M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət
Kitabxanası
(3 iyun 1995-ci il)
Hörmətli
xanımlar və cənablar, hörmətli dostlar! Bu gün biz buraya -Azərbaycan
Respublikasının mədəniyyət mərkəzlərindən biri olan Mirzə
Fətəli Axundov adına Dövlət Kitabxanasına gəlmişik.
Kitabxana xalq, millət üçün, cəmiyyət üçün müqəddəs bir yer,
mənəviyyat, bilik, zəka mənbəyidir. Ona görə də kitabxanaya
daimi hörmət xalqımızın mədəniyyətini nümayiş etdirən
amillərdən biridir.
Mən vaxtilə bu kitabxanaya dəfələrlə
gəlmişəm. Amma bu gün kitabxananın astanasından keçərkən çox
böyük hörmət və ehtiram hissi duyuram. Kitabxanaya, burada
çalışan insanlara hörmət və ehtiramımı bildirmək istəyirəm.
Bugünkü hadisə çox əlamətdardır. Burada Azərbaycanın
miniatür kitablarının sərgisi keçirilir. Zənnimcə, biz
Azərbaycanda belə bir sərginin ilk dəfə şahidi oluruq.
Azərbaycanda kitab çapının tarixi böyükdür. Yaxın keçmişdə
Azərbaycan Respublikası onun 400 illiyini qeyd etmişdir.
Keçmiş dövrlərdə məzmununa və formasına görə müxtəlif, çox
maraqlı nəfis kitablar buraxılmışdır. Bu nəşrlər
dünyanın bir çox
ölkələrində də Azərbaycanı təmsil
edir, onun haqqında biliklər verir. Ancaq Azərbaycanda
miniatür kitab nəşrinin tarixi çox qısadır. Mən çox məmnunam
ki, bu gün biz Azərbaycanda yazıçılarımızın, şairlərimizin
və ictimai-siyasi xadimlərimizin kitablarının miniatür
nəşrini də görürük. Şübhəsiz ki, bu, mədəniyyətimiz, kitab
nəşrimiz üçün çox əlamətdar hadisə, böyük nailiyyətdir.
Bununla əlaqədar mən sərginin təşkilatçılarını, Azərbaycan
Respublikasının "Kitab" Cəmiyyətini, buraya toplaşanları
təbrik edir və əmin olduğumu bildirmək istəyirəm ki, bu iş,
təşəbbüs gələcəkdə də davam etdiriləcəkdir.
Burada mənim Azərbaycan prezidenti
vəzifəsinə başlayarkən andiçmə mərasimində nitqimin də
miniatür nəşri nümayiş etdirilir. Bu gün həmin kitabı mənə
təqdim etdilər. Mən buna çox məmnunam. Doğrudan da,
mən nitqləri söyləyirəm, lakin bunların kitab şəklində
çıxmasını o qədər də gözləmirəm, hesab edirəm ki, haradasa
dərc olunur. Ancaq indi belə bir təşəbbüs göstərmişlər.
Güman edirəm ki, ölkəmiz, respublikamız üçün, o cümlədən
mənim üçün də çox əhəmiyyətli olan andiçmə mərasimində
söylənilmiş nitq nəfis şəkildə buraxılmışdır və bu, mənim
üçün də əlamətdar hadisədir. Bu işin təşəbbüsçülərinə,
kitabı nəşr edənlərə - ilk növbədə Azərbaycan
Respublikasının "Kitab" Cəmiyyətinə və onun rəhbəri Zərifə
xanım Salahovaya təşəkkür edirəm. Eyni zamanda Amerikanın
"Stark enterprayz" firmasının bu işdə fəaliyyətini,
təşəbbüsünü qiymətləndirir və təşəkkürümü bildirirəm.
Burada Zərifə xanım xoş sözlər söylədi və
arzularını bildirdi. Güman edirəm ki, bunlar bizim ümumi
arzularımızdır və hamımız çalışmalıyıq ki, bu arzular yerinə
yetsin, Azərbaycanda kitab nəşri inkişaf etsin, miniatür
kitablar kolleksiyası da genişlənsin. "Stark" firmasının
nümayəndəsi, həmvətənimiz cənab Nisanovun nitqində məni
sevindirən cəhət ondan ibarətdir ki, Azərbaycan vətəndaşları,
burada böyümüş, yaşamış, onunla bağlı olan insanlar
Azərbaycanı unutmurlar və indi buradan uzaqlarda olsalar da,
ölkəmizə kömək edir, Azərbaycanla əlaqələrini saxlayırlar.
Nisanovlar ailəsi Bakıda məşhur ailədir.
Onlanrın bir neçə nəsli mənim xatirimdədir. Güman edirəm ki,
siz də Nisanovlar ailəsindənsiniz. Mən bu ailənin keçmişini
də bilir, onları tanıyıram. Indi belə başa düşdüm ki,
Nisanovlardan biri Amerika Birləşmiş Ştatlarında yaşayır,
ancaq doğma Vətəni kimi Azərbaycanı unutmamışdır və mənsub
olduğu firma ilə bərabər ölkəmizə kömək edir, iqtisadi və
başqa əlaqələr qurur. Mən bu təşəbbüsü bəyənir və ümidvar
olduğumu bildirmək istəyirəm ki, bu iş davam edəcək,
Azərbaycanda doğulub-böyümüş, indi ondan kənarda olan
adamlar Azərbaycanı unutmayacaq, doğma Vətən kimi həmişə yad
edərək ölkəmizlə əlaqələrini genişləndirəcəklər.
Bu, indi bizim üçün çox lazımdır. Çünki
biz Azərbaycanı dünyaya açmışıq, indi Azərbaycanın həm
ərazisi, iqtisadiyyatı, həm də intellektual potensialı dünya
üçün açıqdır. Iqtisadi və ticarət əlaqələrimizdə tam
açıqlığı təbliğ edirik və bunu genişləndirməyə çalışacağıq.
Bayaq qeyd etdiyim addımlar, böyük olmasa da, xarici
ölkələrlə, dünya iqtisadiyyatı, dünya mədəniyyəti
ilə birləşməyə, əlaqələri inkişaf
etdirməyə olan meyllərimizə kömək edir. Ona görə də
mən bu təşəbbüsü bəyənir və güman edirəm ki, o, gələcəkdə də
davam edəcəkdir.
Kitab nəşri hər bir ölkənin, xalqın
mədəniyyətində, ümumiyyətlə mənəvi, ictimai həyatında çox
görkəmli yer tutur. Hər birimiz ilk növbədə ancaq kitab
vasitəsilə təhsil, elm almışıq, həyatda yaşamağa, fəaliyyət
göstərməyə hazırlaşmışıq. Ona görə də hər birimiz kitablara
borcluyuq. Həm kitabları yazıb-yaratmaq, həm də onları nəşr
etmək əsas vəzifələrimizdən biridir. Bunun üçün mümkün olan
bütün tədbirləri görməliyik. Mən respublikanın prezidenti
kimi bunu əsas vəzifələrimdən biri sayıram.
Doğrudur, indiki ağır sosial-iqtisadi
böhran dövründə, respublikamızın iqtisadiyyatında yaranmış
çətinliklərlə əlaqədar və başqa ölkələrlə əlaqələrimizin
məhdudlaşdığı bir vaxtda nəşriyyat işi də çox
çətinliklərlə qarşılaşır. Bu, təbiidir. Ancaq biz bu
çətinliklərin qarşısını almalıyıq, bunun üçün yeni-yeni
yollar axtarmalıyıq. Həyatımız dəyişir, hər bir şey dəyişir.
Biz bu dəyişikliklər prosesinin içindəyik. Keçmişdə
nəşriyyat işi dövlətin əlində idi, onun tərəfindən
maliyyələşdirilirdi və bunun sayəsində Azərbaycanda həmin
sahə çox genişlənmişdi. İndi, dövlətin imkanları
məhdudlaşdığı, sərbəst iqtisadiyyat, bazar iqtisadiyyatı
yolu ilə getdiyimiz bir vaxtda, özəl bölməyə geniş imkanlar
yaratmağa çalışdığımız və Azərbaycanda, kiçik də olsa, özəl
bölmənin meydana çıxdığı bir vaxtda biz onun bütün
imkanlarını nəşriyyat işinin canlandırılmasına, inkişaf
etdirilməsinə, xüsusən kitab nəşrinin genişləndirilməsinə
cəlb etməli, yönəltməliyik;
Bu sahədə başqa ölkələrdə, xüsusən
Rusiyada yaxşı təcrübə var. Məsələn, Rusiyada bəzi firmalar,
şirkətlər uşaqlar, gənclər üçün, ümumiyyətlə cəmiyyət üçün,
o cümlədən məktəblilər üçün lazım olan kitabların nəşrini öz
üzərinə götürür, bu işə sponsorluq edirlər. Mən bir neçə
nümunə ilə tanış oldum və deyə bilərəm ki, keçmişdəkindən də
yaxşı kitablar buraxırlar.
İndi respublikamızda xeyriyyəçilik
fəaliyyəti genişlənir. Arzu edərdim ki, bizim iş adamları,
imkanlı sahibkarlar bütün sahələrdə xeyriyyəçilik fəaliyyəti
göstərdikləri kimi, bu işdə kitabların yazılması və
nəşri sahəsində də köməklərini əsirgəməsinlər. Zənnimcə, bu,
xeyriyyəçilik sahəsində ən yaxşı iş ola bilər. Mən iş
adamlarını buna dəvət edirəm. Şübhəsiz ki, dövlətin
imkanlarından da daha səmərəli istifadə olunmalıdır. Ancaq,
bayaq dediyim kimi, indi biz mülkiyyət formasını
dəyişdiririk, bazar iqtisadiyyatı yolu ilə gedirik, özəl
bölməyə geniş imkanlar yaradırıq və bundan sonra da
yaradacağıq. Ona görə də bunların hamısı ümummilli əhəmiyyət
kəsb edən kitab nəşrinə səfərbər edilməli, cəlb olunmalıdır.
