim kimi verdiyi böyük töhfələrlə yanaşı, onun
humanist həkim kimi vəsiyyətlərini də yaddan çıxarmamalıyıq.
Q.Ə.ADIGÖZƏLOVA-POLÇAYEVA,
professor, Göz Xəstəlikləri Elmi
Tədqiqat
İnstitutu direktorunun müavini
Onun yaradıcılıq qüvvəsi aşıb-daşırdı,
yeni fikir və ideyalarını həyata keçirmək əzmində idi,
əməkdaşlarının elmi, pedaqoji və təcrübi işlərinə, o cümlədən bir
neçə dissertasiyaya qayğıkeşliklə, canıyananlıqla rəhbərlik edirdi.
M.Y.SULTANOV,
professor, Ə.Əliyev adına Azərbaycan
Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutu
göz xəstəlikləri kafedrasının müdiri
Onu yüksək vətəndaşlıq və peşəkar
prinsipiallıq səciyyələndirirdi. İstər söhbətlərində, istərsə də
məqalələrində – həmişə həkim və oftalmoloq düşüncəsinin
təmizliyindən danışır, təəssübkeşliklə bu yolu müdafiə edirdi. O
dönə-dönə bildirirdi ki, elmi-texniki tərəqqi dövründə həkimlərin
mənəvi-əxlaqi keyfiyyətləri nəinki aşağı düşməməli, əksinə, daha da
artmalıdır. Hər cür mənəviyyatsızlıq, ruhi eybəcərlik ona yabançı
idi, belə hallar Zərifə xanımın gözünün düşməni idi.
B.İ.VAYNŞTEYN,
tibb elmləri doktoru, tibb xidməti
polkovniki
Zərifə xanım akademik, elmlər doktoru,
müxtəlif mükafatlar laureatı kimi yüksək mövqelərə malik olmasına
baxmayaraq, çox sadə və səmimi insan idi. Həmişə hamıya kömək etməyə
çalışırdı.
AZAD ŞƏRİF,
Azərinformun sədri
Yüksək dünyagörüşlü mütəxəssis, dərin
tədqiqatçı, maraqlı insan, ağıllı müsahib kimi, incə yumoru və
hədsiz ziyalılığı ilə həkk olunub yaddaşıma Zərifə xanım. Onun
vicdanı saf və büllur idi. Əyninə gənc yaşlarından geydiyi ağ xalat
ömrünün sonlarına qədər tərtəmiz qaldı, zərrəcə ləkələnmədi.
O, xalqı və xəstələri qarşısında borcunu müqəddəs bildiyindən
təbabət elminə uzun illər təmənnasız xidmət etdi, elə buna görə də gənc nəslə
mənsub oftalmoloqların idealına çevrildi ...
P.S.MƏLİKASLANOVA,
tibb elmləri doktoru, professor
Yüksək peşəkarlığı, mədəni tələbatının
genişliyi, dostpərvərliyi, ünsiyyətdə səmimiliyi və istiqanlılığı,
qayğıkeşliyi, ehtiyacı olanın köməyinə çatmağa can atması Zərifə
xanımın həyatını insanlara humanist xidmət nümunəsi kimi, ləyaqətlə
tibb elminin ön sıralarına çıxmış bir insan kimi səciyyələndirməyə
tam əsas verir. Hədsiz dərəcədə xeyirxah bir insan olan Zərifə xanım
yaşamaqdan, işləməkdən ilham alır, həyata və insanlara nikbin
yanaşır, xeyirxahlıq və etimad ab-havası yaradırdı. Bu parlaq
şəxsiyyət nurlu bir səmimiyyətə, həyatı Xeyirin təntənəsi, ümumxalq
səadəti uğrunda mübarizə üçün insana verilmiş bir hədiyyə, zəkanın
və hissiyyatın qırılmaz vəhdəti kimi qəbul edən böyük istedada malik
idi.
A.Y.NƏCƏFOV,
professor, N.Nərimanov adına Azərbaycan
Tibb
İnstitutu fəlsəfə kafedrasının müdiri
O,
insanlara inam, nikbinlik təlqin edir, səmimi bir müdrikliklə
faydalı məsləhətlər verir, böyük nəzakət və nəvazişlə onları yanlış
yoldan çəkindirir, pis fikirlərdən daşındıra bilirdi. O, ağlagəlməz
bir lütfkarlıq və səbirlə həmsöhbətini dinləyərək, söylənənlərin
əhəmiyyətsiz tərəflərini nəzakətlə qulaqardına vurar, diqqətini ən
əsas və vacib məqamlara cəmləşdirərdi. İşinin həddindən artıq
olmasına baxmayaraq, məsələləri ən xırda təfərrüatlara qədər yadda
saxlayır, hadisələrin gedişini düzgün hesablamağı bacarırdı.
A.M.MİRQASIMOV,
Azərbaycanın Xalq rəssamı
Zərifə xanım Azərbaycan xalqının gözünün
nurunu qoruyurdu. O, bir pərvanə ömrü yaşadı, İlahinin bu xalqa bəxş
etdiyi nurun, işığın mühafizi oldu. Ömrünü-gününü bu yolda yandırıb,
bu işığın ziyasını azalmağa, sönməyə qoymadı. Onun keşiyində durduğu
həm Allahın bu dünyanın gözəlliklərini, həqiqətlərini görmək üçün
insanların gözünə verdiyi işıq, həm də bu xalqın zəkasının nuru
Heydər Əliyev idi.
AFAQ ƏSƏDOVA
Zərifə xanım respublikamızda da, onun
hüdudlarından kənarda da kifayət qədər tanınmış bir alim idi.
Oftalmologiya sahəsinə gətirdiyi yeniliklər, neçə-neçə elmi
məqaləsi, kitabları dünyanın ən tanınmış alimləri tərəfindən yüksək
qiymətləndirilirdi. Alimliyi, həkimliyi ilə yanaşı, gözəl insan,
qayğıkeş ana kimi də sevilirdi.
S.NƏCƏFOVA,
Respublikanın əməkdar jurnalisti
<< Geri
|
