|
Hüseyn Cavid haqqında :
"Bir müəllim olaraq Hüseyn
Cavid sərbəst tədris tərəfdarı idi.Heç bir
metodikaya tabe deyildi. Proqrama riayət eləmirdi.
Bildiyindən, gördüyündən danışırdı. Bəzən tələbənin
bir sualına verdiyi cavab iki tədris saatına
sığışmırdı.Tələbəyə nəsihət verməyi, acıqlanmağı
qətiyyən sevmirdi. Səs- səmir olanda yalnız bunu
deyirdi : "Kim maraqlanmırsa çıxsın, icazə verirəm".
Hüseyn Cavidin dərsindən kim çıxardı? Elə bil hər
gün dərs keçmirdik, şair ilə görüş keçirirdik" .
*********
Abdulla Şaiq haqqında :
"Darülmüəllimin son sinfində
ədəbiyyat dərsini Abdulla Şaiq verirdi. Abdulla Şaiq
sonralar İnstitutda da mənim ədəbiyyat müəllimim
oldu. Proqrama diqqətlə riayət edərdi.(Həmin
proqramın müəllifi də özü idi). Çox səliqəli idi.
Bir dəqiqə belə dərsə gecikməzdi. Fənni mükəmməl
bilirdi.Abdulla Şaiq əsl mənassında müəllim idi,
sinifdə tələbələri nə ilə, nə cür maraqlandırmağı,
biliyi tələbənin beyninə necə aşılamağı bilən bir
pedaqoq idi".
*********
Süleyman Sani Axundov haqqında :
"Əzizbəyov adına Azərbaycan
Dövlət Dram Teatrında ədəbi hissə müdiri vəzifəsində
işlədiyim üçün, başqa dramaturqlarla olduğu kimi,
Süleyman Sani ilə də tez tez görüşürdüm. Hər ikimiz
"Eşq və intiqam" dramının səhnədə oynanmasını
istəyirdik. Mən ha çalışırdım ki, Süleyman Sani
müəyyən təşkilatlarla getsin və bu barədə xahiş
eləsin onu bu işə sövq eləyə bilmirdim. Əsərinin
səhnədə oynanmasını çox istəyirdi, ancaq təvəqqə
eləmək, öz dili ilə desək "minnət eləmək" istəmirdi.Bu
münasibətlə biz tez-tez görüşdüyümüzdən dostlaşmış
və həmsöhbət olmuşuq. Onu da burada qeyd eləyim ki,
vəfatından bir az keçəndən sonra " Eşq və intiqam"
səhnəmizdə böyük müvəffəqiyyətlə oynandı, illərlə
repertuardan çıxmadı".
*********
Mikayıl Müşfiq haqqında :
"Köhnə əlifba ilə gözəl, xırda
xətti vardı. Titrək, həyəcanlı səslə şeirini
oxuyardı. Əslində əlində tutduğu kağız yalnız
ehtiyat üçün idi. Müşfiq əsərlərini əzbər bilərdi və
mətnə baxmadan oxuyardı, elə də rəvan, gözəl, mənalı
oxuyardı ki, dinləyicini özünə valeh edərdi. Mən
onun şeir yazmağına təəccüb edirdim.Elə bil gecə
gündüz çağlayıb axan bir bulaq idi. İşləməyinin
yazmağının vaxtı vədəsi yox idi. Şəraitin əlverişli
olub olmamasına baxmazdı. Bir qələm qırığı, bir
parça kağızla ən böyük yaaradıcılıq qələbəsi çalmağa
nail olurdu".
*********
Cəfər Cabbarlı haqqında :
"Orta məktəbdə oxuduğum zaman
Cəfər Cabbarlını yalnız ikicə dəfə görə
bilmişdim.Ancaq aramızda onun haqqında hər gün
söhbət olurdu. Cəfər yaradıcılığı hamını
maraqlandırmağa başlamışdı.Onun əsərlərindəki
qanadlı sözlər, oynaq cümlələr dillərdə dolaşırdı.
Cəfər Cabbarlı son dərəcə təvazökar bir adam idi.Hamı
onunçün tamarzı idi.Onu bir dəfə görməkçün hamı
həsrət çəkirdi".
*********
Rəsul Rza haqqında :
"Rəsul Rza həyata, həyati
hadisələrə şeirin gözüylə baxmağı bacaran ən adi
hadisələri böyük şeiriyyətlə təsvir etməyə qadir
olan bir şairdir. O, novatordur, öz oxucusuna hər
şeirində yeni söz deyir, yeni fikir aşılayır. O,
ədəbiyyatda atdığı ilk addımdan özünə orijinal yol
seçdi, heç kəsi təkrar etmədi. Təzə fikirlərinə,
təzə sözlərinə "qiriq misralarına" açılan atəşlərə
böyük cəsarətlə sinə gərdi. Rəsul həyata nikbin
baxan, qəmgin, bayağı hisslərə uymayan bir şairdir".
