İBRӘT KİTABI
Belә rәvayәt edirlәr ki,
Dövlәt dumasının buraxılması müsәlman
vәkillәrinә çox artıq tәsir edibdir.
Belә ki, duma buraxılandan sonra, onlar bir yerә cәm
olub bikef vә bidamaq oturubmuşlar. Bir qәdәr
sükutdan sonra bunların birisi başını qalxızıb
sairәlәrinә deyibdir:
-- Allahın altında, adam
gәlәcәyi bilәydi!
O b i r i s i:
-- Necә?
Әvvәlki: -- Әşi, necә! ... heç olmasa, onda
dumanın bu tez zamanda buraxılacağını bilib, ürәyimizdә olanı
danışardıq.
B i r i s
i: -- Әşi,
vallah, mәn bilsәydim ki, duma
bağlanacaqdır, danışmaqda fitil-fitil әsәrdim, heç kәsә macal vermәzdim, lap Aladini dә ötәrdim!...
B i r d i g ә r i: -- Adә! Mәn bilsәydim ki, duma bağlanacaqdır, mәgәr qoyardım ki, Petrosyan müsәlmanlar haqqında ... söylәnsin??.. Sәn nә fikir edirsәn, әgәr mәn bilsәydim ki, duma buraxılacaqdır ... daha
nә deyim,
"hamı tayfadan mәzlum biz müsәlmanıq": -- deyib Tavriçeski dvoresә bir qışqırıq
salardım ki, gәl tamaşa elә!!.. Amma iә
qayırım ki, dumanın bu tezliklә bağlanacağını
bilmirdim....
B i r a y r ı s ı: -- Sözün
doğrusu, mәn
çox bir utancaq adamam. Nә qayırım, valideynim mәnә belә tәrbiyә veriblәr ki, utandığımdan ürәyimdә olan sözü dә açıb deyә bilmirәm, amma bainhәmә, hәrgah dumanın bu tezliklә bağlanacağı mәnә әvvәlcә mәlum olsaydı, mәrd-mәrdanә deyirәm ki, utancaqlığı-zadı kәnara tollayıb, o ki var
danışardım, әhalimizin bütün ehtiyacını lap ... naxalnım
obrazom söylәrdim.
Mәn qorxaq deyilәm, ancaq mәnim ağzımı yuman bu
yerә
batmış utancaqlığım oldu ... nә qayırım!
B u n l a r
ı n b a ş ç ı s ı ki, onun әylәşdiyi kreslonun nömrәsi başçının
zirәkliyinә görә, hamıya mәlum olmuşdu, dedi ki:
-- Әşi, bu
danışıqlar nәyә
lazımdır, canım?! Dumada atılıb düşmәklә iş görmәk olmazdı. Çox
oyan-buyan edәrdin,
allah göstәrmәsin, axırda tutub qazamata
soxardılar! İnsan gәrәk elә dolansın ki, nә şişi yandırsın,
nә dә kababı. Bir dә mәn sizә söz deyim, durub hökumәtin ziddinә danışardın,
hökumәt sәndәn inciyәrdi, durub Petrosyanın filanın
iftiralarına rәdd cavab-deyәrdin, ermәnilәr sәndәn narazı olardı. Doğrudur,
danışmayanda da müsәlmanlar narazı olurlar, amma iş
buradadır ki, qoy sәndәn tәki müsәlman narazı olsun, nәinki hökumәt vә ya ermәni tayfası! Onun da sәbәbini siz özünüz bilirsiniz.... Qәrәz, insan gәrәk bu cürә politikaları әldәn buraxmasın, yoxsa, axırda
peşiman olar. Vallah, budur sizә açıq-açığına
deyirәm ki, mәn bu saat min-min
şükürlәr elәyirәm ki, nә yaxşı, durub dumada
ağır sözlәr danışmamışam!...
Belә danışırlar ki,
başçının bu nә "nәsihәtamiz" sözlәri sairәlәrinin dә ağlına batıb, onlar
üçün böyük bir tәsәlli olubdur...
*
* * *
*
Bәs bizim tәsәllimiz nәdir? Bizim dә tәsәllimiz odur ki, Dövlәt duması biz
üçün bir ibrәt "kitabı" idi ki, açılıb bir para
mühüm dәrslәri bizә öyrәtdi vә indi dә o "kitab" yumulub, bizә fürsәt verdi ki, öyrәndiyimiz dәrsi yaxşıca әzbәr edәk ki, yadımızdan
çıxmasın.
Görәk bizdә o şüur olacaqdır ki, aldığımız dәrsi yadımızda saxlayıb, ondan nәfibәrdar olaq!...