Ümidvaram ki, belə də olacaqdır.
Buradakı sərgidə Azərbaycanın görkəmli
yazıçı və şairlərinin, alimlərinin əsərlərinin miniatür
nəşrləri nümayiş etdirilir. Bir daha qeyd edirəm ki, bu,
əlamətdar hadisədir. Yazıçı və şairlərimiz, alimlərimiz,
mədəniyyət xadimlərimiz böyük potensiala malikdirlər.
Onların indiyədək yazdıqları əsərlər Azərbaycan xalqının
təhsillənməsində, biliklənməsində, elm və mədəniyyətimizin,
mənəviyyatımızın inkişafında öz rolunu oynamışdır. Ancaq
xalqımız Azərbaycanın elmi, mədəni potensialından,
ümumiyyətlə intellektual potensialından bundan sonra daha
çox bəhrələnməlidir. Ona görə də çalışmalıyıq ki, belə
yaradıcı adamlar öz fəaliyyətlərini davam etdirsinlər.
Onlara kömək etməliyik, şərait yaratmalıyıq.
Eyni zamanda yazılan kitabların nəşr
olunmasının qayğısına qalmalıyıq. Bilirəm ki, yazanlar və
yazmaq istəyənlər çoxdur. Bu adamlar - alimlər, yazıçılar,
mədəniyyət xadimləri yazdıqlarının bir çoxunu çap etdirə
bilmirlər. Bu çətinliyi hamımız dərk etməliyik. Ancaq
bununla kifayətlənmək olmaz. Hər bir çətinlikdən çıxış yolu
tapmalıyıq, özü də bunu birlikdə axtarmalıyıq. Dövlət də
bütün imkanlardan istifadə edəcəkdir. Ancaq ayrı-ayrı
cəmiyyətlər, təşkilatlar, iş adamlarımız da bu işə
qoşulmalıdırlar. Arzu edərdim ki, bu tövsiyənin əməli
nəticələri olsun.
Bugünkü mərasim münasibətilə hamınızı bir
daha təbrik edirəm. Belə hesab edirəm ki, bu, təkcə mənim
nitqimin miniatür nəşrinin təqdimatına yox, ümumiyyətlə,
respublikamızda miniatür kitabların sərgisinə həsr
olunmuşdur. Bu sərgini təbrik edirəm və çox böyük
məmnuniyyətlə onunla tanış olmaq istəyirəm.
Mən indi kitabxanaya xeyli kitab
bağışladım. Güman edirəm ki, bunlar fondda öz yerini
tutacaqdır. Bunlar cəmiyyətimiz üçün çox gərəkli olan,
ayrı-ayrı mövzulara həsr edilmiş kitablardır. Bunlar mənim
özümün deyil, müxtəlif müəlliflərin kitablarıdır və
kitabxananın böyük xəzinəsində öz yerini tutarlar. Zənnimcə,
gələcəkdə bu təşəbbüs də davam edə bilər. Elə imkanı olan
ayrı-ayrı adamlar kitabxanamızı zənginləşdirmək üçün
yəqin ki, ona kitablar bağışlayacaqlar. Bilirəm, bizim bu
kitabxananın çox böyük fondu var. Kitabxananın direktoru bu
barədə məlumat verdi. Ancaq kitabxana elə bir yerdir ki,
gərək daim onun fondu genişlənsin. Çünki dünya dəyişir, yeni
əsərlər, kitablar yaranır. Bunlar insanlara yeni biliklər,
yeni məlumat gətirir. Ona görə də bizim bu mərkəzi
kitabxanamız gərək daim yeni-yeni nəşrlərlə təmin olunsun.
Vaxtilə biz bunu planlı şəkildə edirdik. Dövlət planı var
idi, heç kəsi narahat etmədən bu kitabxananı yaradıb inkişaf
etdirmişdik və o, indi də fəaliyyət göstərir. Ancaq gərək
indi buraya hərə öz payını versin. Azərbaycanın bütün
ictimaiyyətini bu xeyirxah işə dəvət edirəm.
Bağışladığım kitabları nümayiş etdirmək
istəmirəm. Ancaq bizim üçün müqəddəs olan bir kitabı da
bağışlamaq istəyirəm. Bilirsiniz ki, mən Səudiyyə
Ərəbistanına rəsmi səfərə getmişdim. Səfər zamanı biz İslam
aləminin müqəddəs yerlərini ziyarət etdik və bundan çox
məmnun olduq. Orada - İslam dininin mərkəzi olan Məkkədə
mənə Quranın nüsxələrini bağışlamışlar. Çox nəfis şəkildə
buraxılmış bu nüsxələrdən birini də Dövlət kitabxanasına
verirəm.
Hamınıza bir daha hörmət və ehtiramımı
bildirirəm. Sizinlə, xarici ölkələrin burada iştirak edən
nümayəndələri, səfirləri ilə görüşdüyümə görə məmnun
qaldığımı qeyd edirəm. Sağ olun.
Axundov adına Pespublika Dövlət
Kitabxanası
(4 mart 1996-cı il)
Hörmətlı xanımlar və cənablar!
Hörmətli qonaqlar!
Bu gün mən Azərbaycan - İsrail dostluq
cəmiyyətinin dəvətini qəbul edərək buraya gəlmişəm. Bu
fürsətdən, yəni İsraildə nəşr olunmuş kitabın təqdimatından
istifadə edərək Azərbaycan - İsrail cəmiyyətinə, Azərbaycan
Respublikası ilə İsrail arasında qarşılıqlı əlaqələrə
münasibətimi bıldirmək istəyirəm. Bu gün elə hadisə baş
verir ki, bəlkə də bir neçə il əvvəl bunun mümkünlüyünə
inanmaq çətin olardı. Bizim sevimli aktrisamız Dina
Tumarkina 1974-cü ildə çəkilmiş fotoşəkli təqdim etdi. 22 il
ötmüşdür. Təsəvvür etmək olardımı ki, illər ötdükdən sonra
dünya bu qədər dəyişəcəkdir. O zaman, biz sosialist dövləti
rejimində yaşayarkən kim xaricə yaşamağa gedirdisə, üstəlik
bunu qanunlardan yan keçməklə edirdisə, o, cinayətkar
sayılır, yaxud da dövlətin və cəmiyyətin yanında heç bir
hörməti olmayan adama çevrilirdi. Vaxt var idi ki, Sovetlər
İttifaqından adamların müxtəlif ölkələrə, o cümlədən İsrailə
getmələrinə mane olurdular. Xaricə getmək cəhdləri dövlət
əleyhinə hərəkət kimi qiymətləndirilirdi. İndi böyük
dəyişikliklər baş veribdir. Bunlar təbiidir, bütün dünyada
baş verən təbii ictimai-tarixi inkişafın nəticəsidir. Bu
dəyişikliklər bir çox xoşagəlməz hallar, çoxlu mürəkkəb
problemlər doğurubdur. Bununla belə, azadlıq, müstəqillik
gətiribdir, şəxsiyyətin, insanın həqiqi azadlığını təmin
etmək üçün şərait yaradıbdır. Bütün müsbət və mənfi
cəhətləri müqayisə edəndə görürsən ki, müsbət olanlar
mənfilərdən daha çoxdur. Hamımızın birlikdə yaşadığımız
həmin əminamanlıq illəri ilə müqayisədə nə qədər
mürəkkəb, nə qədər çətin olsa da biz baş vermiş
bütün bu hadisələri müsbət, tarixi prosesə, təbii
ictimai-tarixi dəyişikliklərə uyğun olan hadisələr kimi
qiymətləndirməliyik.
İndi tamamilə başqa şərait, başqa
vəziyyətdir. Azərbaycanda, Bakıda doğulmuş insanlar bizə
qonaq kimi gəlirlər və deyirlər ki, İsraildə, iyirmi il
əvvəl onlardan ötrü tamamilə bağlı olan ölkədə, bəzi
məlumatlara görə, Azərbaycandan gedən 30 min, 50 və ya 60
min adam yaşayır. Əksəriyyəti Azərbaycanda doğulub boya-başa
çatan, burada təhsil alan, formalaşan adamlar indi İsraildə
yaşayırlar. Hərə öz həyatını yaşayır, lakin İsraildə yaşayan
keçmiş azərbaycanlıları əhatə edən cəmiyyətdə birləşiblər.
Mən hesab edirəm ki, bu da Azərbaycanın bir hissəsidir.
Həmyerlilərimizin buradan getdiyi vaxtdan beş il, yaxud on
il keçsə də, əminəm ki, onlar özlərini Azərbaycan torpağı,
Azərbaycan xalqı, gözəl Bakı şəhəri ilə birləşdirən
hisslərdən heç cür ayrıla bilmirlər.
Hesab edirəm ki, bu mənada biz İsraildə
yaxşı diaspor və yaxşı lobbi əldə etmişik. Ümidvar olduğumu
bildirmək istəyirəm ki, buradan gedərək hazırda İsraildə
yaşayanların hamısı bu dövlətin qarşısındakı vətəndaşlıq
borcları ilə yanaşı, doğulduqları, təhsil, ixtisas aldıqları,
təcrübə əldə etdikləri, yəni əvvəllər onlara tanış olmayan
ölkədə yaşayıbişləməkdə kömək edən baza qazandıqları
torpağın - Azərbaycanın mənafeyini də qoruyacaq və müdafiə
edəcəklər.