*********
Cəlil Məmmədquluzadə haqqında :
"Yay idi. Bərk isti idi.
Bulvardan keçirdim. Mirzə Cəlilin ağaclann
kölgəsində skamyanın üstündə oturaraq istirahət
etdiyini gördüm. Mane olmamaq üçün salam verib
keçmək istədim, işarə ilə məni çağırtdı, yanında
oturdum. -Bu bulvar bizim üçün nemətdir, - dedi.
Tələsmirsən ki! Mən tələsmədiyimi söylədim. O biraz
da dayanıb təxminən bu cür dedi: - Bakıda göyərti
çoxaldıqca isti azalır. Qabaqlarda çox isti olardı.
Qabaqlarda toz da çox olardı. İndi küçələr asfalt
olduqca toz yox olur. Belə getsə, on-iyirmi ildən
sonra Bakı gözəlliyində şəhər yer üzündə tapılmaz.
Mən bu sözləri ona görə “təxminən” yazıram ki, Mirzə
Cəlil o söhbətimizdə Bakıdan çox danışdı və bu
danışığından hiss elədim ki, bu adam Bakını -
Azərbaycanın mərkəzini böyük bir məhəbbətlə sevir,
Azərbaycanın hər bir daşına-torpağına aşiqdir. Molla
Nəsrəddinin xatirəsi qəlbimizdə hər zaman əzizdir.
Bu böyük yazıçının buraxdığı qiymətli irs hər zaman
yaşayır və yaşayacaqdır".
*********
Füzuli haqqında :
"Şeirləri dörd yüz il dillərdə
gəzən, sözləri xalqın əzbəri olan könül və məhəbbət
şairi Füzuli- tarixin yetişdirdiyi ən nadir
istedadlardan biridir.Füzuli böyük ideallar , yüksək
bəşəri hisslər, ehtiraslar şairidir.Onun qəzəl və
poemalarındakı dərinlik, incəlik, həssaslıq,
hökmranlara, feodal- patriarxal mühitə, zalımlara
qarşı nifrət, insan azadlığına olan məhəbbət oxucunu
qəlbən yüksəldir, sevindirir və özünə valeh
edir.Füzuli Şərqin ən məşhur, ən sevimli
şairidir.Onun əsərləri, əlyazması şəklində Çindən
tutmuş Qərb ölkələrinə qədər bir çox xalqların
dilində əzbər olmuşdur".
*********
Mirzə Fətəli Axundov haqqında :
"Azərbaycan xalqı Mirzə Fətəli
Axundovun, bu böyük yazıçının adını hər zaman hörmət
və iftixarla çəkir.Mirzə Fətəli böyük ədib, filosof,
mütəfəkkir və ictimai xadimdir. Mirzə Fətəli altı
ölməz komediyanın müəllifidir, satira və yumor
ustadıdır, dramaturgiyamızın teatrımızın banisidir".
*********
Qoqol haqqında :
"Qoqolun əsərlərinin təkcə rus
xalqı arasında deyil, bütün qardaş xalqlar arasında
məşhur olmasına səbəb ondakı böyük vətənpərvərlik
hissi, dərin satira və məzəli yumordur. Onun
povestləri, hekayələri, komediyaları elə gözəl
yumorla yoğrulub ki, oxumağa başlayan əsəri
qurtarmamış yerə qoymaq istəmir. O, öz oxucusunu
təkcə güldürməklə kifayətlənmir. Bu gülüşlə bərabər,
ürəyə acı bir kədər də soxulur, müəlliflə bərabər
sən də, dərdlənirsən, yanır" .
*********
Çexov haqqında: "
Anton Pavloviç Çexov rus
ədəbiyyatının ən böyük və görkəmli simalarından
biridir. Yaradıcılığının çiçəklənən dövründə ,
cəmisi qırx dörd yaşında vəfat etmiş bu yazıçı qısa
yaradıcılıq dövründə bədii ədəbiyyatın inciləri
hesab olunan əsərlər yarada bilmişdir.O zamanlar
rusca bilmədiyimdən Çexovu oxumağa imkan tapa
bilmirdim. Onun əsərlərinin tərcüməsi isə hələ
Azərbaycan dilində yox idi. Çexov böyük dramaturq
olmuşdur.Onun pyes yazmağı təsadüfi olmaməş,
dramaturqluq bu böyük yazıçının ətində-qanında
olmuşdur.Çexov dramaturgiyada yeni bir cığır açıb,
yeni bir aləm yaradıb". |