Nəbi Ələkbər oğlu Babayev (Nəbi Xəzri) 10
dekabr 1924-cü ildə Bakı şəhərinin Xırdalan kəndində
Tacir ailəsində anadan
olmuşdur. Atası
Kərbəlayi Ələkbər Baba oğlu (1873-1933) kəndin tanınmış
tacirlərindən olub. Bir ilin içində üç oğlunun vəfatına dözməyib
həmin il özü də dünyasını dəyişmişdir. Anası Pərixanım Cəfər
qızı (1882-1969) evdar qadın idi. |
1940 |
– “Günəş” adlı ilk şeirini qələmə almışdır.
|
1941 |
– “Günəş” adlı ilk şeiri “Azərbaycan
gəncləri” qəzetində çap olunmuşdur.
|
1942-1943 |
– Doğma
kəndindəki 92 №-li orta
məktəbi
bitirdikdən
sonra
İkinci dünya müharibəsində
arxa cəbhədə iştirak etmişdir.
|
1943-1945 |
– “Kommunist” qəzeti redaksiyasında korrektor və Azərbaycan radiosunda
diktor vəzifələrində çalışmışdır.
|
1945 |
–
“Azərbaycan” jurnalında ilk şeiri: “Söz” və
“Yaylıq” şeirləri çap
olunub;
– Yazıçılar İttifaqına qəbul olunmuşdur.
|
1945-1947 |
–
Azərbaycan Dövlət Universitetində ali təhsil almışdır;
–
“Vətən
uğrunda” jurnalı redaksiyasında ədəbi işçi işləmişdir.
|
1947-1949 |
–
Jdanov
adına Leninqrad Dövlət Universitetində,
|
1949-1952 |
–
Moskvadakı Maksim Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunda ali təhsil
almışdır.
|
1950 |
–
“Çiçəklənən arzular” adlı ilk şeirlər kitabı çap olunub.
|
1952-1957 |
–
Azərbaycan Yazıçılar
İttifaqında məsləhətçi olmuşdur.
|
1954 |
– Xalq
yazıçısı İsa Hüseynovun həm baldızı, həm də xalası qızı olan
Gülarə xanımla ailə həyatı qurub;
– “Bakının
səhəri” adlı şeirlər kitabı Uşaqgəncnəşr nəşriyyatında
çapdan çıxmışdır.
|
1957 |
– “Salxım
söyüdlər” adlı kitabı Azərnəşr nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
|
1957-1958 |
–
“Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi
olmuşdur.
|
1958 |
– Dənizi
hədsiz sevdiyindən, xəzri küləyinin də insanlara dəniz ətrini
bəxş etdiyinə görə “Xəzri” təxəllüsünü götürmüşdür;
– “Vətən və
qürbət” adlı şeirlər kitabı
Uşaqgəncnəşr
nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
|
1958-1965 |
–
Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının katibi vəzifəsində
işləmişdir.
|
1960 |
– “Kim məni
xatırlasa” adlı şeirlər kitabı “Uşaqgəncnəşr” nəşriyyatında
çapdan çıxmışdır. |
1962 |
– “Şeirlər”
adlı kitabı Azərnəşr nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
|
1963 |
– “Sumqayıt
səhifələri” adlı poeması Azərnəşr nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır.
|
1965 |
– “Dəniz,
göy, məhhəbət” adlı kitabı Azərnəşr
nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;
– 10 dəqiqə
poeziya adlı qısametrajlı sənədli filminin (əsərin) müəllifi
olub.
|
1965-1971 |
–
Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi
sədrinin müavini vəzifəsində işləmişdir.
|
1966 |
–
“Xatirələr cığırıyla” adlı kitabı Azərnəşr nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır.
|
1967 |
– “Arzu”
adlı kitabı Gənclik nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;
–
“Çiçəklənən Abşeron” adlı televiziya filminin ssenari müəllifi
olub;
– “Sahil
bağı” adlı filmin ssenari müəllifi olub.
|
1968 |
– “Günəşin
bacısı” və “İki Xəzər” poemalarına görə Ümumittifaq Lenin
Komsomolu mükafatına layiq görülmüşdür.
|
1969 |
– “İllər və
sahillər” adlı kitabı “Azərnəşr” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
|
1970 |
– “Dərələr”
adlı kitabı “Gənclik” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
|
1971-1974 |
–
Azərbaycan mədəniyyət nazirinin müavini vəzifəsində işləmişdir.
|
1972 |
– Nəbi
Xəzrinin yaradıcılığına Zirvə buludu adlı qısametrajlı sənədli
televiziya həsr olunmuşdur.
|
1973 |
– “Dəniz
zirvədən başlayır”, “Şeirlər və poemalar” adlı kitablarına görə
SSRİ Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür;
– “Seçilmiş
əsərləri” 2 cilddə kitabının 1-ci cildi “Gənclik” nəşriyyatında
çapdan çıxmışdır.
|
1974-1992 |
–
Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr
Cəmiyyətinin rəyasət heyətinə sədrlik edib;
– Dekabr
ayının 9-da “Qırmızı əmək bayrağı” ordeninə layiq görülmüşdür;
–“Seçilmiş
əsərləri” 2 cilddə kitabının 2-ci cildi Gənclik nəşriyyatında
çapdan çıxmışdır.
|
1975 |
– “Son
illərin sətirləri” adlı kitabı Gənclik nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır.