Bu mənada mən hesab edirəm ki, İsraildəki
bu cəmiyyət, həmin Azərbaycan diasporu ölkəmiz haqqında
həqiqəti dünyaya çatdırmaq üçün təkcə İsraildə deyil, həm də
başqa ölkələrdə bizdən ötrü böyük dayaqdır. Azərbaycan
haqqında həqiqətləri dünyaya çatdırmağa bizim çox
ehtiyacımız var. Dörd il öncə Azərbaycan özünün dövlət
müstəqilliyini əldə edibdir. Bu, tarixi hadisə, bizim tarixi
nailiyyətimizdir, onu yüksək qiymətləndirir, qoruyur və
əbədi olaraq qoruyacağıq.
Eyni zamanda sizə məlumdur ki, səkkiz il
öncə Ermənistan Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzə başlayıb və
bu təcavüz torpağımıza, ölkəmizə, xalqımıza hədsiz zərər
vurubdur. Biz insanlarımızı .itirmişik, Azərbaycan
torpaqlarının bir qismi işğal edilibdir. İşğal olunmuş
ərazilərdən bir milyondan artıq vətəndaşımız zorla qovulub
və indi çox ağır vəziyyətdə yaşayırlar. Bu gün biz müharibə
vəziyyətindəyik. Bununla belə, biz döyüşləri dayandırmağa,
barışıq haqqında sazişə nail ola bilmişik, 21 aydır
ki, atəşkəs davam edir. Biz sülhsevər ölkəyik.
Regionumuzda sülhü möhkəmləndirməyi,
münaqişəni dinc yolla aradan qaldırmağa nail olmağı
qarşımıza məqsəd qoymuşuq. Lakin bütün bunlar asan deyildır,
çünki Azərbaycan haqqında əsl həqiqəti dünyanın heç də hər
yerində bılmirlər. Mən açıq deyirəm, hətta son vaxtlar
müxtəlif dövlətlərin ayrı-ayrı nümayəndələri ilə görüşlərim
zamanı getdikcə daha çox aydın olur ki, Ermənistan ilə
Azərbaycan arasında baş verən hadisələrin heç də hamısı
dünyanın digər ölkələrində yaxşı məlum deyildir.
Bu günlərdə mən ATƏT-in indiki sədri,
İsveçrənin xarici işlər naziri cənab Kotti ilə görüşdüm.
Geniş söhbətimiz oldu. Lakin mən bir cəhətə xüsusi diqqət
yetirdim. O deyir: Sizin danışdıqlarınızın coxunu Qərbdə heç
də hamı bilmir. Çalışın ki, sizin haqqınızdakı həqiqəti,
yəni respublikanız, Azərbaycan barədə, burada, Azərbaycanda
baş verən hadisələr barədə daha çox bilsinlər, mən
Ermənistan ilə Azərbaycan arasında baş verən, Ermənistanın
Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü ilə bağlı hadisələri
nəzərdə tuturam. Bu bir faktdır, amma belə faktlar çoxdur.
Mən bunlarla tez-tez rastlaşıram və ona. görə də bu gün
diqqəti bir məsələyə xüsusi cəlb edirəm ki, İsraildəki
Azərbaycan diasporu, yəni Azərbaycan cəmiyyəti,
həmyerlilərimiz, Azərbaycandan getmiş dostlarımız ölkəmiz
haqqında, bu münaqişə, Ermənistanın təcavüzü haqqında
həqiqəti deyəcəklər. Özü də təkcə İsraildə deyil, öz
imkanları daxilində başqa ölkələrdə, bütün dünyada da
deyəcəklər. Hesab edirəm ki, dostlarımızın belə imkanları
var.
Axı sizlərdən bir coxunuz Azərbaycanı,
Bakını məhz Ermənistanın ölkəmizə qarşı hərbi təcavüzünün
başlanması ilə əlaqədar burada vəziyyətin mürəkkəbləşdiyi
vaxtdan tərk etmisiniz. Əlbəttə, mən doğma diyarımızdan
getdiyinizə görə heç birinizi qınamıram. Bayaq dediyim kimi,
son illərdə, son onillikdə gedən proseslərin böyük nəticəsi
budur ki, insan azad olmuşdur. O, güzəranının harada yaxşı
keçəcəyi yeri sərbəşt seçə bilər. Eyni zamanda bu bir
faktdır ki, siz, mən buradan İsrailə, başqa ölkələrə
gedənləri nəzərdə tuturam, əsasən ona görə getmisiniz ki,
burada vəziyyət mürəkkəbləşmiş, Azərbaycana qarşı hərbi
təcavüz başlanmış, çox mürəkkəb proseslər, hadisələr cərəyan
etmiş, təkcə cəbhəyanı ərazilərdə deyil, Azərbaycanın digər
bölgələrində də qan tökülmüşdür. Təbii ki, belə vəziyyətdə
bir çoxları yaşayış yerini dəyişməyi qərara almış, o
cümlədən siz də İsrailə getmisiniz. Mən bunu xatırladıram,
lakin siz İsraildəki həmyerlilərimizsiniz və özünüz
bilirsiniz ki, Qafqazda, xüsusən Ermənistan ilə Azərbaycan
arasında nə baş vermişdir və indi nə baş verir?
Əminəm ki, bu cəmiyyətin - Azərbaycandan
gedərək İsraildə yaşayanların şəxsində bizim yaxşı dayağımız
var. Biz Azərbaycanda sizə, sizin cəmiyyətinizə böyük hörmət
bəsləyirik. İsrail - Azərbaycan dövlətlərarası
münasibətlərindən əlavə, biz hər bir həmyerlimizlə və ümumən
sizin cəmiyyətinizlə əlaqələrimizi inkişaf etdirmək
istəyirik. Əmin ola bilərsiniz ki, bizim tərəfimizdən həmişə
ən xoş, ən ehtiramlı münasibətlə qarşılaşacaqsınız.
Mən burada eşidəndə ki, Azərbaycandan
gedənlərin İsraildəki cəmiyyəti ən mütəşəkkil, dostumuz
Bromberqin dediyi kimi, ən möhkəm, ən yaxşı cəmiyyətdir,
bundan sevindim. Əgər belədirsə, sual doğur: nəyə görə o, ən
yaxşı cəmiyyətdir? Odessalıların cəmiyyətindən,
moskvalıların, kiyevlilərin cəmiyyətindən yaxşıdır? Axı siz
hamınız bir millətdən, eyni dindənsiniz. İstəristəməz
düşünürsən: deməli, hansısa bir təsir var? Yəqin ki,
Azərbaycan torpağının, Azərbaycan mühitinin və Azərbaycan
ənənələrinin əhəmiyyəti az deyildir. Doğrudan da keçmişdəki
və indiki bütün çatışmazlıqlara baxmayaraq, biz burada,
Azərbaycanda uzun illər, onilliklərlə böyük dostluq,
qarşılıqlı anlaşma şəraitində, hörmətehtiram və xeyirxahlıq
mühitində yaşamışıq.
Bilirsiniz, adamlar birlikdə yaşayanda
bəlkə də çox şeyi dərk etmir və lazımınca qiymətləndirmirlər,
ayrılanda, bir-birindən uzaq düşəndə isə daha ayıq başla
təhlil etməyə və daha obyektiv qiymət verməyə başlayırlar.
İndi də belədir. İsraildə yaşayan dostlarımız yəqin kı,
Azərbaycanda olubkeçənləri burada yaşadıqları vaxtdakından
indi daha çox qiymətləndirirlər. Bu, tamamilə təbiidir, özü
də təkcə onlara deyil, hər bir adama aiddir. Məsələn, mən
özüm də bir müddət Azərbaycandan kənarda yaşamışam, lakin
çox yüksəkdə olduğum illər və qəzəbə düçar olduğum illər də
olmuşdur. Amma mən əvvəl də və bütün bunlar baş verdikdən
sonra da Azərbaycan üçün, doğma torpaq, Bakı üçün darıxırdım.
Otən vaxtdan xatırlayırdım: bəli, həqiqətən də o zaman
çəkişərdik də, küsüşərdik də və bir-birimizdən daha çox şey
də tələb edərdik, lakin hər halda yaxşı idi.
Əgər indi İsraildəki diasporumuz
mütəşəkkil və deyildiyi kimi, digər cəmiyyətlərlə müqayisədə
bir çox keyfiyyətlərinə görə yüksəkdirsə, bu, yəqin ki,
burada, Azərbaycanda mövcud olmuş dostluq, həmrəylik
mühitinin təzahürüdür.
Aydındır ki, son illər Azərbaycanda
dəyişikliklər baş verib və bunlar müəyyən dərəcədə həm də
mənfi səciyyə daşıyıbdır. Müxtəlif ictimai-siyasi proseslər
də gedib, heç də hər şey sivilizasiyalı səviyyədə, insanlıq
səviyyəsində olmayıbdır. Biz hamımız həddən artıq
çətinliklərdən keçmişik və bu gün də mürəkkəb, çətin
şəraitdə yaşayırıq. Amma bütün bunlara baxmayaraq, əvvəlki
ənənələr Azərbaycanda onilliklər, yüzilliklər ərzində
yaranmış milli və ümummilli ənənələr itməyib, qorunub
saxlanıbdır. Mən əminəm ki, biz çətinlikləri aradan
qaldıraraq bu ənənələri daha da zənginləşdirəcəyik. Bu
ənənələr müstəqil Azərbaycan Respublikası şəraitində,
azadlıq şəraitində yeni inkişafını tapacaqdır. Hesab edirəm
ki, biz Azərbaycanın gözəl gələcəyinin şahidi olacağıq.
