Xəlil Həmid oğlu Yusifli 17 iyul 1935-ci ildə Qazax rayonunun Əli Bayramlı (indiki
Aslanbəyli) kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Atası Həmid Ömər oğlu
Yusifov 1943-cü ildə İkinci Dünya müharibəsində itkin düşmüş, o, qardaşı Ömər və
bacısı Mələklə birlikdə anası Tükəzban Həsən qızının himayəsində böyümüşdür.
1945-1955-ci illərdə Əli Bayramlı kənd orta məktəbində oxuyub təhsil almış,
1955-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) filologiya
fakültəsinə daxil olmuş və 1960-cı ildə həmin universiteti bitirmişdir.
1961-ci ildən Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda laborant kimi əmək
fəaliyyətinə başlamışdır. 1962- 1965-ci illərdə institutun “Qədim və orta əsrlər
ədəbiyyatı” şöbəsinin aspirantı olmuşdur. 1967-ci ildə “Nizaminin lirikası”
mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi,
1987-ci ildə “Nizami Gəncəvi və Şərq İntibahı” mövzusunda doktorluq
dissertasiyası müdafiə edərək filologiya elmləri doktoru adını almışdır. 1989-cu
ildən professordur.
Ömrü boyu Nizami Gəncəvinin həyat və yaradıcılığının tədqiqi ilə məşğul olmuşdur.
“Nizaminin lirikası”, “Şərqdə İntibah və Nizami Gəncəvi” monoqrafiyaları bu
tədqiqatın əsas nəticələridir. Bundan əlavə Nizami ilə bağlı çoxsaylı məqalələr
yazıb nəşr etdirmişdir. Bunun nəticəsi olaraq yeni latın qrafikalı əlifbaya
keçidlə bağlı 2004-cü ildə Nizami əsərlərinin yeddi kitabda çapa hazırlanması
Yusifli Xəlil Həmid oğluna həvalə olunmuşdur.
Bütövlükdə “Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı”nın əsas
tədqiqatçılarından biridir. O, “Məhcur Şirvani yeni təfəkkür işığında”, “Dünya
ədəbiyyatı tarixi”, “Orta əsrlər Azərbaycan şeirində janrlar və bədii ifadə
vasitələri” kimi kitabların müəllifidir. Klassik ədəbiyyatın bir çox
nümunələrinin tərcüməsi və tərtibi sahəsində də xeyli iş görmüşdür. M.Əvhədinin
“Cəmşidin camı” (Q.Beqdeli ilə, Bakı: 1970; Tehran: 1986; Bakı: 2004), Arif
Ərdəbilinin “Fərhadnamə” (Bakı: 2007), Məhsətinin “Rübailər”, Nizaminin “Xosrov
və Şirin” (Bakı, 2011) və bir sıra başqaları da bu qəbildəndir.
İlk dəfə Həqirinin “Leyli və Məcnun” poemasını tərtib edərək geniş ön sözlə nəşr
etdirmişdir. AMEA-nın Gəncə şəhərindəki Nizami Gəncəvi Mərkəzinin direktoru vəzifəsində çalışır.
2007-ci ildə Yusifli Xəlil Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondunun dəstəyi
ilə önsöz və çevirmələrlə birlikdə hər biri 400 səhifə həcmində olan daha yeddi
kitab tərtib edərək nəşr etdirmişdir. Qazi Bürhanəddinin, Vidadinin, Vaqifin,
Seyyid Əzim Şirvaninin, Sabirin, Zakirin, Hadinin əsərlərindən ibarət olan bu
kitablar alimin elmi fəaliyyətinin genişliyindən xəbər verir.
Azərbaycanda təhsil, elm və jurnalistikanın inkişafındakı xidmətlərinə görə 2009-cu ildə
“Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi” fəxri adına layiq görülmüşdür.
N.Gəncəvi irsinin tədqiqi və tədrisində uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə
Xəlil Yusifli 2015-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə
“Şöhrət” ordeni ilə təltif edilmişdir.
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