|
1976 |
– ASE Elmi
redaksiya şurasının üzvü seçilmişdir.
|
1979 |
– “Ulduz
karvanı” adlı kitabı Yazıçı nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;
– “Ümmandan
damlalar” adlı kitabı Yazıçı nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır;
– İyul
ayının 30-da “Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi” fəxri
adına layiq görülmüşdür.
|
1980 |
– “Anlamaq
istəyirəm” ikiseriyalı bədii filmin (əsərin müəllifi) ssenari
müəllifi olub;
– Lenin və
Qırmızı Əmək Bayrağı ordeninə layiq görülmüşdür.
|
1981 |
–
SSRİ
Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin üzvü seçilmişdir.
|
1982 |
–
“İnam”
poeması Yazıçı nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;
–
“Heykəlsiz abidə” adlı kitabı Gənclik nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır;
–
Azərbaycan SSR Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür.
|
1983 |
– “Seçilmiş
əsərləri” 4 cilddə kitabının 1-ci cildi “Yazıçı” nəşriyyatında
çapdan çıxmışdır;
– “Seçilmiş
əsərləri” 4 cilddə kitabının 2-ci cildi “Yazıçı” nəşriyyatında
çapdan çıxmışdır;
– “Seçilmiş
əsərləri” 4 cilddə kitabının 3-cü cildi “Yazıçı” nəşriyyatında
çapdan çıxmışdır.
|
1984 |
– Noyabr
ayının 16-da “Lenin” ordeninə layiq görülmüşdür;
– Noyabr
ayının 26-da “Azərbaycan SSR xalq şairi” fəxri adına layiq
görülmüşdür;
– “Şeir
mənim üçün bir kainatdır” adlı film xalq şairi Nəbi Xəzrinin
çoxsahəli fəaliyyətinə həsr olunmuşdur;
– “Seçilmiş
əsərləri” 4 cilddə kitabının 4-cü cildi “Yazıçı” nəşriyyatında
çapdan çıxmışdır.
|
1985 |
–
“Nəsillər–əsrlər” adlı kitabı Gənclik nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır;
–
Azərbaycan Kommunist Partiyasının XXXI qurultayında MK-nın üzvü
seçilmişdir.
|
1986 |
– “Ağ
şimşəklər” adlı kitabı “Yazıçı” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
|
1987 |
– “O uzaq
gecə” povestini yazmışdır;
–
“Sərhədlərin o tayında...” adlı kitabı Azərnəşr nəşriyyatında
çapdan çıxmışdır;
– “Nəbi
Xəzri” adlı film xalq şairinin həyat və yaradıcılığına həsr
olunmuşdur;
– Mənsiz
dünya adlı kitabı, [1987-1988-ci il teatr mövsümü üçün proqram]
["Kommunist" nəşriyyatının mətbəəsi]-ndə
çapdan çıxmışdır.
|
1988 |
– Nəbi
Xəzrinin seçilmiş əsərlərindən ibarət bir kitab Piruz
Dilənçinin vasitəsilə ərəb əlifbasına köçürülərək, Tehranda nəşr
edilmişdir.
|
1989 |
– “O uzaq
gecə” povesti Yazıçı nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;
– “Torpaq
sənə and içirəm” adlı kitabı Yazıçı nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır;
– Həyat
yoldaşı Gülarə xanımın ölümü.
|
1991 |
– “Salatın”
poema-rekviyemi Gənclik nəşriyyatında çapdan çıxmışdır;
–
Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ağsaqallar Şurasının üzvü
seçilmişdir;
– “Qəm
dəftəri” adlı kitabı “Azərnəşr” nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır.
|
1992 |
–
“Azərbaycan Dünyası” Beynəlxalq Əlaqələr Mərkəzi altında
fəaliyyət göstərən həmin təşkilatın prezidenti olmuşdur;
–
“Peyğəmbər” (Saflıq hekayəti) adlı kitabı “Azərbaycan”
nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
|
1993 |
Dekabr
ayının 17-də Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyev
Xalq şairi N.Ə.Babayevin “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunması
haqqında Fərman imzalayıb.
|
1995 |
– “Səma
uca, torpaq dərin” adlı kitabı “Gənclik” nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır;
– Dekabr
ayının 17-də “Şöhrət ordeni”nə layiq görülmüşdür.
|
1996 |
– “Əsrin
qanlı laləsi” adlı kitabı “Azərnəşr” nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır.
|
1998 |
– “Zaman
çıxsa məcrasından ...” adlı kitabı Gənclik nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır.
|
2002 |
– İyun
ayının 11-də Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü
təyin edilmişdir;
–
“Atillanın atlıları” adlı film Nəbi Xəzrinin eyniadlı poeması
əsasında ekranlaşdırılıb.
|
2004 |
– Dekabr
ayının 10-da “İstiqlal” ordeninə layiq görülmüşdür.
|
2007 |
– Yanvar
ayının 15-də səhər saat 10:45-də kəskin işemik insultdan vəfat
etmiş və 16 yanvar tarixində 1-ci Fəxri Xiyabanda dəfn
edilmişdir.
|
2014 |
–
Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyev Xalq şairi Nəbi
Xəzrinin 90 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Sərəncam
imzalayıb.
|
2023 |
– “Seçmə
şeirlər” adlı kitabı Qanun nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
|
2024 |
– Nəbi Xəzrinin
100 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Sərəncam imzalamışdır
|