Bununla əlaqədar mən Azərbaycan ilə
İsrail arasında olan münasibətlərə böyük əhəmiyyət verirəm,
İsrailin tarixi, xalqın tarixi yaxşı məlumdur, bu ölkədə baş
vermiş, və indi də baş verən proseslər də məlumdur. Budur,
dünən İsraildə daha bir faciə olubdur. Bomba partlayışı
nəticəsində 20-dən çox adam həlak olub, bir çoxları
yaralanıbdır. Terrorçular əməllərini davam etdirirlər.
Fürsətdən istifadə edərək demək istəyirəm ki, biz
terrorçuluğun bütün təzahürlərini pisləyir, onu rədd edirik.
Terrorçuluq - vəhşilikdir, ümumbəşəri dəyərlərlə,
sivilizasiya və azadlıqla bir araya sığa bilməz.
Biz hər cür separatçılığı pisləyirik.
Səkkiz ildir ki, Azərbaycan separatçılıqdan, terrorçuluqdan
əzab çəkir. Ona görə də bu iyrənc təzahürlərin faciəli
nəticələrini xalqımızın taleyində hiss etdiyimizə görə, biz
daim separatçılığın və terrorçuluğun əleyhinə olmuşuq yə bu
gün də əleyhinə olacağıq. Mən hər yerdə, o cümlədən İsraildə
baş verən terrorçuluq hərəkətlərini qətiyyətlə pisləyirəm.
Bu imkandan istifadə edərək, faciə ilə
əlaqədar İsrail dövlətinin rəhbərlərinə, həlak olanların
ailələrinə başsağlığı verir, ümidvar olduğumu bildirmək
istəyirəm ki, tərəqqi, demokratiya irtica, terror,
separatçılıq qüvvələrinə üstün gələçəkdir.
Bizim qarşılaşdığımız təkcə erməni
terrorçuluğu, Ermənistanın təcavüzü deyildir. Daxildə də
terrorçuluq faktları ilə qarşılaşırıq. Terrorçuluq əməlləri
nəticəsində adamlarımız, dövlət xadimlərimiz həlak olublar.
Terrorçular bizim özümüzü də təkcə fiziki cəhətdən məhv
etməklə deyil, həm də dövlətçiliyimizi məhv etməklə
hədələyiblər. Lakin bunların hamısını aradan qaldırmışıq.
Əminəm ki, indi Azərbaycanda yaranmış ictimai-siyasi
sabitlik möhkəmlənəcək və inkişaf edəcəkdir. Əminəm ki,
Azərbaycanın bütün vətəndaşları terrorçuluğun təhlükəsini,
cinayətkarlığın artmasının təhlükəsini dərk edəcək, hər biri
Azərbaycan dövlətçiliyini müdafiə edərək bu təzahürlərin
əleyhinə çıxacaqdır.
Bəli, mən qonaqlarımıza da, bütün dünyaya
da cəsarətlə deyə bilərəm ki, indi Azərbaycanda sabitlik
yaranıbdır, biz vəziyyətə nəzarət edirik, ayrı-ayrı
cinayətkar ünsürlərin müxtəlif cəhdlərinin qarşısı alınır və
alınacaqdır. Hazırda döylətin kifayət qədər gücü, ən
başlıcası isə özünə inamı var. İndən belə biz heç kəsə
qanunlarımızı pozmağa, cəmiyyətimizi, dövlətçiliyimizi
laxlatmağa imkan verməyəcəyik, əgər kimsə belə cinayətkar
hərəkətlərə cəsarət edərsə, qanunlarımıza əsasən cəzasını
alacaqdır. Ona görə də indi Azərbaycanda xarici
investisiyalar üçün yaxşı şərait var, mən bunu həm
qonaqlarımıza, həm də İsraildəki dostlarımıza deyirəm.
Biz qarşılıqlı fayda, mehriban
münasibətlər prinsipləri əsasında bütün ölkələrlə əməkdaşlıq
edirik və bütün imkanlarımızı, qapılarımızı açaraq xarici
investorları Azərbaycana dəvət edirik. Biz bunu
iqtisadiyyatımızı, dövlətimizi inkişaf etdirmək üçün çox
mühüm vasitə sayırıq.
İndi isə kitab haqqında. Ümumiyyətlə, mən
özüm haqqında kitablar yaradılmasının böyük pərəstişkarı
deyiləm. Azərbaycan prezidentinin siyasi portreti haqqında
İsraildə, ivrit dilində kitabın nəşr olunmasından tamamilə
xəbərsiz idim. Bu məndən ötrü gözlənilməz, lakin xoş hadisə
oldu. Ona görə yox ki, mənim həyat yolumu müəyyən dərəcədə
əks etdirən kitab nəşr olunubdur, ona görə ki, bu,
Azərbaycan haqqında, onun xalqı, müstəqil Azərbaycan
Respublikası haqqında daha çox şey bilməyə kömək edəcəkdir.
Bu təşəbbüsü göstərənlərin, bu gün burada
kitabı təqdim edənlərin hamısına öz təşəkkürümü bildirmək
istəyirəm. Hesab edirəm ki, bu, xalqlarımız və ölkələrimiz
arasında dostluğun möhkəmləndirilməsi yolunda yaxşı addımdır.
Kitabın təqdimatı ilə əlaqədar İsraildən buraya gəlmiş
dostlarımıza təşəkkür edirəm, həmyerlilərimi görməyimə şadam.
Xüsusən də ona görə ki, deyəsən, onlar buraya uzun fasilədən
sonra gəliblər, vəziyyəti qiymətləndirmək imkanları
var. Əgər iki, yaxud üç il əvvəl burada olsaydılar, ötən
mliddətdə baş vermiş dəyişikliklər onları bəlkə daha çox
heyrətə salardı.
Dəyişikliklər isə çoxdur. 1993-cü ildə
mən özüm buraya gələrkən respublikada, Bakıda vəziyyət çox
mürəkkəb idi. Küçələrdə gəzmək mümkün deyildi, fövqəladə
vəziyyət tətbiq olunmuşdu, hər tində avtomatçılara rast
gəlirdin, dövlətə xidmət edənlər, əksinə çıxanlar və ya
gizli silahlı dəstələrdən olanlar bir sözlə, hər
cürəsi vardı. Şübhəsiz ki, bütün bunlar qorxu, inamsızlıq
şəraiti, hərc-mərclik vəziyyəti yaradırdı. Biz bunların
hamısını aradan qaldırdıq. Mən şadam ki, dostlarımız indi
başqa vəziyyəti görürlər. Amma hesab edirəm ki, gələcəkdə
vəziyyət daha yaxşı olacaqdır.
Mənə belə gəlir ki, teatrımızın ulduzu
Dina Tumarkinam dinləmək hamımız üçün xoş oldu. Biz həmişə
onun sənətinə pərəstiş etmişik. Azərbaycanda Rus Dram
Teatrının daim böyük nüfuzu olub və bu gün də var. Bu teatnn
həmişə daimi tamaşaçıları olubdur. Zənnimcə, bir çoxları bu
teatra ümumən incəsənətdən, eləcə də Dina Tumarkina kimi
gözəl aktrisanın sənətindən zövq almaq üçün gedirdilər. Mən
şadam ki, o, yenə buradadır və Nizaminin şerlərini
unutmaması xoş təsir bağışladı.
Bir daha hamınıza təşəkkürümü bildirirəm.
Yenə deyirəm, bugünkü görüşü sadəcə olaraq kitabın təqdimatı
kimi deyil, daha geniş qiymətləndirirəm. Mən bu gün buraya
gəlib bəzi fikir və mülahizələrimi söylədim. Sağ olun.
Axundov adına Pespublika Dövlət
Kitabxanası
5 noyabr 1997-ci il
Hörmətli xanımlar və cənablar!
Bu gün Azərbaycanda yaşayan
qaçqınların və məcburi köçkünlərin həyatını əks etdirən
fotoşəkillərdən ibarət kitabın yaranması və təqdim olunması
təqdirəlayiq, əlamətdar bir hadisədir. 1988-ci ildən,
Ermənistanın Azərbaycana hərbi təcavüzü başlayandan indiyə
qədər Azərbaycanın həyatında qaçqınlar və məcburi köçkünlər
amili yaranmışdır. Təəssüflər olsun ki, qaçqınların və
məcburi köçkünlərin sayı ilbəil artmışdır. İndi onların sayı
artıq 1 milyon nəfərdir.
Ermənistanın Azərbaycana etdiyi hərbi
təcavüz nəticəsində yaranmış hərbi münaqişə ölkəmizə çox
ağır zərbələr vurmuşdur. Bu hərbi təcavüz Azərbaycanın
iqtisadiyyatına, həyatının bütün sahələrinə və
vətəndaşlarına böyük zərbələr vurmuşdur. Azər-baycan əsrin
sonunda - 1988-ci ildən başlayaraq indiyə qədər üzləşdiyi bu
ağır faciə XX əsrdə xalqımızın başına gəlmiş bəlalardan,
faciələrdən ən dəhşətlisi, ən ağırı, ən zərərlisidir. Biz bu
faciənin mənfi, dəhşətlı, nəticələrini həyatımızın bütün
sahələrində hiss edirik. Onun ağır nəticələri o cümlədən
insanların, vətəndaşlarımızın həyatında çox təsirli şəkildə
hiss olunur.
Dünyada, Yer kürəsinin bir çox
yerlərində qaçqınlar və köçkünlər mövcuddur. Ancaq
Azərbaycanın, 7 milyon əhahisi olan ölkəmizin
vətəndaşlarından 1 milyonu qaçqın və köçkün
vəzivyətində yaşayır. Hesab edirəm ki, dünyanın heç bir
yerində belə bir hadisə yoxdur.
