ӘSGӘR ŞİRVANİ

Әsgәr Şirvanidәn bir qәzәl burada tәb olunur:

Qәlili-dәhrdә, ey dil, bu ömri bivәfa gördüm,

Mәn ol dünyapәrәsti handa gördüm, bivәfa gördüm.

Xәyanәtlәr bәsa gördüm hәqiqi aşinalәrdәn,

Tәfәhhüs eylәyib biganәlәrdәn aşina gördüm.

Bahari-ömr keçdi, olmadı kami-dilim hasil,

Güli pәcmürdә gördüm, әndәlibi binәva gördüm.

Mәhәk daşına vurdum, çoxları mәn imtәhan etdim,

Üzündә sikkә gördüm, qәlp gördüm, bәdnüma gördüm.

Kimә kim, dәrdimi izhar qıldım, istәdim dәrman,

Өzümdәn biştәr dәrdә onu mәn mübtәla gördüm.

Әgәr xişti tәlavü nöqrә olsa günbәdi-gәrdun,

Mәn anı xaksari-tirә üzrә ziri-pa gördüm,

Cahan mülkündә, cana, ömrә çox da etibarım yox,

Bәqa fikrindә, ey Әsgәr, bu dәhri hәm fәna gördüm,

Fәlәyin dövründәn vә zәmanәnin gәrdişi-pürsitәmindәn vә dost-aşnaların bivәfalığından şikvәvü nalә elәmәk bizim keçmiş şüәra arasında ümumi bir rәsmü qayda olduğu üçün Әsgәr Şirvani dәxi bu xüsusda bir әsәr qoymuşdur. Bunun «Gördüm» qafiyәsi ilә yazdığı qәzәl Qazax şairi mәrhum Mustafa ağa Qiyasbәyov «Nasir» tәxәllüs nәzm qıldığı kәlamı yada salır. Ancaq Әsgәr Şirvaninin bu qәzәlindә әvvәlinci beytin әvvәlki misrasında «dәhr» kәlmәsi «ömr» kәlmәsinin yerindә vә «emr» lәfzi «dәhr» sözünün yerindә istemal olunsaydı, şerin mәnası daha da düzgün çıxardı. Çünki «dәhr» kәlmәsi «zaman», «әhd» vә «әbәd» mәnasında istemal olduqda ona «qәlil» sözünü qoşmaq vә «qәlil» sifәti ilә «dәhr»i mütәssәf qılmaq dürüst gәlmәz. Өmri-bәşәr isә dәhrә nisbәt, filhәqiqә, qәlil vә qısa bir haldır ki, insan özünün qısaca ömründә gәrәkdir haqqı vә insafı әldәn qoymasın, dinini dinara satıb axirәt kәsbinin narına çalışmasın.

Bәs, әgәr bizim dediyimiz kimi «dәhr» vә «ömr» kәlmәlәri müqәddәm vә müәxxәr olunsa, onda haman misra bu qәrar üzrә gәrәkdir tәrkib olunsun:

Qәlili-ömrdә, ey dil, bu dәhri bivәfa gördüm i. a.