Biz müharibə nəticəsində çoxlu
şəhidlər, itkilər vermişik. Bu xalqımız üçün ağır yaradır.
Torpaqlarımızın işğal olunmuş hissəsində əsrlər boyu
yaranmış varidatımız dagıdılıbdır, tarixi abidələrimiz
təhrif olunubdur, məhv edilibdir. Orada yaşamış insanların
qəbiristanlıqları dağıdılıbdır. Bunların hamısı bizim üçün
ağır yaradır. Bütün bunlarla bərabər, insanların evindən,
yerindən-yurdundan zorla çıxarılması, onların didərgin
düşməsi, varım-yoxunu, ailə üzvlərindən çoxunu itirməsi və
bir neçə ildən bəri çadırlarda, vaqonlarda, yaşayış üçün
yararlı olmayan ayrı-ayrı yerlərdə ağır vəziyyətdə yaşaması
bizim həyatımızda, Azərbaycan xalqının, hər bir
vətəndaşımızın qəlbində olan böyük bir yaradır.
Təəssüflər olsun ki, biz Azərbaycan
xalqının düşdüyü bu ağır vəziyyəti, insanların o çətin
şəraitdə yaşamasını, qaçqınların bu ağır vəziyyətini dünya
ictimaiyyətinə lazımi qədər çatdıra bilməmişik. Təəssüf ki,
Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində kimin günahkar olmasını
da son illərə qədər hələ sübut etmək mümkün olmamışdı.
Ermənistan Azərbaycana təcavüz etdiyi, respublikamızın
torpaqlarını işgal etdiyi halda bəzi beynəlxalq
təşkilatlarda, bəzi ölkələrdə, dünyada hesab edilirdi ki,
Azərbaycan Ermənistanı blokadaya alıbdır, guya Azərbaycan
Ermənistana əziyyət verir, güya Azərbaycanın düzgün olmayan
siyasəti nəticəsində Ermənistanda insanlar pis yaşayırlar.
Bəzi hallarda belə təsəvvür yaranırdı ki, burada
Azərbaycan Ermənistandan daha çox günahkardır.
Məlumdur ki, son illər Azərbaycan
dövlətinin, hökumətinin apardığı siyasət
nəticəsində beynəlxalq təşkilatlarda,
dünya ölkələrinin tam
əksəriyyətində artıq bu
məsələ aydınlaşıbdır. Kimin təcavüzkar olması və kimin
təcavüzə məruz qalması artıq məlumdur.
Bizim apardığımız ardıcıl siyasət
nəticəsində ATƏT-in Lissabon zirvə görüşündə
Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin sülh yolu ilə həll
olunması barəsində qəbul edilmiş bəyanat da buna əyani
sübutdur. Ancaq təəssüflər olsun ki, dövlət səviyyəsində
aparılan bu ardıcıl siyasətlə bərabər, respublikamızın başqa
təşkilatları, ictimai təşkilatları tərəfindən Azərbaycanın
həqiqətlərini dünyaya yaymaq üçün lazımi işlər keçmişdə
görülməyibdir, indi çox az görülür. Qaçqınların, məcburi
köçkünlərin vəziyyəti haqqında dünya ictimaiyyətinə daim
ətraflı, müfəssəl məlumat vermək və dünya ictimaiyyətini bu
problemə cəlb etmək, onu daim diqqət mərkəzində saxlamaq
üçün, yenə də deyirəm, Azərbaycanın müvafıq təşkilatları və
ictimaiyyəti, ictimai təşkilatları lazımi iş görə
bilməyiblər.
Bu gün burada təqdim olunan kitab
Azərbaycanda yaşayan köçkünlərin və qaçqınların vəziyyətini
müəyyən qədər əks etdirir. Hesab edirəm ki, bu, həmin
məsələni, yəni qaçqınların vəziyyətini müəyyən qədər əks
etdirir. Hesab edirəm ki, bu, həmin məsələni, yəni
qaçqınların vəziyyətini bu qədər geniş əks etdirən ilk
kitabdır. Ancaq mən hesab edirəm ki, Azərbaycanda yaşayan
qaçqınların, məcburi köçkunlərin, çadırlarda ağır şəraitdə
yaşayan insanların vəziyyətini əks etdirmək üçün bir neçə
belə kitab lazımdır. Bu məsələ heç vaxt bir kitaba sığmaz.
Ancaq indiyə qədər, demək olar ki, heç bir şey olmadığına,
yaxud bu barədə az vəsaitlər olduğuna görə biz bu kitabı
yüksək qiymətləndiririk.
Mən fürsətdən istifadə edib, bu
münasibətlə bildirmək istəyirəm ki, Azərbaycanda - həm
hökumətdə, həm də ictimai təşkilatlarda - qaçqınların və
köçkünlərin vəziyyəti ilə məşğul olan orqanlar
qeyri-qənaətbəxş işləyirlər. Azərbaycanda qaçqınların və
köçkünlərin vəziyyəti ilə məşğul olan xüsusi dövlət
komitəsi, böyük bir nazirlik var. Nazirlər Kabinetində bu
məsələ ilə məşğul olan böyük bir şöbə var. Bir çox ictimai
təşkilatlar bu məsələ ilə məşğul olmalıdırlar. Ancaq mən
hesab edirəm ki, bu təşkilatlar, bu orqanlar üzərlərinə
düşən vəzifələri layiqincə yerinə yetirmirlər. Mənim bu
sözlərim qaçqınlara və məcburi köçkünlərə daimi göstərilməli
olan diqqət, qayğı və humanitar yardımlar məsələsinə də
aiddir. Eyni zamanda qaçqınların və köçkünlərin vəziyyətini
həm Azərbaycan ictimaiyyətinin, həm də dünya ictimaiyyətinin
daim diqqət mərkəzində saxlamaq və dünya ictimaiyyətinə daim
çatdırmaq sahəsinə də aiddir.
Belə olan halda qaçqınların, məcburi
köçkünlərin vəziyyətinə get-gedə diqqət azalır, onların
yaşaması üçün göstəriləcək yardımların miqdarı azalır və
beləliklə, bu məsələ - bizim həyatımızın ən faciəli bir
cəhəti - adiləşir. Təsadüfı deyil ki, beynəlxalq humanitar
təşkilatlar da Azərbaycanda olan qaçqınlara, köçkünlərə öz
yardımlarını azaldırlar, bu məsələyə öz münasibətlərini
soyudurlar. Təəssüf ki, bizim dövlət, hökumət orqanları bu
işlərə diqqət yetirmirlər. Bəziləri belə düşünürlər ki,
artıq bir çox il keçibdir, qaçqınlar və məcburi köçkünlər öz
vəziyyətlərinə alışıblar, çadırlarda, dəmir yolunun
üzərində, vaqonlarda yaşamağa öyrəşiblər, dözümlü olublar və
dözürlər, ona görə də bunların yaşayışını xırda-xırda elə
normal hesab etmək lazımdır. Mən belə meylləri hiss edirəm.
Ona görə də mən bu sözləri bu gün həyəcanla, çox
narahatlıqla nəinki burada toplaşanlara, ümumiyyətlə, bütün
ictimaiyyətimizə çatdırmaq istəyirəm.
Əgər biz işğal olunmuş torpaqlarımızın
azad edilməsinə nail ola bilməmişiksə və yerindən-yurdundan
didərgin düşmüş insanları öz evlərinə, yurdlarına qaytara
bilməmişiksə, demək, bu problem həll olunmayıbdır. Demək,
biz qaçqınlara və köçkünlərə daha da borcluyuq və onlara
daha da diqqətli olmalıyıq. Çünki insan bir ay, iki ay, bir
il belə vəziyyətə dözür. Ona görə dözür ki, onda ümid var
ki, o bu vəziyyətdən tezliklə çıxacaq. Ancaq bir il, iki il,
üç il, dörd il olanda o, ümidini itirə bilir. Amma gərək biz
imkan verməyək ki, insanlar ümidini itirsinlər. Apardığımız
böyük işlərlə yanaşı - yəni işğal edilmiş torpaqlarımızın
azad olunması sahəsində apardığımız böyük işlərlə yanaşı -
biz gərək qaçqınlara, köçkünlərə daim diqqət, qayğı
göstərək. Gərək onlara diqqətimizi, qayğımızı, köməyimizi
keçən illərə nisbətən daha da artıraq.
Təəssüf ki, vəziyyət belə deyil. Ona
görə də mən bu gün bu məsələ barəsində belə həyəcanla
danışıram. Mən qaçqınların, məcburi köçkünlərin işi ilə
məşğul olanda bütün orqanlardan - hökumət, dövlət
orqanlarından tələb edirəm ki, onlar öz işlərində
buraxdıqları səhvləri aradan qaldırsınlar, öz vəzifələrini
layiqincə yerinə yetirsinlər və bu sahədə öz işlərində ciddi
dönüş yaratsınlar.
Nazirlər Kabineti bu işlə ciddi məşğul
olmalıdır. Baş nazirin müavini İzzət Rüstəmov - bu məsələyə
məsul və həmin vəzifəyə məhz bu məqsədlə təyin edilmiş şəxs
gərək bilsin ki, görülən işlər bizi qane etmir. Bu işlərlə
daha da ciddi və konkret məşğul olmaq lazımdır.
Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin
İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Qəhrəmanovu mən bir
dəfə tənqid etmişdim, bu gün bir daha deyirəm - vəziyyəti
kökündən düzəltməlidir və biz bu komitənin, bu böyük hökumət
orqanlarınn işinin nəticələrini görməliyik.
Nazirlər Kabineti bu məsələni daim
diqqət mərkəzində saxlamalıdır və vaxtaşırı, bəlkə də
ardıcıl surətdə, müəyyən bir plan əsasında bu məsələlərin
vəziyyətini dinləməli, müzakirə etməli, lazımi tədbirlər
görməlidir və lazım olan vaxtlarda mənə məlumatlar və öz
təkliflərini verməlidir.
Mən ictimai təşkilatlara müraciət
edirəm. Onlar da bu sahəyə öz münasibətlərini tamamilə
dəyişdirməlidirlər. Qaçqınların, köçkünlərin vəziyyətini
unutmaq olmaz. Unutmaq olmaz ki, biz daim onların yanında
olmalıyıq, biz onlarla bir yerdə olmalıyıq, onlarla tez-tez
görüşməliyik, qaçqın düşərgələrində olmalıyıq, onların
vəziyyətini bilməliyik və onlara əlimizdən gələn yardımı
etməliyik.
Mən beynəlxalq humanitar təşkilatlara
müraciət edirəm və rica edirəm ki, onlar Azərbaycanın bu
vəziyyətinə öz diqqətlərini daha da artırsınlar, öz
münasibətlərini zəiflətməsinlər, göstərdikləri yardımları da
mütəşəkkil etsinlər. Bəzən bunlar pərakəndə xarakter daşıyır
və bəzən də bir sıra səbəblərdən, yardımların qaçqınlara
çatdırılması ilə məşğul olan ayrı-ayrı Azərbaycan
vətəndaşlarının günahı üzündən, yaxud da ki, onların
qeyri-qanuni hərəkətlərinə görə bu yardımlar qaçqınlara,
köçkünlərə vaxtı-vaxtında çatmır.
Qaçqınlar, məcburi köçkünlər
Azərbaycanın bir çox inzibati bölgələrində yaşayırlar və bu
inzibati rayonların, şəhərlərin icra orqanları, icra
hakimiyyəti başçıları var. Mən onlardan tələb edirəm ki,
qaçqınlara və məcburi köçkünlərə qayğı və diqqəti
artırsınlar, onların üzərinə bu sahədə qoyduğumuz vəzifələri
layiqincə yerinə yetirsinlər.
Şübhəsiz, bu gün burada təqdim olunan
kitabı geniş yaymaq mümkün olsa, bu, Azərbaycandakı
qaçqınların və məcburi köçkünlərin vəziyyəti haqqında
beynəlxalq aləmdə, beynəlxalq təşkilatlarda, dünyada
təəssüratı daha da dəqiqləşdirəcəkdir. Ancaq tam təəssürat
yaratmaq üçün gərək bu iş ardıcıl, mütəmadi getsin, epizodik
xarakter, kampaniya xarakteri daşımasın. Hələ ki
Azərbaycanda qaçqınlar, köçkünlər var, hələ ki münaqişə
qurtarmayıbdır, bu məsələ ilə hamımız daim, ardıcıl məşğul
olmalıyıq.
Qaçqınların, köçkünlərin vəziyyətini
bilməyən adamlar uçün əlbəttə ki, bu kitab geniş təəssürat
yaradır. Amma bizim üçün, yəni qaçqınların, məcburi
köçkünlərin vəziyyətini gözü uə görmüş adamlar üçün bu kitab
çox kiçik bir şeydir, azdır. Yəni mən bu kitabda qaçqınların
o ağır vəziyyətini tamamilə ağır görmürəm. Yenə də deyirəm,
bu kitab kənar adamlarda böyük təəssürat yaradacaqdır. Amma
bizim borcumuz odur ki, bütün bu mənzərəni - Azərbaycanın
həyatında olan, qaçqınlarla və köçkünlərlə əlaqədar yaranmış
mənzərəni bütün dünyaya çatdıraq. Onun üçün bir kitab yox,
bir neçə kitab yaranmalıdır, bəlkə seriyalar olmalıdır,
bəlkə də hər bir qaçqın düşərgəsi haqqında bir kitab
yaratmaq lazımdır. Buna heç bir şeyi əsirgəmək lazım deyil.
Bunun üçün hər bir vəsaitdən istifadə etmək lazımdır.
Hesab edirəm ki, Nazirlər Kabineti
Prezidentin İcra Aparatı ilə bərabər belə kitabların
yaranmasının proqramını hazırlamalıdır, tərtib etməlidir. Bu
proqram əsasında bir çox seriya belə kitablar yaranmalıdır.
Mən bayaq fikirlərimi dedim. Ancaq başqa fikirlər də ola
bilər. Bu fikirlərin əsasında bu məsələnin çərçivəsini
genişləndirmək olar. Bunun üçün də həm humanitar
təşkilatlardan, həm ictimai təşkilatlardan, həm də
dövlətdən, hökumətdən lazımi vəsait ayırmaq mümkündür. Biz
bunu edə bilərik. Burada çətinlik olmayacaqdır. Ancaq bu işi
görmək lazımdır.
Məlumdur ki, biz Ermənistan-Azərbaycan
münaqişəsinin sülh yolu ilə həll olunması uğrunda çalışırıq
və bu sahədə müəyyən irəliləyişlər mövcuddur. ATƏT-in Minsk
qrupunun son təkliflərini Azərbaycan da, Ermənistan da
əsasən qəbul ediblər. ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərinin
nümayəndələri bu günlərdə yenidən bizim bölgəyə gələcəklər,
danışıqlar aparacağıq. Hesab edirik ki, məsələnin sülh yolu
ilə həll olunması müəyyən bir relslər üzərinə düşübdür. Biz
bunu sadəcə, sürətləndirməliyik və qarşıda olan maneələri
aradan götürməliyik.
Şübhəsiz ki, işğal olunmuş rayonlar
bunların nəticəsində işğalçı hərbi dəstələrdən azad
ediləcəkdir. Bilirsiniz ki, birinci mərhələdə, işğal edilmiş
altı rayonun azad olunması və oradan zorla köçürülmüş,
çıxarılmış insanların öz yerlərinə qayıtması nəzərdə
tutulubdur. Ancaq bu, müəyyən vaxt tələb edən bir prosesdir.
Nə qədər ki, biz bu münaqişəyə son
qoymamışıq, nə qədər ki, Azərbaycanın işğal olunmuş
torpaqları azad edilməyibdir, nə qədər ki, bu qaçqınlar,
məcburi köçkünlər öz yerlərinə, yurdlarına qayıtmayıblar, bu
problem Azərbaycanın bütün orqanlarının - hökumətin,
dövlətin, ictimaiyyətin, hər bir vətəndaşın diqqət
mərkəzində olmalıdır. Hamı çalışmalıdır ki, qaçqınların,
köçkünlərin indiki vəziyyətinin müəyyən qədər normal
saxlanması üçün öz yardımını etsin. Hamımız ardıcıl surətdə
çalışmalıyıq ki, Azərbaycanın bugünkü mənzərəsi, məcburi
köçkünlərin, qaçqınların belə ağır vəziyyətdə olması
dünyanın hər bir guşəsinə, ölkəsinə, hər bir dövlət
başçısına, hər bir beynəlxalq təşkilata çatsın. Beləliklə,
biz sülh yolu ilə ədalətin qələbəsinə nail olacağıq.
Bu gün təqdim olunan kitabın
yaranmasında zəhmət çəkmiş bütün təşkilatlara, şəxslərə
təşəkkür edirəm. Bu təşəbbüsü qiymətləndirirəm. Hesab edirəm
ki, çox gec də olsa, belə bir təşəbbüs və bugünkü təqdimat
mərasimi bu sahədə gələcəkdə görüləsi işlər üçün təkanverici
bir məqamdır.
Ümidvaram ki, bu mərasimdə iştirak
edən xarici ölkələrin səfirliklərinin, beynəlxalq
təşkilatların nümayəndələri bu kitabın yayılmasında, təbliğ
olunmasında öz xidmətlərini göstərəcəklər, ümumiyyətlə, bu
gün burada meydana çıxmış məsələlərin həll olunmasında
Azərbaycan Respublikasına, xalqına və yerindən-yurdundan
didərgin düşmüş Azərbaycan vətəndaşlarına yardımçı
olacaqdır. Sağ olun.
M.F.Axundov adına Respublika Kitabxanası
20 noyabr 1997-ci il
Hörmətli xanımlar və cənablar,
dostlar!
Bugünkü mərasim "Azərbaycan
internəşnl" jurnalının beşillik fəaliyyətinin qeyd
olunmasına həsr edilmişdir.
Son illər belə bir ənənə yaranıbdır
ki, yeni bir maraqlı kitab, yaxud jurnal, toplu, məcmuə,
başqa bir əsər meydana çıxan zaman onun təqdimat mərasimi
keçirilir. Bu ənənədən fərqli olaraq "Azərbaycan internəşnl"
jurnalı beş il bundan əvvəl özünün ilk addımlarını atıbdır
və heç bir təqdimat mərasimi keçirməyibdir. Ancaq ötən
illərdə ilbəil öz fəaliyyətini artırıb, gücləndirib və
jurnalı çox yüksək səviyyəyə qaldırıbdır. Hesab edirəm ki,
indi jurnalın fəaliyyətinə qiymət vermək üçün bu mərasim çox
lazımlı bir mərasimdir.
Mübaliğəsiz demək olar ki, "Azərbaycan
internəşnl" jurnalı müstəqil Azərbaycanın həyatında,
ümumiyyətlə, dünya Azərbaycana məxsus olan çox əlamətdar və
nadir bir hadisədir. Azərbaycan daim öz milli mədəniyyətini,
nailiyyətlərini xalqımızın ənənələrini
dünya xalqlarına,
ictimaiyyətinə tanıtmağa çalışmışdır. Bu sahədə Azərbaycanın
mütəfəkkir insanlarının tarix boyu
göstərdikləri xidmətləri biz daim
qiymətləndirməliyik. Ancaq bu səylər nə qədər olmuşdursa
Azərbaycan dünyada, dünya xalqları içərisində indiyədək heç
vaxt tanınmamışdır.
Sübhəsiz ki, indi dünyada
tanınmağımızın ən əsas səbəbi Azərbaycanın dövlət
müstəqilliyi əldə etməsidir və dövlət müstəqilliyi əldə
edəndən sonra bir müstəqil dövlət kimi Azərbaycanın Dünya
Birliyinə daxil olmasıdır. Ancaq bu fakt da yəni bu hüquqi,
siyasi akt da öz-özlüyündə Azərbaycanı dünyada istədiyimiz
kimi heç vaxt tanıda bilməz. Bunun üçün daim ardıcıl,
çoxsahəli işlər görmək lazımdır. Bu işlər bütün sahələrdə
aparılmalıdır. Dövlət orqanları, bizim ictimai
təşkilatlarımız, mədəniyyət, elm xadimlərimiz - hamımız
birlikdə Azərbaycanı dünyaya açmağa, tanıtmağa çalışmalıyıq,
Azərbaycanın həqiqətlərini dünyanın hər bir guşəsinə
çatdırmağa çalışmalıyıq.
Bu, indi xüsusən ona
görə daha da çox lazımdır ki,
Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü başlayandan,
Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi davam etdiyi dövrdə
Ermənistanın tərəfdarları, dünyada olan erməni diasporunun
təbliğat maşını çox güclü olmuşdur.
Onlar Azərbaycana təcavüz etdikləri,
torpaqlarımızı işğal
etdikləri, işğal olunmuş
ərazilərimizdən bir milyon insanı öz
yerindən-yurdundan zorla didərgin saldıqları halda
Azərbaycanı məhkum etməyə çalışmışlar, Azərbaycan haqqında
yalan, iftiralar, böhtanlar yaymışlar. Təəssüf ki,
Azərbaycanın təbliğatı olmadığına görə, yaxud da
çox zəif olduğuna görə onlar üstünlük əldə edə bilmişlər və
öz istədiklərinə nail olmuşlar. Yaranmış şərait bir tərəfdən
bizim vəziyyətimizi çox mürəkkəbləşdirmişdir, ikinci
tərəfdən də Azərbaycan haqqında dünyaya məlumat verməyin.
Azərbaycanı dünyaya tanıtmağın nə qədər vacib, zəruri,
əhəmiyyətli olduğunu bir daha sübut etmişdir.
Qeyd etmək lazımdır ki, son illər bu
sahədə çox işlər görülmüş, birinci növbədə Azərbaycanın
ardıcıl xarici siyasəti, ardıcıl, çox təşəbbüskar,
doğru-düzgün xarici siyasəti Azərbaycan ilə dünyanın bir çox
ölkələri arasında sıx əlaqələr əməkdaşlıq yaratmış və
Azərbaycanın həqiqətlərini dünyaya çatdırmağa böyük imkanlar
açmışdır.
İnformasiya orqanlarımız da, ictimai
təşkilatlarımız da və bizim Yazıçılar Birliyi, Bəstəkarlar
İttifaqı, elmi təşkilatlarımız, Elmlər Akademiyası və
başqaları da bu sahədə bir çox işlər görmüş və müəyyən
nailiyyətlər əldə etmişlər. Ancaq bunlar heç də yetərli
deyil, hələ çox iş görülməlidir. Çox səylər qoymalıyıq ki,
Azərbaycanı hər yerdə, hər ölkədə olduğu kimi tanısınlar,
bilsinlər, Azərbaycan xalqının tarixini, nailiyyətlərini,
xüsusiyyətlərini, keyfiyyətlərini həqiqətən bilsinlər.
Hələ çox iş görülməlidir, bir də ona
görə ki, təəssüflər olsun ki, bizim xarici düşmənlərimizlə
yanaşı, Azərbaycanın daxilində olan, bəzən guya müxalifət
mövqeyində duran bəzi qüvvələr öz şəxsi məqsədləri naminə,
öz şəxsi məqsədlərinə çatmaq üçün Azərbaycanı bir çox
yerlərdə ləkələməyə, Azərbaycanın həqiqətləri haqqında
yalanlar, iftiralar yaymağa çalışırlar. Bu da həmin o düşmən
qüvvələrinin səyləri ilə üst-üstə gələrək Azərbaycanın
həqiqətlərinə kölgə salır.
"Azərbaycan internəşnl" jurnalının
fəaliyyəti xüsusi qiymətə layiqdir. Çox qətiyyətlə demək
olar və bunu etiraf etməliyik ki, indiyə qədər xarici
ölkələrdə dərc olunan, nəşr edilən cürbəcür nümunələr -
kitablar, jurnallar içərisində "Azərbaycan internəşnl"
jurnalı qədər Azərbaycan haqqında dolğun, düzgün və çox
parlaq, gözəl, cazibədar məluma yayan jurnalımız, toplumuz
olmayıbdır.
Maraqlı, sevindirici cəhət
də bundan ibarətdir ki, jurnalı nə Azərbaycanın dövlət
orqanları, nə bir ictimai təşkilat, nə də
respublikamızdakı hansısa bir təşkilat yaradıb, Bu jurnalı
yaradanlar Azərbaycanı sevən, ona ürək yandıran,
Azərbaycanla dostluq edən iki şəxs - xanım Betti və Piruz
Yanlıdır - Onlardan biri amerikalı, o birisi isə
azərbaycanlıdır, amma Amerika vətəndaşıdır. Onlar şəxsi
təşəbbüs göstəriblər və öz fədakarlıqları nəticəsində o
jurnalı yaradıb, indi belə bir yüksək səviyyəyə gətirib
çıxarıblar.
Mən xanım Bettinin və Piruz Xanlının
təşəbbüsünü və ötən illərdə gördükləri işləri, Azərbaycana
göstərdikləri münasibəti, dostluğu və ölkəmiz haqqında
çəkdikləri bu qədər zəhməti çox yüksək qiymətləndirirəm.
Onların gördükləri iş, əldə etdikləri nailiyyət onu göstərir
ki, insan bir işə həvəslə, ürəklə, canla yanaşarsa,
həqiqətən xalqa xidmət etmək istəyərsə, o, çox işlər görə
bilər. O, təkbaşına da çox işlər görə bilər.
Azərbaycanda nə qədər nəşriyyat
orqanları, ictimai təşkilatlar, cürbəcür nə qədər kitab,
jurnal buraxanlar var. Onlardan indi hansı gəlib buna
bərabər bir nümunəni ortaya qoya bilər ki, Amerika Birləşmiş
Ştatlarında belə bir jurnalın yaranmasını və bu qədər yüksək
səviyyəyə çatmasını təmin edə bilsin? Heç birisi yoxdur.
Əgər kiminsə varsa, ortaya çıxarsın, meydana qoysun.
Bu jurnalın yaranması və onun varlığı,
bugünkü səviyyəsi məni həddindən artıq sevindirir. Bu, eyni
zamanda onu göstərir ki, insan nəyə qadirdir. Bu, eyni
zamanda onu göstərir ki, bizim Azərbaycanın cürbəcür
təşkilatlarının, böyük-böyük imkanlara malik olan
təşkilatlarının istifadə olunmamış nə qədər imkanları var.
Bu gün biz bu jurnalın ilk nömrəsinə
də, son nömrəsinə də baxdıq. Mən
1993-cü ildən bu jurnalın
hər nömrəsini oxuyuram, ona baxıram, müşahidə
edirəm. Bu jurnalın ayba-ay hər nömrədən-nömrəyə
keyfıyyətinin artmasını, onun səhifələrinin genişlənməsini
görürəm. Görürəm ki, bu jurnal günbəgün nə qədər inkişaf
edir, genişlənir və Azərbaycanın həyatını nə qədər geniş
əhatə etməyə gəlib çatıbdır.
Bu insanlar - xanım Betti və Piruz
Xanlı öz işlərinə sadiqdirlər, ancaq eyni zamanda onlar
Azərbaycanın ən gözəl dostlarıdır, Azərbaycanın
həqiqətlərinə, xalqımızın bugünkü həyatına sadiqdirlər. Ona
görə də mən onlara səmimi-qəlbdən təşəkkür edirəm.
"Azərbaycan internəşnl" bütün
parametrlərinə, xüsusiy- yətlərinə görə dünyada, ən inkişaf
etmiş ölkələrdə nəşr edilən yüksək səviyyəli jurnallarla
rəqabət apara bilən bir jurnaldır. Sovetlər İttifaqı mövcud
olan zaman ABŞ-da bir "Amerika" jurnalı çıxırdı və o da
siyahı ilə abunə yazdırılıb paylanırdı. Mənim xatirimdədir,
bu "Amerika" jurnalına abunə yazılmaq üçün Azərbaycana da
müəyyən limit verilirdi və keçmiş Azərbaycan hökumətində də
bunun üçün siyahı tərtib edilirdi. Kim bu siyahıya düşər,
kim də düşə bilməzdi. Həmin jurnalı kim ala bilirdisə, o
özünü xoşbəxt hesab edirdi. Bu jurnalın qiyməti də sovet
jurnallarının qiymətinə nisbətən çox baha idi. Çoxları onu
oxuyub mənasını başa düşmürdülər.
Həmin jurnal çox nəfis nəşr olunurdu,
oradakı rəsmlər, fotoşəkillər çox gözəl idi, bir də
Amerikanın həyatından cürbəcür mənzərələr verilirdi. Biz o
vaxt Amerikanın həyatını o qədər də yaxşı bilmirdik. Ona
görə də insanlar bu jurnala çox böyük maraq göstərirdilər.
Həmin jurnal mənim yaxşı xatirimdədir. O vaxt biz bu jurnalı
daim alırdıq, baxırdıq, vaxt olanda ayrı-ayrı məqalələri
oxuyurduq.
Bəli, o jurnal mənim yadımdadır.
Doğrudur, Amerikada onun keyfiyyəti sonralar nədənsə
get-gedə aşağıya düşdü. Ancaq o vaxt həmin o "Amerika"
jurnalının həsrətini çəkən azərbaycanlılar - yəqin, həmin
adamlardan indi bu mərasimdə iştirak edənlər də var - bu
"Azərbaycan internəşnl" jurnalını əllərinə alsınlar və əgər
arxivlərində varsa, gedib o jurnalı çıxarsınlar, müqayisə
etsinlər. "Azərbaycan internəşnl" ondan qat-qat üstün
səviyyədə nəşr olunan bir jurnaldır.
Jurnalın yüksək qiyməti onun yalnız
nəşr keyfiyyəti ilə baglı deyıl. Mənim bu jurnala
verdiyim yüksək qiymət onun məzmunu ilə əlaqədardır. Bu, nə
qədər məzmunlu jurnaldır! Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti,
müasir həyatı, ölkəmizin ayrı-ayrı
görkəmli şəxsiyyətlərinin
əsərləri, onların
yaradıcılığı, Azərbaycanın həyatının cürbəcür mənzərələri və
çoxlarımızın tanımadığımız, çoxdan unutduğumuz səhifələr -
hamısı bu jurnalda böyük ustalıqla, məharətlə, deyə bilərəm
ki, çox böyük sevgi ilə, məhəbbətlə açılıb, dərc olunub. Bu
məni heyran edir.
Biz bir neçə il vaxt bundan əvvəl
burada Azərbaycan qaçqınlarının vəziyyətinə həsr olunmuş
fotoalbomun təqdimat mərasimini keçirdik. Ancaq təəssüf ki,
o, gec bir zamanda oldu. "Azərbaycan internəşnl" jurnalı iki
nömrəsini Azərbaycan qaçqınları mövzusuna həsr edibdir və nə
qədər məzmunlu, mənalı fotoşəkillər tapıb dərc edibdir.
Şübhəsiz ki, bax, bunu oxuyan hər bir insan Azərbaycanda
qaçqınların olduğunu və onların nə vəziyyətdə yaşadığını çox
gözəl dərk edə bilir.
"Azərbaycan internəşnl" jurnalında
Azərbaycanın parlaq nailiyyətləri, tarixinin parlaq
səhifələri necə gözəl əks olunur! Mən sonuncu
nömrəyə baxdım. Burada
Azərbaycan kinosunun tarixindən bir çox
səhifələr, bir çox məşhur
kinofılmlərimiz, onların ayrı-ayrı kadrları haqqında çox
gözəl rəngli fotoşəkillər
verilibdir. Orada "Nəsimi",
"Babək", "Arşın mal alan", "Məşədi İbad" və başqa
kinofilmlərimiz, kino xadimlərimiz haqqında
fotoşəkillər dərc olunubdur. Bılirsiniz, onlara
baxanda çox şeyləri unutduğumuzu görürük. Bizim
mədəniyyətimizin bütün sahələri, o
cümlədən kine-matoqrafiya sahəsi nə qədər zəngindir, nə
qədər gözəl işlər yaranıbdır. Bunu bizim özümüz bilirik,
amma çoxları indi unudubdur. Ancaq bunları Amerika da,
İngiltərə də, Almaniya da, Fransa da bilməlidir. Bütün dünya
bilməlidir
ki, Azərbaycan
xalqının mədəniyyəti bu
qədər yüksək səviyyələrə qalxıbdır.
Bu jurnalın ən gözəl
xüsusiyyətlərindən biri də odur ki bizim çoxlarımızın
həyatımızda olan, bəzən görmədiyimiz gözəl hadisələri gedir,
tapır, çıxarır, öz səhifələrində göstərir. Bu məlumatlar
bəzən bizə, o cümlədən mənə də jurnal vasitəsilə gəlir. Bu
da çox maraqlıdır.
Məsələn, bir gənc müğənnimiz var -
Surxay Əsgərov. O, iki ildir ki, meydana çıxıbdır, çox gözəl
gələcəyi olan bir gəncdir. Şəxsən mən Surxay Əsgərov
haqqında ilk məlumatı bu jurnaldan almışam. Betti xanım bu
jurnalı mənə təqdim edərkən Surxay Əsgərov haqqında geniş
məlumat veribdir. Bundan sonra, gərək ki, bir axşam
incəsənət muzeyində konsertini düzəltmişdilər. Mən orada
Surxay Əsgərovu dinləyib onun istedadı ilə tanış olmuşam.
Bu jurnal həm Üzeyir Hacıbəyovu, Rəşid
Behbudovu, Niyazini, həm bizim böyük şairlərimizi,
rəssamlarımızı təbliğ edir, həm də bu gün meydana gələn gənc
istedadlarımızı təbliğ edir. Bu, nə qədər gözəl təşəbbüsdür,
işdir!
Mənim bu jurnal haqqında o qədər böyük
təəssüratım var ki, bütün bunlar barədə çox danışmaq olar.
Ən mühüm cəhət bir də ondan ibarətdir ki, bu jurnal artıq 47
ölkədə yayılır, 7 min nüsxə tirajla nəşr olunur. Demək, bu
jurnal 47 ölkədə, özü də yüksək dövlət dairələrində, ictimai
təşkilatlarda, böyük biznes, maliyyə mərkəzlərində yayılır.
Bu, çox əhəmiyyətlidir.
Jurnalın gördüyü çox gözəl işlərdən
biri də Azərbaycan musiqisinin kompakt disklərə yazılması və
dünyaya yayılmasıdır. Xanım Betti bu barədə geniş məlumat
verdi. Bu bizim üçün çox faydalı bir işdir. Onlar şəxsən
mənə də kömək ediblər. Mən indi məni ziyarət edən qonaqlara
"Azərbaycan internəşnl" jurnalını və Azərbaycan
bəstəkarlarının gözəl musiqi əsərlərindən ibarət kompakt
diskləri hədiyyə verirəm.
Bu jurnalı nəşr edənlərin fəaliyyətinin ən gözəl cəhəti
bir də ondan ibarətdir ki, onların nə redaksiya heyəti, nə
böyük ştatı, nə katibləri, nə də çoxlu telefonları var. Heç
bir şeyləri yoxdur. Ər-arvad - Betti xanım və Piruz Xanlı,
bir də bizim alimimiz Məzahir onlarla birlikdə bu jurnalı
yaradırlar. Görün onlar nə qədər gözəl nümunə göstərirlər!
Respublikamızda bir jurnalın, qəzetin çıxması üçün deyirlər
ki, buna böyük ştat, avtomobil vermək, tez telefon çəkmək,
özü də hökumət telefonu çəkmək, sonra başqa şeylər lazımdır.
Amma qəzetin də, jurnalın da keyfıyyəti yoxdur, çoxları da
heç onu oxumurlar. Ancaq görürsünüz, bu iki-üç adam nə qədər
iş görür.
Bunlar hamısı ona görə mümkün olur ki, onlar Azərbaycanı
çox sevirlər, ölkəmizə çox ədalətli münasibəti olan
insanlardır və öz işlərinin çox böyük entuziastlarıdır.
Yalnız və yalnız böyük entuziastlar möcüzələr yarada
bilərlər. Onlar məhz bu cür insanlardır. Ona görə də
mən onları xüsusi qiymətləndirirəm.
Ümid etmək olar ki, bu jurnal daim yaşayacaq, təkcə
Amerika Birləşmiş Ştatlarında yox, dünyanın bir çox
ölkələrində Azərbaycanın həqiqətlərini gündən-günə daha da
parlaq şəkildə yayacaqdır. Ümid edirəm ki, bu jurnalın illik
sayı da artacaqdır. Onlar bu jurnalı ildə dörd dəfə
buraxırlar. Çox arzu edərdim ki, onlar işlərini, jurnalın
sayını bir az artırsınlar, onun sayı ildə bəlkə beş, altı
dəfə olsun. Bunu da edəcəklər. Çünki birinci nömrədən
sonuncuya qədər olan böyük inkişafı görərkən hesab edirəm
ki, qarşıdakı iki-üç il içərisində onlar jurnalı həm sayca,
həm keyfıyyətcə, həm də məzmunca daha da yüksəklərə
qaldıracaqlar.
Jurnalın son xidmətlərindən biri də Azərbaycan
prezidentinin Amerika Birləşmiş Ştatlarına ilk rəsmi
səfərinə həsr olunmuş, onların yaratdığı və burada təqdim
etdikləri kitabdır. Bu kitab da çox yüksək səviyyədə
yaranıbdır. Hesab dirəm ki, jurnal kimi, bu kitab da
Azərbaycanın bugünkü həyatının, həqiqətlərinin, xarici
siyasətimizin və Azərbaycan Amerika
Birləşmiş Ştatları əlaqələrinin
dünyada təbliğ olunması üçün çox dəyərli
xidmətlər edəcəkdir.
Mən Sizi, xalqımızı, vətəndaşlarımızı
Azərbaycan üçün çox böyük əhəmiyyətli olan "Azərbaycan
internəşnl" jurnalının əldə etdiyi nailiyyətlər münasibətilə
təbrik edirəm. Mən bu jurnalı yaradıb bu qədər yüksək
səviyyəyə çatdıran insanları - xanım Bettini, dostumuz Piruz
Xanlını ürəkdən təbrik edirəm. Onlara təşəkkür edirəm və bu
xeyirxah işlərində yeni-yeni uğurlar arzulayıram. Sağ olun*.
|